Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym, sporządzonej w Kijowie dnia 18 maja 2012r.

Druk nr 634

Warszawa, 23 lipca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-67-12



Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

-
o ratyfikacji Umowy między
Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o
zabezpieczeniu społecznym, sporządzonej
w Kijowie dnia 18 maja 2012r.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych oraz Minister Pracy i Polityki Społecznej.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk











Projekt



W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:


W dniu 18 maja 2012 r. w Kijowie została podpisana Umowa między Rzecząpospolitą
Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym, w następującym brzmieniu:
Po zaznajomieniu się z powyższą Umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
oświadczam, że:
– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej
zawartych,
– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej
Polskiej.


Dano w Warszawie, dnia

PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ




PREZES RADY MINISTRÓW








09/36rch
Projekt



U S T A W A
z dnia

o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu
społecznym, sporządzonej w Kijowie dnia 18 maja 2012 r.


Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu
społecznym, sporządzonej w Kijowie dnia 18 maja 2012 r.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.













07/35rch
UZASADNIENIE


1.
Potrzeba i cel związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową

Związanie Polski Umową o zabezpieczeniu społecznym z Ukrainą ma na celu spełnienie
społecznych oczekiwań w tym zakresie, rozwiązanie istotnych problemów obywateli Polski
i Ukrainy wynikających z braku takiej Umowy, jak również stworzenie lepszych warunków
rozwoju polsko-ukraińskiej współpracy gospodarczej.
Prawo do zabezpieczenia społecznego należy do podstawowych praw człowieka. Realizacji
tego prawa służą przede wszystkim krajowe (wewnętrzne) systemy zabezpieczenia społecznego
poszczególnych państw. Jednakże nie zawsze są one w stanie zapewnić pełną ochronę
ubezpieczeniową, szczególnie w odniesieniu do osób zmieniających w czasie swej aktywności
zawodowej miejsce zatrudnienia lub zamieszkania. Dlatego też standardem jest zawieranie przez
państwa dwustronnych lub wielostronnych umów międzynarodowych z zakresu zabezpieczenia
społecznego, które tworzą podstawy koordynacji systemów funkcjonujących w umawiających się
państwach, zapewniając tym samym skuteczną ochronę ubezpieczeniową swym obywatelom.
Podstawy prawne dające gwarancję, że zmiana miejsca zatrudnienia lub zamieszkania nie
wpłynie negatywnie na sytuację obywatela w zakresie zabezpieczenia społecznego pozytywnie
oddziałują na budowę zaufania do państwa oraz przyczyniają się do większej aktywności
w zakresie poszukiwania zatrudnienia poza granicami swego państwa. Gwarancje takiej ochrony
ubezpieczeniowej już mają polscy obywatele podejmujący zatrudnienie lub przemieszczający się na
terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz
Szwajcarii, a także państw, z którymi łączą Polskę dwustronne umowy z zakresu zabezpieczenia
społecznego. Jednakże gwarancji tych nadal pozbawionych jest wielu polskich obywateli
zamieszkałych lub podejmujących zatrudnienie poza granicami naszego kraju, w tym
zamieszkałych lub zatrudnionych na Ukrainie. Szczególnie pozbawieni są tych gwarancji polscy
obywatele, którzy przesiedlili się z Ukrainy do Polski.
Wraz ze zmianami politycznymi w Polsce w 1989 r. nastąpił zasadniczy zwrot polityki wobec
Polonii, emigracji i Polaków za granicą. Wśród tej grupy osób szczególnym zainteresowaniem
objęci są Polacy żyjący za wschodnią granicą, z obszarów byłego ZSRR. wiadczy o tym liczna
korespondencja, jaka wpływała do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
uregulowania stosunków w zakresie zabezpieczenia społecznego z państwami powstałymi po
rozpadzie byłego ZSRR, w tym z Ukrainą. Zarówno osoby bezpośrednio zainteresowane tą kwestią,
jak też instytucje i urzędy występujące w imieniu tych osób, wskazują na pilną potrzebę
rozwiązania problemów dotykających osób posiadających okresy ubezpieczenia przebyte na
terytorium Ukrainy, a zamieszkałych w Polsce, poprzez zawarcie stosownej umowy
o zabezpieczeniu społecznym. Wprawdzie trudno precyzyjnie określić liczbę polskich obywateli,
których problem braku ochrony ubezpieczeniowej w relacjach Polska-Ukraina dotyczy, to
niewątpliwie grupa osób zainteresowana zawarciem polsko-ukraińskiej Umowy, szczególnie ze
względu na wprowadzenie zasady sumowania okresów ubezpieczenia, istniej.
Wśród osób (obywateli Polski) zainteresowanych zawarciem polsko-ukraińskiej Umowy
o zabezpieczeniu społecznym można wyróżnić dwie grupy, tj.: osoby zamieszkałe w Polsce
posiadające status repatrianta oraz osoby zamieszkałe w Polsce i nieposiadające takiego statusu.
Każda z tych grup wskazuje na pewne negatywne dla nich skutki związane z brakiem stosownej
polsko-ukraińskiej Umowy.
Osoby posiadające status repatrianta domagały się podjęcia określonych działań w sprawie
zawarcia polsko-ukraińskiej Umowy, zwracając uwagę na dwie szczególnie dla nich istotne
kwestie, a mianowicie:
– to,
że do ustalenia wysokości polskiego świadczenia przyznawanego z uwzględnieniem
okresów zatrudnienia przebytych na Ukrainie (często wykonywanego w warunkach
szczególnych) nie jest brane pod uwagę wynagrodzenie osiągane za tę pracę na Ukrainie.
W

efekcie osoby te zazwyczaj w Polsce uprawnione są do świadczeń wypłacanych
w wysokościach minimalnych,
– to,
że członkowie rodzin repatriantów nie mają prawa do korzystania z postanowień art. 6 ust. 1
pkt 9 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z pó n. zm.), czyli okres zatrudnienia na
Ukrainie nie może być im zaliczony na prawo do polskich świadczeń emerytalno-rentowych.
W efekcie niejednokrotnie osoby te (głównie osoby starsze) mają trudności ze spełnieniem
warunków wymaganych dla uzyskania prawa do polskiego świadczenia bąd spełnienie tych
warunków jest wręcz niemożliwe.
Wskazane problemy dotykają niemałej grupy osób, gdyż według danych uzyskanych
z Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców, w latach 1997 – 2004 repatriowało się do Polski z terenu

1) Według spisu ludności sporządzonego w 2001 r. na Ukrainie do narodowości polskiej przyznaje się 144,1 tys. osób
( ródło: P. Eberhardt „Przegląd Wschodni”, t. VIII, z 3(31), tj. 0,3% ogółu mieszkańców ( ródło: „Biuletyn
Ukrainoznawczy” 2002, nr 8). Jednakże nie można uznać, że grupa osób posiadająca poczucie polskiej tożsamości jest
równoznaczna z grupą osób, do której postanowienia polsko-ukraińskiej umowy będą miały realne zastosowanie.


2