Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia

o jednolitej wspólnej organizacji rynków”) (Dz. Urz. UE L z 16.11.2007 , str. 1, z późn.
zm.). Rozporządzenie nr 1308/2013 wprowadziło zmianę w definicji bydła, którego
tusze muszą być poddawane klasyfikacji. Od dnia 1 stycznia 2014 r. klasyfikacji należy
poddawać bydło w wieku od 8. miesiąca życia. Jednocześnie, w związku z projektowaną
zmianą pkt 2 w ust. 3d w art. 15a ustawy, przewiduje się wydanie nowego aktu
wykonawczego na podstawie art. 15a ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, który zastąpi obowiązujący akt
wykonawczy, to jest rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
10 grudnia 2008 r. w sprawie wzorów formularzy służących do sporządzania
kwartalnych i rocznych informacji o liczbie uzyskanych tusz wołowych i wieprzowych
w poszczególnych klasach jakości (Dz. U. Nr 228, poz. 1516). Przewiduje się, że nowy
akt wykonawczy w przedmiotowym zakresie wejdzie w życie z dniem wejścia w życie
projektowanej ustawy.
Projektowane przepisy art. 15b–15d (art. 1 pkt 9 projektu ustawy) mają na celu
dostosowanie przepisów prawa krajowego do przepisów rozporządzenia nr 1249/2008.
W projektowanym art. 15b przewidziano wprowadzenie procedury zatwierdzania
technik automatycznej klasyfikacji tusz wołowych. Obecnie klasyfikacja tusz wołowych
jest przeprowadzana metodą wzrokową przez uprawnionego rzeczoznawcę. W wyniku
postępu technicznego wprowadzono urządzenia do automatycznej klasyfikacji tusz
wołowych, które są już stosowane w niektórych państwach członkowskich Unii
Europejskiej. W projektowanym artykule proponuje się, aby instytucją odpowiedzialną
za organizację testu certyfikacyjnego był Główny Inspektor Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych. Organem zatwierdzającym techniki automatycznej
klasyfikacji tusz wołowych, w drodze decyzji, będzie minister właściwy do spraw
rynków rolnych. Minister właściwy do spraw rynków rolnych będzie również
przekazywał informacje dotyczące testu certyfikacyjnego do Komisji Europejskiej.
Instytucją odpowiedzialną za analizę ilościową wyników testu certyfikacyjnego oraz
ocenę dokładności technik automatycznej klasyfikacji będzie instytut badawczy
prowadzący badania i analizy związane z jakością żywności. Szczegółowa procedura
przeprowadzania testu certyfikacyjnego w celu zatwierdzenia techniki automatycznej
klasyfikacji tusz wołowych została uregulowana w przepisach rozporządzenia
nr 1249/2008, do których odsyła projektowana ustawa. W przepisach projektu ustawy
zaproponowano, aby koszty zatwierdzenia techniki automatycznej klasyfikacji tusz
5

wołowych pokrywał zainteresowany podmiot ubiegający się o zatwierdzenie takiej
techniki. W skład tych kosztów wejdą koszty:
1) przygotowania informacji, o których mowa w części B załącznika II do
rozporządzenia nr 1249/2008,
2) organizacji i przeprowadzenia testu certyfikacyjnego, o którym mowa w części A
załącznika II do rozporządzenia nr 1249/2008,
3) przeprowadzenia analizy wyników testu certyfikacyjnego, o którym mowa w części
A załącznika II do rozporządzenia nr 1249/2008,
4) przygotowania informacji, o której mowa w tiret pierwsze – trzecie części C
załącznika II do rozporządzenia nr 1249/2008,
5) przeprowadzenia analizy ilościowej wyników testu certyfikacyjnego, o której mowa
w tiret czwarte części C załącznika II do rozporządzenia nr 1249/2008, oraz oceny
dokładności technik automatycznej klasyfikacji, o których mowa w tiret piąte części
C załącznika II do rozporządzenia nr 1249/2008.
Jednocześnie przewiduje się, że podmiot zainteresowany zatwierdzeniem techniki
automatycznej klasyfikacji tusz wołowych będzie uiszczał opłatę obejmującą koszty
określone w pkt 1–4 na rachunek bankowy Głównego Inspektora Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych, natomiast koszty określone w pkt 5 – na rachunek
bankowy instytutu badawczego prowadzącego badania i analizy związane z jakością
żywności.
Zmiana wskazana w art. 1 pkt 10 projektu ustawy podyktowana jest faktem, że zgodnie
z dotychczasowym brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy Inspekcja Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych była upoważniona do kontroli w zakresie
produktów zarejestrowanych jako chroniona nazwa pochodzenia (ChNP), chronione
oznaczenie geograficzne (ChOG) lub gwarantowana tradycyjna specjalność (GTS).
Proponowana zmiana ma na celu rozszerzenie kontroli ex officio również na produkty
wprowadzane do obrotu pod nazwami odwołującymi się do nazw zarejestrowanych, ale
wobec których nie wydano certyfikatów zgodności i świadectw jakości
potwierdzających zgodność procesu produkcji produktów rolnych lub środków
spożywczych ze specyfikacją. Proponowana zmiana w ustawie ma również na celu
rozszerzenie kontroli ex officio na produkty, których nazwy zostały zarejestrowane jako
chronione nazwy pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenia geograficzne (ChOG) lub
gwarantowane tradycyjne specjalności (GTS), a pochodzące z innych państw.
6

