> Subject: Prawo unijne
>
> Poszukuje wiadomości na temat źródeł prawa unijnego. Jeśli ktoś
> by wiedział prosze o pomoc. Wiem tylko, iż jest 5 tych źródeł.
>

Trochę długawa odpowiedź !!!

W ramach Wspólnot Europejskich publikowanych są różnorodne dokumenty. Część
z nich jest prawnie wiążąca, część natomiast ma charakter wyłącznie
informacyjny. Bardzo ważne jest, aby właściwie ocenić znaczenie aktu. Jego
treść nie zawsze jest dostateczną wskazówką. Niezbędna jest znajomość typów
dokumentów wydawanych w ramach Wspólnoty.

Do dokumentów prawnie wiążących zalicza się akta prawa pierwotnego i akta
pochodne.

Aktami europejskiego prawa pierwotnego są przede wszystkim traktaty
założycielskie (ang. treaties, fr. traités, niem. Verträge) wraz z
towarzyszącymi im protokołami i aneksami tj.: Traktat o utworzeniu
Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Traktat o utworzeniu Wspólnoty
Europejskiej, oraz Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii
Atomowej. Przedmiotową kategorię uzupełniają ponadto wszelkie kolejne
traktaty nowelizujące traktaty założycielskie m.in. Jednolity Akt
Europejski, Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht), Traktat
Amsterdamski czy Nicejski. Do źródeł prawa pierwotnego zalicza się również
traktaty o przystąpieniu nowych członków (traktaty akcesyjne).

Do akt prawa pochodnego zalicza się dyrektywy, rozporządzenia i decyzje.

Dyrektywy (ang. directive, fr. directive, niem. Richtlinie) są to akty
prawne nie mające odpowiednika w prawie polskim. Są one skierowane do państw
członkowskich, które muszą osiągnąć, za pomocą dostępnych sobie środków
prawnych, cel określony w dyrektywie. Dyrektywy wyznaczają swoim adresatom
określony czas na implementację, czyli włączenie treści dyrektywy do
krajowego porządku prawnego (zwykle 2 lata).
Co do zasady, wyłącznymi adresatami dyrektyw są państwa członkowskie.
Wykluczona jest możliwość powoływania się na postanowienia tych aktów przed
sądami krajowymi. Organy państw członkowskich, podobnie jak organy polskie,
nie mogą wymagać od swoich obywateli postępowania zgodnego z dyrektywą.
Dopiero przepisy krajowe wydane na podstawie dyrektyw stanowią źródło praw i
obowiązków dla osób fizycznych i prawnych.

Warto pamiętać jednak, że szereg dyrektyw może mieć charakter quasi-wiążący
dla przedsiębiorców. Dzieje się tak dlatego, ponieważ dokumenty te niekiedy
umożliwiają pewne działania pod warunkiem dopełnienia określonych procedur
zawartych w dyrektywie. Przykładowo: przedsiębiorstwo, które pragnie
umieścić na swoim produkcie oznaczenie CE, musi wytwarzać go zgodnie z
zasadami opisanymi w dyrektywie, nawet jeżeli przepisy wewnętrzne danego
kraju nie stawiają przed producentem takich wymagań.
Dyrektywom często towarzyszą załączniki (ang. annex, fr. annexe, niem.
anhang). Dokumenty te mają istotne znaczenie dla przedsiębiorców, gdyż to w
nich właśnie zawarte są szczegóły techniczne, tabele, zestawienia itp.

Rozporządzenia (ang. regulation, fr. reglement, niem. Verordnung) są to akty
prawne o ogólnym i abstrakcyjnym charakterze odpowiadające polskim ustawom.
Odmiennie niż dyrektywy, rozporządzenia podlegają bezpośredniemu stosowaniu
w państwach członkowskich. Oznacza to, że kształtują prawa i obowiązki osób
fizycznych i prawnych (w tym przedsiębiorców) i mogą być powoływane w
kontaktach pomiędzy nimi oraz administracją państwową, a także w sądach.

Wyróżnia się dwa rodzaje rozporządzeń - rozporządzenia podstawowe oraz
rozporządzenia wykonawcze, których zakres przedmiotowy jest ograniczony, a
ich postanowienia nie mogą pozostawać w sprzeczności z postanowieniami
rozporządzeń podstawowych. Rozporządzenia wydawane są przez Parlament
Europejski wraz z Radą Unii Europejskiej, albo przez Komisję Europejską. W
formie rozporządzenia regulowany jest np. wspólnotowy kodeks celny. Również
rozporządzeniom mogą towarzyszyć załączniki.

Decyzje (ang. decision, fr. décision, niem. entscheidung) są aktami prawnymi
o charakterze indywidualnym, skierowanym do konkretnie oznaczonych adresatów
(odpowiadają polskim decyzjom administracyjnym). Adresatem europejskiej
decyzji może być zarówno państwo (państwa) członkowskie, jak i osoba
fizyczna lub prawna. Decyzje wydawane są przez Komisję i Radę. W wyjątkowych
przypadkach organem współwydającym decyzję może być Parlament Europejski.
Przykładem decyzji skierowanej do przedsiębiorców może być decyzja
nakładająca na przedsiębiorstwo karę (grzywnę) z tytułu naruszenia przez nie
art. 82 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej (nadużycie pozycji dominującej).

