Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

stworzenia była luka infrastrukturalna. Nowy pakiet przewidywał specjalne środki dla
nowych krajów związkowych w latach 2005-2019 na pomoc finansową federacji na rzecz
nowych krajów związkowych w postaci tzw. przekazów uzupełniających specjalnego
przeznaczenia dla przezwyciężenia luki infrastrukturalnej i wyrównania słabszej pozycji
finansowej oraz na pomoc finansową przeznaczoną na wspieranie inwestycji w ramach
Zadania Wspólnego, pomocy finansowej, subwencji inwestycyjnych.
W chwili obecnej jednym z rozwiązań mającym wpłynąć na wzrost zatrudnienia jest
zwolnienie pracownika z obowiązku opłacania składek ubezpieczenia socjalnego dla
„dorabiających” w ramach tzw. minipracy (do 400 EUR brutto miesięcznie). Składkę w takim
przypadku płaci tylko pracodawca (52 EUR na kasę chorych i 60 EUR na ubezpieczenie
emerytalne). Innym rozwiązaniem jest wypłata prywatnym pośrednikom pracy (agencjom
pracy) kwoty do 2500 EUR w przypadku znalezienia zatrudnienia dla bezrobotnego.
Warunkiem jest przynajmniej 6-tygodniowe jego zatrudnienie.
Ponadto w obowiązującej od dnia 1 stycznia 2011 r. nowelizacji ustawy o szansach na
zatrudnienie przedłużono do końca marca 2012 r. specjalne regulacje w zakresie pracy w
skróconym wymiarze czasu (wypłata przez urzędy pracy specjalnego zasiłku, opłacanie przez
nie połowy składek na ubezpieczenia społeczne płaconych przez pracodawcę oraz całości
płaconych przez pracownika, jeśli ten doskonali się zawodowo). Regulacje te przyjęto w II.
pakiecie koniunkturalnym w styczniu 2009 r. Na ten sam okres przedłużono regulacje w
zakresie wspierania dokształcania zawodowego osób starszych oraz pracowników
młodocianych. Zmniejszono jednocześnie maksymalną wysokość podstawy, od której nie
nalicza się składki na ubezpieczenie zdrowotne. W 2011 r. wprowadzono ponadto tzw.
stypendium niemieckie w wysokości 300 EUR miesięcznie dla zdolnych studentów,
niezależnie od kraju pochodzenia. Połowę stypendium finansuje budżet, a resztę fundacje
i wielkie koncerny.

5. Wymogi UE dotyczące pomocy publicznej

Zasadą określoną w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej4 jest
generalny zakaz udzielania przez Państwa Członkowskie lub przy użyciu zasobów
państwowych pomocy publicznej w jakiejkolwiek formie. Aby można było mówić o pomocy
publicznej, zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE, muszą być spełnione następujące przesłanki: po

4 Dz. Urz. UE C 115/47 z 9.05.2008 r., wersja skonsolidowana Dz.Urz.UE C 83/49 z 30marca 2010 r.
zwany dalej: „TFUE”.

90
pierwsze, musi mieć miejsce interwencja państwa lub interwencja przy użyciu zasobów
państwowych, po drugie, musi istnieć możliwość, że interwencja wpłynie na wymianę
handlową między państwami członkowskimi, po trzecie, konieczne jest, aby przyznawała ona
beneficjentom korzyści poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub sprzyjanie
produkcji niektórych towarów, po czwarte, musi ona zakłócać konkurencję lub grozić jej
zakłóceniem.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Europejskiego Trybunały Sprawiedliwości (Trybunału
Sprawiedliwości UE), pojęcie „pomocy państwowej” jest szersze aniżeli pojęcia dotacji i
subwencji, ponieważ obejmuje nie tylko rzeczywiste świadczenia, takie jak same subwencje,
ale również środki, które w różnej formie zmniejszają obciążenia, na które zwykle narażony
jest budżet przedsiębiorstwa i które w ten sposób, nie będąc subwencjami w ścisłym tego
słowa znaczeniu, mają ten sam charakter i identyczne skutki5. Pomoc państwa w rozumieniu
art. 107 TFUE stanowi więc także środek, w drodze którego władze państwowe przyznają
pewnym przedsiębiorstwom zwolnienie podatkowe. rodek ten nie jest wprawdzie związany
z przeniesieniem zasobów państwowych, niemniej stawia beneficjentów w korzystniejszej
sytuacji finansowej względem innych podatników; stanowi więc pomoc państwa w
rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE6. Podobnie pomoc państwa może stanowić środek
przyznający pewnym przedsiębiorstwom obniżkę podatku lub odroczenie terminu zapłaty
normalnie należnego podatku.
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości7 wynika także, iż pomoc publiczna
przyznana przedsiębiorstwu, które świadczy jedynie usługi na rynku lokalnym lub
regionalnym, może mieć wpływ na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.
Uznaje się bowiem, iż przyznanie pomocy publicznej takiemu przedsiębiorcy zmniejsza
szanse na świadczenie tych usług na tym terenie przez przedsiębiorstwa mające siedzibę
w innym Państwie Członkowskim. Ponadto za pomoc uznaje się interwencje, które
niezależnie od ich formy mogą uprzywilejowywać przedsiębiorstwa w sposób bezpośredni
lub pośredni8 oraz które mogą zostać uznane za korzyści, jakiej przedsiębiorstwo będące
beneficjentem nie uzyskałoby w normalnych warunkach rynkowych9.

