Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

kredytów nienależnie wypłaconych ze środków Funduszu - powiększone o odsetki ustawowe
naliczone od dnia dokonania nieuzasadnionej wypłaty przez BGK. W przypadku niespłacenia
w terminie raty kredytu Bank Gospodarstwa Krajowego lub bank kredytujący nalicza odsetki
od zadłużenia przeterminowanego w wysokości odsetek określonych w umowie kredytu, przy
czym odsetki te nie mogą być wyższe od dwukrotności odsetek ustawowych. Odsetki te
obciążają kredytobiorcę w pełnej wysokości.
Celem tego przepisu jest zapobieganie nadużyciom związanym z pobieraniem kredytów
udzielanych na podstawie niniejszej ustawy.

Art. 109: przepis ten przewiduje możliwość zawieszenia spłaty kredytu wraz z odsetkami na
wniosek kredytobiorcy, jeżeli znalazł się on w trudnej sytuacji materialnej lub jeżeli zdarzył
mu się przypadek losowy, uniemożliwiający spłatę kredytu. Okres ten wynosi nie więcej niż
24 miesiące. Odsetki za ten okres pokrywa Bank Gospodarstwa Krajowego, co ma odciążyć
podmiot znajdujący się w trudnej sytuacji, a jednocześnie nie zagrozić interesom banków
komercyjnych.
Celem tego przepisu jest uatrakcyjnienie kredytów udzielanych na podstawie projektowanej
ustawy i uczynienie ich spłacania łatwiejszym.

Art. 110: przepis ten stanowi, że w razie śmierci wnioskodawcy, rozwiązania osoby prawnej
lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, albo w razie
zbycia całości przedsiębiorstwa wnioskodawcy albo jego części w trakcie postępowania w
sprawie przyznania kredytu lub pożyczki, następca prawny wnioskodawcy albo nabywca
przedsiębiorstwa albo jego części nie może wstąpić do toczącego się postępowania na miejsce
wnioskodawcy.

Art. 111: ustawowe zasady udzielania i spłaty kredytów mają odpowiednie zastosowanie tych
przepisów także do pożyczki.
Celem tego przepisu jest uniknięcie zróżnicowania prawa i obowiązków osób uzyskujących
kredyty i pożyczki, kiedy nie jest to konieczne ze względu na różnice konstrukcyjne
pomiędzy tymi dwiema instytucjami.

Art. 112: przepis stanowi, że wniosek o udzielenie pożyczki wraz z dokumentami, składa się
w BGK. Celem tego przepisu jest uściślenie tej kwestii, gdyż nie wynika to bezpośrednio z
odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących kredytu na podstawie art. 111.

135
Art. 113: przepis ten przewiduje poręczenie pożyczek udzielanych przez BGK w postaci
weksla niezupełnego (in blanco) wraz z deklaracją wekslową. Weksel wraz z deklaracją
wekslową mają być podpisywane przez beneficjenta w obecności upoważnionego pracownika
banku i składane w oddziale banku w dniu zawarcia umowy. Wnioskodawca będący osobą
fizyczną ma dołączyć do umowy oświadczenia:
1) małżonka o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy albo o niepozostawaniu w związku
małżeńskim, albo o ustanowionej rozdzielności majątkowej;
2) współwłaściciela albo współwłaścicieli przedsiębiorstwa oraz ich małżonków o
wyrażeniu zgody na zawarcie umowy albo o ustanowionej rozdzielności majątkowej,
jeżeli działalność dotyczy wyłącznie przedsiębiorstwa stanowiącego współwłasność
osób fizycznych.
Celem tego przepisu jest ustanowienie odrębnej formy poręczenia dla pożyczek. Ponieważ są
one udzielane przez BGK to nie mogą one być przez niego poręczane. Musi jednak istnieć
jakaś forma poręczenia i weksel niezupełny jest optymalnym rozwiązaniem z punktu
widzenia dostępności pożyczek.

Rozdział 3. Zasady umarzania pożyczek i kredytów
W rozdziale 3 projektowanej ustawy uregulowane zostały zasady dotyczące umarzania
pożyczek i kredytów udzielonych z Funduszu Wspierania Zatrudnienia oraz Funduszu
Wspomagania Przedsiębiorczości Ludzi Młodych. Rozdział ten przewiduje dwa tryby
umorzenia. Pierwszy - określony w art. 116 i 117 - dotyczy sytuacji, w której inwestycja
sfinansowana z pożyczki lub kredytu została zrealizowana. Drugi – określony w art. 119 –
dotyczy z kolei przypadku, gdy pożyczkobiorca lub kredytobiorca znajduje się w trudnej
sytuacji finansowej. Celem tych przepisów jest zwiększenie motywacji do efektywnego
wykorzystania środków finansowych pochodzących z kredytu lub pożyczki. Ponadto celem
tych przepisów jest także zminimalizowanie ryzyka związanego ze spłatą kredytu lub
pożyczki w sytuacji, gdy pożyczkobiorca lub kredytobiorca znalazł się w trudnej sytuacji
finansowej na skutek niezawinionych, nadzwyczajnych okoliczności, np. choroby.

