Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

korpusu służby cywilnej bez przeprowadzenia naboru na stanowisko dyrektora izby
skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej, konsekwentnie
przeniesienia członka korpusu służby cywilnej na stanowisko odpowiednio dyrektora
izby skarbowej albo dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej dokona Szef
Administracji podatkowej (art. 37 ust. 2 pkt 1 projektu). Z kolei zaś dyrektor izby
skarbowej albo dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej dokona przeniesienia
odpowiednio na stanowisko zastępcy dyrektora izby skarbowej, zastępcy dyrektora
Biura Krajowej Informacji Podatkowej albo naczelnika urzędu skarbowego.
Jednocześnie w przepisie art. 37 ust. 3 projektu postawiono warunek, aby członek
korpusu służby cywilnej, który został powołany na ww. stanowiska bez
przeprowadzenia naboru, spełniał wymagania ustawowe na to stanowisko określone
w art. 29 ust. 1 i 2 projektu, a także posiadał ostatnią pozytywną ocenę okresową na
jednym z dwóch najwyższych poziomów przewidzianych w skali ocen, sporządzoną
w okresie 24 miesięcy poprzedzających powołanie.
Weryfikacji ww. wymagań będzie dokonywał Szef Administracji Podatkowej (art. 37
ust. 4 projektu).
W projekcie ustawy, w zakresie naboru na stanowiska dyrektora izby skarbowej,
dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz ich zastępców, a także na
stanowisko naczelnika urzędu skarbowego, nieuregulowanym w rozdziale 5, proponuje
się odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o służbie cywilnej (art. 38 ust. 1
projektu) w zakresie dotyczącym:
1) obowiązku informowania o naborze na wyższe stanowisko w służbie cywilnej
(art. 55);
2) obowiązku zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się
o wyższe stanowisko w służbie cywilnej, uzyskanych w trakcie naboru (art. 56
ust. 6);
3) uprawnienia Szefa Służby Cywilnej do skierowania swojego przedstawiciela w celu
obserwacji przebiegu procesu naboru, a w przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości w przebiegu procesu naboru na wyższe stanowiska w służbie
cywilnej, uprawnienia do nakazania niezwłocznego usunięcia stwierdzonych
nieprawidłowości lub ponownego przeprowadzenia naboru (art. 56 ust. 7 i 8);
41
4) obowiązku traktowania wykonywania przez członka korpusu służby cywilnej zadań
w powołanej komisji ds. naboru na równi z wykonywaniem przez niego
obowiązków służbowych (art. 56 ust. 9);
5) obowiązku uwzględniania w toku naboru praw osób niepełnosprawnych (art. 57
ust. 2);
6) procedury sporządzania protokołu z naboru na wyższe stanowisko w służbie
cywilnej (art. 58).
Z kolei na mocy art. 38 ust. 2 projektu w przypadku powołania osoby niebędącej
członkiem korpusu służby cywilnej będą miały zastosowanie przepisy dotyczące zasad
ponownego zatrudnienia osoby, która otrzymała wcześniej mianowanie w służbie
cywilnej (art. 35 ust. 7 ustawy o służbie cywilnej), oraz co do braku obowiązku służby
przygotowawczej (art. 60 ustawy o służbie cywilnej).
Natomiast do przeniesienia ze stanowiska dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura
Krajowej Informacji Podatkowej oraz ich zastępców, a także ze stanowiska naczelnika
urzędu skarbowego będzie miał odpowiednie zastosowanie przepis art. 61 ust. 1 ustawy
o służbie cywilnej, który stanowi, iż jeżeli przemawiają za tym uzasadnione potrzeby
urzędu lub interes służby cywilnej, członka korpusu służby cywilnej zajmującego
wyższe stanowisko w służbie cywilnej można przenieść w każdym czasie na stanowisko
urzędnicze w tej samej miejscowości co najmniej równorzędne pod względem
płacowym ze stanowiskiem zajmowanym przed zatrudnieniem na wyższym stanowisku
w służbie cywilnej, zgodne z jego kwalifikacjami i przygotowaniem zawodowym,
a członka korpusu służby cywilnej, który przed zatrudnieniem na tym stanowisku nie
był zatrudniony w służbie cywilnej – na inne stanowisko urzędnicze w tej samej
miejscowości, zgodne z jego kwalifikacjami i przygotowaniem zawodowym.
