Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw

 
Druk nr 1882 
 
 
Warszawa, 4 września 2013 r. 
SEJM 
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
 
 
 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani 
posłowie wnoszą projekt ustawy: 
 
 
 -  o zmianie ustawy o emeryturach i 
rentach  z  Funduszu  Ubezpieczeń 
Społecznych i innych ustaw. 
 
 
Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy 
upoważniamy pana posła Patryka Jakiego. 
 
 
 
 (-)   Jacek Bogucki;  (-)   Andrzej Dera;  (-)   Mieczysław  Golba;   (-)   Tomasz 
Górski; (-) Patryk Jaki;  (-)   Beata Kempa;  (-)   Arkadiusz Mularczyk;  (-)   Józef 
Rojek; 
 (-)   Andrzej Romanek;  (-)   Edward Siarka;  (-)   Piotr 
Szeliga; 
 (-)   Tadeusz 
Woźniak; 
 (-)   Jan Ziobro;  (-)   Kazimierz 
Ziobro;  (-)   Jarosław Żaczek. 
 
PROJEKT 
USTAWA 
z dnia …………………. 
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i 
innych ustaw.  
 
Art. 1.  W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu 
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) wprowadza się 
następujące zmiany: 
1)  W art. 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 
„1) emeryturę, w tym emeryturę częściową i emeryturę minimalną;”; 
2)  W art. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 
„1) emeryt -  osobę  mającą  ustalone  prawo  do  emerytury, w tym do emerytury 
częściowej i emerytury minimalnej;”; 
3)  Art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 
„1.  Podstawę  wymiaru  emerytury  i  renty  stanowi  ustalona  w  sposób  określony  w 
ust.  4  i  5  przeciętna  podstawa  wymiaru  składki  na  ubezpieczenia  emerytalne  i 
rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w 
okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z 
ostatnich  20  lat  kalendarzowych  poprzedzających  bezpośrednio  rok,  w  którym 
zgłoszono  wniosek  o  emeryturę  lub  rentę,  z  uwzględnieniem  ust.  6  i  art.  176,  z 
zastrzeżeniem art. 21a.”; 
4)  W art. 18 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 
„1.  Podstawę  wymiaru  emerytury  lub  renty  dla  osób  posiadających  okresy 
ubezpieczenia  za  granicą,  o  których  mowa  w  art.  8,  ustala  się  na zasadach 
określonych w art. 15-17 albo art. 21a. 
2. Przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 
i 2 albo co najmniej kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 21a 
ust. 4, nie uwzględnia się lat kalendarzowych, w których ubezpieczony przez cały 
rok pozostawał w ubezpieczeniu za granicą.”; 
5)  Po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu: 
„Art.  21a  1.  Podstawę  wymiaru  emerytury  minimalnej  stanowi  62,5%  kwoty 
minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz. 1679 
z póżn. zm.). ustalonego na każdy rok, w którym ubezpieczony jest uprawniony do 
pobierania emerytury minimalnej. 
                                                           
