Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw

biometan. Również w tym przypadku wskazano, w jaki sposób będzie wyznaczany limit,
wskazując, że należy uwzględnić dzień 1 stycznia roku, w którym limit będzie wyznaczany.
Ponadto w ww. ustępie zmianie uległ kod CN z 2710 19 41 na 2710 19 43. Kod 2710
19 41 występował w taryfie celnej do dnia 31 grudnia 2011 r. i do tego kodu kwalifikowane
były oleje napędowe o zawartości siarki nieprzekraczającej 0,05% masy, zarówno
niezawierającej, jak i zawierającej do 30% masy biodiesla. Od 1 stycznia 2012 r. pozycja
2710 została gruntownie przebudowana – powodem było wprowadzenie nowej podpozycji
2710 20 dla olejów zawierających biodiesel. Dlatego od 1 stycznia 2012 r. w miejsce
nieaktualnego już kodu 2710 19 41 powstały nowe kody i w związku z tym oleje napędowe
o zawartości siarki do 0,05% masy, niezawierające biodiesla są kwalifikowane do kodów CN
2710 19 43 o zawartości siarki nieprzekraczającej 0,001% masy.
Zmiany w art. 22
W art. 22 wprowadzono zmiany w przepisach dotyczących wydawania certyfikatu
jakości biokomponentu. Zmiany te mają na celu uszczegółowienie przepisów w tym obszarze.
W związku z powyższym, uszczegółowiono kwestie związane z trybem wydawania
certyfikatu jakości, ważnością tego certyfikatu (1 rok od dnia jego wydania) oraz warunkiem
cofnięcia certyfikatu jakości (biokomponent przestaje spełniać wymagania jakościowe
stanowiące podstawę wydania certyfikatu jakości). W ust. 5 rozszerzony został zakres
upoważnienia dla ministra właściwego do spraw gospodarki, który określi, w drodze
rozporządzenia, zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o wydanie certyfikatu
jakości biokomponentów, dokumenty, jakie należy dołączyć do tego wniosku, zakres danych,
jakie powinien zawierać certyfikat jakości biokomponentów oraz tryb wydawania
certyfikatów jakości biokomponentów przez akredytowane jednostki certyfikujące,
uwzględniając obowiązujące wymagania normalizacyjne i normatywne do przeprowadzania
badań oraz orzekania w sprawach jakości, a także konieczność sprawnego rozpatrywania
wniosków.
Uzupełnienie w art. 23
Projekt zmian przewiduje zmianę brzmienia art. 23 ust. 1, która jest podyktowana
koniecznością dostosowania ww. przepisu do zmiany w definicji Narodowego Celu
Wskaźnikowego. Ponadto w projekcie wprowadza się przepis wynikający z dyrektywy,
zgodnie z którym do realizacji NCW wkład biokomponentów wytworzonych z określonych
surowców uznaje się za dwukrotnie większy od wkładu innych biokomponentów.
Proponowany przepis stanowi wdrożenie przepisu art. 21 ust. 2 dyrektywy i został
11


wprowadzony w art. 23 jako ust. 4a i 4b. Z treści przytoczonego przepisu wynika, iż udział
biokomponentów wytworzonych z odpadów, z pozostałości, niespożywczego materiału
celulozowego oraz materiału lignocelulozowego, liczony według wartości opałowej,
w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedawanych lub zbywanych w innej
formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmiot realizujący Narodowy Cel
Wskaźnikowy, lub zużywanych przez ten podmiot na potrzeby własne, uznaje się za
dwukrotnie wyższy niż udział innych biokomponentów. Do surowców, z których udział
biokomponentów liczony według wartości opałowej uznaje się za dwukrotnie wyższy
w rozumieniu ust. 4a, nie zalicza się odpadów będących naturalnymi surowcami
spożywczymi, które na skutek niecelowego albo celowego działania lub w wyniku braku
odpowiednich warunków produkcji, przechowania, transportu lub przetwarzania nabyły cechy
uniemożliwiające ich przeznaczenie do spożycia lub przestały spełniać wymogi
dopuszczające te surowce do spożycia oraz materiałów celulozowych i lignocelulozowych
wytworzonych z drewna pełnowartościowego.
Ponieważ z możliwości podwójnego zaliczania do realizacji NCW zostaną wyłączone
produkty powstałe z drewna pełnowartościowego, do ustawy wprowadzona została definicja
drewna pełnowartościowego.
Nowy art. 26a
W związku z koniecznością zapewnienia prawidłowego wykonania obowiązku,
o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, dodano art. 26a, na mocy którego powierza się
Prezesowi URE upoważnienie do przeprowadzania kontroli podmiotów realizujących NCW.
Czynności kontrolne wykonywać będą upoważnieni pracownicy URE po doręczeniu
podmiotowi realizującemu NCW albo osobie przez niego upoważnionej upoważnienia do
przeprowadzenia kontroli jego działalności. Kontrola będzie polegać na analizie wyjaśnień
oraz dokumentów przedstawionych przez podmiot realizujący NCW. Z przeprowadzonej
kontroli będzie sporządzony protokół dokonanych czynności, który powinien zwłaszcza
zawierać wnioski oraz pouczenie o sposobie złożenia zastrzeżeń co do jego treści w terminie
14 dni od dnia doręczenia protokołu. Jest to, w opinii projektodawcy, termin wystarczający na
złożenie zastrzeżeń.
W przypadku odmowy podpisania protokołu z kontroli przez podmiot realizujący NCW,
kontrolujący dokona stosownej adnotacji w protokole, a odmowa podpisania tego protokołu
nie stanowi przeszkody do jego podpisania przez kontrolującego i realizacji ustaleń kontroli.
12