Należy także podkreślić, że powołania na stanowiska w administracji
podatkowej nie należy utożsamiać z powołaniem, o którym mowa w art. 68 Kodeksu
pracy.
Rozdział 6
Zmiany w przepisach obowiązujących
Konsekwencją wprowadzanych regulacji w ustawie o administracji podatkowej jest
potrzeba dokonania zmian w przepisach ustaw obowiązujących.
42
W związku ze zmianą struktury organizacyjnej administracji podatkowej, w ramach
której funkcjonuje naczelnik urzędu skarbowego jako administracyjny organ
egzekucyjny, oraz nowymi standardami funkcjonowania tej administracji, zaistniała
konieczność dostosowania przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.). W art. 39
projektu ustawy zaproponowano szereg zmian dostosowujących, porządkujących oraz
poprawiających jakość usług świadczonych przez administrację podatkową.
Dodawany pkt 5 w art. 5 § 1 ustawy wskazuje naczelnika urzędu skarbowego jako
wierzyciela grzywien nakładanych w drodze mandatu karnego w postępowaniu
w sprawach o wykroczenia, które stanowią dochód budżetu państwa, z wyłączeniem
grzywien nakładanych przez organy Inspekcji Transportu Drogowego. Wprowadzenie
tego przepisu jest konsekwencją propozycji przekazania naczelnikom urzędów
skarbowych zadań wojewodów związanych z wykonywaniem funkcji wierzyciela ww.
należności (odpowiednie zmiany zaproponowano w art. 100 Kodeksu postępowania
w sprawach o wykroczenia).
W projekcie ustawy zaproponowano także zmianę art. 6 ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji regulującą postępowanie wierzyciela przed wszczęciem
egzekucji administracyjnej. Zmiany tego przepisu mają charakter porządkujący,
a ponadto mają na celu poprawę jakości usług świadczonych przez administrację
podatkową oraz usprawnienie kontaktów wierzycieli z zobowiązanymi poprzez
możliwość podejmowania przez wierzycieli działań informacyjnych zmierzających do
dobrowolnego wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przed skierowaniem
sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.
W związku z nowymi zasadami funkcjonowania administracji podatkowej oraz w celu
bardziej racjonalnego gospodarowania wydatkami publicznymi przeznaczonymi na jej
funkcjonowanie, w dodanym w art. 6 § 1c zaproponowano regulację, na mocy której
wierzyciel będzie mógł odstąpić od podejmowania czynności zmierzających do
zastosowania środków egzekucyjnych pomimo uchylania się zobowiązanego od
wykonania obowiązku o charakterze pieniężnym. Wyjątki od zasady obowiązkowości
prowadzenia egzekucji administracyjnej dotyczyłyby przypadków, gdy w okresie
ostatniego roku postępowanie egzekucyjne prowadzone na wniosek tego samego
wierzyciela wobec zobowiązanego na podstawie tytułu wykonawczego obejmującego
43
inne należności pieniężne zostało umorzone na podstawie art. 59 § 2 ustawy. Wierzyciel
nie będzie jednak zwolniony z obowiązku doprowadzenia do wszczęcia egzekucji, gdy
ujawniony zostanie majątek lub źródło dochodu zobowiązanego przewyższające kwotę
wydatków egzekucyjnych. Odstąpienie od obowiązku wszczynania postępowania
egzekucyjnego, w przypadkach gdy oczywiste jest, że egzekucja będzie bezskuteczna,
spowoduje uniknięcie ponoszenia wydatków przez wierzycieli oraz organy egzekucyjne
związanych z tą egzekucją. Jednocześnie przed wszczęciem postępowania
o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, przed odstąpieniem od czynności
zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, wierzyciel będzie miał
obowiązek wezwać zobowiązanego do złożenia oświadczenia o posiadanym majątku
lub źródłach dochodu w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. W takim przypadku
wierzyciel będzie miał możliwość odstąpienia od czynności zmierzających do
zastosowania środków egzekucyjnych, gdy w wyniku takiego wezwania zobowiązany
nie złoży oświadczenia bądź w złożonym oświadczeniu nie zostanie ujawniony majątek
zobowiązanego lub źródło dochodu przewyższające kwotę wydatków egzekucyjnych,
z którego można prowadzić postępowanie egzekucyjne. Za dzień odstąpienia
przyjmowany będzie wówczas dzień doręczenia zobowiązanemu wezwania.
