Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

w służbie cywilnej, w administracji podatkowej. Wprowadzenie tego przepisu ma na
celu usprawnienie i ujednolicenie zasad naboru.
Przepis art. 31 projektu przewiduje, iż w wyniku naboru zespół wyłania nie więcej niż
dwóch kandydatów, spełniających wymagania niezbędne oraz w największym stopniu
spełniających wymagania pożądane, których przedstawia odpowiednio:
1) Szefowi Administracji Podatkowej – w przypadku naboru na stanowisko dyrektora
izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej lub naczelnika
urzędu skarbowego;
2) dyrektorowi izby skarbowej – w przypadku naboru na stanowisko zastępcy
dyrektora izby skarbowej;
3) dyrektorowi Biura Krajowej Informacji Podatkowej – w przypadku naboru na
stanowisko zastępcy dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Przy czym istotne jest, iż wyłonieni kandydaci zostaną następnie zweryfikowani przez
właściwą komórkę organizacyjną Ministerstwa Finansów w celu sprawdzenia, czy
posiadają nieposzlakowaną opinię (art. 31 ust. 2 projektu).
W art. 32 i art. 33 projektu uregulowano kwestie proceduralne dotyczące powoływania
członków korpusu służby cywilnej oraz osób niebędących członkami korpusu służby
cywilnej, wybranych spośród osób wyłonionych w drodze naboru na stanowiska
odpowiednio dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji
Podatkowej i ich zastępców oraz naczelnika urzędu skarbowego.
Jak już wcześniej wskazano, projekt ustawy zakłada przyznanie stanowiskom dyrektora
izby skarbowej i dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz ich zastępcom,
a także naczelnikowi urzędu skarbowego statusu wyższych stanowisk w służbie
cywilnej. Biorąc przy tym pod uwagę rangę i wagę zadań, jakie wykonywać będzie
dyrektor izby skarbowej, dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej i naczelnik
urzędu skarbowego, zasadne jest, aby Minister Finansów w ramach swoich prerogatyw
był uprawniony do powoływania, na wniosek Szefa Administracji Podatkowej, członka
korpusu służby cywilnej albo osoby niebędącej członkiem korpusu służby cywilnej,
wybranej spośród osób wyłonionych w drodze naboru odpowiednio na stanowisko
dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej albo
naczelnika urzędu skarbowego (art. 32 ust. 1). Z kolei Szef Administracji Podatkowej,
po powołaniu przez Ministra Finansów, będzie zobowiązany do przeniesienia członka
36
korpusu służby cywilnej albo zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony z osobą
niebędącą członkiem korpusu służby cywilnej wybraną spośród osób wyłonionych
w drodze naboru na stanowisko dyrektora izby skarbowej albo dyrektora Biura
Krajowej Informacji Podatkowej (art. 32 ust. 2 projektu). W odniesieniu zaś do
naczelnika urzędu skarbowego, który został powołany przez Ministra Finansów,
czynności z zakresu prawa pracy dokona zgodnie z art. 32 ust. 3 projektu dyrektor izby
skarbowej.
Ponadto, w myśl art. 32 ust. 2 projektu, Minister Finansów będzie uprawniony do
odwołania ze stanowiska dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej
Informacji Podatkowej albo naczelnika urzędu skarbowego.
W przypadku stanowiska zastępcy dyrektora izby skarbowej albo zastępcy dyrektora
Biura Krajowej Informacji Podatkowej również Minister Finansów, na wniosek
odpowiednio dyrektora izby skarbowej albo dyrektora Biura Krajowej Informacji
Podatkowej, będzie uprawniony do powoływania na te stanowiska członka korpusu
służby cywilnej albo osoby niebędącej członkiem korpusu służby cywilnej. Minister
Finansów będzie mógł również odwoływać z ww. stanowisk (art. 33 ust. 1 i 3 projektu).
Z kolei czynności z zakresu prawa pracy, w stosunku do tych osób, dokona zgodnie
z art. 33 ust. 2 projektu odpowiednio dyrektor izby skarbowej albo dyrektor Biura
Krajowej Informacji Podatkowej.
