Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw

W projekcie proponuje się zmiany przepisów dotyczących warunków prowadzenia praktyki
zawodowej przez lekarza, pielęgniarkę lub położną (art. 18 i 19 uodl), których celem jest
wyłącznie uporządkowanie i ujednolicenie regulacji w tym zakresie. W celu dostosowania do
przepisów odrębnych regulujących zasady rejestrowania działalno ci gospodarczej,
uwzględniono wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalno ci Gospodarczej,
zamiast wpisu do ewidencji działalno ci gospodarczej. Są to drobne zmiany, jednak istotne
dla podejmowania działalno ci leczniczej w ramach praktyk zawodowych.
Przepis art. 24 ust. 1 uodl okre la minimalną tre ć regulaminu organizacyjnego każdego
podmiotu wykonującego działalno ć leczniczą (a więc nie tylko samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej, ale i spółki kapitałowej lub innego przedsiębiorcy, praktyki
zawodowej itd.). Zgodnie obecnym brzmieniem pkt 12 ww. art. 24 ust. 1 w regulaminie tym
okre la się wysoko ć opłat za udzielane wiadczenia zdrowotne inne niż finansowane ze
rodków publicznych. W związku z tym, że przepis art. 24 ust. 1 uodl dotyczy wszystkich
podmiotów wykonujących działalno ć leczniczą (niezależnie od formy organizacyjno-
prawnej lub posiadania umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia), powstały wątpliwo ci,
czy takie brzmienie pkt 12 nie ogranicza w pobieraniu opłat za wiadczenia zdrowotne tych z
ww. podmiotów, które nie mają, w tym zakresie, takich ograniczeń. W celu usunięcia ww.
wątpliwo ci w projekcie ustawy zaproponowano zmianę w art. 24 ust. 1 pkt 12 udodl. Zmiana
ta nie ma jednak charakteru merytorycznego, a wyłącznie redakcyjny. Jest bowiem
oczywistym, że o tym czy dany podmiot może pobierać ww. opłaty nie decyduje tre ć ww.
art. 24 ust. 1 ani, tre ć konkretnego regulaminu, ale istnienie lub nie przepisów materialnych,
z których można wywie ć okre lone normy dotyczące pobierania opłat. I tak wszystkie
podmioty wykonujące działalno ć leczniczą, które jako wiadczeniodawcy mają umowę z
Narodowym Funduszem Zdrowia nie mogą pobierać opłat od osób ubezpieczonych za
wiadczenia objęte tą umową, gdyż za te wiadczenia płaci Fundusz (zakaz ten wywodzi się z
art. 193 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze rodków publicznych, zgodnie z którym karze grzywny podlega ten kto
pobiera nienależne opłaty od ubezpieczonych za wiadczenia objęte umową z Funduszem o
udzielanie wiadczeń opieki zdrowotnej). Natomiast w stosunku do podmiotów leczniczych
niebędących przedsiębiorcami decydujące znaczenie ma art. 44 uodl. Zgodnie z tym
przepisem podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą udziela wiadczeń zdrowotnych
finansowanych ze rodków publicznych ubezpieczonym oraz innym osobom uprawnionym do
tych wiadczeń na podstawie odrębnych przepisów nieodpłatnie, za czę ciową odpłatno cią
lub całkowitą odpłatno cią. A zatem to wyłącznie przepis odrębny (przepis inny niż przepis
uodl) rozstrzyga czy i w jakim przypadku osoby okre lone w tym przepisie uzyskają

25
wiadczenia nieodpłatnie, za czę ciową odpłatno cią bądź płatne w cało ci, a zatem w
których przypadkach podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą może pobrać opłaty.
Proponuje się zmiany w zakresie ubezpieczenia szpitali z tytułu zdarzeń medycznych (art. 25
uodl). Według zaproponowanych przepisów suma ubezpieczenia wynosiłaby nie mniej niż
300 000 zł (z uwagi na to, że jest to maksymalna wysoko ć wiadczenia w przypadku mierci
pacjenta) i byłaby uzależniona od liczby łóżek w szpitalu i sumy ubezpieczenia w odniesieniu
do jednego łóżka szpitalnego, która wynosi nie mniej niż 1000 zł.
Zgodnie z danymi Centrum Systemów Informacyjnych w Ochronie Zdrowia, które jest
podmiotem odpowiedzialnym za funkcjonowanie systemu teleinformatycznego rejestru
podmiotów wykonujących działalno ć leczniczą, wszystkie szpitale dysponują w sumie ok.
213 000 łóżkami w oddziałach szpitalnych (54 900 łóżek tzw. „zabiegowych” – co stanowi
ok. ¼ ogólnej liczby łóżek, oraz 158 100 łóżek tzw. „zachowawczych”). Zakładając podział
1200 000 zł na 4 czę ci, to podział taki przy uwzględnieniu stosunku łóżek daje ok. 500 zł na
łóżko tzw. „zachowawcze” i 2000 zł na łóżko tzw. „zabiegowe”. Przy przyjęciu kwoty
u rednionej - 1250 zł na łóżko.
Według danych z końca 2011 r.:
1) Szpital Uniwersytecki w Krakowie miał 1310 łóżek, co przy kwocie 1250 zł na 1
łóżko daje sumę ubezpieczenia w wysoko ci 1 637 500 zł;
2) Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku miał 1067 łóżek, co przy kwocie 1250
zł na 1 łóżko daje sumę ubezpieczenia w wysoko ci 1 333 750 zł;
3) Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie miał 1006 łóżek, co
przy kwocie 1250 zł na 1 łóżko daje sumę ubezpieczenia w wysoko ci 1 257 500 zł.
W związku z tym, biorąc pod uwagę maksymalną obecnie obowiązującą sumę ubezpieczenia
(1 200 000 zł) na wszystkie zdarzenia medyczne w szpitalu, ww. kwotę 1250 zł obniżono do
1000 zł na łóżko.
Posiadanie przez podmiot leczniczy certyfikatu akredytacyjnego powodowałoby zmniejszenie
sumy ubezpieczenia w odniesieniu do jednego łóżka szpitalnego o 10%. Akredytacja ma na
celu potwierdzenie spełniania przez podmiot udzielający wiadczeń zdrowotnych standardów
akredytacyjnych w zakresie udzielania wiadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania tego
podmiotu. W przypadku podmiotów leczniczych wykonujących działalno ć leczniczą w
rodzaju wiadczenia szpitalne w ramach przeglądu, który poprzedza wydanie certyfikatu
akredytacyjnego, bada się działalno ć tego podmiotu pod kątem standardów ogłoszonych
obwieszczeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie standardów
akredytacyjnych w zakresie udzielania wiadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania szpitali
(Dz. Urz. Min. Zdrow. Nr 2, poz. 24). Zakłada się, że w przypadku szpitala spełniającego te

26
standardy częstotliwo ć występowania zdarzeń medycznych będzie istotnie mniejsza.
Certyfikat akredytacyjny posiada obecnie 106 szpitali.
Proponuje się ponadto przepis umożliwiający zawieranie umów ubezpieczenia z udziałem
własnym podmiotu leczniczego, nie wyższym niż 50 % sumy ubezpieczenia. Zatem w
przypadku sumy ubezpieczenia na poziomie minimalnym 300 000 zł, udział własny podmiotu
leczniczego może będzie stanowić maksymalnie 150 000 zł .
Projekt ustawy przewiduje również modyfikację w zakresie udzielania zamówienia na
udzielanie w okre lonym zakresie wiadczeń zdrowotnych (art. 26 i 27 uodl). Obecne
brzmienie przepisów zakłada całkowitą zgodno ć rodzaju i zakresu wiadczeń po stronie
udzielającego oraz przyjmującego zamówienie. Oznacza to, iż de facto możliwe jest tylko
udzielanie zamówienia na takie wiadczenia, które podmiot sam wykonuje. Tymczasem
zasadne jest by możliwe było udzielanie zamówienia na wiadczenia, których podmiot
udzielający zamówienia sam nie wykonuje, a które mieszczą się w zakresie działalno ci
podmiotu przyjmującego zamówienie. Zmiana powyższa rozszerzy zakres stosowania
procedury konkursu ofert przy udzielaniu zamówienia na wiadczenia zdrowotne. Projekt
przewiduje również dodanie przepisu, który wyłącza stosowanie procedury konkursowej do
zamówień, których warto ć nie przekracza kwoty 14 000 euro. Pozostawia to pewną swobodę
po stronie zarządzającego. Kwota ta jest zgodna z kwotą z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm), która na takim
samym poziomie ustanawia dolną granicę kwotową dla prowadzenia postępowań.
W projekcie okre lone zostały zasady ustalania przez zamawiającego warto ci zamówienia,
szczególnie zamówienia na usługi lub dostawy powtarzające się, aby zminimalizować ryzyko
nadużyć w celu obej cia prawa, polegających na dzieleniu zamówienia na czę ci lub
zaniżania jego warto ci przez zamawiającego tak, aby miał zastosowanie przepis wyłączający
konieczno ć przeprowadzenia konkursu ofert. W związku z powyższym w przypadku gdy
udzielający zamówienia dopuszcza możliwo ć składania ofert czę ciowych albo udziela
zamówienia w czę ciach, a każda z nich stanowi przedmiot odrębnego postępowania
warto cią zamówienia jest łączna warto ć wszystkich czę ci zamówienia (art. 26a uodl).
Dodatkowo, w art. 27 ust. 1 uodl wprowadzono zmianę redakcyjną uwzględniającą
dopuszczenie możliwo ci udzielenia zamówienia z pominięciem trybu konkursowego.
Projekt porządkuje ponadto sytuacje rozwiązania umowy na udzielenie zamówienia (art. 27
ust. 8 uodl). Okres wypowiedzenia winien zostać zachowany, jeżeli umowę wypowiada jedna
ze stron bez rażącego naruszenia istotnych postanowień umowy przez drugą stronę.
Natomiast umowa może zostać rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym w przypadku
zaistnienia takich naruszeń. W związku z przedstawionymi zmianami dodany został przepis

27
przej ciowy, który umożliwia unieważnienie postępowania konkursowego z uwagi na zmianę
brzmienia przepisów – chyba, że opublikowane zostało ogłoszenie o konkursie. Ponadto
nakłada się na strony umowy obowiązek dostosowania jej postanowień do nowego brzmienia
przepisów ustawy, w terminie miesiąca od dnia jej wej cia w życie.
Zmiana w art. 29 ust. 1 uodl ma charakter wyłącznie redakcyjny i polega na doprecyzowaniu
przepisu.
W związku ze zgłaszanymi przez podmioty lecznicze wątpliwo ciami, co do okoliczno ci, w
których pacjent ponosi koszty pobytu w szpitalu, gdy nie zostanie z niego odebrany mimo iż
jego stan zdrowia na to pozwala, proponuje się doprecyzowanie art. 30 ust. 4 uodl. Z
dotychczasowego przepisu nie wynika jednoznacznie intencja ustawodawcy, aby pacjent
ponosił koszty pobytu w szpitalu, gdy nie wymaga już leczenia szpitalnego, ale wymaga
udzielania całodobowych i stacjonarnych wiadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne, np. w
zakładzie opiekuńczo-leczniczym.
Proponuje się również zmiany w zakresie przepisów dotyczących zaopatrywania pacjentów
szpitali w znaki identyfikacyjne (art. 36 uodl), dotyczące przede wszystkim okre lenia
danych, jakie zawiera znak identyfikacyjny dla noworodka urodzonego w szpitalu (art. 1 pkt
14 projektu ustawy). Ustalony w dotychczasowych przepisach ustawy zakres danych jest
niewystarczający dla tej grupy pacjentów (np. brak danych matki, płci oraz godziny i minuty
urodzenia dziecka oraz w przypadku noworodka urodzonego z ciąży mnogiej także cyfry
rzymskiej wskazującej na kolejno ć urodzeń). Z uwagi na fakt, iż z dniem 1 lipca 2012 r.
utracą moc dotychczasowe regulacje w tym zakresie, niezbędne wydaje się rozszerzenie
przepisu, co zapewni prawidłowe ustalenie tożsamo ci dziecka i pozwoli uniknąć pomyłek o
poważnych konsekwencjach. Ponadto projekt wyłącza obowiązek posiadania znaków
identyfikacyjnych przez pacjentów szpitala lub oddziału psychiatrycznego. Zmiana ta została
wprowadzona na wniosek konsultanta krajowego w dziedzinie psychiatrii, który
poinformował, iż opatrywanie znakami tej grupy pacjentów może mieć negatywny wpływ na
ich stan zdrowia.
Zmiana w art. 42 ust. 4 uodl ma wyłącznie charakter porządkowy i polega na skre leniu
wyrazów „chyba, że przepisy ustawy stanowią inaczej”, gdyż nie ma takich przepisów w
ustawie.
Ponadto, proponuje się wyłączenie stosowania przepisów ustawy dotyczących kierownika
podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, wobec kierowników będących
funkcjonariuszami Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Straży Granicznej (art. 47
ust. 2 uodl), podobnie jak jest w przypadku kierowników będących żołnierzami zawodowymi
albo funkcjonariuszami Służby Więziennej. Zastosowanie będą miały w tym przypadku

28
odpowiednio przepisy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo przepisy o Straży
Granicznej.
Zmiany w zakresie rady społecznej podmiotu leczniczego (art. 48 uodl) polegają w
szczególno ci na wyłączeniu stosowania przepisów w tym zakresie wobec jednostek
budżetowych utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej (ambulatorium z izbą chorych),
Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Ministra Spraw Wewnętrznych w ramach
jednostek organizacyjnych Straży Granicznej. Proponowana zmiana nie będzie dotyczyć
pozostałych podmiotów leczniczych utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej.
Dodatkowo w zakresie zadań rady społecznej proponuje się, aby wnioski i opinie w sprawach
regulaminu organizacyjnego przedstawiane były kierownikowi podmiotu zamiast podmiotowi
tworzącemu, z uwagi na fakt, iż regulamin organizacyjny ustala kierownik i nie ma zupełnie
uzasadnienia przedstawianie opinii czy wniosków w tej sprawie podmiotowi tworzącemu.
Jednocze nie proponuje się, aby opinie i wnioski w sprawach w zbycia aktywów trwałych
oraz zakupu lub przyjęcia darowizny nowej aparatury i sprzętu medycznego były
przedstawiane zarówno podmiotowi tworzącemu, jak i kierownikowi podmiotu leczniczego.
Ponadto w przepisach dotyczących składu rady społecznej poprawiono błędne odwołanie.
Podobnie jak przepisy o obowiązku powołania rady społecznej proponuje się wyłączyć
przepisy dotyczące wybierania kandydatów na stanowiska kierownicze w trybie konkursu
wobec niektórych podmiotów leczniczych ze względu na specyfikę ich działania (art. 37 ust.
5 uodl). Są to jednostki budżetowe utworzone przez Ministra Obrony Narodowej
(ambulatorium z izbą chorych), Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Ministra
Spraw Wewnętrznych w ramach jednostek organizacyjnych Straży Granicznej. Proponowana
zmiana nie będzie dotyczyć pozostałych podmiotów leczniczych utworzonych przez Ministra
Obrony Narodowej.
Ponadto proponuje się uporządkowanie przepisów w zakresie form zatrudnienia osób
zajmujących stanowiska kierownicze w podmiotach leczniczych niebędących
przedsiębiorcami. Z ust. 3 w art. 49 uodl wynika, że może być to stosunek pracy albo umowa
cywilnoprawna, zatem w kolejnych przepisach należało to uwzględnić.
Zmiana w art. 54 ust. 2 ma charakter wyłącznie redakcyjny i polega na zastąpieniu wyrazów
„oddanie go w dzierżawę” wyrazami „oddanie ich w dzierżawę”, gdyż w przepisie chodzi o
aktywa trwałe samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, a nie o zakład.
Proponuje się również doprecyzowanie, że wskaźnik zadłużenia ustala się na dzień
poprzedzający dzień złożenia wniosku o wpisanie spółki kapitałowej do rejestru
przedsiębiorców, zamiast na dzień poprzedzający dzień przekształcenia (art. 70 uodl). Dniem
przekształcenia jest dzień wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców. Ustalenie wskaźnika

29