Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy

Druk nr 3052


Warszawa, 27 listopada 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja




Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Grzegorza Schreibera.



(-) Waldemar Andzel; (-) Zbigniew Babalski; (-) Barbara
Bartuś;
(-) Antoni Błądek; (-) Jacek Bogucki; (-) Zbigniew Chmielowiec; (-) Piotr
Krzysztof Ćwik; (-) Jan Dziedziczak; (-) Kazimierz Gołojuch; (-) Józefa
Hrynkiewicz; (-) Wojciech Jasiński; (-) Sławomir Kłosowski; (-) Henryk
Kowalczyk; (-) Piotr Król; (-) Elżbieta Kruk; (-) Gabriela Masłowska;
(-) Jerzy Materna; (-) Grzegorz Matusiak; (-) Kazimierz Moskal; (-) Piotr
Naimski; (-) Stanisław Pięta; (-) Dariusz Piontkowski; (-) Stanisław
Piotrowicz; (-) Bogdan Rzońca; (-) Grzegorz Schreiber; (-) Jarosław Sellin;
(-) Czesław Sobierajski; (-) Krzysztof Sońta; (-) Krzysztof Szczerski;
(-) Jerzy Szmit; (-) Robert Telus; (-) Jan Warzecha; (-) Witold
Waszczykowski; (-) Elżbieta Witek; (-) Grzegorz Adam Woźniak; (-) Anna
Zalewska; (-) Jarosław Zieliński; (-) Jerzy Żyżyński.
P R O J E K T


USTAWA
z dnia ………. 2014 r.
o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy

Art. 1.

W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r. ,Nr 21, poz.
112, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) W art. 8 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Dokumenty z wyborów są przekazywane do archiwów państwowych, gdzie są
przechowywane przez okres co najmniej 5 lat i mogą być udostępniane.”,

2) W art. 392 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Protest wyborczy wnosi się na piśmie do właściwego sądu okręgowego w
terminie 30 dni od dnia podania do publicznej wiadomości przez Komisarza
wyborczego, w trybie określonym w art. 168 wyników wyborów do rad oraz wyborów
wójtów na obszarze województwa.”.





1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 26, poz. 134, Nr 94, poz. 550, Nr 102, poz.
588, Nr 134, poz. 777, Nr 147, poz. 881, Nr 149, poz. 889, Nr 171, poz. 1016 i Nr 217, poz. 1281, z 2012 r. poz.
849, 951 i 1529 oraz z 2014 r. poz. 179, 180 i 1072.
Art. 2.
Do wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz
wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast przeprowadzanych w 2014 r.
stosuje się przepisy niniejszej ustawy.

Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.


U Z A S A D N I E N I E


Zgodnie z obowiązującym obecnie art. 392 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. -
Kodeks wyborczy „Protest wyborczy wnosi się na piśmie do właściwego sądu
okręgowego w terminie 14 dni od dnia wyborów.” Patologiczny sposób organizacji i
przeprowadzenia wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu
terytorialnego oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
przeprowadzanych w 2014 r. ujawnił, iż okres od dnia wyborów do podania do
publicznej wiadomości ich wyników może trwać powyżej 7 dni. Oznacza to faktyczne
odebranie zarówno wyborcom, jak i kandydatom możliwości złożenia protestu
wyborczego. W skrajnych wypadkach może dojść do sytuacji, że pomimo upływu
terminu, o którym mowa w art. 392 § 1, niektóre komisje nie podadzą wyników
wyborów do publicznej wiadomości; takiej sytuacji prawo do wniesienia protestu
będzie prawem martwym.


Zachowanie pełnego terminu do wniesienia protestu wyborczego ma również
bardzo duże znaczenie z uwagi na fakt, iż zgodnie z art. 392 § 2 zmienianej ustawy to
wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać
dowody, na których opiera swoje zarzuty. Zgodnie z art. 82 to wnoszący protest musi
udowodnić, iż wskazane przez niego nieprawidłowości miały wpływ na wynik
wyborów. Odnosząc się do przerzucenia przez ustawodawcę na wnoszącego protest
obowiązku wykonania przez wyborcę obowiązków śledczego, prokuratora i sędziego,
to bez wątpienia obowiązkiem ustawodawcy jest zapewnienie wnoszącemu protest
minimalnych warunków do spełnienia tak wyśrubowanych norm. Wnoszący protest
winien więc mieć zatem możliwość faktycznego skorzystania z 30 dniowego terminu
do zgromadzenia dowodów i wniesienia protestu. Z tych względów istnieje potrzeba
zmiany art. 392 § 1 w taki sposób, aby termin do wniesienia protestu liczony był
dopiero od dnia podania do publicznej wiadomości przez Komisarza wyborczego, w
trybie określonym w art. 168 wyników wyborów do rad oraz wyborów wójtów na
obszarze województwa.

Zgodnie z wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 8 kwietnia
2010 r. (sygn. 18705/06, LEX nr 566442) istnienie krajowego systemu skutecznego
badania skarg indywidualnych i odwołań w sprawach dotyczących praw wyborczych
jest jedną z podstawowych gwarancji wolnych i rzetelnych wyborów. System taki
zapewnia skuteczne wykonywanie indywidualnych praw do głosowania i do
kandydowania w wyborach, utrzymuje ogólne zaufanie pokładane w państwowej
administracji procesów wyborczych i stanowi ważne narzędzie, pozostające w
dyspozycji Państwa, umożliwiające wywiązanie się przez Państwo z pozytywnego
obowiązku, wynikającego z art. 3 Protokołu nr 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i
podstawowych wolności, w postaci przeprowadzania demokratycznych wyborów.
W rzeczy samej, obowiązek spoczywający na Państwie na podstawie art. 3 Protokołu nr
1 oraz prawa indywidualne gwarantowane przez ten artykuł byłyby iluzoryczne, gdyby,
w granicach procesu wyborczego, konkretne przypadki wskazujące na zaistnienie
braków w wyborach demokratycznych nie były zaskarżalne przez osoby do właściwych
organów krajowych mogących skutecznie rozstrzygnąć w ich przedmiocie. Należy
uznać, iż w celu zapewnienia wywiązania się przez Państwo z jego pozytywnych
obowiązków z art. 3 Protokołu nr 1 w postaci przeprowadzania wolnych wyborów,
sądy krajowe rozstrzygające w przedmiocie niniejszej sprawy, wezwane do
zawyrokowania w odniesieniu do dającej się uzasadnić skargi na nieprawidłowości
dotyczące przeprowadzanych wyborów, powinny były zareagować poprzez podjęcie
rozsądnych kroków mających na celu zbadanie zarzucanych nieprawidłowości bez
nakładania nierozsądnych i nadmiernie surowych barier proceduralnych na skargę
indywidualną.