1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 224, Nr 134, poz. 903, Nr 238, 
poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz. 1001, Nr 187, poz. 1112 
i Nr 205, poz. 1203, z 2012 r. poz. 118, 251, 637, 664 i 1548 oraz z 2013 r. poz. 240. 
2.  W przypadku, gdy ubezpieczony przez co  najmniej  połowę  okresu  niezbędnego 
do nabycia uprawnień do emerytury minimalnej, odprowadzał składki na emeryturę 
minimalną, będzie uprawniony jedynie do pobierania emerytury minimalnej. 
3. W  celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury minimalnej  w danym roku 
przyjmuje się kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę ustaloną na ten rok. 
4. W przypadku, gdy ubezpieczony przez  okres  co  najmniej  6  miesięcy, lecz nie 
dłużej  niż  przez  połowę  okresu  niezbędnego  do  nabycia  uprawnień  do  emerytury 
minimalnej,  odprowadzał  składki  na  emeryturę  minimalną,  podstawę  wymiaru 
emerytury stanowi ustalona odpowiednio w sposób określony w art. 15 ust. 4 i 5 
przeciętna  podstawa  wymiaru  składki  na  ubezpieczenia  emerytalne  na  podstawie 
przepisów prawa polskiego w okresie co najmniej kolejnych 10 lat kalendarzowych, 
wybranych przez zainteresowanego  z  uwzględnieniem  wszystkich  lat,  w których 
odprowadzał składki na emeryturę minimalną.”; 
6)  W Dziale II, po Rozdziale 4 dodaje się Rozdział 5 w brzmieniu: 
„Rozdział 5 
Emerytura minimalna 
Art. 56a. Ubezpieczonym  przysługuje  emerytura  minimalna,  jeżeli  spełnili  łącznie 
następujące warunki: 
1)  mają  okres  składkowy  i  nieskładkowy  wynoszący  co  najmniej  40  lat  bez 
względu na osiągnięty wiek; 
2)  przez  co  najmniej  połowę  okresu  uprawniającego  do otrzymywania emerytury 
minimalnej odprowadzali składki na emeryturę minimalną; 
Art.  56b.  Do  zasad  naliczania  wysokości  emerytury  minimalnej  oraz  zasad 
podlegania  tej  emeryturze  w  przypadku  odprowadzania  składek  na  emeryturę 
minimalną  wymiennie z odprowadzaniem  składek  na  emeryturę  według  zasad 
obowiązujących w Rozdziałach 2-4, stosuje się art. 21a. 
Art. 56c. Do  emerytury  minimalnej  przepisów  Działu  VII  niniejszej  ustawy nie 
stosuje się.”. 
Art.  2.  W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy 
Policji,  Agencji  Bezpieczeństwa  Wewnętrznego,  Agencji  Wywiadu,  Służby  Kontrwywiadu 
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego  Biura  Antykorupcyjnego, Straży 
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich 
rodzin (Dz. U. z 2013 r., poz. 667 i 675) art. 11 otrzymuje brzmienie: 
„Art.  11.  W  sprawach  nieuregulowanych  w  ustawie  stosuje  się  przepisy  ustawy  o 
emeryturach i rentach z Funduszu  Ubezpieczeń  Społecznych  z  wyłączeniem 
przepisów  dotyczących  emerytury  minimalnej,  Kodeksu  postępowania 
administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.”; 
Art.  3.  W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy 
zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r., poz. 666 i , 675) art. 11 otrzymuje brzmienie: 
„Art.  11.  W  sprawach  nieuregulowanych  w  ustawie  stosuje  się  przepisy  ustawy  o 
emeryturach  i  rentach  z  Funduszu  Ubezpieczeń  Społecznych  z  wyłączeniem 
przepisów 
dotyczących  emerytury  minimalnej,  Kodeksu  postępowania 
administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.”; 
Art. 4. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. 
U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 
1)  Po artykule 18a dodaje się art. 18 b w brzmieniu: 
„Art. 18b. 1.  Podstawę  wymiaru  składek  na  ubezpieczenia emerytalne 
ubezpieczonych, którzy zgłosili odprowadzanie składek na emeryturę minimalną w 
rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu 
Ubezpieczeń  Społecznych  (Dz.  U.  z  2009  r.,  Nr  153,  poz.  1227,  z  późn.  zm.), 
stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu ustawy z dnia 
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., 
Nr 200, poz. 1679 z póżn. zm.). 
2. W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury minimalnej w danym roku 
przyjmuje się kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę ustaloną na ten rok.”; 
2)  W art. 22: 
a)  ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 
„1) 19,52 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenie emerytalne, z zastrzeżeniem 
ust. 1a, 3 i 4;”, 
b)   po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 
„1a.  Stopy  procentowe  składki  emerytalnej  dla  ubezpieczonych,  o  których 
mowa w art. 18b wynoszą 13,75% , z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.”; 
3)  W art. 36 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 
„1a. Obowiązkowemu zgłoszeniu podlega odprowadzanie składek emerytalnych na 
emeryturę  minimalną  w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu 
Ubezpieczeń Społecznych.”; 
Art. 5. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 
z  2008  r.  Nr  50,  poz.  291,  z  późn.  zm.)  w art. 52 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia 
otrzymuje brzmienie: 
„1.  W  sprawach  nieuregulowanych  w  ustawie  stosuje  się  odpowiednio  przepisy 
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z wyłączeniem przepisów dotyczących 
emerytury minimalnej, a ponadto:”; 
Art. 6. Ustawa wchodzi w życie z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. 
  