Wzorując się na rozwiązaniach przyjętych w ustawie o służbie cywilnej, w projekcie
ustawy zaproponowano wprowadzenie przepisu art. 34 ust. 1 projektu, który przewiduje
możliwość powoływania członka korpusu służby cywilnej zatrudnionego
w Ministerstwie Finansów albo w jednostkach podległych lub nadzorowanych przez
Ministra Finansów na stanowisko zastępcy dyrektora izby skarbowej albo zastępcy
dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej bez przeprowadzania naboru. Przy
czym kandydaci na ww. stanowiska będą musieli spełniać wszystkie wymagania na tych
stanowiskach oraz dodatkowo posiadać ostatnią pozytywną ocenę okresową na jednym
z dwóch najwyższych poziomów przewidzianych w skali ocen, sporządzoną w okresie
24 miesięcy poprzedzających powołanie. Wprowadzenie ww. regulacji umożliwi
Szefowi Administracji Podatkowej efektywne zarządzanie kadrami i niezwłoczne
uzupełnianie wakatów na ww. stanowiskach.
37
Jednocześnie należy podkreślić, że powołanie przewidziane w art. 32 ust. 1 oraz
w art. 33 ust. 1 projektu nie stanowi nawiązania stosunku pracy na podstawie
powołania, o którym mowa w art. 68 Kodeksu pracy. Powołanie przewidziane
w projektowanych przepisach należy traktować jako określenie czynności ze stosunku
pracy, która prowadzi do zatrudnienia na danym stanowisku, a nie jako podstawy do
nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów Kodeksu
pracy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w uchwale z dnia
7 sierpnia 2002 r. III PZP 16/2002 „nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania
jest możliwe tylko wtedy, gdy przepis odrębny w rozumieniu art. 68 § 1 kp
(samodzielnie lub w powiązaniu z innymi przepisami) wyraźnie odnosi się do podstawy
nawiązania stosunku pracy (por. wyrok z dnia 15 kwietnia 1999 r. IPKN 611/98
OSNAPiUS 2000/12 poz. 474). Przepis art. 5 ust. 4 ustawy o urzędach i izbach
skarbowych tego warunku nie spełnia. Użyto w nim wprawdzie sformułowania
o powołaniu i odwołaniu, ale z niczego nie wynika, aby chodziło w nim o podstawę
nawiązania stosunku pracy. Wręcz odwrotnie, z pozostałych uregulowań tego artykułu
wynika, że dotyczy on podległości organów skarbowych Ministrowi Finansów oraz
sprawowania nad nimi kontroli. Powoływanie i odwoływanie naczelników urzędów
skarbowych to element ich podległości i metoda sprawowania nad nimi kontroli, a nie
określenie podstawy nawiązywania stosunku pracy.”. Pogląd ten znajduje potwierdzenie
w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2005 r. IPK 52/2005, w którym
wskazano m.in., że „przepisy art. 5 ust. 4 i 4b ustawy o urzędach i izbach skarbowych
nie odnoszą się do podstawy nawiązania stosunku pracy naczelnika urzędu skarbowego,
mimo użycia w nich sformułowań o powołaniu i odwołaniu, ale dotyczą podległości
służbowej naczelnika urzędu skarbowego jako organu skarbowego Ministrowi
Finansów oraz sprawowania nad nim kontroli. Powoływanie i odwoływanie
naczelników urzędów skarbowych to element ich podległości i metoda sprawowania
nad nimi kontroli przez Ministra Finansów.”.
Projektowany przepis art. 35 ustawy reguluje przypadki, w których jest dopuszczalne
powołanie dyrektora izby skarbowej oraz jego zastępców, a także naczelnika urzędu
skarbowego na takie samo stanowisko w innej izbie skarbowej, jak też w innym
urzędzie skarbowym, w którym stanowisko nie jest obsadzone. Powołanie będzie
możliwe w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli wymaga tego zapewnienie
właściwej organizacji i sprawne funkcjonowanie jednostki organizacyjnej administracji
38
podatkowej i tylko za zgodą osoby powoływanej. Umożliwi to wykorzystanie wiedzy
i doświadczenia kadry zarządzającej izbą skarbową lub urzędem skarbowym w innej
jednostce organizacyjnej administracji podatkowej (innej izbie skarbowej lub innym
urzędzie skarbowym), co w konsekwencji przyczyni się do sprawniejszego
funkcjonowania tej jednostki oraz nabycia nowych doświadczeń przez kadrę
kierowniczą, wynikających z kierowania inną jednostką organizacyjną, rozwoju
kompetencji kierowniczych. Rozwój kompetencji kierowniczych będzie miał wpływ na
sprawniejsze funkcjonowanie tych jednostek.
