On Sat, 9 Aug 2014, Piotrek wrote:

> Próbując zrozumieć obowiązujące przepisy znów natrafiam
> na pewne paradoksy, które może pomożecie mi tu rozstrzygnąć.
> W dalszej części wpisu mowa jest tylko i wyłącznie o urlopie
> wypoczynkowym.
>
> Zgodnie z prawem pracy zaległy urlop za poprzedni rok musi

No, "powinien".
Jak powinność nie zostanie dochowana, to jest kara ;)

> być wykorzystany do końca września roku bieżącego. Skoro tak, to:
>
> 1. jak to się ma do przepisu mówiącego, że pracodawca nie może
> dysponować urlopem pracownika, tzn. oczywiście może mu go odmówić
> w jakimś terminie, ale nie może zmusić go do urlopu w wybranym
> przez siebie momencie?

Prawo składa się nie tylko z przepisów, ale również "zasad prawnych".
Rzuć guglowi hasłem "paremie prawnicze" albo "sentencje", z grubsza
są to spisy owych zasad, które całkiem często obowiązują do dziś.
Piszę "całkiem często", bo starożytni Rzymianie byliby bez szczęk,
jakby dowiedzieli się że obowiązuje np. prawo autorskie albo prawo
lotnicze (skoro właściciel gruntu ma z mocy starożytnych zasad
prawo "aż do nieba" :>)

Niemniej, pozostając przy tych obowiązujących, są conajmniej
dwie które dotyczą tego przypadku.
"Eius est nolle, qui potest velle"
oraz
"Impossibilium nulla obligatio"

W pewnym przybliżeniu wynika z nich, że "kto musi ten może".
Przybliżenie wynika z konieczności istnienia "koniecznej
drogi" - znaczy niemożliwości spełnienia swojego obowiązku
innym sposobem.
Skoro pracodawca NIE MOŻE wypełnić inaczej swojego obowiązku
udzielenia urlopu w ustawowym terminie, to znaczy, że W TYM ZAKRESIE
nie działa przepis o konieczności uzyskania wniosku pracownika.
Dla porządku:
- obowiązek może napotkać na "niemożliwość", np. na to, że
pracownik jest na zwolnieniu chorobowym, więc wtedy urlop
mu nie przysługuje :>
- brak dochowania obowiązku nie skutkuje "unieważnieniem" urlopu,
bo jak już AdamK napisał, są 3 lata do przedawnienia

> Przecież gdyby pracodawca nie miał
> w tym zakresie chociaż minimalnego pola manewru, to w jaki
> sposób mógłby wyegzekwować wspomniany na początku przepis
> o wrześniu?

No i "już starożytni Rzymianie", całkiem słuszny cytat w tym
przypadku, zauważyli, że zamiast tworzyć setki przepisów
szczegółowych, w których i tak będą luki, prościej pozwolić
na wywodzenie pewnych praw i obowiązków z innych praw
i obowiazków - zarówno "tak samo skierowanych" (np.
zasada "kto może więcej może mniej") jak i wręcz przeciwnie
(np. wywód a contrario).

> 2. kilka razy spotkałem się z sytuacją, w której
> jakiś pracownik miał dziwnie dużo dni urlopu
> do wykorzystania, np. 80. Czy w świetle prawa jest
> to w ogóle możliwe?

Tak, pracodawca naraża się na mandat, ale jest możliwe.

> Jeśli tak, to jak to się ma
> do wspomnianej już zasady o wykorzystywaniu zaległego
> urlopu z poprzedniego roku do końca września roku bieżącego?

Bardzo prosto.
Stań przy jakiejś ruchliwszej szerszej miejskiej drodze,
i odpowiedz sobie, jak to możliwe, że samochód przejechał
odcinek 150m w 8s przy obowiązującym limicie 50km/h.
Przecież z matematyki wychodzi, że jest to NIEMOŻLIWE,
prawda? ;)

> Czy ten przepis o wrześniu to fikcja, a tak naprawdę
> urlop może kumulować się przez więcej lat?

Naruszenie prawa nie powoduje "przepadania" naruszonego dobra.
Popatrz na to tak - czy z faktu, że pracodawca ma wypłacić
wynagrodzenie do ... którego to, 10. następnego miesiąca? - ma
wynikać, że jak tego nie zrobi, to wynagrodzenie przepadnie?
Nie?
No to co dziwnego, że się "kumuluje"?
:)

pzdr, Gotfryd