 
                                                           
2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 218, poz. 1690, z 2010 
r. Nr 105, poz. 668, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474, Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1725, z 2011 r. Nr 
45, poz. 235, Nr 75, poz. 398, Nr 138, poz. 808, Nr 171, poz. 1016, Nr 197, poz. 1170, Nr 199, poz. 1175, Nr 
232, poz. 1378 i Nr 291, poz. 1706, z 2012 r. poz. 611, 1342 i 1548 oraz z 2013 r., poz. 675 . 
3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 67, poz. 411, Nr 70, 
poz. 416, Nr 180, poz. 1112, Nr 227, poz. 1505, Nr 228, poz. 1507 i Nr 237, poz. 1654 i 1656, z 2009 r. Nr 69, 
poz. 595, Nr 79, poz. 667 i Nr 97, poz. 800 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 149, poz. 887, Nr 232, poz. 1378 
i Nr 233, poz. 1382. 
 
 
UZASADNIENIE 
 
1.  Potrzeba i cel wydania ustawy, stan  rzeczywisty w normowanej dziedzinie  oraz 
różnica pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym 
Na  polski  system  emerytalny  składa  się  złożony  zestaw kilkunastu ustaw, które 
określają zasady podlegania przez uprawnionych systemowi oraz zasady wypłacania 
świadczeń  uprawnionym.  Podstawowe  formy  zabezpieczenia  społecznego  dzielą 
uprawnionych na urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. oraz po 31 grudnia 1949 r. 
Emerytura dla pierwszej z grup stanowi  typową  umowę  międzypokoleniową,  tzw. 
system repartycyjny,  w  którym  podstawę  do  wypłaty  świadczenia  emerytalnego 
stanowią osiągnięcie wieku emerytalnego oraz okres zatrudnienia. Dla drugiej z grup, 
stanowiącej najliczniejszą w polskim systemie emerytalnym, przewiduje się wypłatę 
świadczenia emerytalnego po osiągnięciu wieku emerytalnego. Wysokość świadczenia 
zależy  natomiast  od  odprowadzanych  w  wybranym  okresie  składek  emerytalnych. 
Trzecią  grupę  beneficjentów  zabezpieczenia  emerytalnego  w  Polsce  stanowią 
społeczne grupy branżowe. Na odmiennych od zasad ogólnych ustalane jest prawo do 
emerytury między innymi dla górników, funkcjonariuszy mundurowych, duchownych, 
kolejarzy lub nauczycieli. 
Konstrukcja polskiego systemu emerytalnego przewiduje trzy filary, z których I filar 
zarządzany  jest  przez  Zakład  Ubezpieczeń  Społecznych  i  przewiduje  wypłatę 
świadczeń  ze  środków  Funduszu  Ubezpieczeń  Społecznych.  II  filar  stanowiący 
typową  kapitałową  formę  zabezpieczenia  emerytalnego  oparty  jest  na  Otwartych 
Funduszach  Emerytalnych,  do  których  obecnie  przekazywana  jest  część  składki z I 
filaru.  Otwarte  Fundusze  Emerytalne  obracają  zgromadzonymi  na  koncie  środkami, 
stwarzając  możliwość  pomnażania  pieniędzy,  które  zostaną  wypłacone  przyszłym 
emerytom.  Zarówno  I  jak  i  II  filar  stanowią  obowiązkową  formę  zabezpieczenia 
emerytalnego. Dobrowolny element systemu emerytalnego obejmuje III filar, na który 
obecnie  składają  się:  indywidualne konto emerytalne (IKE), indywidualne konto 
zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) i pracowniczy program emerytalny (PPE). 
Składki  gromadzone  na  trzecim  filarze  podlegają  ulgom  podatkowym,  w  celu 
zachęcania do korzystania z tej formy zabezpieczenia emerytalnego. 
Autorzy  niniejszego  projektu  ustawy  stoją  na  stanowisku,  że  Polacy,  jako  naród 
przedsiębiorczy,  posiadają  wystarczającą  świadomość  w  jaki  sposób  lokować  część 
swojego  wynagrodzenia  i  powinni  mieć  większy  wpływ  na  to,  jakie  pieniądze