Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

ETAP 2
KOREKTA WIELKOŚCI ZABEZPIECZENIA FINANSOWEGO I STOSOWANYCH
INSTRUMENTÓW
na bieżąco

Konieczne jest bieżące śledzenie otoczenia składowiska i wnioskowanie przez CA o odpowiednie
dostosowywanie zabezpieczenia finansowego w przypadku:
1. Zmian sytuacji finansowej podmiotów wystawiających/gwarantujących instrumenty
zabezpieczenia finansowego. Dotyczy wszystkich punktów a) – g) powyżej.
2. Konieczności wdrożenia działań naprawczych – dostosowanie wielkości zabezpieczenia
odpowiednio do rodzaju i skali niezbędnych działań. Dotyczy punktów c) i g) powyżej.

ETAP 3
KOREKTA WIELKOŚCI ZABEZPIECZENIA FINANSOWEGO Z UWAGI NA
ZMIANY
ILOŚCI
SKŁADOWANEGO
CO2
I OTOCZENIA
MAKROEKONOMICZNEGO
corocznie

Właściwy organ raz do roku sprawdza jak zmieniło się otoczenie ekonomiczne działalności
składowania CO i dostosowuje wielkość zabezpieczenia stosownie do:
2

1. Wzrostu inflacji (można wprowadzić wartość progową, np. 3%, poniżej której zmiana
wielkości zabezpieczenia nie jest dokonywana). Dotyczy wszystkich punktów a) – g)
powyżej.
2. Wzrostu ilości CO2 zgromadzonego w składowisku. Dotyczy punktu d) powyżej.
3. Zmiany ceny uprawnień do emisji (jednostek ETS). Dotyczy punktów d) i g) powyżej.


ETAP 4
KOREKTA WIELKOŚCI ZABEZPIECZENIA FINANSOWEGO Z UWAGI NA
ZMIANY PLANÓW I STOSOWANEJ TECHNOLOGII co pięć lat

Dostosowanie wielkości zabezpieczenia na wniosek Operatora, zweryfikowany i ewentualnie
skorygowany przez CA, lub na wniosek CA, w przypadku:
1. Zmian technologii wpływających na koszty związane ze składowaniem CO2. Dotyczy
wszystkich punktów a) – g) powyżej.
2. Zmian w planie monitorowania składowiska. Dotyczy punktów a) i g) powyżej.
3. Zmian w planie działań naprawczych. Dotyczy punktu c) powyżej.
4. Zmian w planie działań związanych z zamknięciem składowiska. Dotyczy punktu f)
powyżej.
5. Zmian w planie działań po zamknięciu składowiska. Dotyczy punktu e) powyżej.
6. Zmianie w planie działań naprawczych w trakcie działania składowiska i po zamknięciu.
Dotyczy punktu g) powyżej.











7

Załącznik nr 2

Kryteria wyboru formy zabezpieczenia finansowego i zabezpieczenia środków

1. Zabezpieczenie finansowe

a) Zabezpieczenie finansowe w formie pieniężnej stanowi nie mniej niż 15% wysokości
zabezpieczenia
i może być ustanowione w celu wykonywania wszystkich obowiązków związanych z:
–
eksploatacją podziemnego składowiska dwutlenku węgla,
–
likwidacją zakładu górniczego.

b) Zabezpieczenie finansowe w formie gwarancji bankowej lub gwarancji ubezpieczeniowej lub
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może stanowić od 16 do 100% wysokości
zabezpieczenia i może być ustanowione w celu wykonywania wszystkich obowiązków
związanych z:
–
eksploatacją podziemnego składowiska dwutlenku węgla,
–
likwidacją zakładu górniczego,
z wyjątkiem rozliczenia emisji w przypadku wydostania się dwutlenku węgla poza kompleks
podziemnego składowania dwutlenku węgla.

2. Zabezpieczenie środków

a) Zabezpieczenie środków w formie opłaty gwarancyjnej stanowi nie mniej niż 15 % wysokości
zabezpieczenia i może być ustanowione w celu wykonywania wszystkich obowiązków
związanych z realizacją zadań Krajowego Administratora Podziemnych Składowisk
Dwutlenku Węgla po przekazaniu mu odpowiedzialności za zamknięte podziemne
składowisko dwutlenku węgla związanych z finansowaniem:
–
prowadzenia, przez okres nie krótszy niż 30 lat, monitoringu kompleksu podziemnego
składowania dwutlenku węgla
–
zabezpieczenia ryzyka związanego z podejmowaniem działań naprawczych,
–
rozliczenia wielkości emisji w przypadku wydostania się dwutlenku węgla poza kompleks
podziemnego składowania dwutlenku węgla,
–
kosztów działań naprawczych i działań zapobiegawczych w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
–
podejmowaniem innych działań mających na celu zagwarantowanie długoterminowej
stabilności podziemnego składowania dwutlenku węgla,
–
wypłaty odszkodowań za szkody mogące ujawnić się po przekazaniu odpowiedzialności
za zamknięte podziemne składowisko dwutlenku węgla Krajowemu Administratorowi
Podziemnych Składowisk Dwutlenku Węgla.

