Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Księstwem Andory o wymianie informacji w sprawach podatkowych, podpisanej w Andorra la Vella dnia 15 czerwca 2012 r.

Zawarcie umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych stało się
możliwe z uwagi na całkowitą zmianę podejścia administracji Andory do kwestii
wymiany informacji podatkowych.
Zgodnie z artykułem 1 Konstytucji z 14 marca 1993 r. Księstwa Andory (weszła
w życie 4 maja 1993 r.), Andora to księstwo parlamentarne. Na czele państwa stoją
wspólnie i niepodzielnie Biskup Urgell i Prezydent Republiki Francuskiej, zwani
„Współksiążętami”. Ich główną rolą jest stać na straży Konstytucji i rozstrzygać
spory pomiędzy instytucjami państwowymi, gdy okaże się to konieczne. Na
wniosek Szefa Rządu ogłaszają wybory powszechne. Na wniosek Parlamentu
mianują Szefa Rządu. Akredytują dyplomatów wyjeżdżających za granicę
i przyjmują dyplomatów akredytowanych w Andorze. Mianują także jednego
członka Trybunału Konstytucyjnego oraz Najwyższej Rady Sprawiedliwości.
Każdy „Współksiążę” mianuje w Andorze swojego stałego przedstawiciela, który
na bieżąco informuje go o sytuacji w kraju.

II. Stosunki gospodarcze między Rzecząpospolitą Polską a Andorą
Współpraca handlowa oraz inwestycyjna pomiędzy Rzecząpospolitą Polską
a Andorą
Handel zagraniczny
Wartość obrotów handlowych między Polską i Andorą nie jest wysoka (do roku
2007 nie przekraczała 1 mln euro), jednak stale rośnie. O ile w latach 2006 i 2007
Polska miała jeszcze wyraźnie ujemne saldo w wymianie towarowej z Andorą, od
roku 2008 notowana jest nadwyżka, która utrzymywała się przez kolejne lata
(w 2009 r.: 1,3 mln euro, w 2010 r.: 400 tys. euro). W okresie I–V 2011 r. jej
poziom wyniósł 89 tys. euro, a poziom obrotów spadł znacznie w porównaniu
z tym samym okresem roku 2010 (-79%).
Poniższa tabela przedstawia dane udostępnione przez Ministerstwo Gospodarki RP.
Tab. 1. Wymiana handlowa między Polską a Andorą w latach 2006–2011 (w tys. euro)

2006
2007
2008
2009
2010
I–V
2011
obroty
514
682
1 753
2 236
3 853
497
towarowe
3

Import
360
508
827
481
1 726
204
Eksport
154
174
926
1 755
2 127
293
dynamika
wzrostu
eksportu
(analogiczny
+12,4%
+533%
+90%
+21%
-79%
okres
poprzedniego
roku =
100%)
saldo bilansu
-206 -335 99 1
274 400 89
handlowego

W 2010 r. towary wyeksportowane z Polski do Andory to przede wszystkim
„gotowe artykuły spożywcze” (ponad 1,2 mln euro), „tworzywa sztuczne, wyroby
z nich, kauczuk i wyroby z kauczuku” (ponad 720 tys. euro) oraz „ścier drzewny
lub z innego włóknistego mat. celulozowego; papier i tektura” (ponad 60 tys. euro).
Z Andory sprowadzano w tym czasie „urządzenia mechaniczne i elektryczne do
rejestracji i odbioru dźwięku” (956 tys. euro), „tworzywa sztuczne” (ponad
437
tys.
euro) oraz „gotowe artykuły spożywcze” (ponad 194 tys. euro).
W pierwszych pięciu miesiącach 2011 r. z Polski do Andory wyeksportowano
gotowe artykuły spożywcze (za kwotę 238 tys. euro), ścier drzewny (18 tys. euro)
oraz pojazdy i statki powietrzne (17 tys. euro). Z Andory sprowadzono w tym
czasie obuwie, nakrycia głowy i parasole (196 tys. euro), skóry (2 tys. euro),
przyrządy i aparaty optyczne (1,9 tys. euro) oraz urządzenia do nagrywania
dźwięku (1,7 tys. euro).

III. Krótka charakterystyka przepisów Umowy
Umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Andorą została przygotowana
w oparciu o Modelową Umowę OECD o wymianie informacji w sprawach
podatkowych.
Podatki, których dotyczy Umowa
W przypadku Polski jest to: podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek
dochodowy od osób fizycznych.
4

W przypadku Andory: podatek z tytułu przeniesienia własności majątku, podatek
od wzrostu wartości z tytułu przeniesienia własności majątku oraz istniejące
podatki bezpośrednie wprowadzone przez ustawodawstwo Andory.
Właściwość organów
Art. 2 wyjaśnia, iż Strona proszona o pomoc nie jest zobowiązana do udzielenia
informacji, które nie znajdują się w posiadaniu jej organów, lub też nie znajdują się
w posiadaniu lub pod nadzorem osób pozostających w ich właściwości miejscowej.
Obowiązek Strony proszonej o pomoc do dostarczenia informacji nie jest jednakże
ograniczony przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo osoby, której
informacje dotyczą lub przez miejsce zamieszkania, siedzibę lub obywatelstwo
osoby posiadającej bądź sprawującej nadzór nad proszonymi informacjami.
Określenie „organy” w powyższym artykule dotyczą wszystkich agencji
rządowych, niemniej jednak Strona proszona o pomoc nie powinna być
zobowiązana do dostarczenia informacji będących w posiadaniu „organów”, jeżeli
okoliczności opisane w art. 7 miały miejsce.
Zasady interpretacji określeń stosowanych w Umowie
Treść art. 4 ust. 2 jest uregulowaniem funkcjonującym zarówno w Modelowej
Umowie OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych, jak i Modelowej
Konwencji OECD w sprawie dochodu i majątku (odpowiednik art. 3 ust. 2), a także
jest zamieszczany w zdecydowanej większości zawieranych przez Polskę umów
o unikaniu podwójnego opodatkowania. Powyższe uregulowanie odnosi się do
ogólnych zasad interpretacji określeń stosowanych w Umowie, które nie są w niej
zdefiniowane. Z uwagi na fakt, iż umowy podatkowe zawierane są przez
jurysdykcje o różnych systemach podatkowych, ich treść jest swoistym
kompromisem, zawieranym przy uwzględnieniu dość dużego stopnia uogólnienia.
Konieczność uwzględnienia w umowie podatkowej definicji każdego z terminów
w niej występujących, doprowadziłaby prawdopodobnie do braku możliwości jej
zawarcia, właśnie z uwagi na duże różnice w systemach prawnych obu stron
umowy. Z tego względu, umowy podatkowe delegują definiowanie większości
pojęć do prawa wewnętrznego, gdyż jest to jedyna możliwość uwzględnienia jego
specyfiki. Należy również wspomnieć, iż odesłanie w zakresie definicji pojęć do
prawa wewnętrznego obu stron jest uzasadnione długotrwałą procedurą zmiany
5

