Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych

Druk nr 678

Warszawa, 14 lutego 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja




Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Prawo o ustroju
sądów powszechnych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Piotra Zgorzelskiego.



(-) Krzysztof Borkowski; (-) Jan Bury; (-) Marek Gos; (-) Jarosław
Górczyński; (-) Eugeniusz Tomasz Grzeszczak; (-) Stanisław Kalemba;
(-) Eugeniusz Kłopotek; (-) Jan Łopata; (-) Mieczysław Marcin Łuczak;
(-) Mirosław Pawlak; (-) Waldemar Pawlak; (-) Józef Racki; (-) Marek
Sawicki; (-) Henryk Smolarz; (-) Zbigniew Sosnowski; (-) Andrzej Sztorc;
(-) Genowefa Tokarska; (-) Piotr Walkowski; (-) Zbigniew Włodkowski; (-
) Piotr Zgorzelski.

Projekt
USTAWA
z dnia …………… 2012 r.

o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych

Art. 1. W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U.
Nr 98, poz. 1070; z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 37b dodaje się § 1a i § 1b w brzmieniu:
„§ 1a. Prezes sądu okręgowego może przekazać sądowi rejonowemu rozpoznawanie
określonej ilości spraw z obszaru właściwości innych sądów rejonowych działających
w tym samym okręgu sądowym, z wyłączeniem spraw, których rozpoznanie wymaga
stawiennictwa stron lub uczestników postępowania na rozprawie lub posiedzeniu,
kierując się potrzebą zapewnienia równomiernego obciążenia sędziów sądów
rejonowych działających w tym samym okręgu sądowym i uwzględniając ekonomię
postępowania sądowego, w celu zagwarantowania realizacji prawa obywatela do
rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.
§ 1b. Przed podjęciem decyzji, o której mowa w § 1a, prezes sądu okręgowego
zasięga opinii właściwego kolegium sądu.”
2) w art. 77 dodaje się § 9a w brzmieniu:
„§ 9a. Prezes sądu okręgowego, po uzyskaniu zgody kolegium sądu okręgowego,
może delegować sędziego sądu rejonowego do pełnienia obowiązków sędziego na
obszarze właściwości tego samego sądu okręgowego, jednakże na czas nie dłuższy niż
sześć miesięcy w ciągu roku, kierując się kryteriami określonymi w art. 22 § 3.”
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.









Uzasadnienie
Cel i potrzeba uchwalenia ustawy

Projekt uwzględnia zmiany w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych,
wprowadzone ustawą zmieniającą z dnia 18 sierpnia 2011 r. (Dz. U. Nr 203, poz. 1192),
stanowi kolejny etap racjonalizacji wykorzystania kadry sędziowskiej oraz służy zapewnieniu
równomiernego obciążenia sędziów pracą orzeczniczą, jednocześnie przyczyniając się do
zapewnienia obywatelowi prawa do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.
Proponowane rozwiązania dotyczą sądów rejonowych, do właściwości których należy
zdecydowana większość spraw rozpatrywanych w pierwszej instancji, przy czym znaczący
odsetek spraw nie wymaga stawiennictwa stron lub uczestników postępowania na rozprawie
lub posiedzeniu (np. o nadanie klauzuli wykonalności lub rozpoznawane w postępowaniu
nakazowym i upominawczym).
Jednym z problemów polskiego wymiaru sprawiedliwości jest nierównomierne
obciążenie sędziów pracą orzeczniczą, w zależności od wielkości wpływu spraw do
jednostek, w których mają swoje miejsca służbowe. Przekłada się to na sprawność
postępowania oraz wydłuża czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sądu, zwłaszcza
w przypadku większych jednostek.
Z kolei mniejsze sądy, zatrudniające kilku orzeczników, są narażone na kłopoty
kadrowe występujące np. w sytuacjach czasowego nieobsadzenia stanowiska sędziowskiego
na skutek przejścia sędziego w stan spoczynku, przeniesienia służbowego do innego sądu,
zwolnienia stanowiska na skutek odejścia do innego zawodu prawniczego, długotrwałej
nieobecności w pracy spowodowanej chorobą lub korzystaniem z urlopu wychowawczego.
Sposobem na rozwiązanie opisanych trudności jest wzmocnienie roli prezesa sądu
okręgowego i zwiększenie jego odpowiedzialności za działalność wszystkich sądów na
terenie okręgu, w szczególności przez umożliwienie mu działań służących zapewnieniu
prawidłowej obsady podległych sądów rejonowych i wyrównaniu ilości spraw
przypadających na jednego sędziego w poszczególnych jednostkach. Warto zauważyć, że
prezes sądu okręgowego dysponuje najlepszą wiedzą o sytuacji kadrowej podległych sądów
rejonowych, ponieważ na bieżąco analizuje miesięczne sprawozdania z ich działalności,
zapoznaje się ze skargami składanymi przez obywateli, zna sędziów sądów rejonowych
i specyfikę pracy poszczególnych jednostek.
Skutki finansowe i gospodarcze przyjęcia nowelizacji

Zaletą proponowanego rozwiązania jest jego elastyczność i możliwość osiągnięcia
opisanych wyżej celów bez ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych, ingerencji
w ukształtowaną strukturę organizacyjną sądów.
Proponowana zmiana nie powoduje obciążenia budżetu państwa ani budżetów jednostek
samorządu terytorialnego.
O korzyściach możliwych do uzyskania dzięki przekazywaniu do rozpoznania spraw
należących do właściwości innych sądów świadczy sukces elektronicznego postępowania
upominawczego np. w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie (E-Sąd).
Skutki społeczne uchwalenia ustawy
Projekt niesie za sobą pozytywne skutki społeczne, ponieważ nie obciąży obywateli
trudnościami związanymi z reorganizacją i likwidacją sądów.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Warszawa, 28 lutego 2012 r.
BAS-WAPEiM-438/12


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna dotycząca zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Piotr Zgorzelski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zm.) sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy
Opiniowany projekt ustawy przewiduje zmiany w ustawie z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze
zm.), polegające dodanie proponowanych w projekcie przepisów.
Przedmiotem projektu jest określenie przesłanek przekazywania przez
prezesów sądów okręgowych sądom rejonowym spraw z obszaru właściwości
innych sądów rejonowych działających w tym samym okręgu sądowym.
Ponadto w projekcie zaproponowano dodanie przepisu, zgodnie z którym prezes
sądu okręgowego, po uzyskaniu zgody kolegium sądu okręgowego, będzie mógł
delegować sędziego sądu rejonowego do pełnienia obowiązków sędziego na
obszarze właściwości tego samego sądu okręgowego na czas nie dłuższy niż
sześć miesięcy w roku.
Ustawa ma wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia
ogłoszenia.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Akty prawa UE nie regulują spraw objętych opiniowanym projektem
ustawy.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej