Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego

Druk nr 1269

Warszawa, 5 lutego 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja








Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Arkadiusza Mularczyka.

(-) Jacek Bogucki; (-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz
Górski; (-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Józef
Rojek; (-) Andrzej Romanek; (-) Piotr Szeliga; (-) Tadeusz Woźniak;
(-) Marzena Dorota Wróbel; (-) Jan Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro;
(-) Jarosław aczek.



Projekt
USTAWA
z dnia ………
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego.

Art. 1. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
z 1964 r.4, Nr 3, poz. 296 z późn. zm.1) wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 788 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Jeżeli uprawnienie lub obowiązek przeszły na inną osobę, sąd nada
klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to
będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem
urzędowo poświadczonym.”;
2) W art. 889 § 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) przesyła do oddziału lub innej jednostki organizacyjnej banku, w którym
dłużnik posiada rachunek, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej
dłużnika, wynikającej z posiadania rachunku bankowego, w tym rachunku
bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy, do wysokości należności
będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank,

1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i
Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z
1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z
1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz.
318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994
r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr
149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752,
Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i
554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i
1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz.
1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84,
poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz.
2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130,
poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr
68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172,
poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz.
98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz.
1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr
267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208,
poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656 i Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz.
331, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz.
849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378 i Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr
96, poz. 609 i 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr
171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 228, poz. 1507, Nr 231, poz. 1547 i Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 26,
poz. 156, Nr 67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179, poz. 1395 i Nr 216, poz. 1676, z
2010 r. Nr 3, poz. 13, Nr 7, poz. 45, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684, Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr
152, poz. 1018, Nr 155, poz. 1037, Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1307, Nr 215, poz. 1418, Nr 217, poz. 1435 i
Nr 241, poz. 1621, z 2011 r. Nr 34, poz. 173, Nr 85, poz. 458, Nr 87, poz. 482, Nr 92, poz. 531, Nr 112, poz.
654, Nr 129, poz. 735, Nr 138, poz. 806 i 807, Nr 144, poz. 854, Nr 149, poz. 887, Nr 224, poz. 1342, Nr 233,
poz. 1381 i Nr 234, poz. 1391 oraz z 2012 r. poz. 908 i 1445. 
aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości
zajętej wierzytelności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o
przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty; zawiadomienie jest skuteczne
także w wypadku niewskazania rachunku bankowego, w tym rachunku
bankowego obejmującego wkład oszczędnościowy. Przed przekazaniem
zajętej wierzytelności komornikowi bank bezzwłocznie zawiadamia
posiadacza rachunku w sposób określony w umowie rachunku o
zablokowaniu środków wraz z informacją, że po upływie trzech dni od daty
zawiadomienia zablokowane środki zostaną przekazane komornikowi.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia.




























UZASADNIENIE
1.
Potrzeba i cel wydania ustawy
Egzekucja z wierzytelności z rachunku bankowego nabrała większego
znaczenia wraz ze wzrostem stopnia powszechności umowy rachunku bankowego
zawieranej przez osoby fizyczne, głównie konsumentów, przy czym zjawiskiem
powszechnym jest posiadanie przez jedną osoba nawet kilku rachunków bankowych,
także w różnych bankach. Regulację stosunków cywilnoprawnych między bankiem a
posiadaczem rachunku zawierają przepisy Kodeksu cywilnego (art. 725 i n. k.c.),
bardziej szczegółowe zaś unormowanie treści stosunku prawnego między bankiem a
posiadaczem rachunku zawierają przepisy prawa bankowego. Uregulowaniu
dotyczącemu egzekucji z rachunków bankowych podlegają wszystkie rodzaje
rachunków bankowych.
Proponowane zmiany w zakresie regulacji zawartych w art. 889 § 1 ust. 1
k.p.c. mają na celu wyeliminowanie sytuacji, w których skierowano egzekucję do
wierzytelności z rachunku bankowego przeciwko osobie (podmiotowi), która nie jest
dłużnikiem (czyli przeciwko osobie niewymienionej w tytule wykonawczym – kazus
pani Danuty z Sochaczewa).
Zgodnie z proponowaną zmianą w zakresie regulacji art. 889 § 1 ust. 1 k.p.c.
przed przekazaniem zajętej wierzytelności komornikowi bank bezzwłocznie
zawiadamia posiadacza rachunku w sposób określony w umowie rachunku o
zablokowaniu środków wraz z informacją, że po upływie trzech dni od daty
zawiadomienia zablokowane środki zostaną przekazane komornikowi. Propozycja
zmiany podyktowana jest koniecznością umożliwienia podjęcia obrony przez osobę,
która faktycznie dłużnikiem nie jest (nie została wymieniona w tytule wykonawczym),
a której rachunek bankowy został zajęty przez komornika sądowego w toku
prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Proponowana zmiana ma na celu przede
wszystkim wyeliminowanie pomyłek co do osoby będącej dłużnikiem (również na
skutek błędnego wniosku wierzyciela egzekwującego w tym zakresie). Wskazany czas
na podjęcie obrony wynosi trzy dni – nie jest on na tyle długim okresem, by można
było mówić o utrudnianiu przeprowadzenia egzekucji, czy też o przewlekaniu
postępowania egzekucyjnego, a jednocześnie czas ten wystarcza na podjęcie obrony
przez osobę, której zajęto rachunek bankowy, a która dłużnikiem w sprawie nie jest.
Pośrednio wprowadzenie trzydniowego terminu celem podjęcia obrony przez
posiadacza rachunku bankowego niebędącego jednocześnie dłużnikiem zapobiega
prowadzeniu egzekucji np. na podstawie kilku kserokopii tytułów wykonawczych,
które wraz wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego mogą być
skierowane do kilku komorników sądowych.
Propozycja nowelizacji art. 889 § 1 ust. 1 k.p.c. jest odpowiedzią na postulaty
wprowadzenia obowiązku wskazywania przez sąd numeru Powszechnego
Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwanego "numerem PESEL", czyli 11-
cyfrowego, stałego symbolu numerycznego, jednoznacznie identyfikującego osobę
fizyczną, w którym sześć pierwszych cyfr oznacza datę urodzenia (rok, miesiąc,
dzień), kolejne cztery - liczbę porządkową i płeć osoby, a ostatnia jest cyfrą kontrolną
służącą do komputerowej kontroli poprawności nadanego numeru ewidencyjnego - w
tytule wykonawczym.
Należy z całą mocą podkreślić, że strony postępowania rozpoznawczego przed
sądem częstokroć nie posiadają wiedzy na temat numerów PESEL przeciwników
procesowych, przy czym możliwość ustalenia tego numeru jest całkowicie wyłączona
w przypadku czynów niedozwolonych. Obowiązek wskazywania numeru PESEL w
konsekwencji niejednokrotnie prowadziłby do naruszenia bezpieczeństwa obrotu
cywilnoprawnego w przypadku niemożności wskazania przez stronę tegoż numeru.
Równocześnie wskazanie numeru PESEL nie gwarantuje, że nie dojdzie do pomyłki i
w konsekwencji na etapie postępowania wykonawczego egzekucja nie zostanie
skierowana do osoby niebędącej dłużnikiem. Ponadto warto w tym miejscu zaznaczyć,
że uprzednio w aktach notarialnych nie było obowiązku wskazywania numeru PESEL,
dodatkowo w księgach wieczystych również nie jest on wskazywany – co w znaczny
sposób utrudnia wykonanie obowiązku wskazywania tego numeru w tytule
wykonawczym.
Projektowane zmiany są także odpowiedzią na propozycje wskazywania
numeru PESEL przy nadawaniu klauzuli wykonalności. Wedle pomysłodawców
wspomnianego projektu sąd miałby wpisywać numer PESEL przy nadawaniu klauzuli
wykonalności, a byłoby to możliwe, ponieważ sądy uzyskały dostęp do bazy
ewidencji ludności. Należy jednak podkreślić, że Kodeks postępowania cywilnego
odnosi się do miejsca zamieszkania (np. art. 126), a nie miejsca zameldowania. Stąd,
gdy powód zobowiązany jest do wskazania miejsca zamieszkania, baza zawierająca
adresy zameldowania będzie całkowicie nieprzydatna. Wystarczy wskazać chociażby