Jednocześnie w art. 17 ust. 1 pkt 1 nadano nowe brzmienie lit. f, a także dodano przepis
lit. g, umożliwiające Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
dokonywanie kontroli win oraz napojów spirytusowych posiadających chronione nazwy
pochodzenia i chronione oznaczenia geograficzne lub nazwy odwołujące się do nazw
zarejestrowanych.
Nadanie nowego brzmienia art. 17a ustawy (art. 1 pkt 11 projektu ustawy) podyktowane
jest koniecznością uwzględnienia Inspekcji Handlowej w sprawowaniu nadzoru
w obrocie detalicznym nad jakością handlową mięsa drobiowego, jaj, tusz wieprzowych,
tusz wołowych, tusz innych zwierząt oraz mięsa pochodzącego z bydła w wieku poniżej
12. miesiąca życia. Ponadto zmiana pkt 6 w ust. 1 w art. 17a jest wynikiem
dostosowania przepisów prawa krajowego do przepisów rozporządzenia nr 1308/2013,
które z dniem 1 stycznia 2014 r. zastąpiło dotychczas obowiązujące rozporządzenie
nr 1234/2007. Rozporządzenie nr 1308/2013 wprowadziło zmianę w definicji bydła.
Jednocześnie konieczna była zmiana dotychczasowego ust. 2 w art. 17a ustawy, co jest
powiązane z projektowanym dodaniem ust. 5 w art. 32 ustawy, w którym minister
właściwy do spraw rynków rolnych został upoważniony do wyznaczania, w drodze
rozporządzenia, krajowych laboratoriów referencyjnych, o których mowa w art. 33
rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia
2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia
zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia
zwierząt i dobrostanu zwierząt. Rozporządzenie nr 882/2004 nakłada na państwa
członkowskie obowiązek wyznaczania krajowych laboratoriów referencyjnych, w celu
przeprowadzania kontroli urzędowych w zakresie sprawdzania zgodności z prawem
paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu
zwierząt. Zatem istnieje konieczność upoważnienia ministra właściwego do spraw
rynków rolnych do wyznaczenia, w drodze rozporządzenia, krajowych laboratoriów
referencyjnych właściwych dla poszczególnych przedmiotów i rodzajów badań
w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Wprowadzenie niniejszego
upoważnienia ustawowego w miejsce obecnie wskazanego w art. 17a ust. 2 ustawy
laboratorium referencyjnego umożliwi szybsze reagowanie na pojawiające się na rynku
spożywczym nieprawidłowości, a tym samym zapewni skuteczniejsze działanie
organów urzędowej kontroli żywności.
7