Art. 114 i 115: przepisy te przewidują możliwość umorzenia na wniosek pożyczkobiorcy lub
kredytobiorcy całości lub części pożyczki lub kredytu wraz z odsetkami. Umorzenia pożyczek
będzie dokonywał BGK, w którym zlokalizowane są Fundusz Wspierania Zatrudnienia oraz
Fundusz Wspomagania Przedsiębiorczości Ludzi Młodych; natomiast kredyty będą umarzane

136
przez banki, które na podstawie umowy zawartej z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
udzieliły kredytu.

Art. 116: przepis ten przewiduje możliwość umorzenia na wniosek pożyczkobiorcy lub
kredytobiorcy części pożyczki lub kredytu jeżeli przedsięwzięcie związane z założeniem lub
wykonywaniem działalności gospodarczej, na które został udzielony kredyt lub pożyczka
zostanie pomyślnie zrealizowane. Przepis ten ma być impulsem dla młodych przedsiębiorców
do efektywnego wykorzystania otrzymanych środków finansowych, co przyczyni się do
rozwoju przedsiębiorstwa a w konsekwencji do zwiększenia zatrudnienia. Umorzenia części
pożyczki lub kredytu dokonuje się poprzez pomniejszenie wysokości rat pożyczki lub kredytu
o 20% po spełnieniu warunków określonych w omawianym przepisie oraz w art. 117.
Całkowita kwota częściowego umorzenia kredytu lub pożyczki nie może przekroczyć
wartości pomocy de minimis, 50% kwoty wykorzystanego kapitału pożyczki lub kredytu oraz
iloczynu 10% kwoty kapitału wykorzystanej pożyczki lub kredytu i liczby lat, które upłynęły
od udzielenia pożyczki lub kredytu.

Art. 117: przepis ten zawiera wykaz dokumentów, które muszą zostać przedłożone przez
pożyczkobiorcę lub kredytobiorcę w celu umorzenia pożyczki lub kredytu z przyczyn
określonych w art. 116. Dokumentami, które należy przedłożyć są: faktury dokumentujące
wydatki związane z realizacją inwestycji związanej z założeniem lub prowadzeniem
działalności gospodarczej, faktury dokumentujące sprzedaż towarów lub usług powstałych w
wyniki inwestycji, na które udzielone kredyt lub pożyczkę, informację o udzielonej pomocy
publicznej na realizację tego przedsięwzięcia, zobowiązanie, że działalność gospodarcza
będzie prowadzona przez co najmniej 5 lat pod rygorem zwrotu umorzonej kwoty pożyczki
lub kredytu, zaświadczenie wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego o
niezaleganiu z zapłatą podatków, zaświadczenie właściwego wójta (burmistrza, prezydenta
miasta) o niezaleganiu z zapłatą podatków i opłat lokalnych, zaświadczenie właściwego
miejscowo oddziału ZUS o niezaleganiu z zapłatą składek na ubezpieczenie społeczne i
zdrowotne.
Zgodnie z ust. 2 projektowanego przepisu, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu
osoby, które korzystały z kredytu lub pożyczki w ciągu 10 lat od dnia uzyskania kredytu lub
pożyczki, będą obowiązane do zwrotu wartości umorzonego świadczenia wraz z ustawowymi
odsetkami. Niniejszy przepis ma zapobiec korzystaniu z preferencyjnych warunków przez

137
przedsiębiorców, którym nie przysługiwałoby prawo do uzyskania pożyczki lub kredytu
udzielanych na podstawie niniejszej ustawy.