Kolejną zmianą związaną z poprawą funkcjonowania administracji podatkowej jest
wyłączenie Ministra Finansów od rozpatrywania indywidualnych spraw egzekucyjnych
(zmiany w art. 17, art. 23, art. 54, art. 107 oraz art. 110z ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji). Zmiany te mają na celu usprawnienie działania
administracji podatkowej poprzez eliminację dodatkowego szczebla rozpatrywania
spraw w postępowaniu egzekucyjnym (np. w obecnym stanie prawnym skargę na
czynności egzekucyjne wnosi się za pośrednictwem organu egzekucyjnego, rozpatruje
ją w pierwszej instancji organ nadzoru, a w drugiej instancji – organ wyższego stopnia
w stosunku do organu nadzoru). Wyłączenie Ministra Finansów z orzekania w sprawach
indywidualnych zapewni również możliwość efektywniejszego sprawowania nadzoru
nad organami egzekucyjnymi, o którym mowa w art. 23 § 1–3a ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji, poprzez zapewnienie instancyjnej kontroli nad
postanowieniami wydanymi przez organy egzekucyjne.
Konsekwencją wyłączenia Ministra Finansów z rozpatrywania spraw indywidualnych
jest dodanie przepisu § 1b w art. 17 ustawy odsyłającego do odpowiedniego stosowania
art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, czyli ponownego rozpatrzenia
44
sprawy, w przypadku wniesienia zażalenia na postanowienie wydane w pierwszej
instancji przez organy nadzoru w rozumieniu przepisów art. 23 ustawy, oraz uchylenie
w § 5 art. 23 ustawy dotyczącego właściwości instancyjnej Ministra Finansów.
Zaproponowano dodanie przepisów art. 17b i art. 19 § 2a normujących możliwość
upoważnienia przez organ jednostki samorządu terytorialnego kierownika jednostki
organizacyjnej tej jednostki samorządu terytorialnego do wykonywania w jego imieniu
praw i obowiązków wierzyciela oraz upoważnienia przez organ egzekucyjny określony
w art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – kierownika
jednostki organizacyjnej gminy do działania w jego imieniu jako organ egzekucyjny.
Wprowadzenie możliwości upoważnienia kierownika jednostki organizacyjnej jednostki
samorządu terytorialnego do wykonywania zadań wierzyciela czy organu
egzekucyjnego ułatwi i usprawni wykonywanie tych funkcji, nie zmieni natomiast
wierzyciela lub organu egzekucyjnego, którego ustalenie następuje odpowiednio na
podstawie art. 5 § 1 i art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Przyjęcie proponowanego rozwiązania sprawi, że powyższe zadania wykonywane będą
przez ściśle wyspecjalizowane w tym zakresie jednostki podległe wierzycielowi lub
organowi egzekucyjnemu.
Zaproponowano zmianę art. 23 § 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji w sposób umożliwiający organom nadzoru w szczególnie
uzasadnionych przypadkach (jak np. w przypadku klęski żywiołowej, pożaru) czasowe
wstrzymanie czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego wyłącznie
z urzędu, co potwierdza aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych prezentujące
wykładnię tej instytucji jako prerogatywy organu nadzoru przysługującej z urzędu.
Przepis w obecnym brzmieniu wprowadza w błąd zobowiązanych, którzy składają
wnioski o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego bądź czynności egzekucyjnych,
oczekując merytorycznego rozstrzygnięcia w tym zakresie.
Dodatkowo zaproponowano zmianę właściwości organu do orzekania w sprawach skarg
na czynności egzekucyjne i skarg na przewlekłość postępowania. Zgodnie ze
zmienianym art. 54 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji organem
właściwym do wydania postanowienia w sprawie skargi na czynności egzekucyjne lub
przewlekłość postępowania w pierwszej instancji będzie organ egzekucyjny
(analogiczne zmiany zaproponowano w art. 107 § 2b oraz w art. 110z § 2). Ponadto
45