Ponadto zmieniono brzmienie ust. 3 w art. 17a ustawy, co jest podyktowane
koniecznością ogłoszenia, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw
rynków rolnych wykazu przepisów Unii Europejskiej odnoszących się do mięsa
drobiowego, jaj, tusz wieprzowych, tusz wołowych, tusz innych zwierząt oraz mięsa
pochodzącego z bydła w wieku poniżej 12. miesiąca życia. Przewiduje się, że nowe
obwieszczenie w przedmiotowym zakresie wejdzie w życie z dniem wejścia w życie
projektowanej ustawy.
Zmiana proponowana w art. 1 pkt 12 projektu ustawy polegająca na nadaniu nowego
brzmienia art. 17c ustawy podyktowana jest koniecznością doprecyzowania przepisów
krajowych pod kątem ich zgodności z przepisami rozporządzenia nr 1306/2013,
w zakresie prawidłowości dokonywanych transakcji finansowanych z Europejskiego
Funduszu Rolniczego Gwarancji. W celu prawidłowego wykonania kontroli przez
Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych wymagane jest uzyskanie
przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
dokumentacji związanej z dokonanymi transakcjami, a będącej w posiadaniu Prezesa
Agencji Rynku Rolnego i Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
(art. 17c ust. 3 ustawy).
Proponowane brzmienie ust. 4 w art. 17c ustawy ma na celu doprecyzowanie, zgodnie
z przepisami rozporządzenia nr 1306/2013, iż Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest
organem właściwym do opracowywania, obok projektu rocznego programu kontroli,
również projektu sprawozdania rocznego. Zmiana ta ma charakter jedynie porządkujący
przepisy ustawy i nie nakłada na Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi żadnych nowych
zadań i obowiązków.
Proponowany ust. 5 w art. 17c ustawy dotyczy wzajemnego przekazywania informacji
i wyjaśnień między Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi a nadzorowanymi przez niego
agencjami – Agencją Rynku Rolnego i Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa. Proponowana zmiana umożliwi bezpośrednią współpracę podmiotów,
uelastyczniając ją w odniesieniu do poszczególnych przypadków, tak aby przekazywanie
informacji i wyjaśnień było szybsze, bardziej efektywne i nie budziło zastrzeżeń.
Proponowany ust. 7 w art. 17c ustawy dotyczy doprecyzowania terminu przekazywania
protokołu z kontroli, dając Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych dłuższy czas na przekazanie dokumentacji, tak aby Minister
Rolnictwa i Rozwoju Wsi otrzymywał pełną dokumentację z przeprowadzonej kontroli.
8

Zmiana proponowana w art. 1 pkt 13 lit. a projektu ustawy polega na nadaniu nowego
brzmienia ust. 5 w art. 17d ustawy, dotyczącemu obowiązku przekazywania Głównemu
Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przez wojewódzkiego
inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych informacji otrzymanych od
podmiotu oraz obowiązku informowania przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych właściwych organów państw członkowskich Unii
Europejskiej o udzielonym podmiotom zwolnieniu z obowiązku znakowania jaj
dostarczanych bezpośrednio z miejsca ich produkcji do przemysłu przetwórczego
zlokalizowanego w innym państwie członkowskim. Proponowana zmiana wynika
z faktu, że art. 11 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 589/2008 nakłada na państwa
członkowskie obowiązek informowania jedynie o przyznaniu zwolnienia z obowiązku
znakowania jaj. Zbędny jest zatem wymóg przekazywania do organów innych państw
członkowskich Unii Europejskiej informacji o takim stopniu szczegółowości, jak jest to
obecnie wymagane na podstawie art. 17d ust. 5 ustawy.
Uchylenie ust. 8 w art. 17d (art. 1 pkt 13 lit. b projektu ustawy) ma na celu ograniczanie
barier w prowadzeniu działalności gospodarczej. Przewidywane w obecnie
obowiązującej treści art. 17d ust. 8 ograniczenie, polegające na zakazie przyznawania,
przez okres 3 lat, zwolnienia z obowiązku znakowania jaj podmiotom, którym cofnięto
uzyskane wcześniej zwolnienie, jest sankcją zbyt surową i nieadekwatną do uchybień,
z powodu których zwolnienie może zostać cofnięte.
Zmiana proponowana w art. 1 pkt 13 lit. c projektu ustawy polegająca na dodaniu
w ustawie ust. 10 w art. 17d ma na celu wskazanie Głównego Inspektora Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych jako właściwego organu do przekazywania
zainteresowanym państwom członkowskim Unii Europejskiej informacji o podmiotach,
które uzyskały zwolnienie ze znakowania jaj.
Zmiana proponowana w art. 1 pkt 14 projektu ustawy polega na nadaniu nowego
brzmienia pkt 6 w ust. 2 w art. 23 ustawy. Jest to podyktowane faktem, że
dotychczasowe brzmienie tego przepisu może sugerować, iż kontrola jakości handlowej
obejmuje sprawdzanie sposobu produkcji artykułu rolno-spożywczego lub
prawidłowości przebiegu technologicznego tylko w sytuacji, kiedy odrębne akty prawne
wskazują na takie uprawnienie organów Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy, jakość handlowa to cechy artykułu rolno-
-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych
9