b) Zabezpieczenie środków w formie gwarancji bankowej lub gwarancji ubezpieczeniowej lub
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może stanowić od 16 do 100% wysokości
zabezpieczenia i może być ustanowione w celu wykonywania obowiązków związanych
z finansowaniem:
–
zabezpieczenia ryzyka związanego z podejmowaniem działań naprawczych,
–
kosztów działań naprawczych i działań zapobiegawczych w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie,
–
podejmowaniem innych działań mających na celu zagwarantowanie długoterminowej
stabilności podziemnego składowania dwutlenku węgla,
–
wypłaty odszkodowań za szkody mogące ujawnić się po przekazaniu odpowiedzialności
za zamknięte podziemne składowisko dwutlenku węgla Krajowemu Administratorowi
Podziemnych Składowisk Dwutlenku Węgla.
8

UZASADNIENIE

Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego
w art. 28h ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163,
poz. 981 oraz z 2013 r. poz.21 i …) – zwanej dalej jako Pgg.
W myśl powołanej delegacji minister właściwy do spraw środowiska, kierując się potrzebą
zapewnienia odpowiedniego i skutecznego zabezpieczenia realizacji celów, dla których jest
ustanawiane zabezpieczenie, stabilnego źródła finansowania realizacji zadań Krajowego
Administratora Podziemnych Składowisk Dwutlenku Węgla po przekazaniu mu
odpowiedzialności za zamknięte podziemne składowisko dwutlenku węgla, efektywności
i racjonalności wydatkowania środków oraz mając na uwadze potrzebę zapewnienia ochrony
zdrowia i życia ludzi oraz środowiska – w omawianym projekcie rozporządzenia – określił:
• sposób ustalania wysokości zabezpieczenia finansowego, o którym mowa w art. 28a
ust. 2, wysokości zabezpieczenia środków, o którym mowa w art. 28e ust. 1 ustawy Pgg,
• kryteria wyboru formy zabezpieczenia,
• formę, terminy przekazywania i zakres sprawozdań, o których mowa w art. 28c ust. 3
i art. 28e ust. 9 ustawy Pgg.

Obowiązek ustanowienia zabezpieczenia finansowego prowadzenia działalności polegającej na
podziemnym składowaniu dwutlenku węgla oraz mechanizmu finansowego, związanego
z przekazaniem odpowiedzialności za podziemne składowisko dwutlenku węgla przewiduje
art. 19 i 20 dyrektywy 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego
składowania dwutlenku węgla – zwanej dyrektywą CCS.

Zabezpieczenie finansowe ma na celu umożliwienie wypełnienia przez przedsiębiorcę wszystkich
obowiązków wynikających z koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla, w tym
wymogów dotyczących monitoringu, zamknięcia składowiska, obowiązków po zamknięciu
składowiska oraz rozliczeń w przypadku wystąpienia wycieków dwutlenku węgla.
Warunkiem udzielenia koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla będzie
ustanowienie zabezpieczenia finansowego należytego wykonywania obowiązków związanych z:
– eksploatacją podziemnego składowiska dwutlenku węgla oraz
– likwidacją zakładu górniczego.
Propozycję sposobu ustalania wysokości zabezpieczenia finansowego, jak również jego
korygowania w czasie określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Zabezpieczenie finansowe będzie ustanawiane przez organ koncesyjny w toku postępowania
o udzielenie koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla w drodze postanowienia, na
które będzie przysługiwać zażalenie. W przedmiotowym postanowieniu organ koncesyjny będzie
określał formę i wysokość zabezpieczenia finansowego na realizację poszczególnych
obowiązków związanych z eksploatacją podziemnego składowiska dwutlenku węgla i likwidacją
zakładu górniczego oraz termin doręczenia organowi koncesyjnemu dowodu ustanowienia
zabezpieczenia, a w przypadku zabezpieczenia ustanawianego w pieniądzu – także termin jego
wpłaty.
Określona w ten sposób wysokość zabezpieczenia finansowego będzie stanowić minimalną
wysokość wskazywaną w koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla. Udzielenie
koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla będzie następować po ustanowieniu
zabezpieczenia finansowego w formie i wysokości określonej w przedmiotowym postanowieniu.
Przez cały okres obowiązywania koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla
przedsiębiorca będzie obowiązany utrzymywać zabezpieczenie finansowe w wysokości
określonej przez organ koncesyjny, a w przypadku skorzystania ze środków zabezpieczenia –
uzupełniać je do tej wysokości.

