Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

odniesieniu do miejsc pracy powstałych bezpośrednio w
wyniku realizacji projektu
inwestycyjnego.
Zasady udzielania pomocy de minimis reguluje obecnie rozporządzenie Komisji 1998/2006.
Rozporządzenie to ma zastosowanie do wszystkich sektorów gospodarki z wyjątkiem
sektorów wskazanych enumeratywnie w art. 1 omawianego rozporządzenia. Zwolniona z
obowiązku zgłoszenia jest pomoc spełniająca następujące kryteria. Ogólna kwota pomocy de
minimis przyznana dowolnemu podmiotowi gospodarczemu nie przekracza 200 000 EUR w
dowolnie ustalonym okresie trzech lat budżetowych. Natomiast w przypadku podmiotu
gospodarczego działającego w sektorze transportu drogowego, całkowita wartość pomocy de
minimis nie może przekroczyć 100 000 EUR. Pułapy te stosuje się bez względu na formę i cel
pomocy de minimis. W przypadku, gdy łączna kwota pomocy przekracza wymieniony pułap,
do pomocy tej nie stosują się przepisy rozporządzenia, nawet w odniesieniu do części, która
nie przekracza tego pułapu. Pułap ten wyraża się jako dotacja pieniężna, a podane wyżej
wartości są wartościami brutto.
Pomocy de minimis nie należy łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych
kosztów kwalifikowanych w przypadku, gdyby taka kumulacja miała skutkować
osiągnięciem wyższego poziomu intensywności pomocy niż ustalony pod kątem
specyficznych uwarunkowań każdego przypadku w rozporządzeniu o zwolnieniu grupowym
lub decyzji przyjętej przez Komisję. Pomoc de minimis stosuje się jedynie do pomocy, w
odniesieniu do której możliwe jest dokładne obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto bez
potrzeby oceny ryzyka. Przedmiotowa ustawa przewiduje wyłącznie pomoc publiczną w
formie de minimis. Dlatego też nie istnieje potrzeba przeprowadzania procedury
notyfikacyjnej Komisji Europejskiej. Projekt powinien być jednak oceniany w tym zakresie
przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

100

6. Szczegółowy opis przepisów projektu ustawy

DZIAŁ I. PRZEPISY OGÓLNE

Celem projektowanej ustawy jest stworzenie nowych rozwiązań prawnych tworzących środki
realizacji Narodowego Programu Zatrudnienia, które wspierają tworzenie nowych miejsc
pracy oraz rozwój przedsiębiorczości ludzi młodych. Właściwe wdrożenie i konsekwentne
stworzenie w ciągu najbliższych 10 lat poszczególnych instytucji tej ustawy pozwoli na
stworzenie nowych 1 200 000 miejsc pracy w latach 2014 – 2023. Przepisy zamieszczone w
tym dziale określają najważniejsze cele i zadania omawianego Narodowy Program
Zatrudnienia.

Art. 1: w przepisie tym określono cel ustawy, którym jest zasadniczym celem jest utworzenie
nowych 1 200 000 miejsc pracy dzięki realizacji Narodowego Programu Zatrudnienia17, w
okresie jego realizacji (w latach 2014 - 2023 ). Program ma zaktywizować ekonomicznie
przede wszystkim małe miasta, wsie i organy gmin zdegradowane ekonomicznie. Obszary te
są bowiem najbardziej zagrożone wysokim i stale pogłębiającym się bezrobociem.
Artykuł ten zawiera również ustawową delegację dla Rady Ministrów, która została
zobowiązana do określenia szczegółowego programu wykonawczego na każdy rok realizacji
Programu, co ma na celu harmonizacje podejmowanych działań oraz ustalenie
poszczególnych etapów


Art. 2: przepis ten określa obszary oddziaływania Programu, którego realizacja ma
doprowadzić do istotnego wzrostu zatrudnienia ludzi młodych, rozwój przedsiębiorczości
oraz ograniczenie emigracji zarobkowej.
W myśl tego artykułu realizacja Programu następuje m.in. poprzez rozwój przedsiębiorczości,
osiągniecie wysokiej wydajności pracy, rozwój zasobów ludzkich, wzmacnianie integracji
oraz solidarności społecznej, eliminacji ekonomicznych przesłanek emigracji zarobkowej oraz
sprzyjanie produktywnemu zatrudnianiu ludzi młodych przez przedsiębiorców.