umowy międzynarodowej. redni okres funkcjonowania takiej umowy wynosi ok.
30 lat. Przy ciągłej ewolucji systemów podatkowych, zmiany w prawie
wewnętrznym mogłyby spowodować brak możliwości efektywnego stosowania
umowy międzynarodowej, z uwagi na funkcjonowanie sprzecznych lub różnych
definicji w obu aktach prawnych. Mimo prymatu umowy nad prawem
wewnętrznym, definicja zawarta w umowie, odnosząca się do nieistniejących już
w praktyce rozwiązań nie spełniłaby zamierzonej funkcji. Zatem międzynarodowe
umowy podatkowe definiują wyłącznie pojęcia o charakterze fundamentalnym,
niezbędne do ich funkcjonowania i zachowania intencji umawiających się stron.
Wymiana informacji
Modelowa Umowa obejmuje jedynie wymianę na żądanie (artykuł 5). Art. 5
zawiera ogólną zasadę, że właściwy organ Strony proszonej o pomoc na żądanie
Strony wnioskującej udziela informacji do celów określonych w art. 1. Informacje
będą wymieniane bez względu na to, czy Strona proszona o pomoc potrzebuje ich
do własnych celów podatkowych, jak również niezależnie od tego, czy czyn
podlegający dochodzeniu stanowi przestępstwo na podstawie prawa Strony
proszonej o pomoc, która jest zobowiązana do podjęcia wszelkich starań w celu
dostarczenia informacji Stronie wnioskującej. Artykuł zawiera także m.in.
uregulowania zobowiązujące umawiające się Strony do przekazania żądanych
informacji, w formie zeznań świadków i uwierzytelnionych kopii oryginalnych
dokumentów oraz informacji pochodzących z banków, innych instytucji
finansowych oraz od wszelkich osób. Obowiązek uchylenia tajemnicy bankowej
ma duże znaczenie.
Art. 5 ust. 2 zobowiązuje Stronę proszoną o pomoc do podjęcia wszelkich działań
mających na celu dostarczenie wnioskowanych informacji. Celem powyższego
przepisu jest zapewnienie, by Strona proszona o pomoc nie odmawiała pomocy
administracyjnej partnerowi umownemu z uwagi na brak wewnętrznego interesu
w posiadaniu danej kategorii informacji. Ma to przede wszystkim znaczenie
w
odniesieniu do tzw. rajów podatkowych, gdzie przy braku podatków
dochodowych, informacje dotyczące dochodów rezydentów i nierezydentów nie są
gromadzone przez właściwe organy państwa.
Nie zachodzi również w tym przypadku niebezpieczeństwo wykroczenia poza
zasady obowiązujące w demokratycznym państwie prawa. Określenie „środki
6

gromadzenia informacji” zostało zdefiniowane w art. 4 ust. 1 lit. n) umowy, są to:
„przepisy prawa oraz procedury administracyjne lub sądowe umożliwiające
Umawiającej się Stronie uzyskiwanie i przekazywanie informacji będących
przedmiotem wniosku”.
Również art. 1 umowy szczegółowo definiuje zakres wymienianych informacji.
Informacje będą wymieniane wyłącznie w celu weryfikacji i prawidłowego
wdrażania obowiązków podatkowych w relacjach Polska – Andora.
Obowiązek uchylenia tajemnicy bankowej ma duże znaczenie w procesie
weryfikacji przez organ podatkowy prawidłowości deklarowanej podstawy
opodatkowania, w odniesieniu do dochodów uzyskanych za granicą. Zobowiązanie
do przekazania stosownych informacji przez instytucje bankowe i finansowe
wynika z artykułów 82 § 3 oraz 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja
podatkowa. Natomiast wymiana informacji podatkowych z administracjami innych
państw przebiega w oparciu o treść działu VIIA ww. ustawy oraz zawartych umów
międzynarodowych.
Warunki odrzucenia wniosku o dostarczenie informacji
Art. 7 Umowy zawiera zwyczajowe powody odmówienia udzielenia informacji,
jakie można znaleźć w innych międzynarodowych aktach dotyczących wymiany
informacji. Ponadto, zawiera także kilka ważnych innowacji i bardziej
precyzyjnych sformułowań. Jak wspomniano wyżej, Umowa nie zezwala na
oddalenie prośby tylko dlatego, że Strona proszona o pomoc nie potrzebuje danej
informacji dla własnej praktyki administracyjnej.
Zgodnie z art. 5 ust. 6 lit. d) wymagane jest podanie celu podatkowego, dla którego
informacja jest poszukiwana, a art. 5 ust. 6 litery g)–h) zobowiązują Stronę
wnioskującą do oświadczenia, że wniosek jest zgodny z jej ustawodawstwem lub
praktyką administracyjną, a także, gdyby informacja była dostępna w ramach
jurysdykcji wnioskującej, to właściwy organ Strony wnioskującej byłby w stanie
uzyskać informację na podstawie jej prawa lub w toku normalnej procedury
administracyjnej oraz że Strona wnioskująca wykorzystała wszelkie środki
dostępne na jej terytorium dla uzyskania informacji.
Koszty
Ustalenie ogólnej normy w kwestii dzielenia kosztów wynikających z wymiany
7