Rządowy projekt ustawy o obligacjach

z obligacji. Jednocześnie przyjęto, iż uchwały dotyczące postanowień kwalifikowanych
będą zapadać w trybie bardziej rygorystycznym niż stosowany w przypadku
pozostałych spraw – wymagają one kwalifikowanej większości głosów, a dodatkowo
powinny być umieszczane w protokole sporządzonym przez notariusza. Ponadto
zgodnie z art. 49 ust. 2 projektowanej ustawy emitent w warunkach emisji obligacji
może wskazać postanowienia warunków emisji, których zmiana w wyniku uchwały
zgromadzenia obligatariuszy jest dopuszczalna. W ten sposób emitent został
uprawniony do wskazania dodatkowych, w stosunku do kwalifikowanych, postanowień
warunków emisji, które będą mogły być zmienione przez zgromadzenie obligatariuszy.
Wszystkie postanowienia warunków emisji, w odniesieniu do których możliwa będzie
zmiana, emitent jest obowiązany wskazać w warunkach emisji obligacji.
Art. 50
Przepis art. 50 projektowanej ustawy ustanawia uprawnienie do zwołania oraz żądania
zwołania zgromadzenia obligatariuszy. Prawo zwołania zgromadzenia obligatariuszy
przysługuje emitentowi, który, co do zasady, ma obowiązek zwołać zgromadzenie
obligatariuszy w przypadkach wskazanych w warunkach emisji. Dodatkowo emitent
został uprawniony do zwołania zgromadzenia obligatariuszy również w innych
przypadkach, stosownie do własnej oceny sytuacji. Zaproponowanie takiego
rozwiązania wynika z faktu, że przygotowanie i przeprowadzenie każdego
zgromadzenia wiąże się z kosztami oraz nakładem czasu i pracy. Ponadto istnieje
obawa, iż obligatariusze mogliby nadużywać tej instytucji. Również obligatariuszowi
lub obligatariuszom, jeżeli reprezentują przynajmniej 1/10 łącznej wartości nominalnej
obligacji danej serii lub objętych tym samym kodem w rozumieniu art. 55 ust. 2 ustawy
o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem obligacji posiadanych przez
podmioty wchodzące w skład grupy kapitałowej emitenta – przysługuje uprawnienie do
żądania zwołania zgromadzenia. Zasada ochrony interesów obligatariuszy wymaga
bowiem, aby asymetria między uprawnieniami emitenta i obligatariuszy nie sięgała
dalej niż wynika to z natury regulowanej sytuacji. Jeżeli na podstawie określonych
przesłanek prawo zwołania zgromadzenia obligatariuszy zostaje przyznane emitentowi,
to obligatariusze powinni mieć przynajmniej prawo występowania z żądaniem zwołania
zgromadzenia. W celu zapobieżenia nadużywaniu tego uprawnienia wprowadzono
zasadę, w myśl której każdemu żądaniu obligatariuszy towarzyszyć musi uzasadnienie
32
przekazane emitentowi na piśmie lub w postaci elektronicznej. Ponadto przyjęto, iż
w sytuacji niezwołania zgromadzenia obligatariuszy w ciągu dwóch tygodni od dnia
przedstawienia uzasadnionego żądania emitentowi, sąd rejestrowy właściwy dla
emitenta może upoważnić do zwołania zgromadzenia osoby występujące z żądaniem,
jednocześnie wyznaczając spośród nich osobę otwierającą posiedzenie zgromadzenia.
Art. 51
W art. 51 projektowanej ustawy zostały uregulowane zasady ogłaszania o zwołaniu
zgromadzenia obligatariuszy. Przyjęto, iż zgromadzenie będzie zwoływane, co do
zasady, przez ogłoszenie, dokonane co najmniej na trzy tygodnie przed terminem
zgromadzenia. Ogłoszenie jest bowiem jedynym skutecznym sposobem dotarcia do
uprawnionych z obligacji na okaziciela. Ogłoszenie emitent zamieszcza w postaci
elektronicznej w sieci Internet na swojej witrynie. Wymóg ten nie może jednak
obowiązywać w przypadku zwołania zgromadzenia w trybie nadzwyczajnym, na
podstawie upoważnienia sądu – w sytuacji takiej ogłoszenie może zostać opublikowane
w dzienniku ogólnopolskim. W ogłoszeniu o zwołaniu zgromadzenia obligatariuszy
powinny zostać zawarte wszelkie dane, które są niezbędne obligatariuszowi do podjęcia
przez obligatariusza decyzji o zasadności uczestnictwa w zgromadzeniu i ewentualnej
realizacji tej decyzji, w tym data, godzina i miejsce zgromadzenia oraz szczegółowy
porządek obrad. Postulat ogłaszania o zwołaniu zgromadzenia obligatariuszy jest
podyktowany ochroną interesów obligatariuszy i ma na celu zapobieganie sytuacjom,
w których prawo obligatariusza do uczestnictwa w zgromadzeniu zostanie ograniczone
brakiem stosownej informacji.
