Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw

– 5 –
3. Eksperci oraz członkowie zespołów ekspertów otrzymują wynagrodzenie za
dokonanie ocen i sporządzenie opinii, o których mowa w ust. 2. Wysokość
wynagrodzenia ustala Dyrektor Centrum.
4. Dyrektor wyłącza eksperta z postępowań, o których mowa w ust. 2 w przypadku
stwierdzenia zagrożenia konfliktem interesów, w szczególności w przypadku
pozostawania eksperta z wnioskodawcą lub wykonawcą w:
a) związku małżeńskim, stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego
stopnia włącznie,
b) takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa
lub obowiązki,
c) stosunku osobistym tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do
bezstronności eksperta,
d) stosunku służbowym lub innej formie współpracy w okresie 3 lat
poprzedzających złożenie wniosku lub dokonanie innej oceny lub sporządzenie opinii,
o których mowa w ust.2.
5. Dyrektor nie uwzględnia oceny lub opinii sporządzonej przez eksperta, który
został wyłączony z postępowania w sprawie danego wniosku zgodnie z ust. 4.”;
3)
w art. 41 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Dyrektor, na wniosek kierownika projektu, może wyrazić zgodę na zmianę
podmiotu realizującego projekt po pozytywnym zaopiniowaniu przez kierownika
jednostki organizacyjnej wykonującej projekt i jednostki przejmującej wykonanie
projektu.”;
4)
w art. 49:
a)
w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) fundusz rezerwowy;”,
b)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Fundusz rezerwowy ulega w szczególności:
1) zwiększeniu o wartość zysku netto Centrum,
2) zmniejszeniu o wartość straty netto Centrum.”.
Art. 3. W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U.
Nr 96, poz. 617, z 2011 r. Nr 185, poz. 1092, Nr 257, poz. 1726 oraz z 2013 r. poz. 675)
wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
– 6 –
„3) osobie rozpoczynającej karierę naukową - należy przez to rozumieć osobę
nieposiadającą stopnia naukowego doktora lub osobę, która nie wcześniej niż 7 lat
przed rokiem wystąpienia z wnioskiem o przyznanie środków finansowych na
badania naukowe lub prace rozwojowe uzyskała stopień naukowy doktora; do
okresu tego nie wlicza się przerw związanych z urlopem macierzyńskim, urlopem
na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowym urlopem macierzyńskim,
dodatkowym urlopem na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopem ojcowskim,
urlopem rodzicielskim i urlopem wychowawczym, udzielonych na zasadach
określonych w przepisach Kodeksu pracy albo pobieraniem zasiłku chorobowego
lub świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy, w tym
spowodowaną chorobą wymagającą rehabilitacji leczniczej.”;