Art. 118: Przepis ten reguluje skutki podatkowe umorzenia pożyczki lub kredytu, gdy
pożyczka lub kredyt została udzielona na wytworzenie lub ulepszenie środków trwałych.
Zgodnie z projektowanym przepisem umorzenie części lub całości pożyczki lub kredytu dla
potrzeb podatku dochodowego przeznaczonego na wytworzenie lub ulepszenie środków
trwałych traktowane jest jak zwrot wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym
zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Art. 119: przepis ten dotyczy drugiego trybu umorzenia, tj. sytuacji, gdy pożyczkobiorca lub
kredytobiorca znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Przepis ten określa także treść
wniosku o umorzenie oraz termin na rozpoznanie wniosku. Celem wprowadzenia tego
przepisu jest stworzenie możliwości zwolnienia z zobowiązań finansowych powstałych w
skutek zaciągnięcia kredytu lub pożyczki w sytuacjach nadzwyczajnych - gdy z powodu
obiektywnych okoliczności pożyczkobiorca lub kredytobiorca znalazł się w trudnej sytuacji
finansowej, np. z powodu choroby. Jest to o tyle ważne, że instrumenty wsparcia
przedsiębiorczości dotyczą ludzi młodych, dla których pożyczka lub kredyt są znacznymi
obciążeniami finansowymi. Umorzenie kredytu w całości lub części odbywa się na wniosek
pożyczkobiorcy lub kredytobiorcy, który powinien wskazywać okoliczności uzasadniające
umorzenie. Pożyczkobiorca lub kredytobiorca powinien także załączyć do wniosku
dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku. Podmiot uprawniony do
dokonania umorzenia pożyczki lub kredytu powinien rozpoznać wniosek w terminie dwóch
miesięcy od dnia jego złożenia, biorąc pod uwagę okoliczności powołane przez
pożyczkobiorcę lub kredytobiorcę we wniosku oraz załączone dokumenty.

DZIAŁ V. NADZÓR I KONTROLA

Dział dotyczący nadzoru i kontroli zakłada podział na 4 rozdziały. Przyjętym kryterium
podziału jest podmiot wykonujący nadzór i kontrolę. Ze względu na rozmiar kapitału
zgromadzonego w Funduszu Wspomagania Zatrudnienia oraz Funduszu Wspierania
Przedsiębiorczości Ludzi Młodych niezbędne jest szczegółowe badanie prawidłowego ich
wydatkowania. Zgodnie z projektem ustawy czynnościami nadzoru i kontroli mają się zająć

138
organy kontroli skarbowej, Narodowa Rada Zatrudnienia, BGK, Komisja Nadzoru
Finansowego oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Celem tych przepisów jest stworzenie skutecznych mechanizmów kontroli realizacji
Programu oraz zasadności gospodarności wydatkowanych środków. Regulacje działu V są
bezpośrednio związane z przepisami działu VII – przepisy zmieniające, a w szczególności z:
 art. 131 – przepis ten dodaje do zakresu kontroli skarbowej obowiązki kontroli
zgodności, prawidłowości i wywiązywania się z warunków udzielania
wsparcia w ramach Narodowego Planu Zatrudnienia;
 art. 137 – przepis ten rozszerza zakres podstawowych celów działalności BGK;
 art. 141 - przepis ten obejmuje nadzorem nad rynkiem finansowym funduszy
utworzonych w ramach Narodowego Programu Zatrudnienia.


Rozdział 1. Nadzór i kontrola sprawowana przez Narodową Radę Zatrudnienia

Art. 120: przepis ten nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedkładania Sejmowi
Rzeczypospolitej Polskiej rocznych informacji o wykonaniu Narodowego Planu Zatrudnienia,
w terminie do 15 czerwca roku następującego po kolejnym roku jego realizacji.

Art. 121: zgodnie z tym przepisem tworzy się Narodową Radę Zatrudnienia, działającą przy
Prezesie Rady Ministrów. Organ ten ma sprawować nadzór nad realizacją Programu. W skład
Narodowej Rady Zatrudnienia będzie wchodzi 20 członków, powoływanych przez Prezesa
Rady Ministrów spośród wybitnych przedstawicieli nauki, wyróżniających się wiedzą z
zakresu zatrudnienia i polityki społecznej. Narodowa Rada Zatrudnienia ma za zadanie
monitorować wykonanie Programu oraz ocenia stopień jego realizacji. Posiedzenia
Narodowej Rady Zatrudnienia mają się odbywać się raz na kwartał.

Rozdział 2. Nadzór i kontrola prowadzone przez Bank Gospodarstwa Krajowego

Art. 122: zgodnie z tym przepisem Rada Nadzorcza BGK jako podmiot nadzorujący BGK,
zgodnie z projektem, powinna sprawować nadzór nad gospodarowaniem środkami Funduszy.

Art. 123: zgodnie z tym przepisem BGK sprawuje kontrolę nad warunkami udzielania
kredytów przez banki komercyjne w ramach Programu. Ma to na celu zarówno ochronę

139