Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami

Druk nr 1859


Warszawa, 13 września 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Prawo o ruchu
drogowym oraz ustawy o kierujących
pojazdami.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Beatę Bublewicz.

(-) Urszula Augustyn; (-) Beata Bublewicz; (-) Piotr Cieśliński; (-) Joanna
Fabisiak;
(-) Artur Gierada; (-) Tomasz
Głogowski; (-) Bożena
Kamińska; (-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Agnieszka Kozłowska-
Rajewicz; (-) Ligia Krajewska; (-) Józef Lassota; (-) Beata Małecka-
Libera; (-) Anna Nemś; (-) Witold Pahl; (-) Julia Pitera; (-) Agnieszka
Pomaska;
(-) Henryk Siedlaczek; (-) Bożena
Sławiak; (-) Miron
Sycz;
(-) Michał
Szczerba;
(-) Robert
Wardzała;
(-) Monika
Wielichowska; (-) Mariusz Witczak; (-) Stanisław Żmijan; (-) Ewa Żmuda-
Trzebiatowska.
projekt




Ustawa

z dnia ………….……………… 2013 r.
o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami




Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz.U. z 2012 r.
poz. 1137, zm. poz. 1448 oraz z 2013 r. poz. 700) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 ust. 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:
„1. Pieszy wchodzący na to przejście lub znajdujący się na nim ma
pierwszeństwo przed pojazdem.”;

2) w art. 26 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest
obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa
pieszemu, który oczekuje bezpośrednio przed przejściem na możliwość
bezpiecznego przekroczenia jezdni lub znajduje się na przejściu.” ;

Art. 2. W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151,
z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 51:

a) w ust. 2 po pkt 2 dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3) części praktycznej sprawdzającej umiejętność udzielania pomocy
przedmedycznej, przeprowadzanej przy użyciu manekina typu fantom
oraz defibrylatora.”

b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

„3a.
Część praktyczna egzaminu państwowego sprawdzająca
umiejętność udzielania pomocy przedmedycznej jest przeprowadzana
na terenie Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego lub innej
placówki posiadającej odpowiednie wyposażenie – w zakresie o którym
mowa w ust. 2 pkt 3 przez lekarza lub ratownika medycznego.”



1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 530, Nr 106, poz. 622, Nr 205,
poz. 1210, Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454, z 2012 r. poz. 113 oraz z 2013 r. poz. 82, 657 i 700.
2) w art. 56 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Egzamin państwowy przeprowadza egzaminator zatrudniony przez
dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, z zastrzeżeniem art. 51
ust. 3a, art. 55 ust. 3 i art. 61 ust. 3 pkt 3.”



Art. 3. 1. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego jest obowiązana do
zainicjowania przeprowadzenia i koordynowania kampanii informacyjnej o zmianach
wynikających z art. 1, obejmującej w szczególności:
1) popularyzowanie informacji związanych z pierwszeństwem pieszego wchodzącego na
przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed pojazdem,
2) opracowywanie i wydawanie publikacji popularyzujących wiedzę o pierwszeństwie
pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed
pojazdem, w tym wydawanie broszur i ulotek,
3) zapewnienie strony internetowej zawierającej informacje o pierwszeństwie pieszego
wchodzącego na przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed pojazdem
- z uwzględnieniem użytkowników o specjalnych potrzebach, w szczególności osób
niepełnosprawnych.
2. Kampania informacyjna, o której mowa w ust. 1 rozpoczyna się nie później niż trzy
miesiące przed dniem wejścia w życie ustawy i jest prowadzona nie krócej niż miesiąc po
jej wejściu w życie.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia.


2
U Z A S A D N I E N I E

Na wstępie przypomnieć należy, że Polska jest stroną Konwencji o ruchu drogowym,
sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.
Konwencja ta w polskim porządku prawnym posiada status umowy międzynarodowej
ratyfikowanej za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie i jest jednym ze źródeł prawa
powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy krajowe Państw – Stron
Konwencji nie mogą być z nią sprzeczne.

1. Przejście dla pieszych (art. 13 i 26 PRD)
W zakresie przekraczania jezdni przez pieszych przepisy Konwencji Wiedeńskiej
o ruchu drogowym mają charakter quasi semiimperatywny, bowiem zgodnie z art. 20 ust. 7
Konwencji, umawiające się Strony mogą ustanowić surowsze postanowienia dla pieszych
przechodzących przez jezdnię, aniżeli te ogólne - określone w Konwencji.
W Polsce prowadzone są szczegółowe analizy przyczyn i skutków wypadków
drogowych, oraz działania mające na celu poprawę stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
W 2011 roku na polskich drogach doszło do 3678 wypadków na przejściach dla pieszych (co
stanowi około 9 % ogółu zaistniałych wypadków). W wypadkach na przejściach dla pieszych
śmierć poniosło 238 osób, zaś 3684 zostało rannych. W około 50% tych zdarzeń winę za
spowodowanie wypadku ponosili sami piesi. Wejście pieszego na jezdnię bezpośrednio przed
jadącym pojazdem stanowiło w 2011 roku przyczynę 2 493 wypadków, (tj. 57% wszystkich
zdarzeń spowodowanych przez pieszych).
Zważywszy na wysoką wypadkowość w rejonie przejść dla pieszych, prawodawca
zdecydował, że należy wprowadzić szczególne zabezpieczenie polegające na tym, że z jednej
strony pieszy będący na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, zaś
z drugiej strony ma zakaz wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym
również na przejściu dla pieszych. Zakaz wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący
pojazd ma swoje odzwierciedlenie również w Konwencji, która stanowi, że na przejściach dla
pieszych piesi nie powinni wchodzić na jezdnię bez uwzględnienia odległości i szybkości
zbliżających się pojazdów.
Taka konstrukcja ma na celu w jeszcze większym stopniu zagwarantować kierującemu
możliwość właściwej reakcji – kierujący musi mieć czas na reakcję i niezbędny odcinek drogi
do zatrzymania pojazdu; ma obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pieszemu na przejściu, zaś
z drugiej strony nie można mu postawić zarzutu gdy tego nie uczynił, jeżeli nie miał takiej
możliwości.
Projekt wprowadza w ustawie przepis nadający pierwszeństwo pieszego nie tylko gdy już jest
na przejściu (tak jak jest dziś), ale również gdy ma zamiar wejść na przejście i sygnalizuje to
oczekiwaniem bezpośrednio przed przejściem. Wprowadzenie do ustawy expressis verbis
elementu „oczekiwania” pieszego przed przejściem jest jednocześnie gwarancją, że kierujący
będzie miał czas na reakcję – na zatrzymanie pojazdu.
Trzeba też zwrócić uwagę na przepis § 47 ust. 4 rozporządzenia Ministrów
infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie
znaków i sygnałów drogowych, z którego wynika, że kierujący pojazdem ma jechać z taką
prędkością, by mógł zatrzymać pojazd przed przejściem, jeżeli pieszy znajduje się na nim lub
na nie wchodzi. Obowiązek zmniejszenia prędkości pozostaje w korelacji z pieszymi
znajdującymi się lub wchodzącymi na przejście. Formalnie przepis ten (§ 47 ust. 4