Prezes URE będzie miał także możliwość wezwania podmiotu realizującego NCW do
usunięcia uchybień określonych w protokole z kontroli, wyznaczając termin ich usunięcia.
Dotychczas podmioty realizujące NCW w zakresie realizacji ww. obowiązku mogły być
monitorowane przez Prezesa URE na podstawie art. 28 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. –
Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.). Należy zwrócić uwagę, iż
przepis ten odnosi się wyłącznie do podmiotów posiadających koncesję. W praktyce większość
podmiotów realizujących NCW jest równocześnie podmiotami koncesjonowanymi, jednakże
nie wszystkie są zobowiązane do posiadania koncesji, co w zasadzie uniemożliwia Prezesowi
URE przeprowadzenie weryfikacji realizacji obowiązku przez takie podmioty.
W związku z tym, do ustawy wprowadzono art. 26a, na mocy którego Prezes URE
będzie mógł dokonać kontroli w zasadzie każdego podmiotu realizującego NCW. Należy
podkreślić, że na podstawie art. 26a Prezes URE ma możliwość wyboru miejsca dokonywania
czynności kontrolnych, których w szczególności może dokonać: (1) w siedzibie podmiotu
kontrolowanego, (2) w siedzibie URE (po dostarczeniu przez kontrolowany podmiot
dokumentów na pisemne żądanie Prezesa URE).
Wybór podstawy kontroli (art. 26a ustawy lub art. 28 ustawy – Prawo energetyczne), jak
również sposobu jej przeprowadzenia (pisemne żądanie Prezesa URE dotyczące przekazania
dokumentów i ich przekazanie przez podmiot realizujący NCW lub przeprowadzenie czynności
w siedzibie kontrolowanego) będzie uzależniony od decyzji Prezesa URE w tym zakresie.
Nowy rozdział 4a i rozdział 4b
W związku z koniecznością wdrożenia przepisów dotyczących obowiązku spełnienia
KZR dla biokomponentów i biopaliw ciekłych określonych w art. 17–19 dyrektywy, do
ustawy dodano nowe rozdziały: 4a – Poświadczanie spełnienia kryteriów zrównoważonego
rozwoju oraz 4b – Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie udzielania
zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji oraz wykonywania działalności
gospodarczej w zakresie wydawania certyfikatów.
Treść rozdziału 4a zawiera wskazanie warunków, jakie muszą spełniać biokomponenty,
aby mogły być zaliczone na potrzeby realizacji NCW oraz aby mogły kwalifikować się do
wsparcia finansowego.
Zgodnie z wymogami dyrektywy biokomponenty i biopaliwa ciekłe należy wytwarzać
przy zachowaniu procedur pozwalających na spełnienie przez nie KZR, a więc przy
wykorzystaniu biomasy, której pozyskiwanie w możliwie najmniejszym stopniu wpływa na
stan środowiska naturalnego. Kryteria te mogą być zmieniane na podstawie doświadczeń
13


