Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszących Uzgodnień Końcowych, podpisanych dnia 7 października 2014 r. w Warszawie

Zyski oddziału
30%
Dywidendy
30%
Odsetki
30%;
(0% np. depozyty bankowe)
Należności licencyjne
30%
Opłaty za usługi techniczne
30%
Opłaty za usługi zarządcze
30%
3. Kwestie szczególne
Grupy kapitałowe
tak
Zachęty podatkowe
W szczególności:

wydatki poniesione przy rozpoczynaniu
działalności;
wydatki organizacyjne;
wydatki zw. z badaniami i rozwojem;
produkcyjna działalność krajowa;
działalność w zakresie ropy i gazu;
B. Osoby fizyczne
1. Rezydenci
Podatek dochodowy
Maksymalna stawka federalna
–
35%;
Maksymalna stawka stanowa –
11%,
w zależności od stanu
Zyski majątkowe
min. 35%
2. Nierezydenci
Podatek dochodowy
Dochód z handlu lub działalności gosp.:
Maksymalna stawka federalna –
35%;
Maksymalna stawka stanowa –
11%,
w zależności od stanu
Zyski majątkowe (sprzedaż udziałów/akcji Tak, jeżeli udziały/akcje związane są m.in.
w spółkach – rezydentach)
z handlem lub działalnością gosp. w USA
Podatek u źródła
Dochód z pracy najemnej
30%
Dywidendy
30%
Odsetki
30%;
(0% np. depozyty bankowe)
Należności licencyjne
30%
Opłaty za usługi techniczne
30%
Opłaty za usługi zarządcze
30%


8
7. Krótka charakterystyka przepisów Umowy
Umowa FATCA, oprócz głównego tekstu określającego podstawowe zasady wymiany
informacji pozyskiwanych przez instytucje finansowe, obejmuje dwa załączniki
(Załącznik I oraz Załącznik II) i towarzyszące Umowie Uzgodnienia Końcowe
(Memorandum of Understanding).
W preambule do Umowy zawarto odwołania do artykułu 23 Umowy zawartej między
Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych
o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od
opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z 1974 r., jako do obowiązującej
obecnie podstawy prawnej do wymiany informacji podatkowych z USA. Jednocześnie
preambuła nawiązuje w tym względzie (podstawa prawna wymiany informacji) do
każdej innej umowy, konwencji, która miałaby zastąpić obowiązującą Umowę z 1974 r.
Artykuł 1 ustęp 1 Umowy zawiera definicje pojęć, związanych ze specyfiką FATCA,
w tym m.in. wyjaśnienia takich określeń jak: instytucja finansowa, instytucja
powiernicza, instytucja depozytowa, podmiot inwestujący, polska instytucja finansowa,
raportująca instytucja finansowa, nieraportująca polska instytucja finansowa oraz
rachunek raportowany.
Treść artykułu 1 ustęp 2 jest uregulowaniem funkcjonującym zarówno w Modelowej
Umowie OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych, Modelowej
Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku oraz w zdecydowanej
większości zawieranych przez Polskę międzynarodowych umów podatkowych.
Powyższe uregulowanie odnosi się do ogólnych zasad interpretacji określeń
stosowanych w Umowie, które nie są w niej zdefiniowane.
Z uwagi na fakt, iż umowy podatkowe zawierane są przez kraje o różnych systemach
podatkowych, ich treść jest swoistym kompromisem, zawieranym przy uwzględnieniu
dość dużego stopnia uogólnienia. Konieczność uwzględnienia w umowie podatkowej
definicji każdego z terminów w niej występujących doprowadziłaby prawdopodobnie
do braku możliwości jej zawarcia, właśnie z uwagi na duże różnice w systemach
prawnych obu stron umowy. Z tego względu, umowy podatkowe delegują definiowanie
większości pojęć do prawa wewnętrznego, gdyż jest to jedyna możliwość
uwzględnienia jego specyfiki.
9
Artykuł 2 ustęp 1 Umowy FATCA określa zasadniczą treść porozumienia, tj. nakłada
obowiązek przekazywania przez strony informacji, w ustalonych terminach i zakresie.