W związku z powyższym przepis art. 35 ust. 1 projektu przewiduje, iż Minister
Finansów, na wniosek Szefa Administracji Podatkowej, będzie mógł powołać dyrektora
izby skarbowej, zastępcę dyrektora izby skarbowej albo naczelnika urzędu skarbowego,
za ich zgodą, na takie samo stanowisko w innej izbie skarbowej albo w innym urzędzie
skarbowym. W przypadku powołania przez Ministra Finansów na stanowisko, o którym
mowa w art. 35 ust. 1 projektu, Szef Administracji Podatkowej będzie przenosił członka
korpusu służby cywilnej na stanowisko dyrektora izby skarbowej w izbie skarbowej, do
której został on powołany. A zatem, w stosunku do osoby powołanej, dokona czynności,
o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 projektu. Z kolei w przypadku zastępcy dyrektora
izby skarbowej oraz naczelnika urzędu skarbowego przeniesienia do innego urzędu
dokona dyrektor izby skarbowej (art. 35 ust. 2 pkt 2 projektu). Mając na uwadze, że są
to stanowiska obsadzane w drodze powołania, konieczne jest wskazanie, że powołanie
jest równoznaczne z odwołaniem ze stanowiska w jednostce organizacyjnej przed
powołaniem.
Tryb, o którym mowa w projektowanym art. 35 projektu ustawy, będzie miał miejsce
w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Jednakże, w sytuacji powołania
i przeniesienia na stanowisko dyrektora izby skarbowej, jego zastępców albo naczelnika
urzędu skarbowego do innej jednostki organizacyjnej administracji podatkowej, będzie
zachodziła konieczność przeprowadzenia naboru na zwolnione stanowisko w jednostce
organizacyjnej, z której członek korpusu służby cywilnej został przeniesiony.
Przepis art. 36 reguluje kwestie czasowego wyznaczania osób na stanowisko dyrektora
izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz naczelnika
urzędu skarbowego. Projektowane rozwiązania mają na celu zapewnienie ciągłości
działania organu oraz właściwego wykonywania zadań przewidzianych w ustawie dla
39
ww. stanowisk. Stąd też przepis ten przewiduje, że do czasu powołania na stanowisko
dyrektora izby skarbowej lub dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej, Szef
Administracji Podatkowej będzie wyznaczał osobę zajmującą stanowisko zastępcy
dyrektora odpowiednio w izbie skarbowej lub w Biurze Krajowej Informacji
Podatkowej, która będzie realizowała zadania dyrektora. Przy czym wyznaczenie ww.
osoby może nastąpić na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością jednokrotnego
przedłużenia tego okresu, jednak o nie więcej niż 6 miesięcy. Podobne uprawnienie
będzie przysługiwało Szefowi Administracji Podatkowej w przypadku konieczności
zapewnienia prawidłowej realizacji zadań naczelnika urzędu skarbowego, z tym że Szef
Administracji Podatkowej na to stanowisko wyznaczy osobę zajmującą stanowisko
zastępcy naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku natomiast braku stanowiska
zastępcy naczelnika urzędu skarbowego Szef Administracji Podatkowej wyznacza do
realizacji zadań naczelnika urzędu skarbowego osobę będącą członkiem korpusu służby
cywilnej, która ma co najmniej trzyletni staż pracy w Ministerstwie Finansów albo
w urzędach podległych lub nadzorowanych przez Ministra Finansów, w tym co
najmniej roczny staż pracy na stanowisku kierowniczym.
Jednocześnie, podobnie jak w przypadku czasowego wyznaczenia osoby na stanowisko
dyrektora izby skarbowej lub dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej,
wyznaczenie osoby na stanowisko naczelnika urzędu skarbowego może nastąpić na
czas nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością jednokrotnego przedłużenia tego okresu
o nie więcej niż 6 miesięcy. Przy czym przepis art. 36 ust. 3 projektu wyraźnie
wskazuje, iż wyznaczenie osób do realizacji zadań dyrektora izby skarbowej, dyrektora
Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz naczelnika urzędu skarbowego nie oznacza
zmiany zajmowanego przez te osoby stanowiska.
W projekcie ustawy uregulowano także sytuację, gdy dwa kolejne nabory,
przeprowadzone z uwzględnieniem de facto 12-miesięcznego terminu, o którym mowa
w art. 37 projektu, nie wyłonią żadnego kandydata na wakujące stanowisko dyrektora
izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej i ich zastępców oraz
naczelnika urzędu skarbowego (art. 37 ust. 1 projektu). Przepis ten przewiduje, że
w takiej sytuacji Minister Finansów będzie mógł powołać członka korpusu służby
cywilnej bez przeprowadzenia naboru na stanowisko dyrektora izby skarbowej,
dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz ich zastępców albo naczelnika
urzędu skarbowego. Przy czym w przypadku, gdy Minister Finansów powoła członka
40