Rządowy projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

odszkodowań za szkody poniesione wskutek
Przestępstw
przestępstwa, oraz dotyczące roli ofiar w postępowaniu

karnym, także w zakresie przygotowania do udziału w
procesie sądowym;
b) informacje o wszelkich istniejących specjalistycznych
służbach wsparcia lub bezpośrednie kierowanie do tych
służb;
c) wsparcie emocjonalne oraz, gdy jest dostępne,
wsparcie psychologiczne;
d) doradztwo dotyczące kwesti finansowych i
praktycznych będących skutkiem przestępstwa;
e) doradztwo dotyczące zagrożenia wtórną i ponowną
wiktymizacją, zastraszeniem oraz odwetem i sposobów
zapobiegania tym zjawiskom – o ile takie doradztwo nie
jest zapewniane przez inne służby publiczne lub
prywatne.
2. Państwa członkowskie zachęcają służby
udzielające wsparcia ofiarom, by zwracały szczególną
uwagę zwłaszcza na szczególne potrzeby ofiar, które
doznały znacznej szkody ze względu na powagę
przestępstwa.
3. O ile nie jest to zapewniane przez inne służby
publiczne lub prywatne, specjalistyczne służby wsparcia,
o których mowa w art. 8 ust. 3, przygotowują i
zapewniają co najmniej:
a) schroniska lub inne odpowiednie zakwaterowanie
zastępcze dla ofiar potrzebujących bezpiecznego
miejsca ze względu na bezpośrednie ryzyko wtórnej i
ponownej wiktymizacji, zastraszania oraz odwetu;
b) ukierunkowane i zintegrowane wsparcie ofiar o
szczególnych potrzebach, takich jak ofiary przemocy
seksualnej, ofiary przemocy na tle płciowym i ofiary
przemocy w bliskich związkach, w tym wsparcie i
doradztwo w związku z traumatycznymi przeżyciami.
Art. 10 Prawo do bycia wysłuchanym
N
Cel przepisu jest


1. Państwa członkowskie zapewniają ofiarom możliwość
realizowany przez art.
bycia wysłuchanymi podczas postępowania karnego i
299 § 1, 315 § 1 i art.
możliwość przedstawiania dowodów. Gdy
7 k.p.k.
11

przesłuchiwane ma być dziecko będące ofiarą,
uwzględnia się odpowiednio jego wiek i dojrzałość.
2. Zasady proceduralne zapewniania ofiarom możliwości
bycia wysłuchanym podczas postępowania karnego i
możliwości zgłaszania dowodów określa prawo krajowe.
Art. 11 Prawa w przypadku decyzji o odmowie ścigania
N
Cel przepisu jest


1. Państwa członkowskie zapewniają ofiarom, zgodnie z
realizowany przez art.
ich rolą w danym systemie wymiaru sprawiedliwości w

306 § 1 i 3 k.p.k.
sprawach karnych, prawo odwołania od decyzji o


odmowie ścigania. Zasady proceduralne dotyczące


takiego odwołania określa prawo krajowe.


2. Gdy zgodnie z prawem krajowym rola ofiary w danym

systemie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych
Przepis w ogóle nie
zostanie ustalona dopiero po tym, jak zostanie podjęta
N
wymaga transpozycji
decyzja o ściganiu sprawcy, państwa członkowskie


zapewniają, by przynajmniej ofiary poważnych


przestępstw miały prawo do złożenia odwołania od


decyzji o odmowie ścigania. Zasady proceduralne


takiego odwołania określa prawo krajowe.


3. Państwa członkowskie zapewniają, by ofiary były bez

zbędnej zwłoki powiadamiane o przysługującym im


prawie do otrzymania informacji wystarczających do

Cel przepisu jest
podjęcia decyzji o tym, czy złożyć odwołanie od decyzji o
realizowany przez art.
odmowie ścigania, oraz by na wniosek takie informacje N
300 § 2 i 16 k.p.k.
otrzymały.


4. W przypadku gdy pierwotna decyzja o odmowie


ścigania jest podjęta przez organ ścigania najwyższej


instancji, którego decyzja zgodnie z prawem krajowym

Przepis w ogóle nie
nie podlega zaskarżeniu, ten sam organ może rozpatrzyć
wymaga transpozycji
odwołanie.


5. Ust. 1, 3 i 4 nie mają zastosowania do decyzji
N

prokuratora o odmowie ścigania, jeżeli taka decyzja


skutkuje rozstrzygnięciem pozasądowym, w zakresie w
Przepis w ogóle nie
jakim prawo krajowe przewiduje taką możliwość.

wymaga transpozycji



N
Art. 12 Prawo do gwarancji w ramach usług w zakresie
N
Cel przepisu jest


sprawiedliwości naprawczej

realizowany przez art.
12

1. W celu zabezpieczenia ofiary przed wtórną i ponowną
23a k.p.k. oraz
wiktymizacją, zastraszaniem oraz odwetem państwa
rozporządzenie
członkowskie podejmują środki, które mają być
Ministra
stosowane podczas świadczenia usług w zakresie
Sprawiedliwości z dnia
sprawiedliwości naprawczej. Takie środki zapewniają
13 czerwca 2003 r. w
ofiarom, które decydują się na korzystanie z usług w
sprawie postępowania
zakresie sprawiedliwości naprawczej, dostęp do
mediacyjnego w
bezpiecznych i zadowalających usług w zakresie
sprawach karnych (Dz.
sprawiedliwości naprawczej, z zastrzeżeniem co najmniej
U. Nr 108, poz. 1020),
następujących warunków:

a) usługi w zakresie sprawiedliwości naprawczej stosuje

się tylko wtedy, gdy leżą w interesie ofiary, biorąc pod

uwagę względy bezpieczeństwa, i opierają się one na

dobrowolnej i świadomej zgodzie wyrażonej przez ofiarę,

którą to zgodę można w każdej chwili wycofać;

b) przed wyrażeniem zgody na uczestnictwo w procesie
Cel przepisu jest
sprawiedliwości naprawczej ofiara otrzymuje pełne i
realizowany przez art.
obiektywne informacje na temat tego procesu i jego
16 § 2 k.p.k.
potencjalnych rezultatów, jak również informacje o trybie

nadzoru nad realizacją jakiejkolwiek ugody;

c) sprawca musiał wcześniej potwierdzić podstawowe
fakty związane ze sprawą;
d) każda ugoda jest wynikiem dobrowolnego
porozumienia i może być uwzględniona we wszelkich
dalszych postępowaniach karnych;
e) rozmowy prowadzone w ramach czynności
sprawiedliwości naprawczej, które nie są prowadzone
publicznie, mają charakter poufny i nie są następnie
ujawniane, chyba że strony wyrażą na to zgodę lub
wymaga tego prawo krajowe ze względu na nadrzędny
interes publiczny.
2. Państwa członkowskie ułatwiają kierowanie spraw, w
odpowiednich przypadkach, do służb świadczących
usługi w zakresie sprawiedliwości naprawczej, również
poprzez ustanowienie procedur lub wytycznych
dotyczących warunków takiego kierowania.
Art. 13 Prawo do pomocy prawnej
N
Cel przepisu jest


Państwa członkowskie zapewniają ofiarom dostęp do

realizowany przez art.
pomocy prawnej, jeżeli ofiary mają status strony w
87, 88 i 78 k.p.k.
13

postępowaniu karnym. Warunki lub zasady

proceduralne dostępu ofiar do pomocy prawnej
określa prawo krajowe.
Art. 14 Prawo do zwrotu kosztów
N
Cel przepisu jest


Państwa członkowskie przyznają ofiarom

realizowany przez art.
uczestniczącym w postępowaniu karnym możliwość
627 k.p.k.
uzyskania zwrotu kosztów poniesionych w związku z

czynnym udziałem w postępowaniu karnym, zgodnie z
ich rolą w danym systemie wymiaru sprawiedliwości w
sprawach karnych. Warunki lub zasady proceduralne
uzyskania przez ofiary zwrotu kosztów określa prawo
krajowe.
Art. 15 Prawo do zwrotu mienia
N
Cel przepisu jest


Państwa członkowskie zapewniają na podstawie decyzji
realizowany przez art.
właściwego organu niezwłoczny zwrot ofiarom
230a k.p.k. oraz art.
możliwego do odzyskania mienia zajętego w toku
44 § 5 i 45 § 1 zd. 2
postępowania karnego, chyba że jest ono niezbędne do
k.k.
celów postępowania karnego. Warunki lub zasady

proceduralne zwrotu takiego mienia ofiarom określa
prawo krajowe.
Art. 16 Prawo do decyzji w sprawie odszkodowania od
N
Cel przepisu jest


sprawcy w toku postępowania karnego

realizowany przez art.

1. Państwa członkowskie zapewniają ofiarom w toku
46 § 1, 67 § 3 i 72 § 2

postępowania karnego prawo do uzyskania w rozsądnym
k.k.

terminie decyzji w sprawie odszkodowania od sprawcy, z

wyjątkiem sytuacji, w których prawo krajowe przewiduje,

że taka decyzja podejmowana jest w drodze innego

postępowania prawnego.

2. Państwa członkowskie promują środki mające

zachęcić sprawców do przekazywania ofiarom

odpowiedniego odszkodowania.

Art. 17 Prawa ofiar mających miejsce zamieszkania w innym



państwie członkowskim
N


1. Państwa członkowskie zapewniają swoim właściwym


organom możliwość podjęcia odpowiednich środków w



celu zminimalizowania trudności napotykanych w



sytuacjach, gdy ofiara ma miejsce zamieszkania w



państwie członkowskim innym niż to, w którym



14

popełniono przestępstwo, w szczególności w odniesieniu


do organizacji postępowania. W tym celu organy


państwa członkowskiego, w którym popełniono


przestępstwo, są w szczególności przygotowane na:


a) odebranie zeznania od ofiary bezpośrednio w


następstwie złożenia właściwemu organowi


zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;





b) skorzystanie w możliwym zakresie z przepisów
N
Cel przepisu jest
dotyczących wideokonferencji oraz konferencji

realizowany przez
telefonicznych, określonych w Konwencji o wzajemnej

art. 304a k.p.k.
pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami


członkowskimi Uni Europejskiej z dnia 29 maja 2000
N
Cel przepisu jest
r. ( 1 ), w celu wysłuchania ofiar zamieszkałych za

realizowany przez
granicą.

art. 177 § 1a

k.p.k.oraz art. 10 i 11


Konwencji o


wzajemnej pomocy w


sprawach karnych


pomiędzy państwami


członkowskimi UE z


2000 r. oraz art. k.p.k.


oraz § 621


rozporządzenia


Ministra


Sprawiedliwości z


dnia 28 stycznia 2002


r. w sprawie


szczegółowych


czynności sądów w


sprawach z zakresu


międzynarodowego


postępowania


cywilnego oraz


karnego w stosunkach


międzynarodowych.




2. Państwa członkowskie zapewniają, by ofiary


przestępstwa w państwach członkowskich innych niż to

Cel przepisu jest
,
15