9

Już na etapie projektu ustawy określono katalog dopuszczalnych form zabezpieczenia
finansowego:
– środki pieniężne,
– gwarancja bankowa,
– gwarancja ubezpieczeniowa lub
– umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
przy czym zabezpieczenie finansowe będzie mogło być ustanowione w jednej lub kilku z ww.
form. Kryteria wyboru formy zabezpieczenia określa załącznik 2 do rozporządzenia.

Przepisy ustawy określają przypadki, kiedy przedsiębiorca będzie obowiązany zwiększyć
wysokość zabezpieczenia finansowego oraz zasady takiego zwiększania. Tak ustanawiane
zabezpieczenie finansowe będzie uruchamiane przez organ koncesyjny, w drodze postanowienia,
na wniosek: przedsiębiorcy – w przypadku gdy przedsiębiorca nie będzie pokrywał z własnych
środków kosztów realizacji obowiązków związanych z eksploatacją podziemnego składowiska
dwutlenku węgla oraz likwidacją zakładu górniczego KAPS CO , w przypadku przejęcia przez
2
niego odpowiedzialności za podziemne składowisko dwutlenku węgla oraz na wniosek podmiotu,
któremu prawomocnym wyrokiem sądu przyznane zostało odszkodowanie za szkody wynikające
z eksploatacji lub likwidacji podziemnego składowiska dwutlenku węgla. Zabezpieczenie
finansowe będzie zwalniane prze organ koncesyjny w terminie 2 miesięcy od dnia przekazania
odpowiedzialności za zamknięte podziemne składowisko dwutlenku węgla KAPS CO2,
a postanowienie w tej sprawie organ koncesyjny będzie doręczał także podmiotom, które
udzieliły zabezpieczenia finansowego po to, aby przedsiębiorca mógł uzyskać zwrot
niewykorzystanych środków.

Ideą zaproponowanych przepisów dotyczących zabezpieczenia finansowego jest m.in.
zabezpieczenie Skarbu Państwa w przypadku likwidacji przedsiębiorcy lub niewywiązywania się
przez niego z warunków określonych w koncesji. Zaprojektowane rozwiązanie ma za zadanie
umożliwienie właściwemu organowi skorzystanie ze środków zabezpieczenia finansowego
w specjalnych, wymagających interwencji organu sytuacjach np. w przypadku zagrożenia
bezpieczeństwa powszechnego spowodowanego wyciekiem dwutlenku węgla i przejęcia
odpowiedzialności za składowisko.
W przypadku działalności polegającej na podziemnym składowaniu dwutlenku węgla nie będą
miały zastosowania przepisy Pgg dotyczące zabezpieczenia roszczeń i funduszu likwidacji
zakładu górniczego, ponieważ te zobowiązania będą uregulowane w opisanym zabezpieczeniu
finansowym.

Podobne uregulowania odnoszą się do zabezpieczenia środków, które przedsiębiorca będzie
obowiązany ustanowić dla zapewnienia środków na pokrycie kosztów ponoszonych przez KAPS
CO2 po przekazaniu mu odpowiedzialności za zamknięte podziemne składowisko dwutlenku
węgla (tj. po likwidacji zakładu górniczego i przeprowadzeniu przez okres nie krótszy 20 lat
monitoringu zamkniętego podziemnego składowiska dwutlenku węgla).

Różnica między zabezpieczeniem finansowym a zabezpieczeniem środków dotyczy przede
wszystkim wskazanych powyżej celów na jakie są przeznaczane środki z ww. zabezpieczeń.
W zakresie sposobu ustanawiania dwóch ww. zabezpieczeń różnica polegać będzie natomiast na
tym, że w toku postępowania o udzielenie koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla
organ koncesyjny określi nie tylko formę i wysokość zabezpieczenia środków na realizację zadań
KAPS CO
po przekazaniu mu odpowiedzialności za zamknięte podziemne składowis
2
ko
dwutlenku węgla i termin doręczenia organowi koncesyjnemu dowodu ustanowienia
zabezpieczenia środków, a w przypadku opłaty gwarancyjnej – termin jej wpłaty, ale także
termin ustanowienia tego zabezpieczenia.
Wprowadzenie takiej regulacji oznacza, że w toku postępowania o udzielenie koncesji organ
koncesyjny określi, kiedy przedsiębiorca ma ustanowić zabezpieczenia środków, a już samo
10

ustanowienie tego zabezpieczenia następować będzie w terminie późniejszym, określonym przez
organ koncesyjny.

Projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska,
w Biuletynie Informacji Publicznej zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1414 z późn. zm.)
oraz na stronie internetowej w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji
(na stronie internetowej Rządowego Procesu Legislacyjnego).

Przedmiotowe rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia.















11