Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

Nazwa projektu
Data sporządzenia: 4 czerwca 2014 r.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
Źródło:
niektórych innych ustaw
1. Projekt e-Deklaracje 2 realizowany w ramach
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Priorytetu 7. PO IG
Ministerstwo Finansów
2. Uchwała Nr 157 Rady Ministrów z dnia
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
25.09.2012 r. w sprawie przyjęcia Strategii
lub Podsekretarza Stanu
Rozwoju Kraju 2020
Pan Janusz Cichoń
3. Uchwała Nr 17 RM z dnia 12.02.2013 r.
w sprawie przyjęcia Strategii Sprawne
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Państwo 2020
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
4. Expose z dnia 18.11.2011 r., zawierające
Pani Maria Kalinowska
zapowiedź powołania ministerstwa cyfryzacji
Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych
oraz dążenia do usprawnienia administracji,
w Ministerstwie Finansów, (22) 694-3340, e-mail: kln@mofnet.gov.pl
w tym cyfryzacji usług
Nr w wykazie prac legislacyjnych RM
UD101
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
1. Nadmierna liczba dokumentów papierowych, jakie w chwili obecnej wpływają do administracji podatkowej i są przez
nią przetwarzane. Dotyczy to w szczególności deklaracji sporządzanych na podstawie przepisów ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
2. Brak możliwości natychmiastowego gromadzenia w systemach informatycznych administracji podatkowej danych
niezbędnych do uruchomienia usługi generowania wstępnie wypełnionych zeznań podatkowych dla niektórych
podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (pre-filed tax return, w skrócie PFR).
3. Odległa pozycja Polski w raporcie sporządzanym przez Bank Światowy pt „Doing Business” (w rankingu Paying
Taxes 2014 Polska zajęła 113. miejsce) z uwagi na fakt, iż zgodnie z dotychczasową metodologią przyjętą na
potrzeby tego raportu płatności podatku liczone są jako jedna wartość, nawet jeżeli wpłacane są w formie
miesięcznych zaliczek, pod warunkiem że większość podatników rozlicza się drogą elektroniczną.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Zastąpienie dotychczasowego, powszechnego dokumentu pisemnego adresowanego do administracji podatkowej
dokumentem elektronicznym. Wprowadzenie dokumentu wielopozycyjnego, umożliwiającego płatnikom podatku PIT
oraz podmiotom niepełniącym funkcji płatnika w tym podatku wysłanie administracji podatkowej zbiorczej informacji
o dochodach wielu podatników (osób fizycznych) opatrzonej jednym podpisem elektronicznym.
Oszczędność czasu po stronie podmiotów sporządzających dokumenty (deklaracje) elektroniczne.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Np. w Danii, Szwecji, Norwegii, Estonii, Francji tzw. strony trzecie, czyli płatnicy zobowiązani są do przesyłania informacji do
administracji podatkowej o pobranym podatku wyłącznie w formie elektronicznej.
Ponadto w 19 z 34 krajów członkowskich OECD (Survey of Trends and Developments in the Use of Electronic Services for
Taxpayer Service Delivery, OECD) udostępnia usługę PFR.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Płatnicy PIT oraz podmioty
1 102 tys. płatników
system informatyczny POLTAX
usprawnienie kontaktów
niepełniące funkcji płatnika
(liczba składających PIT-4R)
z administracją podatkową
w tym podatku, składające
administracji podatkowej
deklaracje podatkowe
Płatnicy/podatnicy CIT,
379 tys. płatników/
system informatyczny POLTAX
usprawnienie kontaktów
składający administracji
podatników CIT
(liczba podatników składających z administracją podatkową
podatkowej deklaracje
CIT-8)
podatkowe

8) Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy – Ordynacja podatkowa przez deklaracje rozumie się również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na
podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.
19
Podatnicy składający
16 195 tys. podatników
system informatyczny POLTAX
ułatwienie dokonania rozliczenia
PIT-37
podatku PIT poprzez
udostępnienie tej grupie
podatników usługi wstępnie
wypełnionych zeznań
podatkowych (PFR) w oparciu
o dane zawarte w deklaracjach
podatkowych przekazywanych
administracji podatkowej przez
płatników podatku dochodowego
od osób fizycznych oraz
podmioty niepełniące funkcji
płatnika w tym podatku
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Nie prowadzono konsultacji poprzedzających przygotowanie projektu.
W ramach konsultacji publicznych projekt ustawy skierowano do następujących podmiotów:
1) Business Centre Club,
2) Federacja Związków Zawodowych Pracowników Skarbowych,
3) Forum Związków Zawodowych,
4) Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw,
5) Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego,
6) Konfederacja Lewiatan,
7) Krajowa Izba Biegłych Rewidentów,
8) Krajowa Izba Gospodarcza,
9) Krajowa Rada Doradców Podatkowych,
10) Krajowa Rada Komornicza,
11) NSZZ „Solidarność”,
12) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
13) Polska Izba Biur Rachunkowych,
14) Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji,
15) Polska Rada Biznesu,
16) Polskie Towarzystwo Informatyczne,
17) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej,
18) Rada Działalności Pożytku Publicznego,
19) Stowarzyszenie Księgowych w Polsce,
20) Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych,
21) Związek Banków Polskich,
22) Związek Przedsiębiorców i Pracodawców,
23) Związek Rzemiosła Polskiego.
Projekt ustawy został skierowany do konsultacji publicznych (drogą mailową oraz w formie przesyłki listowej) w dniu
19 lutego 2014 r. z terminem zgłoszenia uwag do dnia 24 marca 2014 r.
Wyniki przeprowadzonych konsultacji publicznych zostały omówione w raporcie sporządzonym zgodnie z § 51
Regulaminu pracy Rady Ministrów i udostępnionym w BIP na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji,
w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
Źródła finansowania
Środki z UE w ramach 7. osi priorytetowej POIG – Projekt e-Deklaracje 2. Łączny koszt

projektu w latach 2009–2015 wynosi 90 mln zł.
20
Dodatkowe
Koszty utrzymania nowego scentralizowanego systemu informatycznego będą się kształtować na
informacje, w tym
poziomie kosztów utrzymania dotychczasowych systemów informatycznych organów
wskazanie źródeł
podatkowych. W kolejnych latach zakłada się ewentualny wzrost tych kosztów, wyniosłyby one
danych i przyjętych do średnio około 19 mln zł rocznie (str. 165, tab. 8.12 Studium wykonalności projektu
obliczeń założeń
e-Deklaracje 2), z tym że zostałyby one zbilansowane zakładaną korzyścią dla administracji
podatkowej z tytułu oszczędności czasu i papieru związanego z obsługą deklaracji podatkowych
(str. 188, tab. 9.25 oraz str. 194 tabela 9.35 Studium wykonalności projektu e-Deklaracje 2).
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0-10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa






pieniężnym
555,4
687,9
778,2
869,1
3197,7
4184,2
11259
(w mln zł,
sektor mikro-, małych







ceny stałe
i średnich
z 2009 r.)
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele







oraz gospodarstwa
domowe
Dodatkowe
Źródła danych: Studium wykonalności projektu e-Deklaracje 2 przygotowane przez PWC.
informacje, w tym
wskazanie źródeł
Koszty i korzyści pozafinansowe: zwiększenie liczby usług elektronicznych świadczonych
danych i przyjętych do przez administrację podatkową, rozwój społeczeństwa informacyjnego.
obliczeń założeń
Wprowadzenie nowych rozwiązań wywoła dwojakiego rodzaju efekty, tj.:
1) pierwszego rzędu o charakterze mechanicznym;
2) drugiego rzędu, tzw. efekty równowagowe objawiające się zmianami w zachowaniu
podatników i płatników.
Ad 1) efekty pierwszego rzędu:
• po stronie administracji podatkowej polegać będą na: uwolnieniu pracowników urzędów
skarbowych od mechanicznych, praco- i czasochłonnych czynności wprowadzania danych
z deklaracji do systemu komputerowego i prostych czynności walidacyjnych (oszczędności
czasu) (a), zmniejszeniu zużycia materiałów, ponoszonego w związku z koniecznością druku
formularzy deklaracji, ich przetwarzaniem i przechowywaniem (obniżenie kosztów) (b),
znacznym zmniejszeniu liczby postępowań wyjaśniających prowadzonych wskutek
stwierdzenia błędów w złożonych deklaracjach (oszczędności czasu i obniżenie kosztów) (c),
przyspieszeniu procesu wymiaru wskutek automatyzacji przetwarzania danych z deklaracji
(oszczędności czasu) (d);
• w otoczeniu administracji podatkowej polegać będą na: uproszczeniu obowiązku
deklaracyjnego poprzez umożliwienie wysyłania administracji podatkowej zbiorczej
informacji o dochodach wielu podatników opatrzonej jednym podpisem elektronicznym
(oszczędności czasu i obniżenie kosztów) (a), znacznym ograniczeniu możliwości
popełnienia błędu podczas wypełniania formularza deklaracji, a w konsekwencji na
ograniczeniu konieczności złożenia korekty deklaracji (oszczędności czasu i obniżenie
kosztów) (b).
Wszystkie efekty pierwszego rzędu są dodatnie.
Ad. 2) efekty drugiego rzędu:
• po stronie administracji podatkowej obejmują: usprawnienie procesów wymiaru i poboru
w wyniku restrukturyzacji zatrudnienia (uwolnienie pracowników urzędów skarbowych od
czynności wprowadzania danych i czynności sprawdzających i skierowanie ich do zadań
wymiarowo-kontrolnych), a w konsekwencji zwiększenie skuteczności poboru podatków (a),
usprawnienie obsługi interesariuszy, co powinno skutkować zwiększeniem stopnia ich
zadowolenia z usług publicznych i przyczynić się podniesieniu dobrowolnego wypełniania
obowiązków podatkowych (tax compliance) (b), wzrost satysfakcji pracowników urzędów
21
skarbowych, którzy będą wykonywać zadania wymagające wyższej aktywności
intelektualnej niż proste czynności obróbki danych deklaracyjnych (c);
• w otoczeniu administracji podatkowej – wystąpią, choć są trudno mierzalne. W wyniku
zmiany zasad deklarowania podatku oczekuje się zwiększenia skłonności podatników do
wypełniania obowiązku podatkowego i poprawy wizerunku administracji podatkowej (efekty
dodatnie). Jednocześnie nie jest wykluczone, że automatyzacja obsługi interesariuszy
doprowadzi do odpersonifikowania kontaktów, co może negatywnie wpływać na ów
wizerunek urzędu jako podmiotu niereprezentującego obywateli (efekt ujemny).
Szacunek kosztów i korzyści społecznych, związanych ze zmianą zasad deklarowania podatku,
uzależniony jest od zmian liczby podatników i płatników oraz skłonności do korzystania
z elektronicznej formy komunikacji z administracją podatkową. W celu oszacowania ww.
kosztów i korzyści przyjęto następujące założenia:
• liczba osób, które zdecydują się wejść na rynek pracy, wahać się będzie pomiędzy 380 tys.
a 600 tys. rocznie;
• liczba nowo powstałych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą –
300 tys. rocznie;
• liczba firm, które zaprzestaną prowadzenia działalności gospodarczej – 280 tys. rocznie;
• prawdopodobieństwo utrzymania się przez firmę na rynku przez pierwszy rok jej działalności
– 60%;
• liczba firm zawieszających działalność gospodarczą – 2% liczby firm działających;
• udział podatników VAT w liczbie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą –
70%;
• skłonność podatników (nieobjętych systemem PFR) do korzystania z elektronicznych form
komunikacji będzie rosła w czasie – w 2015 r. 10% podatników PIT i 26% podatników CIT
i VAT będzie korzystać z elektronicznej formy komunikacji z administracją podatkową.
Natomiast w 2023 r. będzie to odpowiednio 18% podatników PIT i 57% podatników CIT
i VAT;
• współczynnik partycypacji dla podatników objętych systemem PFR przyjęto na poziomie
100%;
• czynności sprawdzające i wprowadzenie danych z deklaracji do systemu komputerowego
zajmują pracownikowi urzędu skarbowego średnio 5 min.;
• wartość roboczogodziny pracownika administracji podatkowej – 26,83 zł brutto w 2009 r.
• czasochłonność złożenia deklaracji podatkowej – 2 godziny, złożenia korekty deklaracji
– 1 godzina, koszt wydruku 1 kartki papieru – 2 gr.
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy

Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne: zmniejszenie liczby dokumentów
inne: zwiększenie liczby dokumentów elektronicznych
papierowych
Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy
Komentarz:
Dla niektórych podmiotów (w szczególności płatników PIT i CIT) projekt wprowadzać będzie dodatkowe obciążenia
regulacyjne, gdyż pozbawiać będzie ww. podmioty możliwości wyboru sposobu przekazywania dokumentów
22
podatkowych do administracji podatkowej. Jednakże, zamiast wysyłać np. tysiąc odrębnych deklaracji i podpisywać
każdą z osobna, płatnik będzie mógł wysłać do administracji podatkowej zbiorczą informację zawierającą dane o wielu
podatnikach i podpisać ją jednym podpisem elektronicznym.
Dla większości firm obowiązek elektronicznego przesyłania deklaracji administracji podatkowej nie będzie czymś
nowym, gdyż taki obowiązek mają już w kontaktach z ZUS.
Według danych ZUS:
• liczba płatników rozliczających od 1 do 5 ubezpieczonych w formie papierowej wynosi 253 363, odpowiednio
w formie elektronicznej – 856 851 (stan na 18 lipca 2013 r.),
• liczba płatników rozliczających powyżej 5 ubezpieczonych w formie papierowej wynosi 1 882, odpowiednio w formie
elektronicznej – 277 857 (stan na 18 lipca 2013 r.).
Na podstawie przeprowadzonej analizy, tj. biorąc pod uwagę liczbę płatników przesyłających do ZUS dokumenty
w formie papierowej (253 363 + 1882) oszacowano, że maksymalna liczba deklaracji PIT-11 złożonych w formie
papierowej wyniesie 253 363 * 5 = 1 266 815 sztuk. W szacunkach nie uwzględniano liczby 1 882, ponieważ w przypadku
płatników podatku PIT oraz podmiotów niepełniących funkcji płatnika w tym podatku, obowiązek przesyłania
administracji podatkowej deklaracji podatkowych wyłącznie w formie elektronicznej istniał będzie w każdym przypadku,
w którym liczba podatników, dla których sporządzane są imienne informacje lub roczne obliczenie podatku za rok
podatkowy jest większa od pięciu. Dodatkowo biorąc pod uwagę fakt, że w ww. grupie 253 363 płatników będą tacy,
którzy PIT-11 będą składać za 1, 2, 3 lub 4 podatników, ogólna liczba przesyłanych papierowo deklaracji PIT-11 będzie
znacznie mniejsza. W związku z tym oceniono, że nie będzie problemów z ręcznym wprowadzeniem do POLTAX takiej
liczby dokumentów, tym bardziej że ustawa nałoży obowiązek dla tej grupy płatników przesyłania deklaracji do końca
stycznia danego roku.
Dodatkowo proponuje się dla płatników będących osobami fizycznymi możliwość przesłania do administracji podatkowej
imiennych informacji bez konieczności podpisywania ich kwalifikowanym podpisem. Deklarację będzie można podpisać
przy wykorzystaniu danych autoryzujących – czyli nie trzeba będzie ponosić dodatkowych kosztów zakupu podpisu
kwalifikowanego. To może zachęcić tę grupę płatników do przesłania deklaracji elektronicznie, co dodatkowo wpłynie na
zmniejszenie liczby deklaracji do ręcznego wprowadzenia do systemu.
Ze statystyki dotyczącej liczby złożonych deklaracji, zamieszczonej na stronie http://www.epodatki.mf.gov.pl/projekt-e-
deklaracje-2/statystyka, wynika, iż w przypadku płatników podatku dochodowego od osób fizycznych, obowiązanych do
obliczenia i pobrania w trakcie roku zaliczek na ten podatek, udział deklaracji PIT-4R złożonych w formie elektronicznej
w ogólnej liczbie złożonych deklaracji PIT-4R (elektronicznie i papierowo) w 2010 r. wyniósł 3,2% (w ogólnej liczbie
1 097 148), odpowiednio w 2011 r. – 7,8% (w 1 119 418), w 2012 r. – 13,2% (w 1 102 379), w 2013 r. – 19,2%
(w 1 117 683).
9. Wpływ na rynek pracy
Wprowadzenie obowiązku przesyłania deklaracji może negatywnie wpłynąć na rynek pracy. Poprzez automatyzację
procesu przetwarzania danych może wystąpić konieczność przekwalifikowania wybranych pracowników w niektórych
urzędach skarbowych, a także zmniejszeniu może ulec ilość miejsc dla studentów odbywających praktyki zawodowe.
10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:
Zmiana zasad składania deklaracji podatkowych (przejście z formy pisemnej na elektroniczną)
pozwoli:
• zaoszczędzić 850 ton papieru, co przekłada się na 14 450 drzew, a to na 7,2 ha lasu,
• zaoszczędzić 6 800 000 kWh energii, która wystarcza do zasilenia 17 tys. gospodarstw
domowych rocznie,
Omówienie wpływu
• niezanieczyszczonych zostanie 374 000 000 litrów wody,
• ograniczyć emisję CO2 o 850 ton rocznie.
Opis metodologii: opracowanie PKPP Lewiatan nt. faktur elektronicznych.


23