Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej

6. Zgodność z prawem Unii Europejskiej

Forma pomocy określona w projektowanej ustawie, zgodnie z dyrektywą
2003/96/WE, wymaga, oprócz powiadomienia Komisji Europejskiej o
zastosowanych środkach, również notyfikacji na podstawie art. 88 ust. 3
Traktatu Wspólnot Europejskich.



Warszawa, 2 lutego 2012 roku
BAS-WAPEiM-137/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie
oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Krzysztof Jurgiel)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5,
poz. 47 ze zm.) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Ustawa z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego
zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej
(Dz.U. Nr 52, poz. 379, ze zm., dalej: ustawa o zwrocie) określa zasady oraz
tryb zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju
napędowego.
Zgodnie z ustawą o zwrocie, kwotę zwrotu podatku ustala się jako
iloczyn ilości oleju napędowego zakupionego przez producenta rolnego,
wynikającej z faktur VAT, i stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego,
obowiązującej w dniu złożenia wniosku o zwrot podatku, w ramach rocznego
limitu. Limit ustala się jako kwotę stanowiącą iloczyn stawki zwrotu podatku na
1 litr oleju napędowego, liczby 86 oraz powierzchni użytków rolnych, będących
w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego, określonej w ewidencji
gruntów i budynków, według stanu na dzień 1 lutego danego roku. Stawkę
zwrotu podatku określa Rada Ministrów corocznie, do dnia 30 listopada (art. 4
ust. 1, 2, 4 ustawy o zwrocie).
Zasadniczą zmianą przewidzianą w opiniowanym projekcie ustawy jest
zwiększenie z 86 do 126 współczynnika służącego do obliczenia rocznego
limitu kwoty zwrotu podatku akcyzowego. Spowoduje to zwiększenie limitu,
a w konsekwencji także zwiększenie kwoty zwrotu podatku.
Projekt przewiduje także, iż stawkę zwrotu podatku będzie określać
ustawa budżetowa, a nie, jak dotąd, rozporządzenie Rady Ministrów.


Pozostałe zmiany doprecyzowują procedurę zwrotu podatku określoną
w art. 5 ustawy o zwrocie.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.


2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Unia Europejska posiada kompetencje do harmonizacji ustawodawstw
odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków
pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia
ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń
konkurencji (zob. art. 113 TfUE).

Do aktów normatywnych harmonizujących na poziomie unijnym podatek
akcyzowy należy między innymi dyrektywa Rady 2003/96/WE
z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów
ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii
elektrycznej (Dz. Urz. WE. L 283 z 31.10.2003, str. 51 ze zm. dalej: dyrektywa
energetyczna). Analiza zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej wymaga
uwzględnienia tego właśnie aktu normatywnego.

W zakresie, w jakim projekt odnosi się do pomocy publicznej,
uwzględnienia wymagają ponadto:
 art. 107 i n. Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej: TfUE),
 rozporządzenie Komisji (WE) nr 1857/2006 z 15 grudnia 2006 r.
w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy
państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność
związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 70/2001 (Dz. Urz. WE L 358 z 16.12.2006, str. 3,
dalej: rozporządzenie 1857/2006),
 wytyczne Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym
i leśnym na lata 2007-2013 (Dz. Urz. UE C 319 z 27.12.2006, str. 1, dalej:
wytyczne w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym),
 rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe
zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz. Urz. WE L 83 z 27.3.1999,
str. 1, dalej: rozporządzenie 659/1999).


3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej



3.1. Dyrektywa energetyczna nakłada na państwa członkowskie
minimalne poziomy opodatkowania produktów energetycznych, do których
należy również olej napędowy (art. 4 ust. 1, art. 2 ust. 1 lit. b). Dyrektywa
przewiduje jednak w określonych przypadkach nie tylko wprowadzenie
zróżnicowanych stawek opodatkowania (art. 5), ale także zwolnień lub obniżek,
na jeden z następujących sposobów: (i) bezpośrednio, (ii) przez zróżnicowaną
stawkę lub (iii) przez refundowanie całości lub części kwoty opodatkowania
(art. 6). Państwa członkowskie mogą stosować poziom opodatkowania obniżany

2
do zera do produktów energetycznych i energii elektrycznej wykorzystywanej
w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie (art. 15
ust. 3 zd. 1).
Projekt ustawy odnosi się do obniżenia stawki opodatkowania w trybie
refundacji kwoty opodatkowania, w zakresie przewidzianym przez dyrektywę
energetyczną i jest z nią zgodny.