17 zwany dalej „Programem”.

101
Art. 3: przepis ten określa przedmiot oraz adresatów ustawy: jest nim stworzenie warunków
prawnych i ekonomicznych sprzyjających realizacji Programu. W art. 3 stworzono bowiem
katalog form, do których odnoszą się przedmiotowe regulacje. Ustawa reguluje problematykę
podatkową, tworzy nowe formy zatrudnienia, ustanawia opłatę na rzecz aktywizacji
gospodarczej w gminach zdegradowanych ekonomicznie, eliminuje nieuzasadnione
przywileje podatkowe, wprowadza wsparcie w formie pożyczek i kredytów udzielanych ze
środków publicznych na tworzenie nowych miejsc pracy, a także przewiduje dopłat
bezpośrednich. W artykule tym zostało także podkreślone, że podmiotowym adresatem
Programu są osoby młode, zdefiniowane w ustawie jako ludzie do 35 roku życia.
W ust. 2 tego artykułu została sformułowana delegacja ustawowa dla ministra właściwego do
spraw pracy zobowiązująca go do podjęcia wszelkich działań celem upowszechnienia wiedzy
na temat Programu oraz korzyści, które płyną z niniejszej ustawy w związku z zatrudnieniem
ludzi młodych.

Art. 4: dla potrzeb sfinansowania istotnej części zadań wynikających z realizacji Programu
ustawa tworzy dwa nowe fundusze: Fundusz Wspomagania Zatrudnienia oraz Fundusz
Wspierania Przedsiębiorczości Ludzi Młodych. Zadaniem tych funduszy jest zapewnienie
środków finansowych wydatkowanych na realizację Programu oraz zapewnienie
transparentności finansowej Programu. Szczegółowe zasady funkcjonowania oraz działalność
funduszy zostały określone w odrębnych rozdziałach w art. 69-119.

Art. 5: W celu zniwelowania głębokiego zróżnicowania gospodarczego, ekonomicznego i
cywilizacyjnego poziomu rozwoju poszczególnych obszarów kraju, wprowadza się, a
faktycznie przywraca się pojęcie prawne gmin zdegradowanych ekonomicznie. Definicja
prawna oraz problematyka gmin zagrożonych wysokim bezrobociem na gruncie prawa
polskiego zawarta była w: rozporządzeniu rady ministrów z dnia 24 stycznia 1995 r. w
sprawie określenia wykazu gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem
strukturalnym18 (utraciło moc z dniem 26 czerwca 1996 r.), rozporządzeniu rady ministrów z
dnia 7 lipca 1998 r. w sprawie określenia województw i gmin objętych zakresem działania
rejonowych urzędów pracy, w których są stosowane szczególne instrumenty ekonomiczno-
finansowe i inne preferencje w celu restrukturyzacji gospodarki i ograniczania negatywnych
skutków bezrobocia19 (utraciło moc z dniem 1 stycznia 1999) oraz rozporządzeniu rady

18 Dz. U. z 1995 r., Nr 14, poz. 64.
19 Dz. U. z 1998 r., Nr 90, poz. 569.

102
ministrów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie określenia powiatów (gmin) zagrożonych
szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym20 (utraciło moc z dniem 31 grudnia 2005 r.).
Projekt nakazuje Radzie Ministrów określenie w drodze rozporządzenia wykaz gmin
zdegradowanych ekonomicznie. Katalog gmin nie może być jednak wyłącznie
odzwierciedleniem wskaźnika dochodów podatkowych ogłaszanego przez Ministerstwo
Finansów w przeliczeniu na jednego mieszkańca dla poszczególnych gmin, choć będą one
jedną z najważniejszych wytycznych przy tworzeniu tego wykazu. Głównym celem
stawianym przed Radą Ministrów jest precyzyjne określenie obszarów, które faktycznie są
zdegradowane ekonomicznie. Obszary takie mogą charakteryzować się głębokim
bezrobociem strukturalnym, wysoką stopą bezrobocia wśród ludzi młodych oraz niskim
poziomem dochodowości. Zgodnie z celem projektu ustawy gminami zdegradowanymi
ekonomicznie będą jednostki samorządu terytorialnego stopnia podstawowego, których
mieszkańcy wymagają pomocy publicznej w celu wyrównania ich szans na rynku pracy.

