Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

17) żywy dawca – osobę, od której pobierane są komórki, w tym komórki
rozrodcze, tkanki lub narządy;”;
3) w art. 3:
a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. Za zarodki, pobrane od dawcy komórki, w tym komórki rozrodcze,
tkanki lub narządy nie można żądać ani przyjmować zapłaty, innej ko-
rzyści majątkowej lub korzyści osobistej.”
2. Zwrot kosztów:
1) pobrania, przechowywania, przetwarzania, sterylizacji, dystrybu-
cji i przeszczepiania lub udostępniania komórek, w tym komórek
rozrodczych, tkanek lub narządów;
2) przechowywania, przetwarzania, dystrybucji i udostępniania za-
rodków
- nie jest zapłatą i nie stanowi korzyści majątkowej lub osobistej w ro-
zumieniu ust. 1.”,
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Do kosztów pobrania od żywego dawcy lub potencjalnego dawcy ko-
mórek rozrodczych albo regenerujących się komórek lub tkanek, innych
niż szpik, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i pępowinowej,
poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1 – 4, 7 i 9, zalicza się koszty:
1) transportu dawcy lub potencjalnego dawcy do, i z podmiotu lecz-
niczego, w którym ma być dokonane pobranie, lub do podmiotu
leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie lub
udostępnienie;
2) pobytu dawcy lub potencjalnego dawcy w podmiocie leczniczym
związane z pobraniem;
3) przechowywania i przetworzenia pobranych komórek, w tym ko-
mórek rozrodczych, lub tkanek;
4) transportu z podmiotu leczniczego pobranych komórek, w tym
komórek rozrodczych, lub tkanek do banku tkanek i komórek;
5) hodowania pobranych komórek lub tkanek albo uzyskania zarod-
ka;
6) transportu pobranych komórek, w tym komórek rozrodczych, za-
rodków lub tkanek do podmiotu leczniczego, w którym ma być
dokonane przeszczepienie lub udostępnienie.”,
c) ust. 11 otrzymuje brzmienie:
„11. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 9 oraz w ust. 5 i 6, do-
konuje bank tkanek i komórek na podstawie faktury wystawionej przez
podmiot, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 lub 3, lub w art. 27a ust.
1, który dokonał pobrania komórek, w tym komórek rozrodczych, lub
tkanek albo doprowadził do uzyskania zarodka.”,
d) ust. 14 otrzymuje brzmienie:
„14. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządze-
nia, szczegółowy sposób ustalania kosztów czynności związanych z:

1) pobieraniem, przechowywaniem, przetwarzaniem, sterylizacją i
dystrybucją komórek, w tym komórek rozrodczych, tkanek
i narządów,
2) przechowywaniem, przetwarzaniem, udostępnianiem i dystrybu-
cją zarodków
- uwzględniając procedury związane z wykonywaniem tych czynno-
ści.”;
4) art. 4 otrzymuje brzmienie:
„Art. 4. 1. Komórki, tkanki i narządy mogą być pobierane ze zwłok ludzkich
w celach diagnostycznych, leczniczych, naukowych i dydaktycz-
nych.
2. Komórki rozrodcze mogą być pobierane ze zwłok ludzkich wy-
łącznie w celach diagnostycznych, naukowych i dydaktycznych;
niedopuszczalne jest pobieranie komórek rozrodczych ze zwłok
ludzkich w celu zastosowania ich w procedurze medycznie
wspomaganej prokreacji.
3. Komórki, tkanki lub narządy ze zwłok ludzkich mogą być pobie-
rane również w czasie sekcji zwłok dokonywanej na podstawie
odrębnych przepisów.”;
5) tytuł rozdziału 3 otrzymuje brzmienie:
„Pobieranie komórek, tkanek lub narządów od żywych dawców w celu prze-
szczepienia”;
6) po rozdziale 3 dodaje się rozdział 3a w brzmieniu:
„Rozdział 3a
Pobieranie komórek rozrodczych od dawców żywych oraz dawstwo zarodków w
celu medycznie wspomaganej prokreacji
Art. 19a. 1. Komórki rozrodcze mogą być pobierane od żywego dawcy w ce-
lu dawstwa partnerskiego, przy zachowaniu następujących wa-
runków:
1) zasadność i celowość pobrania komórek rozrodczych od
określonego dawcy i zastosowania ich w celu dawstwa part-
nerskiego ustalają lekarze na podstawie aktualnego stanu
wiedzy medycznej;
2) pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekar-
skimi i laboratoryjnymi w celu:
a) ustalenia, czy ryzyko związane z pobraniem komórek roz-
rodczych od określonego dawcy nie wykracza poza prze-
widywane granice dopuszczalne dla tego rodzaju zabie-
gów i nie upośledzi w istotny sposób stanu zdrowia daw-
cy,
b) ustalenia, czy ryzyko związane z zastosowaniem komórek
rozrodczych pobranych od określonego dawcy nie wykra-
cza poza przewidywane granice dopuszczalne dla tego ro-