Po wejściu w życie Umowy FATCA podmiotem odpowiedzialnym za prawidłowe
i efektywne przekazywanie informacji objętych FATCA będzie więc polska
administracja skarbowa, podczas gdy w oryginalnej formule FATCA obowiązek ten
miałyby na siebie przyjąć poszczególne PIF.
Artykuł 2 ustęp 2 szczegółowo określa zakres danych, które podlegać będą pozyskaniu
i wymianie informacji, dotyczących rachunków raportowanych w odniesieniu zarówno
do Polski, jak i USA. W odniesieniu do każdego rachunku raportowanego, instytucja
finansowa będzie weryfikować dane nim objęte pod kątem określenia m.in.
identyfikacji klienta, adresu, numeru identyfikacji podatkowej oraz salda obrotów
i uzyskiwanych dochodów związanych z rachunkiem raportowanym. USA zapewni
także na zasadzie wzajemności zbieranie i automatyczne przekazywanie informacji
zwrotnych o amerykańskich rachunkach należących do polskich rezydentów.
Zgodnie z wyjaśnieniami udzielanymi przez USA, nie będą one żądały przetwarzania
i badania przez administrację skarbową jakości informacji raportowanej przez PIF. USA
opracuje natomiast metodologię oceny ryzyka i wiarygodności otrzymywanych
informacji, która będzie podstawą do żądania wyjaśnień, jeżeli np. przekazywane
informacje będą niespójne lub przekazywanie ich będzie się odbywało w sposób
niekonsekwentny.
Artykuł 3 Umowy FATCA określa czas oraz sposób przekazywania informacji.
Zgodnie z jego ustępem 3, pierwszym okresem, za który informacje powinny być
wymienione, będzie rok 2014. Należy jednak podkreślić, iż odnoszące się do roku 2014
informacje powinny być wymienione nie później niż do 30 września 2015 r. Okres
poprzedzający tę datę wyznacza więc czas, w którym powinno nastąpić dostosowanie
prawa krajowego, jak również przyjęcie określonej metodyki automatycznej wymiany
informacji. W odniesieniu do pozostałych okresów rocznych informacje powinny być
wymieniane w ciągu 9 miesięcy następujących po końcu roku kalendarzowego, do
którego się odnoszą (zgodnie z art. 3 ust. 5).
Ustalenie w Umowie, iż pierwsze raportowanie obejmowało będzie dane dotyczące
roku 2014 związane jest z oczekiwaniem strony amerykańskiej zapewnienia
ekwiwalentnego zakresu raportowania przez podmioty z krajów zawierających Umowy
10
FATCA, jak i z krajów, w których instytucje finansowe zawierają porozumienia
bezpośrednio z IRS.
Artykuł 3, zapewniając okres przejściowy, w którym państwa oraz instytucje finansowe
powinny dokonać niezbędnych dostosowań, różnicuje zakres żądanych informacji
w zależności od okresu, którego dotyczą. W przypadku roku 2014 wymiana obejmie
dane określone w artykule 2 ustęp 2 litera a) punkt 1–4 Umowy FATCA. Ograniczenie
zakresu wymiany informacji w pierwszych latach obowiązywania Umowy uzasadnione
jest potrzebą dostosowania prawa wewnętrznego, a także systemów informatycznych,
dzięki którym można będzie skutecznie i efektywnie wymieniać wszelkie informacje
wymienione w niniejszym artykule do wymogów nałożonych Umową. Zgodnie
z Umową, wszystkie dane określone w artykule 2 ustęp 2 litera a) Umowy będą
wymieniane, począwszy od roku raportowania 2016.
W celu uzgodnienia technicznych aspektów związanych z wymianą informacji oraz
informowaniem się o przypadkach błędów w raportowaniu Umowa przewiduje
w artykule 3 ustępie 6, iż właściwe władze obydwu państw będą porozumiewać się
wzajemnie, w celu wypracowania odpowiednich procedur.