Art. 52
Przepis art. 52 projektu stanowi, iż w przypadku obligacji imiennych zgromadzenie
obligatariuszy może zostać zwołane za pomocą listów poleconych lub przesyłek
nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem
zgromadzenia. Zamiast listu poleconego lub przesyłki kurierskiej dopuszczone jest
wykorzystanie poczty elektronicznej, jeżeli obligatariusz uprzednio wyraził na to
pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane. Przepis
ten ustanawia wyjątek od ogólnej zasady, wyrażonej w art. 51 projektu, że
zgromadzenie obligatariuszy zwołuje się przez ogłoszenie. Możliwość zwołania
33
zgromadzenia obligatariuszy w inny sposób niż ogłoszenia będzie dopuszczalna jedynie
w przypadku obligacji imiennych.
Art. 53
Przepis art. 53 projektowanej ustawy wskazuje miejsce odbywania zgromadzenia
obligatariuszy. Przepis ten stanowi, iż zgromadzenie obligatariuszy, co do zasady,
odbywa się w siedzibie emitenta. Warunki emisji mogą zawierać odmienne
postanowienia w tym zakresie, jednakże zgromadzenie musi odbywać się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Rozwiązanie takie jest podyktowane ochroną interesów
obligatariuszy i ma na celu zapobieganie sytuacjom, w których skorzystanie przez
obligatariusza z przysługującego mu prawa zostanie utrudnione. Niezależnie od
powyższego, w celu implementacji postanowień art. 18 ust. 3 dyrektywy w sprawie
harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach,
wprowadzono regulację, zgodnie z którą w przypadku obligacji o wartości nominalnej
stanowiącej równowartość co najmniej 100.000 euro, dopuszczonych do obrotu na
rynku regulowanym, zgromadzenie obligatariuszy może odbyć się na terytorium innego
niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, pod warunkiem
że wszystkie urządzenia i informacje niezbędne do umożliwienia posiadaczom takich
papierów wykonania ich praw są w danym państwie członkowskim dostępne.
Art. 54
Art. 54 projektu ustanawia zasadę, w myśl której do uczestniczenia w zgromadzeniu nie
uprawniają obligacje posiadane przez podmioty wchodzące w skład grupy kapitałowej
emitenta. Rozwiązanie to jest podyktowane ochroną interesów obligatariuszy
mniejszościowych przed ewentualnymi nadużyciami ze strony obligatariuszy
powiązanych z emitentem.
Art. 55
Przepis art. 55 projektowanej ustawy określa przesłanki ustalenia formalnego
uprawnienia do uczestnictwa w zgromadzeniu obligatariuszy. Regulacja ta jest
szczególnie istotna z punktu widzenia ważności uchwał, należy bowiem wskazać, że
zarówno udział w zgromadzeniu osób nieuprawnionych, jak i nieobecność osób
uprawnionych w określonych okolicznościach powodują, że uchwała może zostać
uznana za nieważną. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku obligacji niemających
34
postaci dokumentu, prawo uczestnictwa w zgromadzeniu przysługuje, jeżeli
obligatariusze złożą u emitenta świadectwo depozytowe, o którym mowa w art. 9
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, albo zaświadczenie wystawione przez
podmiot prowadzący ewidencję wskazujące, iż obligacje nie będą przedmiotem obrotu
do chwili utraty ważności przez to zaświadczenie albo jego zwrotu przed upływem
terminu ważności. W przypadku zaś obligacji mających postać dokumentu prawo
uczestnictwa przysługuje tym obligatariuszom, którzy złożyli dokumenty obligacji
u emitenta na tydzień przed terminem zgromadzenia i nie odebrali przed jego
ukończeniem. Rozstrzygnięcia takie zapewniają, że osoby posługujące się prawem
uczestnictwa w zgromadzeniu, wynikającym z obligacji, są rzeczywiście przez cały czas
obligatariuszami. Jednocześnie została dopuszczona możliwość złożenia dokumentu
obligacji lub odpowiedniego zaświadczenia u notariusza, w banku krajowym, instytucji
kredytowej prowadzącej działalność bankową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
zagranicznej instytucji kredytowej prowadzącej działalność maklerską na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub firmie inwestycyjnej, jeżeli podmiot taki został uprzednio
wskazany w ogłoszeniu o zwołaniu zgromadzenia obligatariuszy.