3
rozporządzenia) daje więc pierwszeństwo pieszemu nie tylko wówczas, gdy znajduje się na
przejściu, ale także wtedy, gdy wchodzi na przejście.
Obowiązujące w Polsce w powyższym zakresie dotychczasowe uregulowania zrodziły
poważne wątpliwości. W literaturze wskazuje się, że takie uregulowanie tej kwestii
w rozporządzeniu pozostaje w sprzeczności z art. 13 ust. 1 zd. drugie i art. 26 ust. 1 p.r.d.,
w myśl których pierwszeństwo przed pojazdem ma tylko pieszy znajdujący się na przejściu.
Zdaniem R.A. Stefańskiego zmiana tej zasady mogła nastąpić tylko poprzez nowelizację
tych przepisów ustawy, a nie przez rozporządzenie, które jest aktem niższego rzędu niż
ustawa. Ponadto powołany § 47 ust. 4 rozporządzenia nie znajduje uzasadnienia w treści
delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia. Zgodnie z art. 7 ust. 2 minister właściwy do
spraw transportu i minister właściwy do spraw wewnętrznych zostali upoważnieni do
określenia znaków i sygnałów obowiązujących w ruchu drogowym, ich znaczenia i zakresu
obowiązywania. W zakresie znaków określających przejście dla pieszych uprawnienie zostało
zrealizowane w § 47 ust. 1 i § 88 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów
drogowych, gdyż w przepisach tych określono znaki oznaczające przejście dla pieszych i ich
znaczenie. Upoważnienie nie dotyczy określania zasad zachowania się uczestników ruchu
w miejscach oznaczonych tymi znakami. W związku z tymi wątpliwościami postanowiono
art. 26 p.r.d. znowelizować, aby pozostawał pełnym odzwierciedleniem postanowień
Konwencji Wiedeńskiej.

2. Praktyczny egzamin z udzielania pierwszej pomocy
Wprowadzenie do egzaminu państwowego na prawo jazdy dodatkowej części - modułu
sprawdzającego praktyczne umiejętności udzielania pierwszej pomocy podyktowane jest
wysokim wskaźnikiem zgonów ofiar wypadków drogowych, z których duża część miałaby
szanse na przeżycie, gdyby w porę skutecznie przeprowadzono ich reanimację. W bardzo
niewielkim odsetku wypadków drogowych fachowa pomoc medyczna przybywa na miejsce
zdarzenia przed upływem pierwszych czterech minut od zgłoszenia, a tylko w pierwszych
czterech minutach od zatrzymania krążenia można podjąć skuteczną reanimację. Pytania
teoretyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy nie są w stanie zweryfikować
praktycznych umiejętności w tym zakresie. W związku z powyższym wprowadzenie
praktycznego sprawdzianu z wykorzystaniem manekina typu fantom oraz defibrylatora jest
w pełni uzasadnione.
Na rynku dostępne są inteligentne defibrylatory (tzw. „publicznego dostępu”), bezpieczne
i łatwe w obsłudze, dzięki którym każdy może przeprowadzić skuteczną akcję ratowniczą.
Jest to możliwe dzięki Interaktywnemu Panelowi Graficznemu, który daje czytelne
i jednoznaczne symbole a także polecenia głosowe w języku polskim. Urządzenia takie coraz
częściej wystawiane są w miejscach publicznych. Dzięki zaawansowanej analizie rytmu serca
urządzenie automatycznie podejmuje decyzję o tym, czy konieczne jest wykonywanie
dwufazowej defibrylacji elektrycznej, zapewniając szybką a jednocześnie bezpieczną
i skuteczną pomoc.
Konieczność szybkiej zmiany ustawy w tym zakresie wynika z przedstawionego przez
Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Narodowego Programu Bezpieczeństwa
Ruchu Drogowego 2013 – 2020. Program realizacyjny zakłada, że zmiana ta wejdzie w roku
2013.

Vacatio legis zostało dostosowane do konieczności przeprowadzenia odpowiedniej kampanii
informującej społeczeństwo o tak poważnych zmianach, które będą dotyczyły praktycznie
wszystkich obywateli oraz przygotowania i wdrożenia rozszerzonego typu egzaminów

2 R.A. Stefański, Prawo o ruchu drogowym. Komentarz do art. 26 teza 6, LEX, 2008, wyd. III.

4