Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

terytorialnego w § 19 ust. 2 nakładało obowiązek posiadania wyodrębnionego pomieszczenia
dla osób, których zachowanie stwarza poważne zagrożenie dla ich zdrowia lub życia albo
zdrowia lub życia innych osób przebywających w izbach, czyli ,,izolatki”. Zaproponowane
w projekcie rozwiązania dotyczące przymusu bezpośredniego stanowią kompleksową i spójną
regulację i niwelują ewentualne zastrzeżenia konstytucyjne poprzez ich wprowadzenie
w ustawie, a nie w akcie podustawowym.
Uzupełniono także przepisy dotyczące monitoringu. Powyższe stanowi wyjście naprzeciw
oczekiwaniom niektórych organizacji społecznych zajmujących się ochroną praw człowieka,
a także postulatom Rzecznika Praw Obywatelskich. Projekt zawiera przepisy dotyczące
ochrony zapisów z monitoringu, ich przechowywania oraz niszczenia. Wprowadzenie tych
przepisów ma na celu zapewnienie stałego nadzoru nad osobami w przebywającymi w izbach
wytrzeźwień oraz placówkach, w szczególności szybką reakcję w sytuacji wystąpienia
niepokojących objawów zdrowotnych, a także kontrolę zastosowania przymusu
bezpośredniego. Okres przechowywania zapisów z monitoringu jest tożsamy do przyjętego
maksymalnego czasu w regulacjach dotyczących ochrony zdrowia psychicznego.
W stosunku do dotychczasowego stanu prawnego w projekcie zrezygnowano z możliwości
potrącania należności przysługujących z tytułu opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień,
placówce lub jednostce Policji oraz ustanawiania zastawu na rzeczach oddanych do depozytu.
Novum jest również umożliwienie dyrektorowi izby oraz kierownikowi placówki
wnioskowania o wydanie opinii o zdolności do pracy w izbie lub placówce, w tym do pracy
w warunkach wymagających stosowania przymusu bezpośredniego w przypadku powzięcia
przez niego uzasadnionego podejrzenia utraty przez zatrudnioną przez niego osobę powyżej
zdolności psychicznej. Rozwiązanie to stanowi odpowiedź na postulaty dyrektorów izb
wytrzeźwień, powodowane specyfiką pracy w kierowanych przez nich podmiotach oraz
potrzebą zapewnienia osobom w nich przebywającym najwyższej ochrony i praw i godności.
Przedmiotowe opinie będą finansowane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974
r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.).
Projektowana ustawa zawiera w art. 2-4 przepisy przejściowe i dostosowujące, które mają na
celu zapewnienie bezkolizyjnego jej wejścia w życie.

Zaproponowane w przedmiotowym projekcie zmiany ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, są w znacznej części zbieżne z rozwiązaniami przyjętymi
w ustawie z dnia 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ale uwzględniają także uwagi i zastrzeżenia zgłaszane do
tej ustawy w toku prac legislacyjnych zarówno przez organizacje społeczne, w tym Helsińską
Fundację Praw Człowieka, jak i Biuro Legislacyjne Senatu oraz Biuro Legislacyjne Sejmu,
dotyczące:
1) rezygnacji z otwartego katalogu urządzeń, za pomocą których można stosować
przymus bezpośredni w postaci unieruchomienia,
2) doprecyzowania, w jakich przypadkach stosuje się przymusowe podanie produktu
leczniczego (zgodnie z przedłożonym projektem nastąpi to wyłącznie w przypadku
zagrożenia życia lub zdrowia osoby przyjętej do izby albo placówki),
3) rezygnacji z przepisu określającego kolejność stosowania środków przymusu
określonych w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego oraz w innych przepisach.

4. Skutki projektowanej ustawy
Zasadniczym celem projektu jest wykonanie wyroku TK z dnia 3 kwietnia 2012 r. oraz
usunięcie niespójności w systemie prawa.



