Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

Druk nr 1827


Warszawa, 11 września 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja



Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Kodeks karny.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Lidię Staroń.



(-) Tadeusz Arkit; (-) Łukasz Borowiak; (-) Krzysztof Brejza; (-) Beata
Bublewicz;
(-) Piotr
Cieśliński;
(-) Marian
Cycoń;
(-) Zofia
Czernow;
(-) Artur Dunin; (-) Krzysztof Gadowski; (-) Elżbieta
Gapińska;
(-) Lidia
Gądek;
(-) Tomasz
Głogowski;
(-) Rafał
Grupiński; (-) Marek Hok; (-) Bożena Kamińska; (-) Brygida Kolenda-
Łabuś; (-) Sławomir Kowalski; (-) Iwona Kozłowska; (-) Marek
Krząkała; (-) Tomasz Kulesza; (-) Józef Lassota; (-) Arkadiusz
Litwiński; (-) Beata Małecka-Libera; (-) Antoni Mężydło; (-) Rajmund
Miller; (-) Anna Nemś; (-) Małgorzata Niemczyk; (-) Tomasz Piotr
Nowak;
(-) Janina
Okrągły; (-) Zbigniew Pacelt; (-) Małgorzata
Pępek; (-) Lucjan Marek Pietrzczyk; (-) Jarosław Pięta; (-) Julia
Pitera; (-) Agnieszka Pomaska; (-) Damian Raczkowski; (-) Krystyna
Sibińska;
(-) Henryk Siedlaczek; (-) Lidia
Staroń;
(-) Paweł
Suski;
(-) Bożena
Szydłowska; (-) Marcin Święcicki; (-) Cezary
Tomczyk; (-) Monika Wielichowska; (-) Norbert Wojnarowski; (-) Marek
Wójcik; (-) Ewa Żmuda-Trzebiatowska.

Projekt

U S T A W A
z dnia……………………………2013 r.
o zmianie ustawy - Kodeks karny


Art. 1
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. — Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn.
zm.)) wprowadza się następujące zmiany:

1). w art 101 § 4 otrzymuje brzmienie:

„§ 4. Przedawnienie karalności przestępstw określonych w art. 199 § 2 i 3, art. 200, art.
202 § 4 i § 4c oraz art. 204 § 3, jak również przestępstw określonych w art. 197, art. 201,
art. 202 § 3, art. 203 i art. 204 § 4 w przypadku gdy pokrzywdzonym jest małoletni – nie
może nastąpić przed upływem 10 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat”

Art. 2

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
















1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64,
poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr
98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i
Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z
2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr
180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89,
poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122,
poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63,
poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz.
1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127,
poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602 oraz z
2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz.
549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964 i Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233,
poz. 1381, Nr 240, poz. 1431, z 2012 r. poz. 611.

1
U Z A S A D N I E N I E

Projekt ustawy ma na celu ochronę praworządności oraz interesów ofiar przestępstw -
poprzez wydłużenie terminu przedawnienia ścigania przestępstw seksualnych popełnionych
wobec dzieci. Istotą propozycji jest wprowadzenie zasady, że przedawnienie karalności
takiego przestępstwa wobec osoby małoletniej nie będzie mogło nastąpić przed upływem jej
28 roku życia (tj. 10 lat od momentu ukończenia przez pokrzywdzonego lat 18).

Proponowane zmiany mają na celu ochronę interesów pokrzywdzonych i wiążą się ze
specyfiką sytuacji małoletnich pokrzywdzonych. Przestępstwa te często nie są ujawniane ze
względu na wiek pokrzywdzonego – jego obawę przed ujawnieniem się, niejednokrotnie
spowodowaną agresywnym zachowaniem sprawcy. Zgodnie z obecnie obowiązującym
prawem przestępstwo takie może ulec przedawnieniu już w sytuacji, gdy pokrzywdzony
ukończy 23 lata. W tym wieku wiele osób jest niesamodzielnych i niedojrzałych. Bardzo silna
jest obawa przed ujawnieniem faktu, że stały się ofiarami przemocy seksualnej.
Niejednokrotnie pokrzywdzony mieszka jeszcze ze sprawcą, jest od niego uzależniony
materialnie i psychicznie. Choć wiek 23 lat oznacza pełną zdolność do czynności prawnych,
często wiąże się z brakiem dorosłości i samodzielności. W praktyce oznacza to niemożność
przeciwstawienia się sprawcy i ochrony własnych, podstawowych praw. Ponadto, aby wymiar
sprawiedliwości miał czas na reakcję, decyzja o ujawnieniu faktu popełnienia przestępstwa
powinna być podjęta z odpowiednim wyprzedzeniem. W praktyce może to utrudniać wielu
ofiarom dochodzenie sprawiedliwości.

Ustawodawca powinien zapewnić realną możliwość pociągnięcia sprawcy do
odpowiedzialności karnej. W przypadku przestępstw o charakterze seksualnym popełnionych
na szkodę małoletniego konieczne jest stworzenie warunków, w których pokrzywdzony jest
na tyle dorosły by móc świadomie, samodzielnie, i bez obaw podjąć odpowiednie kroki
prawne. Strach i brak samodzielności finansowej pokrzywdzonego nie może stanowić
okoliczności wpływającej na uniknięcie odpowiedzialności karnej przez sprawcę.


W świetle powyższych argumentów oraz konstytucyjnych fundamentów porządku
prawnego ważnym jest przystosowanie prawa do rzeczywistości. Obecne prawo może
sprzyjać przestępcom, którzy przemocą fizyczną, psychiczną czy zależnością ekonomiczną
zapewniają sobie bezkarność. Natomiast prawo powinno chronić ofiarę.


Ze wskazanych powyżej względów – autorzy projektu proponują wydłużenie okresu
przedawnienia do 10 lat. Należy zauważyć, że Rozdział XI posługuje się wyłącznie okresami
stanowiącymi wielokrotność 5 lat. Celowe jest zatem, aby nie zaburzać porządku Kodeksu,
a spełnić wszystkie przedstawione powyżej oczekiwania – wydłużenie okresu przedawnienia
do 10 lat.

Wejście w życie projektowanej ustawy będzie miało bezpośredni wpływ na
funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania. Poszerzy możliwość
ich działania, umożliwi pełniejsze realizowanie powierzonych im zadań.
Wpłynie również na ofiary oraz sprawców przedmiotowych przestępstw. Umożliwi pełniejszą
ochronę praw tych pierwszych oraz stosowanie prawa wobec tych ostatnich.

Wpływ regulacji na dochody i wydatki budżetu państwa oraz jednostek samorządu
terytorialnego.

Nie jest to możliwe do ustalenia z uwagi na brak wystarczających danych statystycznych
w zakresie liczby nieujawnianych przestępstw o charakterze seksualnym oraz realnego

2
wpływu, jaki wywarłaby proponowana zmiana ustawowa w tym zakresie. Skutki finansowe
dla budżetu Skarbu Państwa, będą uzależnione od liczby spraw i wykonywanych wyroków.
Należy mieć jednak na względzie, iż ewentualne wydatki poniesione w tym zakresie nie mogą
być uznane za zbędne – wymiar sprawiedliwości stanowi podstawową funkcję państwa.

Zgodność z prawem Unii Europejskiej.

Projekt jest zgodny z prawem europejskim i pozwala pełniej urzeczywistnić jego zasady.
Projektowana zmiana jest potrzebna w kontekście zobowiązań międzynarodowych tj. art. 15
ust. 2 dyr. 2011/93/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach
seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej oraz art. 33
Konwencji z Lanzarote.


3