2)
w art. 18 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
„7) wybór spośród wybitnych naukowców polskich i zagranicznych Zespołów
Ekspertów odpowiedzialnych za ocenę wniosków złożonych w konkursach oraz
wybór Zespołów Ekspertów odpowiedzialnych za ocenę, o której mowa w art. 34
ust. 4, związaną z rozliczeniem przyznanych środków;”;
3)
art. 22 otrzymuje brzmienie:
„1. Dyrektor, na wniosek Rady, powołuje Zespoły Ekspertów, o których mowa
w art. 18 pkt 7, w celu dokonywania ocen wniosków złożonych w konkursach
i przygotowywania na tej podstawie list rankingowych oraz dokonywania ocen
związanych z rozliczeniem przyznanych środków.
2. Dyrektor w szczególnych przypadkach może wyznaczyć ekspertów
zewnętrznych, w tym ekspertów zagranicznych, do dokonywania ocen, o których mowa
w ust. 1
3. Dyrektor może powierzyć ekspertom, o których mowa w ust. 1 i 2, dokonywanie
innych ocen związanych z realizacją zadań Centrum.
4. Członkowie Zespołów Ekspertów otrzymują wynagrodzenie za udział w pracach
tych zespołów.
5. Do członków Zespołów Ekspertów stosuje się przepis art. 13 ust. 2.
6. Minister właściwy do spraw nauki określi, w drodze rozporządzenia, wysokość
wynagrodzenia ekspertów za dokonywanie ocen, o których mowa w ust. 1 i 2, mając na
uwadze ich kwalifikacje zawodowe oraz specyfikę wykonywanych zadań.”;
– 7 –
5)
w art. 27 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Dyrektor, na wniosek kierownika projektu badawczego, może wyrazić zgodę
na zmianę podmiotu realizującego projekt po pozytywnym zaopiniowaniu wniosku
przez podmiot, o którym mowa w art. 10 pkt 1-8 i 10 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r.
o zasadach finansowania nauki, realizujący projekt i podmiot przejmujący realizację
projektu.”;
6)
w art. 34 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Dyrektor dokonuje rozliczenia umowy o realizację i finansowanie projektu
badawczego finansowanego przez Centrum po przyjęciu sprawozdania finansowego
przedłożonego przez podmiot, o którym mowa w art. 10 pkt 1-8 i 10 ustawy z dnia
30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, oraz po uzyskaniu pozytywnej
oceny merytorycznej projektu dokonanej przez Zespół Ekspertów oraz Radę.”;
7)
w art. 41:
a)
w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) fundusz rezerwowy;”,
b)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Fundusz statutowy rezerwowy ulega w szczególności:
1)
zwiększeniu o wartość zysku netto Centrum,
2)
zmniejszeniu o wartość straty netto Centrum.”.
Art. 4. W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96,
poz. 618 i 620 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654 i Nr 185, poz. 1092) w art. 39 ust. 2 otrzymuje
brzmienie:
„2. W instytucie badawczym nie może istnieć stosunek bezpośredniej podległości
służbowej między małżonkami oraz osobami pozostającymi ze sobą w stosunku
pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia
oraz w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.”.
Art. 5. W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96,
poz. 619, z 2011 r. Nr 84, poz. 455 oraz z 2013 r. poz. 675) art. 95 otrzymuje brzmienie:
„Art. 95. W jednostkach naukowych i innych jednostkach organizacyjnych
Akademii nie może powstać stosunek bezpośredniej podległości służbowej między
małżonkami oraz osobami pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa do
– 8 –
drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz w stosunku
przysposobienia, opieki lub kurateli.”.
Art. 6. W ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym
oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, z późn. zm.) wprowadza się
następujące zmiany:
1) po art. 29b dodaje się art. 29c w brzmieniu:
„Art. 29c. Dyplomy doktorskie i habilitacyjne oraz ich duplikaty i odpisy przeznaczone
do obrotu prawnego z zagranicą legalizują:
1)
minister nadzorujący uczelnię – w przypadku stopni doktora i doktora
habilitowanego nadanych przez uprawnione jednostki organizacyjne uczelni;
2)
Prezes Polskiej Akademii Nauk – w przypadku stopni doktora i doktora
habilitowanego nadanych przez instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk;
3)
minister nadzorujący instytut badawczy – w przypadku stopni doktora i doktora
habilitowanego nadanych przez instytut badawczy.”;
2)
w art. 31 po pkt 8 dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
„8a)
sposób i tryb legalizacji dyplomów doktorskich i habilitacyjnych oraz
ich duplikatów i odpisów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz
wysokość opłaty za ich legalizację;”.
Art. 7. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365, z 2010 r. Nr 96, poz.
620 i Nr 182, poz. 1228, z 2011 r. Nr 84, poz. 455 oraz z 2014 r. poz. … .
U Z A S A D N I E N I E
I. Cel projektowanej ustawy
Celem projektowanej ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz
niektórych innych ustaw jest m.in., dostosowanie ustawy do najnowszych zmian w prawie
europejskim (Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art.
107 i 108 Traktatu (Dz. UE L 187/1) oraz uzupełnienie pozostałych ustaw regulujących
system finansowania nauki o zmiany wynikające z doświadczeń w ponad trzyletnim
stosowaniu zreformowanych przepisów. Projekt zawiera m.in. propozycje zmian

przedstawionych podczas prac nad ustawą o zmianie ustawy o zasadach finansowania
nauki oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2086) znajdującą się obecnie w trakcie prac w
Sejmie. Propozycje te nie zostały uwzględnione przez Komisję Edukacji, Nauki i
Młodzieży, z powodu wątpliwości dotyczących możliwości wykroczenia poza materię
ustawy, a co za tym idzie, niebezpieczeństwo ominięcia instytucji trzech czytań ustawy.
Aby uniknąć zarzutu niekonstytucyjności, wnioskodawcy przedstawiają nowy projekt
ustawy.
Ustawa o zasadach finansowania nauki
Zmiana w definicji badań naukowych i prac rozwojowych w art. 2 pkt 3 i 4 oraz definicji
jednostki naukowej w pkt 9 lit. f ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach
finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615, z późn. zm.) wynika z konieczności
dostosowania dotychczas stosowanych definicji do nowego Rozporządzenia Komisji (UE)
nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z
rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 traktatu (Dz. UE L 187/1). Ponadto,
zmiana ta jest korzystna dla naukowców, gdyż rozszerza katalog działań, które mogą
zostać uznane za badania naukowe lub prace rozwojowe.
Zmiana w art. 11 ust. 4 ustawy o zasadach finansowania nauki jest konsekwencją
propozycji dotyczącej art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum
Badań i Rozwoju (Dz. U. Nr 96, poz. 616, z późn. zm., dalej „ustawa o NCBR”).
W obecnym brzmieniu przepisu osoby fizyczne będące właścicielami wytworzonej
własności intelektualnej, po zakwalifikowaniu projektu do finansowania w konkursach w
ramach programów i przedsięwzięć związanych z komercjalizacją i ochroną patentową,