Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów

(art. 76 § 2 b, § 4) pod pieczą, notariusza wyznaczonego do zapewnienia asesury
pełnienia funkcji konsultanta (art. 76 § 5 ustawy):
aplikantom rocznika 2009,

wskazać należy, iż celem
- po pierwsze powoduje, że taki asesor będzie wykonywał projektowanej regulacji jest
czynności notarialne jako osoba zaufania publicznego w przede wszystkim stworzenie
swoim imieniu i na swoją odpowiedzialność, a Minister szerokiej gamy możliwości
Sprawiedliwości powołując asesora, który będzie prowadził wykonywania asesury.
własną kancelarię asesora notarialnego, nie będzie miał Rozszerzeniu możliwości
obowiązku stosować przepisu art. 10 ustawy, a zwłaszcza jej § realizacji asesury służy
3 w związku z art. 11 pkt. 2 ustawy, co czyni, że czynności dodatkowo propozycja zawarta
notarialne będzie mogła wykonywać także osoba nie dająca w projektowanym art. 22a
rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu notariusza.
ustawy Prawo o notariacie.
Projektodawca projektu ustawy wprowadzając zasadę, że w Przy czym zarówno wybór
okresie prowadzenia kancelarii asesora notarialnego, asesor sposobu wykonywania asesury
pozostaje pod pieczą notariusza wyznaczonego do pełnienia jak i ewentualne skutki wyboru,
funkcji konsultanta, który ma udzielać, asesorowi, na jego będą zależały wyłącznie od
wniosek, pomocy z zakresu techniki pracy notarialnej z góry decyzji zainteresowanej osoby.
zakłada, że asesor taki nie jest należycie przygotowany do
W opinii wskazano, iż
wykonywania czynności notarialnych - i słusznie - bo będą to asesorzy notarialni nie są
przede wszystkim aplikanci pozaetatowi, bądź inni prawnicy przygotowani do
zwolnieni od odbywania aplikacji notarialnej, którzy zdali samodzielnego wykonywania
egzamin notarialny, nie zaznajomieni, na co dzień, z czynności notarialnych i
całokształtem pracy notariusza.
prowadzenia własnej kancelarii,
Ponadto takie rozwiązanie może być zagrożeniem dla co może być zagrożeniem dla
pewności obrotu prawnego i gospodarczego, ale także dla pewności obrotu prawnego i
samych asesorów, bo ewentualny obowiązek gospodarczego a także dla
odszkodowawczy z powodu sporządzenia nieważnych umów, samych asesorów, bo
może przekraczać sumę ubezpieczenia od odpowiedzialności ewentualny obowiązek
cywilnej,
odszkodowawczy z powodu

sporządzenia nieważnych
- po drugie powoduje podział notariatu na notariuszy z pełnią umów może przekroczyć sumę
praw i obowiązków samorządowych i quasi notariuszy tych ubezpieczenia. Argument ten

342
pełni praw i obowiązków pozbawionych,
nie zasługuje na uwzględnienie.

Brak podstaw do przyjęcia, że
- po trzecie powoduje podział asesorów notarialnych na osoba, która złożyła egzamin
asesorów zatrudnionych w kancelariach notarialnych na notarialny (polegający na
podstawie umowy o pracę, nie mających praw sprawdzeniu przygotowania
samorządowych, którzy mogą wykonywać czynności prawniczego osoby
notarialne tylko w ściśle określonych sytuacjach i asesorów przystępującej do egzaminu
prowadzących kancelarie asesorów notarialnych - quasi notarialnego do samodzielnego
notariuszy, którzy będą mieli niektóre uprawnienia i należytego wykonywania
samorządowe i będą mogli wykonywać czynności notarialne zawodu notariusza, w tym
bez żadnych ograniczeń. Wymaga więc rozważenia , czy dla wiedzy i umiejętności jej
osiągnięcia jednorazowego celu, jakim jest zapewnienie praktycznego zastosowania a
asesury, w ciągu 2 lat, dla przyjętych w 2009 r. na aplikację także warunków wykonywania
notarialną ponad 1000 osób, konieczne są powyższe zmiany zawodu notariusza i etyki tego
prowadzące do „zburzenia" istniejącego, dobrze
zawodu – art. 74 § 2 Prawa o
funkcjonującego systemu notariatu. Być może notariacie) nie jest należycie
wystarczającym, dla osiągnięcia tego celu, byłoby przygotowana do wykonywania
rozwiązanie zaproponowane w art. 22 a ustawy. Duże zawodu notariusza. Pogląd taki
kancelarie notarialne, a także i osoby po zdaniu egzaminu razi zwłaszcza jeśli uwzględni
notarialnego będą zainteresowane - po uregulowaniu w się fakt, iż sprawdzeniu wiedzy
przepisach prawnych jak notariusz ma się rozliczać z i umiejętności jej praktycznego
asesorem za wykonywane czynności notarialne - do zastosowania nie podlega np.
zawierania umów o pracę z osobami po egzaminie prokurator uprawniony do
notarialnym.
złożenia wniosku o powołanie

na stanowisko notariusza (bez
aplikacji i egzaminu) na mocy
art. 12 § 1 pkt 2 Prawa o
notariacie.
Brak podstaw do
zawartego w opinii twierdzenia,
iż Minister Sprawiedliwości
powołując asesora notarialnego,