W artykule 3 ustępach 8–10 Umowy określono, iż realizacja zobowiązania do wymiany
informacji zgodnie z art. 2 poprzedzona zostanie wzajemnym notyfikowaniem przez
Polskę i przez USA, iż druga strona posiada instrumentarium prawno-organizacyjne,
pozwalające na efektywną wymianę informacji oraz zapewniające standardy
zachowania jej poufności.
Artykuł 4 ustęp 1 szczegółowo określa obowiązki, jakie musi spełnić PIF, m.in.
powinna corocznie raportować i przekazywać Ministrowi Finansów (właściwym
władzom) informacje wymagane Umową oraz, w przypadku działania w charakterze
pośrednika, pobierać 30% płatności od nieraportującej instytucji finansowej. Niniejszy
artykuł pozwala również na odmienne traktowanie funduszy emerytalnych oraz innych
podmiotów, wskazanych przez Polskę w Załączniku II. Ustęp 5 niniejszego artykułu
reguluje sytuację podmiotów powiązanych (lub oddziałów), z których jeden działa na
terenie jurysdykcji, która uniemożliwia mu uzyskanie statusu instytucji
współdziałającej, drugi natomiast jest traktowany jako instytucja współpracująca.
Jednakże, bez względu na ich powiązania, instytucja współpracująca zachowa swój
dotychczasowy status. Artykuł 4 ustęp 7 wprowadza opcjonalną możliwość
11
skorzystania przez Polskę – w procesie implementacji Umowy FATCA – z definicji
określonych w prawie amerykańskim, w miejsce definicji ustalonych Umową, o ile
działanie takie nie będzie podważało celu Umowy.
W artykule 5 Umowa określa sposób działania w przypadku wystąpienia uchybień
mniejszej wagi i pomyłek administracyjnych, wystąpienia istotnego nieprzestrzegania
obowiązków przez raportujące instytucje finansowe oraz zasady korzystania z usług
świadczonych przez osoby trzecie. Zarówno w sytuacjach mniejszej wagi, jak
i w sytuacjach poważniejszych, wymagających zaangażowania władz drugiego
państwa, pierwsze państwo poinformuje władze drugiego o przypadkach
nieprzestrzegania określonych obowiązków. Zgodnie z Umową, w takim przypadku
władze drugiego państwa powinny zastosować wobec jednostki nieprzestrzegającej
określonych standardów raportowania odpowiednie środki, przewidziane w jej prawie
wewnętrznym.
Umowa zawiera w artykule 6 ustęp 1 tzw. klauzulę wzajemności. Stanowi ona, że oba
państwa wyrażają zainteresowanie osiągnięciem porównywalnego poziomu
w standardzie wzajemnej automatycznej wymiany informacji. W związku
z powyższym, USA wprowadzą, w określonym czasie, odpowiednie przepisy
pozwalające na wymianę informacji w zakresie dochodów opodatkowanych w USA, jak
również ogółu płatności dokonywanych za pośrednictwem amerykańskich instytucji
finansowych. Innymi słowy, również Polska będzie mogła uzyskiwać informacje
o rachunkach prowadzonych dla swoich rezydentów podatkowych na terenie USA.
Umowa zawiera w artykule 7 postanowienie, zgodnie z którym jakikolwiek
korzystniejszy przepis wynegocjowany przez dane państwo będzie automatycznie
stosowany do umów z pozostałymi państwami.
Ponadto Umowa FATCA zawiera regulację dotyczącą porozumiewania się stron
w przypadku wątpliwości związanych ze stosowaniem Umowy (artykuł 8), określenie
statusów Załączników (artykuł 9) oraz postanowienia o wejściu jej przepisów w życie
(artykuł 10).
Załącznik I określa procedury stosowane przez instytucje finansowe dla celów
identyfikacji rachunków raportowanych, posiadanych przez obywateli amerykańskich
i rezydentów podatkowych USA. Ze względu na wejście w życie ustawodawstwa
FATCA Załącznik I wyodrębnia oddzielne reguły weryfikacji rachunków
12