Poza aktami prawnymi w ramach Wspólnot Europejskich powstaje szereg
dokumentów niemających charakteru wiążącego. Ich znajomość może okazać się
przydatna dla polskich przedsiębiorców. Dokumenty te zawierają informacje
pozwalające na właściwe zinterpretowanie (wykładnię) przepisów zawartych w
dyrektywach lub rozporządzeniach a także na poznanie przyszłych regulacji
prawnych lub poglądów organów wspólnotowych (instytucji) na dany temat.
Niejednokrotnie znajomość opinii czy zaleceń wydawanych przez Komisję
Europejską pozwala na właściwe zrozumienie polskich przepisów wzorowanych na
regulacjach europejskich.

Do najważniejszych dokumentów o charakterze niewiążącym wydawanych w ramach
Wspólnot Europejskich należą:

Opinie (ang. opinion, fr. avis, niem. Stellungnahme), które służą wyrażeniu
stanowiska poszczególnych instytucji Wspólnot Europejskich w odniesieniu do
jakiejś kwestii lub dokumentu. Jakkolwiek opinie mogą być skierowane zarówno
do państw członkowskich jak i do osób fizycznych czy prawnych, najczęściej
spotykane są w działalności wewnętrznej organów Wspólnotowych. Dokumenty te
stanowią istotny element procesu decyzyjnego prowadzącego do przyjęcia aktu
prawnego o charakterze wiążącym (dyrektywy lub rozporządzenia). Szczególną
rolę w pracach organów pełnią opinie Parlamentu, Komitetu
Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów. Poza tymi organami opinie
mogą wydawać również: Komisja Europejska i Rada Unii Europejskiej.

Zalecenia (ang. recommendation, fr. recommendation, niem. Empfehlungen) są
dokumentami skierowanymi do państw członkowskich. Zalecenia, wydawane przez
Radę Unii Europejskiej lub Komisję, mają na celu ujednolicenie prawodawstwa
obowiązującego w poszczególnych krajach Wspólnoty. Od dyrektyw zalecenia
różnią się brakiem mocy prawnej (nie są wiążące).

Zielone Księgi (ang. Green Paper, fr. Livre vert, niem. Grünbücher) są
wydawanymi przez Komisję, najczęściej w formie komunikatu, dokumentami,
których głównym celem jest rozpoczęcie dyskusji oraz procesu konsultacji na
dany temat. Zielone księgi zwykle nie zawierają projektów konkretnych
rozwiązań legislacyjnych. Konsultacje rozpoczęte wydaniem Zielonej Księgi
mogą zostać zakończone wydaniem Białej Księgi.

Białe Księgi (ang. White Paper, fr. Livre Blanc, niem. Weißbücher ) są
również wydawane przez Komisję. W przeciwieństwie do Zielonych Ksiąg, Białe
Księgi zawierają propozycje konkretnych działań w danej dziedzinie. Jeżeli
Biała Księga zostanie przyjęta przez Radę, staje się programem działań
Wspólnot w danym obszarze kompetencji.

Programy (ang. programme, fr. programme, niem. Programm) są dokumentami
przyjmowanymi przez Radę. Stanowią spis działań jakie organy europejskie
podejmą w określonej dziedzinie i czasie (zazwyczaj 5 lub 10 lat). Kolejne
programy są numerowane i publikowane są w formie komunikatu Komisji.
Przykładowo piąty program Wspólnot w zakresie ochrony środowiska był
przyjęty na lata 1992-1999, szósty obejmuje działania na lata 2001-2010.

Uchwały (ang. resolution, fr. résolution, niem. Beschluß) mogą być
przyjmowane przez Radę i Parlament Europejski. Uchwały Rady, zawierające
podstawowe uzgodnienia w danej dziedzinie, przyjęte przez ministrów państw
członkowskich, często są odpowiedzią na komunikaty Komisji Europejskiej.
Jakkolwiek uchwały Rady nie są prawnie wiążące, mogą wpływać na działania
podejmowane przez rządy krajów członkowskich.
Uchwały Parlamentu Europejskiego są skierowane do Rady lub Komisji
Europejskiej. Ich celem jest zwrócenie uwagi tych organów na zagadnienia
istotne z punktu widzenia parlamentu. Dokumenty te nie mają mocy wiążącej.

Raporty (ang. report, fr. rapport, niem. Gesamtbericht) publikowane są przez
Komisję w celu zaprezentowania stanu faktycznego, działań i osiągnięć
Wspólnot Europejskich w danej dziedzinie. Najważniejsze znaczenie ma ogólny
raport o działalności Unii Europejskiej (General Report on the Activities of
the European Union) publikowany dorocznie zgodnie wymogami Traktatu o
Wspólnocie Europejskiej. Raporty Komisji Europejskiej najczęściej kierowane
są do Rady Europejskiej lub Parlamentu. Również Komitet
Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów publikują swoje raporty.





--
Archiwum grupy: http://niusy.onet.pl/pl.soc.prawo