3.2. Przyjęty w ustawie do celów obliczenia limitu współczynnik 86,
wynika z założonego przeciętnego zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków
rolnych, opartego na wyliczeniach Instytutu Budownictwa Mechanizacji
i
Elektryfikacji Rolnictwa (zob. uzasadnienie rządowego projektu ustawy
o zwolnieniu, Sejm V kadencji, druk nr 284).
Opiniowany projekt ustawy, zwiększający ten współczynnik do 126,
mógłby budzić zastrzeżenia, gdyby okazało się, że podniesiona (poprzez
podniesienie limitu) kwota zwrotu podatku w rzeczywistości przewyższa
wartość akcyzy uiszczonej przy zakupie oleju napędowego. Chociaż nie byłoby
to niezgodne z dyrektywą energetyczną (jako refundacja całości kwoty), to
jednak stanowiłoby pomoc publiczną, wymagającą powiadomienia Komisji
Europejskiej.
Kwestia ta nie ma jednak zasadniczego znaczenia, gdyż projekt i tak
wymaga powiadomienia Komisji Europejskiej, o czym niżej.


3.3. Zwolnienia podatkowe mogą stanowić pomoc państwa w rozumieniu
art. 107 TfUE, wymagającą notyfikacji Komisji w trybie art. 108 ust. 3 TfUE
(zob. art. 26 ust. 2 dyrektywy energetycznej oraz wyr. Sądu pierwszej instancji
z 11 czerwca 2009 r. w sprawie T-297/02, ACEA vs Komisja, pkt 67-101).
Zgodnie z art. 108 ust. 3 TfUE, Komisja powinna być poinformowana, w czasie
odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania
lub zmiany pomocy. Jeśli uzna ona, że plan nie jest zgodny z rynkiem
wewnętrznym, wszczyna bezzwłocznie procedurę przewidzianą w art. 108 ust. 2
TfUE. Dane państwo członkowskie nie może wprowadzać w życie
projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania
decyzji końcowej.
Rozporządzenie 1857/2006 wskazuje przypadki, w których pomoc
państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność
związaną z wytwarzaniem produktów rolnych, w drodze wyjątku nie podlega
obowiązkowi zgłoszenia przewidzianemu w art. 108 ust. 3 TfUE. Jednakże
pomoc państwa przewidziana w ustawie o zwrocie ani jej zmiana przewidziana
w opiniowanym projekcie ustawy nie znajduje się w zakresie objętym
rozporządzeniem 1857/2006. Oznacza to, iż opiniowany projekt ustawy, będąc
planem zmiany pomocy państwa w rozumieniu art. 108 TfUE (pomocy
publicznej w rozumieniu u.p.p.p.) nie może wejść w życie do czasu wydania
decyzji końcowej przez Komisję Europejską.

3
Przy podejmowaniu decyzji Komisja będzie się kierować m.in.
wytycznymi w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym. Zgodnie
z pkt 170 wytycznych, zastosowanie poziomu opodatkowania obniżanego do
zera do produktów energetycznych i energii elektrycznej wykorzystywanej w
ramach podstawowej produkcji, zostanie uznane za zgodne z art. 87 ust. 3 lit. c
Traktatu, pod warunkiem, że w rolnictwie nie zostanie wprowadzone
zróżnicowanie podatkowe. Opiniowany projekt ustawy nie wprowadza
zróżnicowania podatkowego w sektorze rolnym, wobec czego zostanie uznany
za zgodne z art. 87 ust. 3 lit. c Traktatu.

3.4. Procedura określona w art. 108 ust. 3 TfUE została uregulowana
przez rozporządzenie 659/1999 oraz – na gruncie prawa polskiego – przez
ustawę z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej (tekst jedn. Dz.U. 2007 r., Nr 59, poz. 404 ze zm., dalej: u.p.p.p.).
Jedną z form udzielenia pomocy publicznej jest program pomocowy,
zdefiniowany w art. 1 lit. d rozporządzenia 659/1999 jako każde działanie,
na
którego podstawie, bez dalszego wprowadzania w życie wymaganych
środków, można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz
przedsiębiorstw określonych w ustawie w sposób ogólny i abstrakcyjny oraz
każde działanie, na którego podstawie pomoc, która nie jest związana
z konkretnym projektem, może zostać przyznana jednemu lub kilku
przedsiębiorstwom na czas nieokreślony i/lub w nieokreślonej kwocie.

Opiniowany projekt ustawy należy zakwalifikować jako program
pomocowy w rozumieniu art. 1 lit. d rozporządzenia 659/1999.
W konsekwencji, znajdzie do niego zastosowanie art. 16a u.p.p.p. Stanowi on,
iż w przypadku projektu ustawy będącej programem pomocowym opracowanym
przez podmiot nie będący organem administracji publicznej (co odnosi się m.in.
do poselskich projektów ustaw), organ właściwy na podstawie regulaminu
Sejmu występuje z wnioskiem do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów, a w zakresie pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie
- ministra właściwego do spraw rolnictwa, m.in. o wydanie opinii oraz
przekazanie do Komisji Europejskiej projektu w celu dokonania jego
notyfikacji.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku
akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego
do produkcji rolnej jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy jest zgodny z dyrektywą Rady 2003/96/WE
z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów
ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii
elektrycznej (Dz. Urz. WE. L 283 z 31.10.2003, str. 51 ze zm.).

4