Art. 56
Przepis formułuje zasadę, w myśl której emitent udostępnia, przez co najmniej trzy dni
robocze przed rozpoczęciem zgromadzenia obligatariuszy, listę obligatariuszy
uprawnionych do uczestnictwa w zgromadzeniu. Udostępnienie powinno przybrać
formę wyłożenia w lokalu organu zarządzającego emitenta. W celu zapewnienia
transparentności, lista powinna zawierać dane umożliwiające identyfikację
uprawnionych obligatariuszy. Wykorzystanie tych danych jest bowiem niezbędne dla
zrealizowania uprawnienia wynikającego z przepisu prawa, co czyni zadość dyspozycji
przepisu art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych
osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.). Aby dochować zasady
adekwatności w stosunku do celów, dane powinny być ograniczone w przypadku osób
fizycznych do: nazwiska i imienia oraz miejsca zamieszkania, a w przypadku osób
prawnych do: firmy (nazwy) oraz siedziby. Przyjęto również, że lista będzie
obejmowała liczbę obligacji znajdujących się w posiadaniu każdego z obligatariuszy,
a także liczbę przysługujących im głosów, co będzie sprzyjało pewności
i bezpieczeństwu obrotu. Każdy z obligatariuszy powinien mieć prawo nie tylko
35
przeglądania wyłożonej listy uprawnionych, ale również prawo żądania jej odpisu lub
przesłania pocztą elektroniczną na wskazany adres. Uzasadnieniem prawa przeglądania
listy jest realizacja prawa obligatariusza do informacji, która może się wiązać
z zamiarem porozumienia z innymi obligatariuszami co do wspólnego głosowania.
Dodatkowym uprawnieniem obligatariusza, ułatwiającym mu przygotowanie się do
zwołanego już zgromadzenia obligatariuszy, będzie prawo do uzyskania odpisu
dokumentów dotyczących spraw objętych porządkiem obrad w terminie tygodnia przed
dniem zgromadzenia.
Art. 57
W art. 57 projektu została zamieszczona regulacja dotycząca możliwości udzielania
pełnomocnictwa do uczestnictwa w zgromadzeniu. Tym samym przepis ten przesądził,
że obligatariusze mogą uczestniczyć w zgromadzeniu obligatariuszy osobiście lub przez
pełnomocnika. Zakłada się przy tym, że pełnomocnik będzie miał na zgromadzeniu te
same prawa co reprezentowany przez niego obligatariusz. Zarówno udzielenie, jak
i odwołanie pełnomocnictwa do uczestnictwa w zgromadzeniu lub wykonywania prawa
głosu w imieniu obligatariusza wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności – co
służy pewności i bezpieczeństwu obrotu. Reguła ta jest odpowiednikiem
rygorystycznych przepisów określających przesłanki ustalenia formalnego uprawnienia
obligatariuszy do uczestnictwa w zgromadzeniu, co ma na celu zapewnienie ważności
uchwał. Jednocześnie prawo do ustanowienia pełnomocnika zostało wyłączone
w odniesieniu do członków organów i pracowników emitenta lub podmiotu
sprawującego kontrolę nad emitentem. Zakaz udzielania pełnomocnictwa tym osobom
ma na celu zapobieżenie powstaniu konfliktu między interesami emitenta lub podmiotu
sprawującego kontrolę nad emitentem oraz interesami obligatariusza. W celu
zachowania spójności ustalono również, iż przepisy o wykonywaniu prawa głosu przez
pełnomocnika stosują się odpowiednio do wykonywania prawa głosu przez innego
przedstawiciela.
Art. 58
Art. 58 projektu stanowi, iż w zgromadzeniu obligatariuszy uczestniczyć powinien
członek organu zarządzającego emitenta. Doprecyzowanie takie wydaje się wskazane
w świetle projektowanego art. 54, zgodnie z którym do uczestniczenia w zgromadzeniu
nie uprawniają obligacje posiadane przez podmioty wchodzące w skład grupy
36