5Wyroki ETS z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie C-143/99 Adria-WienbPipeline i
Wieterdorfer&PeggauerZementwerke oraz z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-501/00 Hiszpania
przeciwko Komisji.
6Wyrok ETS z dnia 15 marca 1994 r. w sprawie C-387/92 BancoExterior de España.
7Wyrok ETS z dnia 13 lipca 1988 r. w sprawie 102/87 Francja przeciwko Komisji, wyrok ETS z dnia 21
marca 1991 r. w sprawie C-305/89 Włochy przeciwko Komisji, wyrok ETS z dnia 24 lipca 2003 r. w
sprawie C-280/00.
8 Wyrok ETS z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64 Costa.
9 Wyrok ETS z dnia 11 lipca 1999 r. w sprawie C-342/96 Hiszpania przeciwko Komisji, wyrok ETS z

91
Za pomoc państwa, podlegającą ograniczeniom wynikającym z art. 107 i nast. TFUE, ETS nie
uznał natomiast interwencji polegającej na przyznaniu przez państwo rekompensat
stanowiących
świadczenia wzajemne za świadczenia przedsiębiorstw będących
beneficjentami w celu wykonania zobowiązań do świadczenia usług publicznych10. Aby
jednak w konkretnym przypadku można było uniknąć zakwalifikowania takiej pomocy jako
pomocy państwa, muszą być spełnione następujące przesłanki:
1) przedsiębiorstwo powinno być rzeczywiście obciążone wykonywaniem
zobowiązań do świadczenia usług publicznych, a zobowiązania te powinny
być jasno określone,
2) wysokość rekompensaty powinna zostać ustalona w obiektywny i przejrzysty
sposób, tak aby nie powodowała ona powstania dodatkowej korzyści
ekonomicznej, która mogłaby powodować uprzywilejowanie przedsiębiorstwa
będącego beneficjentem względem przedsiębiorstw z nim konkurujących,
3) rekompensata nie może przekraczać kwoty niezbędnej do pokrycia całości lub
części kosztów poniesionych w celu wykonywania zobowiązań do świadczenia
usług publicznych, przy uwzględnieniu związanych z nimi przychodów oraz
rozsądnego zysku z tytułu wypełniania tych zobowiązań,
4) wybór przedsiębiorstwa, któremu ma zostać powierzone wykonywanie
zobowiązań do świadczenia usług publicznych, nie został w danym przypadku
dokonany w ramach procedury udzielania zamówień publicznych,
pozwalającej na wyłonienie kandydata zdolnego do świadczenia tych usług po
najniższym koszcie dla społeczności. Poziom koniecznej rekompensaty
powinien być ustalony na podstawie analizy kosztów, jakie przeciętne
przedsiębiorstwo, prawidłowo zarządzane i wyposażone w środki odpowiednio
do tego, by móc uczynić zadość wymogom stawianym usługom publicznym,
poniosłoby na wykonanie takich zobowiązań, przy uwzględnieniu związanych
z nimi przychodów oraz rozsądnego zysku osiąganego przy wypełnianiu tych
zobowiązań.
Zakaz udzielania pomocy publicznej nie jest jednak bezwzględny, a przepisy Traktatu
przewidują wyjątki od tej zasady. Zgodnie z art. 107 ust. 3 TFUE za zgodne z rynkiem
wewnętrznym może zostać uznana:

dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie C-342/96 Hiszpania przeciwko Komisji.
10 Wyrok ETS z dnia 7 lutego 1985 r. w sprawie 240/83 ADBHU oraz wyrok ETS z dnia 22 listopada
2001 r. w sprawie C-53/00 Ferring.

92
1) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów,
w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których
istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia,
2) pomoc przeznaczona na wpieranie realizacji ważnych projektów
stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub
mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa
Członkowskiego,
3) pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych działań
gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia
warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym
interesem,
4) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa
kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i
konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym
interesem,
5) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, podjęta
większością kwalifikowaną, na wniosek Komisji.
W przypadku, gdy ustawa przewiduje pomoc mieszczącą się w powyższym zakresie,
wówczas konieczne jest zgłoszenie środka pomocowego do oceny Komisji Europejskiej (tzw.
notyfikacja). Postępowanie to kończy się wydaniem przez Komisję Europejską decyzji, w
której stwierdza się, czy zgłoszony środek pomocowy jest dopuszczalny, czy też nie.
Szczegółowo kwestie związane z udzielaniem pomocy regulują:
1) rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r.
ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE11 oraz
2) rozporządzenie Komisji(WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r.
wykonujące rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiające
szczegółowe zasady zastosowania artykułu 93 Traktatu WE12.
Rozporządzenie 659/1999 w rozdziale II zawiera uregulowania dotyczące procedury
podlegającej zgłoszeniu. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Państwo Członkowskie
zgłasza Komisji w odpowiednim czasie plany przyznania nowej pomocy a Komisja
bezzwłocznie informuje to Państwo Członkowskie o otrzymaniu zgłoszenia. Zgłoszenie
powinno zawierać wszelkie informacje umożliwiające dokonanie przez Komisję oceny, czy

11 Dz.U.UE.L.99.83.1 ze zm., zwane dalej: „Rozporządzeniem 659/1999”.
12 Dz.U.UE.L.04.140.1 ze zm., zwane dalej” „Rozporządzeniem 794/2004”.

93
zgłoszony środek pomocowy jest dopuszczalny. Pomoc, która podlega zgłoszeniu, nie może
zostać zrealizowana przez Państwo Członkowskie do czasu podjęcia przez Komisję decyzji
zezwalającej na taką pomoc lub do czasu uznania takiej decyzji Komisji za podjętą.
Rozporządzenie 659/1999 przewiduje także procedurę wstępnego badania zgłoszenia przez
Komisję. W przypadku, gdy Komisja po przeprowadzeniu badania wstępnego dojdzie do
przekonania, że nie ma żadnych wątpliwości co do zgodności środka będącego przedmiotem
zgłoszenia ze wspólnym rynkiem, podejmuje decyzję, że środek jest zgodny ze wspólnym
rynkiem. Z kolei w przypadku, gdy po przeprowadzeniu wstępnego badania Komisja
stwierdza, że zaistniały wątpliwości, podejmuje wówczas tzw. decyzję o wszczęciu formalnej
procedury dochodzenia. Rozporządzenie 659/1999 ustanawia dla Komisji termin na wydanie
decyzji w toku wstępnego badania zgłoszenia. Odpowiednia decyzja powinna być podjęta w
terminie dwóch miesięcy. Termin ten liczony jest od dnia następnego po otrzymaniu przez
Komisję kompletnego zgłoszenia. Zgłoszenie uznaje się natomiast za kompletne, jeżeli w
terminie dwóch miesięcy od jego otrzymania lub od otrzymania wszelkich dodatkowych
informacji, o jakie się zwrócono, Komisja nie zażądała żadnych dalszych informacji. Okres
ten może być przedłużony. Niemniej wymagana jest wówczas zgoda zarówno Komisji, jak
też Państwa Członkowskiego. Istnieje również możliwość ustalenia przez Komisję krótszych
terminów w uzasadnionych przypadkach.
Gdyby jednak Komisja w powyższych terminach nie wydała decyzji, wówczas pomoc uznaje
się za dozwoloną. Państwo Członkowskie może wówczas wprowadzić te środki pomocowe
po uprzednim zgłoszeniu Komisji, chyba że Komisja podejmie odpowiednią decyzję w
terminie 15 dni roboczych od otrzymania zgłoszenia. Komisja może także wystąpić do
Państwa Członkowskiego o udzielenie dodatkowych informacji, gdy uzna, że informacje
dostarczone przez Państwo Członkowskie nie są wystarczające.
W przypadku wszczęcia przez Komisję formalnej procedury dochodzenia, decyzja w tej
sprawie powinna zawierać podsumowanie odpowiednich kwestii faktycznych i prawnych,
wstępną ocenę Komisji odnośnie charakteru proponowanego środka oraz określa wątpliwości
co do jego zgodności ze wspólnym rynkiem. Państwo Członkowskie może przedstawić
Komisji uwagi w wyznaczonym przez Komisję terminie. Procedura powyższa kończy się
wydaniem decyzji. Komisja może jednak do decyzji pozytywnej załączyć warunki, na jakich
dana pomoc może zostać uznana za zgodną ze wspólnotowym rynkiem i może ustanowić
obowiązki umożliwiające monitorowanie zgodności z decyzją.
Na wydanie decyzji o zgodności lub niezgodności środka pomocowego ze wspólnym rynkiem
w toku formalnej procedury dochodzenia Komisja ma 18 miesięcy od jej wszczęcia. Termin

94