dzaju zabiegów i nie upośledzi w istotny sposób stanu
zdrowia biorczyni oraz zdrowia dzieci, które mogą się
urodzić w efekcie zastosowania tych komórek rozrod-
czych w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji,
c) ograniczenia ryzyka zaistnienia istotnego zdarzenia niepo-
żądanego lub istotnej niepożądanej reakcji u dawcy, bior-
czyni oraz u dzieci, które mogą się urodzić w efekcie za-
stosowania tych komórek rozrodczych w procedurze me-
dycznie wspomaganej prokreacji
– wymóg uprzedniego wykonania niezbędnych badań lekar-
skich i laboratoryjnych nie dotyczy dawcy komórek rozrod-
czych w celu dawstwa partnerskiego do bezpośredniego uży-
cia;
3) kandydat na dawcę został przed wyrażeniem zgody szczegó-
łowo, pisemnie poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku
związanym z zabiegiem pobrania komórek rozrodczych i o
dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdro-
wia w przyszłości oraz o zakresie i skutkach prawnych zasto-
sowania pobranych od niego komórek rozrodczych w celu
dawstwa partnerskiego;
4) kandydat na dawcę ma pełną zdolność do czynności praw-
nych i wyraził dobrowolnie przed lekarzem pisemną zgodę
na pobranie komórek rozrodczych w celu dawstwa partner-
skiego;
5) biorczyni została, przed wyrażeniem zgody, szczegółowo, pi-
semnie poinformowana o ryzyku związanym z zastosowa-
niem komórek rozrodczych dawcy w procedurze medycznie
wspomaganej prokreacji;
6) biorczyni ma pełną zdolność do czynności prawnych i wyra-
ziła pisemną zgodę na przyjęcie komórek rozrodczych dawcy
i zastosowanie ich w procedurze medycznie wspomaganej
prokreacji.
2. Komórki rozrodcze mogą być pobierane od żywego dawcy w celu
dawstwa innego niż partnerskie, przy zachowaniu następujących
warunków:
1) pobranie następuje na rzecz anonimowej biorczyni; jeżeli
uzasadniają to szczególne względy osobiste, pobranie może
nastąpić na rzecz określonej biorczyni;
2) w przypadku dawstwa męskich komórek rozrodczych na
rzecz określonej biorczyni, pobranie nie może nastąpić na
rzecz biorczyni, która jest spokrewniona z dawcą w linii pro-
stej, w linii bocznej do pierwszego stopnia albo pozostaje z
dawcą w stosunku przysposobienia;
3) w przypadku dawstwa żeńskich komórek rozrodczych na
rzecz określonej biorczyni, pobranie nie może nastąpić na
rzecz biorczyni, u której mają być zastosowane męskie ko-
mórki rozrodcze pochodzące od osoby spokrewnionej z daw-
cą żeńskich komórek rozrodczych w linii prostej, w linii