wynikających z ich wdrażania oraz nie mogą być bardziej restrykcyjne od standardów
obowiązujących w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz akceptowanych
przez Wspólnotę norm przyjętych w krajach trzecich.
W ustawie zawarto przepisy, zgodnie z którymi do realizacji NCW będą uwzględniane
tylko te biokomponenty, które spełniają KZR, w tym również wymogi w zakresie redukcji
gazów cieplarnianych, określone w art. 28b. Niniejszy obowiązek dotyczy zarówno
biokomponentów, które zostały wyprodukowane i następnie nabyte w państwach
członkowskich UE, jak i tych, które były przedmiotem importu z krajów trzecich.
W szczególności, wytwarzając biokomponenty, produkując biopaliwa ciekłe lub paliwa
ciekłe zawierające biokomponenty, a następnie wprowadzając je do obrotu lub zużywając na
potrzeby własne w celu realizacji NCW, należy wykorzystywać wyłącznie te biokomponenty
i biopaliwa ciekłe powstałe z biomasy, które spełniają KZR.
Zaproponowany w projekcie ustawy system weryfikacji spełnienia KZR opiera się na
systemach dobrowolnych, które zgodnie z przepisem art. 18 ust. 3 dyrektywy 2009/28/WE
uznawane są w drodze decyzji przez Komisję Europejską (KE). Systemy te posiadają
procedury gwarantujące, iż podmioty działające w ich ramach (zatem stosujące się do
wymogów danego systemu) wprowadzą na rynek produkty spełniające KZR. Jednocześnie,
w toku procedury uznawania dobrowolnych systemów, KE weryfikuje, czy dany system
gwarantuje spełnienie przedmiotowych kryteriów.
Państwa członkowskie, tworząc zasady dotyczące budowy systemów weryfikacji KZR,
nie mogą ingerować w procedury czy też decyzje jednostek certyfikujących działających
w ramach uznanych systemów. Uznane systemy same określają tryb certyfikacji czy też
zakres wymaganych kompetencji audytorów.
Wszystkie te elementy podlegają ocenie na etapie uznawania systemów przez KE.
Potwierdzenie dotyczące stosowania się do wymogów danego sytemu jest weryfikowane
m.in. poprzez prowadzenie okresowych audytów u podmiotów certyfikowanych. Audyty
mają zatem na celu uzyskanie potwierdzenia, że podmioty te stosują procedury wynikające
z danego systemu i wystawiają prawidłowe dokumenty potwierdzające spełnienie KZR
(np. prawidłowo rozliczają biomasę w oparciu o bilans masy). KE przed wydaniem decyzji
w sprawie uznania danego systemu certyfikacji dokonuje weryfikacji, czy wymogi
i procedury ustanowione w danym systemie spełniają wymogi określone w dyrektywie
w zakresie potwierdzania spełnienia KZR. Należy zatem założyć, iż biokomponenty
14


pochodzące od podmiotów certyfikowanych działających w ramach dobrowolnych uznanych
systemów spełniają KZR.
W nowym rozdziale 4b określono zasady wykonywania działalności gospodarczej
w zakresie udzielania zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji oraz
wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wydawania certyfikatów.
W zaproponowanym systemie administrator systemu certyfikacji to podmiot, który
posiada tytuł prawny do dysponowania uznanym przez KE systemem certyfikacji i wykonuje
działalność gospodarczą w zakresie udzielania zgody na korzystanie z tego systemu.
Jednostka certyfikująca działa w ramach systemu i wydaje certyfikaty. Należy podkreślić, iż
certyfikat dotyczy przedsiębiorcy, natomiast świadectwa i poświadczenia – określonej partii
towaru. Są to zatem zupełnie odrębne kategorie dokumentów.
Certyfikat jest dokumentem, który został wydany przez jednostkę certyfikującą
i uprawnia podmiot certyfikowany do stosowania uznanego systemu certyfikacji. Natomiast
poświadczenie jest dokumentem wskazującym dla konkretnej partii towaru, czy (oraz w jakim
zakresie) spełnia ona KZR.
Z kolei świadectwo jest dokumentem o charakterze administracyjnym, wystawianym
przez podmiot zobowiązany do realizacji NCW. Dokument ten wystawiany jest na podstawie
posiadanych poświadczeń i służy do potwierdzania, iż biokomponenty wykorzystywane na
potrzeby realizacji NCW spełniają KZR. Jak wynika z powyższego, poświadczenie jest
dokumentem wystawianym dla danej partii towaru wytworzonego w określonym ogniwie
łańcucha wytwórczego i stanowi podstawę wystawiania świadectw.
Świadectwo jest zatem dokumentem o charakterze administracyjnym, służącym
potwierdzaniu spełnienia KZR przez biokomponenty zaliczane do realizacji NCW przez
podmioty do tego obowiązku zobowiązane, natomiast poświadczenia wynikają z wymogów
danego uznanego systemu certyfikacji.
Zgodnie z postanowieniem dyrektywy (art. 18 ust. 3) państwa członkowskie są
zobowiązane do uznawania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR, które zostały
wystawione w ramach uznanych systemów. Mając na uwadze powyższe, przepisy ustawy nie
regulują kwestii pozostających w gestii systemów dobrowolnych.
Przyjęte w ww. systemach rozwiązania ograniczają do minimum obowiązki nałożone na
producentów rolnych, przenosząc ciężar zagwarantowania spełnienia KZR na
przedsiębiorców (podmioty skupowe, zakłady przetwarzania biomasy itp.) będących
15