343
który będzie prowadził własną
kancelarię nie będzie miał
obowiązku stosowania art. 10 §
3 w związku z art. 11 pkt 2
Prawa o notariacie.
Zwrócić należy bowiem
uwagę na treść projektowanego
art. 1 § 3 Prawa

o notariacie, w myśl którego
ilekroć w przepisach ustawy i w
przepisach odrębnych mówi się
o notariuszu, rozumie się przez
to także asesora notarialnego
prowadzącego kancelarię,
chyba że przepisy ustawy
stanowią inaczej. Wyłączenie
stosowania przepisów ustawy
prawo o notariacie do asesora
notarialnego prowadzącego
kancelarię zawiera
projektowany art. 76 c. Wśród
wymienionych tam przepisów
brak jest art. 10 § 3.
Niezależnie od
powyższego wskazać należy, iż
zarówno na gruncie obecnej jak
i projektowanej regulacji każdy
kandydat na stanowisko asesora
notarialnego musi spełniać
przesłanki z art. 11 pkt 1-3
Prawa o notariacie. Wynika to:
- w przypadku osób,

344
które ukończyły aplikację
notarialną i zdały egzamin
notarialny - z art. 71 § 2 w zw.
z art. 74 § 2 w zw. z
projektowanego art. 76 § 2
Prawa o notariacie;
- w przypadku osób,
które zdały egzamin notarialny
bez odbycia aplikacji –

z art. 12 § 4 oraz
projektowanego art. 76 § 2.
26 Prezes
Sądu
art. 10 § 1a
Budzi zastrzeżenie przepis art. 10 § 1 a ustawy w zakresie, że
UWAGA NIEZASADNA
Apelacyjnego w
Minister Sprawiedliwości zleca prezesowi właściwego Sądu
Rzeszowie
Apelacyjnego przeprowadzenie wizytacji, a nie poszczególnym Wydaje się, iż zdecydowanie
radom izb notarialnych - na szczeblu izby notarialnej działają przedwczesne jest twierdzenie,
zespoły wizytacyjne w szerokich składach osobowych.
jakoby 100% z około 1000
Proponowane rozwiązanie spowoduje, w realiach , że aplikantów notarialnych
w latach 2012 - 2013 zda egzamin notarialny ponad 1000 osób i zdających egzamin

że w latach 2014 -2015 wniosków o powołanie na notariusza w 2012 r. uzyska wynik
przez asesorów prowadzących kancelarię asesora notarialnego pozytywny z tego egzaminu i
będzie też około 1000, że w ciągu dwóch lat 11 wizytatorów ds. będzie ubiegało się o powołanie
notarialnych Sądów Apelacyjnych będzie zmuszonych do na stanowisko asesora
przeprowadzenia około 1000 wizytacji, wizytacji
notarialnego prowadzącego
kompleksowych, bardzo wnikliwych, co na dwa lata wyłączy własną kancelarię, a następnie,
tych sędziów praktycznie od orzekania.
po 2 latach, złoży wniosek o
powołanie na stanowisko
notariusza. W chwili obecnej
brak nie jest możliwe
prognozowanie ilości
składanych wniosków o
powołanie na stanowisko
asesora notarialnego

345
prowadzącego kancelarię.
Podobnie jak nie można
przewidzieć ile spośród
asesorów powołanych uzyska
pozytywne wyniki z wizytacji i
lustracji przeprowadzanych w
czasie asesury i wystąpi z
wnioskiem o powołanie na
stanowisko notariusza.

27 Prezes
Sądu
art. 10 § 3 zdanie Może budzić wątpliwości nowe brzmienie art. 10 § 3 zdanie 1
UWAGA NIEZASADNA
Apelacyjnego w
1
ustawy, bo zachowuje się wymogi podmiotowe, o których

Rzeszowie
mowa w art. 11-13 ustawy, a tym samym wymóg W opinii wyrażono wątpliwość
nieskazitelnego charakteru i dawania rękojmi prawidłowego co do brzmienia tego przepisu i
wykonywania zawodu notariusza (art. 11 pkt. 3 ustawy - te wprowadzenia dodatkowych
dwa pojęcia, te dwa kryteria, zostały w dotychczasowej kryteriów odmowy powołania
praktyce dookreślone), i wprowadza się dodatkowe kryteria, na stanowisko notariusza,
które jeżeli zaistnieją dają podstawę Ministrowi
zwłaszcza w świetle przesłanek
Sprawiedliwości do odmówienia powołania na stanowisko o których mowa w art. 11-13
notariusza „jeżeli dotychczasowe postępowanie kandydata Prawa o notariacie,

budzi wątpliwości co do jego rzetelności, uczciwości lub w szczególności wymogu
przestrzegania wartości demokratycznego państwa polskiego”. nieskazitelnego charakteru oraz
Jeżeli dotychczasowe postępowanie kandydata budzi rękojmi prawidłowego
wątpliwości co do jego rzetelności i uczciwości, to te cechy, wykonywania zawodu
wydaje się, mieszczą się w kryterium nieskazitelnego notariusza.
charakteru, trudno natomiast zdefiniować pojęcie Podkreślić należy, iż
„przestrzegania wartości demokratycznego państwa dotychczasowe brzmienie art.
polskiego", a więc będzie zachodzić poważny problem, kiedy 10 i art. 11 Prawa

dotychczasowe postępowanie kandydata na notariusza można o notariacie w dużym stopniu
uznać, że jest takie (to kryterium ponadto źle się kojarzy z pozwalało na dokonanie oceny
okresem sprzed 1989 r.).
kwalifikacji kandydatów na
Takie unormowanie stwarza ponadto dla kandydata na notariusza. Jednak w praktyce

346