Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

2) wydania postanowienia lub zarządzenia o zwolnieniu

cudzoziemca ze strzeżonego ośrodka albo z aresztu dla

cudzoziemców, lub

3) przymusowego wykonania decyzji o zobowiązaniu

cudzoziemca do powrotu albo przekazania cudzoziemca do

odpowiedzialnego
państwa
członkowskiego
Unii

Europejskiej na podstawie rozporządzenia 604/2013, lub

3a) upływu terminów przekazania cudzoziemca do

odpowiedzialnego
państwa
członkowskiego
Unii

źuropejskiej, o których mowa w art. 28 ust. 3 akapit 3

rozporządzenia 604/2013 w odniesieniu do cudzoziemca

umieszczonego w strzeżonym ośrodku albo areszcie dla

cudzoziemców w przypadku, o którym mowa w art. 87 ust.

1 pkt 5 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu

cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej, lub

4) doręczenia cudzoziemcowi decyzji o (…)


Art. 426 ust. 1
Art. 426. 1. Nadzór nad legalnością i prawidłowością pobytu
ustawy z dnia 12
cudzoziemców w strzeżonych ośrodkach i aresztach dla
grudnia 2013 r. o
cudzoziemców sprawuje sędzia penitencjarny sądu okręgowego,
cudzoziemcach
zwany dalej „sędzią penitencjarnym”, właściwego ze względu

na miejsce położenia strzeżonego ośrodka lub aresztu dla

cudzoziemców.


Art. 426 ust. 4
Art. 426. 4. Jeżeli zdaniem sędziego penitencjarnego zachodzi
ustawy z dnia 12
potrzeba wydania decyzji nienależącej do jego właściwości, a w
grudnia 2013 r. o
szczególności decyzji administracyjnej, przekazuje on swoje
cudzoziemcach
spostrzeżenia wraz z odpowiednimi wnioskami organowi SG,
któremu podlega strzeżony ośrodek lub areszt dla
cudzoziemców.
45. Art. 9 ust. 6
6. W przypadku kontroli nakazu
T
Art. 404 ustawy z
Art. 404. Źo
postępowania w sprawie umieszczenia
zatrzymania, przewidzianej w ust. 3,
dnia 12 grudnia
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku, zastosowania wobec niego
państwa członkowskie zapewniają
2013 r. o
aresztu dla cudzoziemców, przedłużenia okresu pobytu
wnioskodawcy dostęp do bezpłatnej
cudzoziemcach
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla
pomocy prawnej i zastępstwa prawnego.

cudzoziemców oraz zwolnienia cudzoziemca ze strzeżonego
Obejmuje to co najmniej przygotowanie

ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców stosuje się
wymaganych w ramach postępowania

odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, z tym że
dokumentów oraz udział w rozprawie

czynności zastrzeżone dla prokuratora może wykonywać

23
przed organami sądowymi w imieniu

funkcjonariusz Straży Granicznej.
wnioskodawcy.



Art. 78 Kodeksu
Art. 78. § 1. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może
Bezpłatna pomoc prawna i zastępstwo
postępowania
żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób
prawne są świadczone przez
karnego
należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony
odpowiednio wykwalifikowane osoby –
bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
tak jak to dopuszcza lub na to zezwala
prawo krajowe – których interes nie jest
sprzeczny, ani faktycznie, ani
potencjalnie, z interesem wnioskodawcy.
46. Art. 9 ust. 7 7. Państwa członkowskie mogą także
T
Art. 404 ustawy z
Art. 404. Źo
postępowania w sprawie umieszczenia
lit. a
postanowić, że bezpłatna pomoc prawna
dnia 12 grudnia
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku, zastosowania wobec niego
i zastępstwo prawne przysługująŚ
2013 r. o
aresztu dla cudzoziemców, przedłużenia okresu pobytu

cudzoziemcach
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla
a) jedynie osobom pozbawionym

cudzoziemców oraz zwolnienia cudzoziemca ze strzeżonego
wystarczających zasobówś lub

ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców stosuje się

odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, z tym że

czynności zastrzeżone dla prokuratora może wykonywać

funkcjonariusz Straży Granicznej.


Art. 78 Kodeksu
Art. 78. § 1. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może
postępowania
żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób
karnego
należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony
bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
47. Art. 9 ust. 7 b) jedynie w postaci usług świadczonych
T
Art. 404 ustawy z
Art. 404. Źo postępowania w sprawie umieszczenia
lit. b
przez doradców prawnych lub innych
dnia 12 grudnia
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku, zastosowania wobec niego
doradców wyraźnie wyznaczonych
2013 r. o
aresztu dla cudzoziemców, przedłużenia okresu pobytu
zgodnie z prawem krajowym do pomocy
cudzoziemcach
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla
wnioskodawcom i do ich

cudzoziemców oraz zwolnienia cudzoziemca ze strzeżonego
reprezentowania.

ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców stosuje się

odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, z tym że

czynności zastrzeżone dla prokuratora może wykonywać

funkcjonariusz Straży Granicznej.


Art. 78 Kodeksu
Art. 78. § 1. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może
postępowania
żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób
karnego
należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony
bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

24
48. Art. 9 ust. 8 8. Państwa członkowskie mogą takżeŚ
N



lit. a

a) określić limity – pieniężne lub
czasowe – w odniesieniu do udzielania
bezpłatnej pomocy prawnej oraz
zastępstwa prawnego, pod warunkiem że
takie limity nie ograniczają w sposób
arbitralny dostępu do pomocy prawnej
oraz do zastępstwa prawnegoś
49. Art. 9 ust. 8 b) ustalić, że w odniesieniu do opłat i
N



lit. b
innych kosztów traktowanie
wnioskodawców nie może być
korzystniejsze niż standardowe
traktowanie własnych obywateli w
kwestiach związanych z pomocą prawną.
50. Art. 9 ust. 9
9. Państwa członkowskie mogą żądać
N



całkowitego lub częściowego zwrotu
wszelkich przyznanych świadczeń w
przypadku znacznej poprawy sytuacji
finansowej wnioskodawcy lub jeżeli
decyzja o przyznaniu takich świadczeń
zapadła na podstawie fałszywych
informacji dostarczonych przez
wnioskodawcę.
51. Art. 9
10. Procedury dotyczące dostępu do
T
Art. 404 ustawy z
Art. 404. Źo postępowania w sprawie umieszczenia
ust.10
pomocy prawnej oraz zastępstwa
dnia 12 grudnia
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku, zastosowania wobec niego
prawnego są określane w prawie
2013 r. o
aresztu dla cudzoziemców, przedłużenia okresu pobytu
krajowym.
cudzoziemcach
cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla

cudzoziemców oraz zwolnienia cudzoziemca ze strzeżonego

ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców stosuje się

odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, z tym że

czynności zastrzeżone dla prokuratora może wykonywać

funkcjonariusz Straży Granicznej.


Art. 78 Kodeksu
Art. 78. § 1. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może
postępowania
żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób
karnego
należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony
bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

25
Art. 10
Warunki zatrzymania
52. Art. 10 ust.
1. Co do zasady na czas zatrzymania
T
Art. 88a ustawy z
Art. 88a. 1. W przypadku gdy wymagają tego względy
1
wnioskodawcy są umieszczani w
dnia 13 czerwca
obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony

specjalnych ośrodkach zatrzymań. Jeżeli
2003 r. o
bezpieczeństwa i porządku publicznego a także w przypadku,
państwo członkowskie nie może
udzielaniu
o którym mowa w art. 87 ust. 1pkt 1-3 i 5, jeżeli zastosowanie
zapewnić zakwaterowania w specjalnym
cudzoziemcom
środków, o których mowa w art. 88 ust. 1, nie jest możliwe,
ośrodku zatrzymań i musi posiłkować się
ochrony na
wnioskodawcę lub osobę, w imieniu której wnioskodawca
zakwaterowaniem w więzieniu,
terytorium
występuje, umieszcza się w strzeżonym ośrodku lub w areszcie
zatrzymanego wnioskodawcę umieszcza
Rzeczypospolitej
dla cudzoziemców.
się oddzielnie od zwykłych więźniów i
Polskiej w
2. Areszt dla cudzoziemców stosuje się, gdy wnioskodawca lub
zastosowanie mają warunki zatrzymania
brzmieniu
osoba, w imieniu której wnioskodawca występuje, nie
określone w niniejszej dyrektywie.
nadanym przez
podporządkował się zasadom pobytu obowiązującym

projekt
w strzeżonym ośrodku lub istnieje ryzyko, że nie
W zakresie, w jakim jest to możliwe, w

podporządkuje się tym zasadom.
czasie trwania zatrzymania


wnioskodawców umieszcza się
oddzielnie od innych obywateli państw
trzecich, którzy nie złożyli wniosku o
udzielenie ochrony międzynarodowej.

Jeżeli wnioskodawców nie można
umieścić osobno od innych obywateli
państw trzecich, dane państwo
członkowskie zapewnia, aby
zastosowanie miały warunki zatrzymania
określone w niniejszej dyrektywie.
53. Art. 10 ust.
2. Zatrzymani wnioskodawcy muszą
T
Art. 416 ust. 1 pkt
Art. 416. 1. Cudzoziemiec umieszczony w strzeżonym ośrodku
2
mieć dostęp do stref znajdujących się na
2 ustawy z dnia 12
poza uprawnieniami, o których mowa w art. 415 ust. 1, ma

świeżym powietrzu.
grudnia 2013 r. o
prawo do:
cudzoziemcach
2) poruszania się po terenie ośrodka w godzinach od 7.00 do

22.00, a w dni świąteczne w godzinach od 8.00 do 22.00 z

wyjątkiem miejsc, do których administracja ośrodka wydała

zakaz wstępu.