bocznej do pierwszego stopnia albo pozostającej z dawcą
żeńskich komórek rozrodczych w stosunku przysposobienia;
4) zasadność i celowość pobrania komórek rozrodczych od
określonego dawcy i zastosowania ich w celu dawstwa inne-
go niż partnerskie, ustalają lekarze na podstawie aktualnego
stanu wiedzy medycznej;
5) pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekar-
skimi i laboratoryjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 2;
6) kandydat na dawcę został przed wyrażeniem zgody szczegó-
łowo, pisemnie poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku
związanym z zabiegiem pobrania komórek rozrodczych i o
dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdro-
wia w przyszłości oraz o zakresie i skutkach prawnych zasto-
sowania pobranych od niego komórek rozrodczych w celu
dawstwa innego niż partnerskie na rzecz anonimowej bior-
czyni albo na rzecz określonej biorczyni;
7) kandydat na dawcę ma pełną zdolność do czynności praw-
nych i wyraził dobrowolnie przed lekarzem pisemną zgodę
na pobranie komórek rozrodczych w celu dawstwa innego niż
partnerskie na rzecz anonimowej biorczyni albo na rzecz
określonej biorczyni;
8) w przypadku dawstwa na rzecz określonej biorczyni, kandy-
datka na biorczynię została przed wyrażeniem zgody szcze-
gółowo, pisemnie poinformowana o ryzyku związanym z za-
stosowaniem komórek rozrodczych dawcy w procedurze me-
dycznie wspomaganej prokreacji oraz o skutkach prawnych
przyjęcia i zastosowania komórek rozrodczych dawcy w pro-
cedurze medycznie wspomaganej prokreacji;
9) w przypadku dawstwa na rzecz określonej biorczyni, kandy-
datka na biorczynię ma pełną zdolność do czynności praw-
nych i wyraziła pisemną zgodę na przyjęcie komórek rozrod-
czych dawcy i zastosowanie ich w procedurze medycznie
wspomaganej prokreacji; jeśli kandydatka na biorczynię po-
zostaje w związku małżeńskim, pobranie może nastąpić po
wyrażeniu pisemnej zgody przez męża, który został uprzed-
nio szczegółowo, pisemnie poinformowany o skutkach praw-
nych przyjęcia i zastosowania komórek rozrodczych dawcy w
procedurze medycznie wspomaganej prokreacji u biorczyni.
3. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy grozi nie-
bezpieczeństwo utraty albo istotnego upośledzenia zdolności pło-
dzenia na skutek choroby lub urazu, komórki rozrodcze mogą być
pobierane od dawcy żywego w celu zabezpieczenia zdolności
płodzenia na przyszłość, przy zachowaniu następujących warun-
ków:
1) zasadność i celować pobrania komórek rozrodczych od okre-
ślonego dawcy ustalają lekarze na podstawie aktualnego sta-
nu wiedzy medycznej;
2) pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekar-
skimi i laboratoryjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt. 2;
3) kandydat na dawcę został przed wyrażeniem zgody szczegó-
łowo, pisemnie poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku

związanym z zabiegiem pobrania komórek rozrodczych i o
dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdro-
wia w przyszłości oraz o możliwości zastosowania pobra-
nych od niego komórek rozrodczych w przyszłości w proce-
durze medycznie wspomaganej prokreacji;
4) kandydat na dawcę, który ma pełną zdolność do czynności
prawnych, wyraził dobrowolnie przed lekarzem pisemną
zgodę na pobranie komórek rozrodczych w celu zabezpiecze-
nia zdolności płodzenia na przyszłość;
5) jeśli kandydatem na dawcę jest małoletni, który nie ma pełnej
zdolności do czynności prawnych, pobranie komórek rozrod-
czych może być dokonane za pisemną zgodą jego przedsta-
wiciela ustawowego po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego,
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata
na dawcę; w przypadku gdy kandydatem na dawcę jest mało-
letni powyżej lat trzynastu, wymagana jest także jego pisem-
na zgoda.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporzą-
dzenia, wymagania zdrowotne, jakim powinien odpowiadać daw-
ca komórek rozrodczych, wykaz badań lekarskich i pomocni-
czych badań diagnostycznych, jakim powinien podlegać kandydat
na dawcę komórek rozrodczych w celu dawstwa partnerskiego i
dawstwa innego niż partnerskie, z uwzględnieniem dawstwa do
bezpośredniego użycia i do niebezpośredniego użycia, oraz w ce-
lu zabezpieczenia zdolności płodzenia na przyszłość oraz szcze-
gółowe warunki pobierania komórek rozrodczych w celu zasto-
sowania w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.
Art. 19b. Dawstwo zarodków jest dopuszczalne przy zachowaniu następują-
cych warunków:
1) przekazanie następuje na rzecz anonimowej biorczyni; jeżeli uza-
sadniają to szczególne względy osobiste, przekazanie zarodków
może nastąpić na rzecz określonej biorczyni;
2) zasadność i celowość przekazania i zastosowania zarodków u
biorczyni ustalają lekarze na podstawie aktualnego stanu wiedzy
medycznej;
3) dawcy zarodka zostali przed wyrażeniem zgody szczegółowo, pi-
semnie poinformowani o skutkach prawnych przekazania zarod-
ków na rzecz anonimowej biorczyni albo na rzecz określonej
biorczyni;
4) dawcy zarodka mają pełną zdolność do czynności prawnych i wy-
razili dobrowolnie przez lekarzem pisemną zgodę na przekazanie
zarodków na rzecz anonimowej biorczyni albo na rzecz określo-
nej biorczyni;
5) kandydatka na biorczynię została przed wyrażaniem zgody szcze-
gółowo, pisemnie poinformowana o rodzaju zabiegu, ryzyku
związanym z zabiegiem przeniesienia zarodków i o dających się
przewidzieć następstwach dla jej stanu zdrowia w przyszłości
oraz o skutkach prawnych przyjęcia i zastosowania zarodków w
procedurze medycznie wspomaganej prokreacji;
6) kandydatka na biorczynię ma pełną zdolność do czynności praw-
nych i wyraziła pisemną zgodę na przyjęcie zarodków i na zasto-