Art. 6: w przepisie tym określono ramy czasowe obowiązywania ustawy, które zostały
przewidziane na 10 lat. Przedział lat 2014 – 2023 jest uzasadniony potrzebą szybkiego
wprowadzenia w życie rozwiązań prawnych wspomagających zatrudnienie ze względu na
wysokość poziomu bezrobocia w grupie będącej głównym adresatem Programu, a zarazem
ustanowienie regularnego okresu wdrożenia Programu.

Art. 7: przepis ten określa podstawowe zasady zastosowania wprowadzonych ustawą
uprawnień w zakresie realizacji Programu.
Pierwszą zasadą zawartą w przywołanym przepisie jest zasada jednokrotności przywileju
pracodawcy. W myśl tej reguły w okresie realizacji programu pracodawca będzie mógł
skorzystać tylko z jednego instrumentu promującego wzrost zatrudnienia. Wyjątek od tej
zasady dotyczy preferencji wynikających z nowelizacji zawartych w ustawie.
Drugą zasadą określoną w niniejszym przepisie jest zasada jednoczesności przywileju
pracownika. Zgodnie z przedstawioną zasadą pracownik w czasie realizacji programu będzie
mógł jednocześnie skorzystać tylko z jednego przywileju adresowanego bezpośrednio do
pracownika.
Trzecią zasadą wynikającą z tego artykułu jest zasada odrębności przywilejów, skierowanych
do pracodawców i pracowników. Zasada ta wskazuję, że skorzystanie przez pracodawcę z

20 Dz. U. z 1999 r., Nr 110, poz. 1264.

103
przywilejów wprowadzonych tą ustawą nie odbiera możliwości skorzystania przez jego
pracowników z przywilejów adresowanych wyłącznie do pracowników (i odwrotnie).
Powyższe zasady pozwolą na ukierunkowanie skutków stosowania tej ustawy w ten sposób,
że z jej instrumentów skorzysta większość pracodawców będących małymi i średnimi
przedsiębiorcami działającymi na terenie małych miast i wsi oraz uniknięcie negatywnego
efektu koncentracji w wąskiej grupie „beneficjentów programu”.
Powyższe zasady mają zatem na celu uniemożliwienie kumulacji poszczególnych preferencji,
czego rezultatem będzie możliwość skorzystania z przedmiotowych preferencji przez
najszerszą grupę podmiotów będących adresatami niniejszej ustawy. Od tej zasady
przewidziano jednak wyjątki dotyczące szczególnych rozwiązań podatkowych zawartych w
artykułach 129 - 143 .

Art. 8: przepis ten określa główny krąg adresatów tej ustawy, którymi są: przedsiębiorcy
prowadzący działalność gospodarczą na terenie kraju, obywatele polscy będący młodymi
pracownikami, poszukujący i podejmujący zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; cudzoziemców będących młodymi pracownikami,
mających prawo do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
zamierzających wykonywać lub wykonujących pracę na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej. Instrumenty tej ustawy mogą być stosowane do obywateli polskich jak i
cudzoziemców, którzy mają możliwość podjęcia pracy na terytorium Polski. Rozszerzenie
udzielania wsparcia na cudzoziemców jest podyktowane koniecznością uwzględnienia
regulacji Unii Europejskiej oraz uwzględnieniem faktu realnego starzenia się społeczeństwa
polskiego. W przepisie tym podkreślono także, że przedmiotowe regulacje dotyczą młodych
pracowników, określonych w ustawie jako ludzie do 35 roku życia.

Art. 9: przepis ten określa, że wskazane formy pomocy zawarte w art. 13, art. 14, art. 17, art.
21, art. 43 ust. 2, art. 54, art. 64, art. 80 ust. 1 pkt 1-3, art. 116, art. 119, art. 129, art. 130, art.
132, art. 133, art. 134, art. 140 pkt 4 stanowią pomoc publiczną udzielaną w zakresie i na
zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego
dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Do wskazanych przepisów mają
zastosowanie szczególne zasady dotyczące pomocy publicznej. W przepisie tym
zamieszczono również obowiązek składania odpowiednich oświadczeń związanych z
korzystaniem z pomocy publicznej oraz obowiązek wystawienia zaświadczeń przez

104