Art. 416 ust. 3 pkt
Art. 416. 3. Cudzoziemiec przebywający w areszcie dla
1 ustawy z dnia 12
cudzoziemców poza uprawnieniami, o których mowa w art. 415
grudnia 2013 r. o
ust. 1, ma ponadto prawo do:

26
cudzoziemcach
1) odbywania codziennie co najmniej dwugodzinnego spaceru
na wolnym powietrzu, chyba że co innego wynika z zaleceń
lekarza; (…)
54. Art. 10 ust.
3. Państwa członkowskie zapewniają
T
Art. 89a ust. 1
Art. 89a. 1. Kierownik strzeżonego ośrodka lub funkcjonariusz
3
przedstawicielom Wysokiego Komisarza
ustawy z dnia 13
odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu dla cudzoziemców

Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców
czerwca 2003 r. o
umożliwia wnioskodawcy lub osobie, w imieniu której
(UNHCR) możliwość kontaktowania się
udzielaniu
wnioskodawca występuje, umieszczonym w strzeżonym
z wnioskodawcami i możliwość ich
cudzoziemcom
ośrodku lub wobec których zastosowano areszt dla
odwiedzania w warunkach
ochrony na
cudzoziemcówŚ
nienaruszających prywatności. Źotyczy
terytorium
1) kontakt korespondencyjny lub telefoniczny z organizacjami,
to również organizacji działającej na
Rzeczypospolitej
do których zadań statutowych należą sprawy uchodźcówś
terytorium danego państwa
Polskiej
2) kontakt osobisty z przedstawicielem Wysokiego Komisarza
członkowskiego w imieniu UNHCR na
Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców lub
podstawie umowy z tym państwem
organizacji, do której zadań należy udzielanie pomocy
członkowskim.
cudzoziemcom, w tym pomocy prawnej - w warunkach
nienaruszających prawa do poszanowania prywatności.
55. Art. 10 ust.
4. Państwa członkowskie zapewniają
T
Art. 415 ust. 1 pkt
Art. 415. 1. Cudzoziemiec umieszczony w strzeżonym ośrodku
4
członkom rodziny, doradcom prawnym
2, 3 i 19 oraz ust.
lub przebywający w areszcie dla cudzoziemców ma prawoŚ
lub innym doradcom oraz osobom
1a ustawy z dnia
2) kontaktowania się z organizacjami pozarządowymi lub
reprezentującym odnośne organizacje
12 grudnia 2013 r.
międzynarodowymi
zajmującymi
się
udzielaniem
pozarządowe uznane przez dane państwo
o cudzoziemcach
cudzoziemcom pomocy, w tym pomocy prawnej;
członkowskie możliwość kontaktu z
3) kontaktowania się i widzeń ze swoim pełnomocnikiem w
wnioskodawcami i możliwość ich
warunkach nienaruszających prawa do poszanowania
odwiedzania w warunkach
prywatnościś (…)
nienaruszających prywatności.
19) widzeń z osobami bliskimi w specjalnie do tego
Ograniczenia dostępu do ośrodka
przeznaczonych pomieszczeniach, za zgodą organu SG, któremu
zatrzymań mogą być wprowadzane
podlega strzeżony ośrodek lub areszt dla cudzoziemców, lub
wyłącznie w przypadkach, w których, na
osoby przez ten organ upoważnionej.
mocy prawa krajowego, są one
1a. Zgody na widzenie z osobami bliskimi, o której mowa w ust.
obiektywnie konieczne ze względu na
1 pkt 19, można odmówić cudzoziemcowi gdy wymaga tego
bezpieczeństwo, porządek publiczny lub
konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i porządku
zarządzanie ośrodkiem zatrzymań, pod
publicznego lub przestrzegania postanowień regulaminu
warunkiem że dostęp nie zostanie w ten
organizacyjno – porządkowego pobytu w strzeżonym ośrodku
sposób znacząco ograniczony lub
lub areszcie dla cudzoziemców.
uniemożliwiony.
56. Art. 10 ust.
5. Państwa członkowskie zapewniają, by
Art. 411 ustawy z
Art. 411. Cudzoziemca przyjmowanego do strzeżonego ośrodka
5
zatrzymani wnioskodawcy byli
dnia 12 grudnia
lub aresztu dla cudzoziemców poucza się w zrozumiałym dla
systematyczne informowani o regułach
2013 r. o
niego języku o przysługujących mu prawach i o obowiązkach
obowiązujących w ośrodku oraz o
cudzoziemcach
oraz zapoznaje się z przepisami regulującymi pobyt w

27