Podniesienie maksymalnej wysokości opłaty z 250 zł do 300 zł nie musi oznaczać faktycznie
podniesienia wysokości tej opłaty. Zależy to od decyzji podmiotów ustalających wysokość
opłat oraz od faktycznych kosztów izby wytrzeźwień, placówki lub jednostki Policji.
Projektowane zmiany wpłyną natomiast w sposób pośredni na stan zdrowia społeczeństwa,
poprzez uporządkowanie regulacji dotyczących funkcjonowania izb wytrzeźwień oraz
placówek utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub którym jednostki
samorządu terytorialnego zleciły wykonywanie zadań izb wytrzeźwień, a także jednostek
Policji. Szczególnie istotne w tym zakresie znaczenie ma – poza będącymi zasadniczym
celem niniejszej nowelizacji regulacjami dotyczącymi opłat za pobyt w rozważanych izbach,
placówkach i jednostkach – nadanie rangi ustawowej przepisom odnoszącym się do zasad
stosowania wobec osób przyjętych do izby lub placówki albo zatrzymanych w jednostce
Policji przymusu bezpośredniego.


5. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.





Warszawa, 5 czerwca 2013 r.
BAS-WAPEiM-1316/13



Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Rajmund Miller)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32
ze zm.) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zakłada wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 26
października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356, ze zm.; dalej: ustawa).
Nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów ustawy do wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. K 12/11; Dz. U. z
2012 r. poz. 405).
W przedstawionym wyroku Trybunał orzekł, iż art. 42 ust. 6 ustawy,
w zakresie w którym zawiera on delegację ustawową do określenia, w drodze
rozporządzenia, maksymalnej wysokości opłat związanych z pobytem w izbie
wytrzeźwień, innej placówce utworzonej lub wskazanej przez jednostkę
samorządu terytorialnego lub w jednostce Policji oraz § 29 rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie trybu doprowadzania,
przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb
wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę
samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 20, poz. 192, ze zm.) są niezgodne z art.
92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt ustawy, poza określeniem wysokości opłat za pobyt w izbie
wytrzeźwień, odpowiedniej placówce lub jednostce Policji, reguluje również
inne kwestie związane z funkcjonowaniem izb wytrzeźwień oraz placówek
wykonujących zadania takiej izby. Nowelizacja obejmuje między innymi
kwestie dotyczące organizacji i zadań izb wytrzeźwień oraz wskazanych
placówek. Reguluje ona także procedurę doprowadzenia, pobytu oraz
zwolnienia osoby nietrzeźwej z izby wytrzeźwień, odpowiedniej placówki albo
jednostki Policji, w tym zasady użycia przymusu bezpośredniego wobec osób
nietrzeźwych.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu

w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie jest objęty prawem Unii
Europejskiej.


Autor:











Konrad Kuszel





ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych



Zbigniew Wrona




Deskryptory bazy Rex: alkohol, alkoholizm, izba wytrzeźwień, opłaty, projekt ustawy, Unia Europejska.

2

Warszawa, 5 czerwca 2013 r.
BAS-WAPEiM-1317/13



Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej




Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Rajmund Miller) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej



Projekt ustawy zakłada wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 26
października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356, ze zm.; dalej: ustawa).
Nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów ustawy do wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. K 12/11; Dz. U. z
2012 r. poz. 405).
Projekt ustawy, poza określeniem wysokości opłat za pobyt w izbie
wytrzeźwień, odpowiedniej placówce lub jednostce Policji, reguluje również
inne kwestie związane z funkcjonowaniem izb wytrzeźwień oraz placówek
wykonujących zadania takiej izby. Nowelizacja obejmuje między innymi
kwestie dotyczące organizacji i zadań izb wytrzeźwień oraz wskazanych
placówek. Reguluje ona także procedurę doprowadzenia, pobytu oraz
zwolnienia osoby nietrzeźwej z izby wytrzeźwień, odpowiedniej placówki albo
jednostki Policji, w tym zasady użycia przymusu bezpośredniego wobec osób
nietrzeźwych.

Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.