Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych

czych, w których łączenie wiąże się zazwyczaj ze
znacznymi redukcjami zatrudnienia w związku
z koniecznością eliminacji powtarzających się funkcji,
stanowisk pracy, punktów dystrybucji, rynków zbytu
itp. (wykorzystanie efektu synergii), informacja
o prawdopodobnych skutkach połączenia dla zatrud-
nienia jest na tyle doniosła społecznie (dowodów na
co dostarcza krajowa i międzynarodowa praktyka na
tzw. rynku fuzji i przejęć zwanym M&A), że również
z tego względu włączenie jej do planu łączenia jako
elementu obligatoryjnego jest wskazane. Problem
zamieszczenia tej informacji należy zatem rozpatry-
wać nie w kategorii utrudnienia łączenia (plany
dotyczące skutków połączenia dla zatrudnienia i tak
są bowiem sporządzane), ale w kontekście przejrzy-
stości procesu łączenia dla udziałowców oraz intere-
sariuszy, a także zidentyfikowania tej informacji przez
krajowego ustawodawcę „w ślad” za praktyką obrotu,
jako jednego z kluczowych elementów analizy
ekonomiczno-finansowej skutków łączenia spółek.
Brak takiego elementu w art. 499 § 1 K.s.h. należy
zatem postrzegać jako wadę istniejącej regulacji, a nie
jej zaletę,
2) „dzień, od którego czynności łączących się spółek
będą uważane, do celów rachunkowości, za czyn-
ności dokonywane na rachunek spółki powstającej
w wyniku połączenia transgranicznego” (art. 5 lit. g
Dyrektywy) – również w tym przypadku zamieszczenie
takiej informacji w planie łączenia krajowego nie
stanowi utrudnienia, ale logiczną i oczywistą kon-
sekwencję gospodarczą procesu łączenia. Brak takie-
go elementu w art. 499 § 1 K.s.h. należy zatem
postrzegać jako wadę istniejącej regulacji, a nie jej

26
zaletę. Wymaga także podkreślenia, że obecna
regulacja nie odpowiada w tym zakresie wymogowi
wynikającemu z art. 5 ust. 1 lit. e Trzeciej Dyrektywy
dotyczącej łączenia spółek akcyjnych,
3) „jeżeli jest to właściwe, informacje na temat procedur,
według których zostaną określone zasady udziału
pracowników w ustaleniu ich praw uczestnictwa
w spółce powstającej w wyniku połączenia transgra-
nicznego” (art. 5 lit. j Dyrektywy) – jest to element
najbardziej dyskusyjny. Jednak jeżeli wziąć pod
uwagę fakt, że zapewnienie udziału pracowników
w łączeniu krajowym miałoby charakter opcjonalny,
a więc nienarzucany prawnie, wówczas brak takiego
mechanizmu powoduje, że informacja taka nie będzie
musiała być zamieszczana w planie łączenia.
Proponowane rozwiązanie uwzględnia przypadek
krajowego łączenia z udziałem spółki objętej obligato-
ryjnym reżimem uczestnictwa pracowników wynikają-
cego z ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji
i prywatyzacji (art. 14-16), w którym określenie zasad
udziału pracowników może okazać się prawnie do-
niosłe,
4) „informacje na temat wyceny aktywów i pasywów
przenoszonych na spółkę powstającą w wyniku połą-
czenia transgranicznego” (art. 5 lit. k Dyrektywy)
– również w tym przypadku zamieszczenie takiej
informacji w planie łączenia krajowego nie stanowi
utrudnienia, ale logiczną i oczywistą konsekwencję
„biznesową”
łączenia. Brak takiego elementu
w art. 499 § 1 K.s.h. należy zatem postrzegać jako
wadę istniejącej regulacji, a nie jej zaletę,
5) „dzień zamknięcia bilansów uczestniczących w połą-
czeniu spółek, wykorzystanych dla ustalenia warun-

27
ków połączenia transgranicznego” (art. 5 lit. k
Dyrektywy) – również w tym przypadku zamieszczenie
takiej informacji w planie łączenia krajowego nie
stanowi utrudnienia, ale logiczną i oczywistą
konsekwencję „biznesową” łączenia. Brak takiego
elementu w art. 499 § 1 K.s.h. należy zatem
postrzegać jako wadę istniejącej regulacji, a nie jej
zaletę.
5. Ostatecznie proponuje się przyjęcie drugiego wariantu, tj.
odrębnego planu połączenia transgranicznego. Pozwala
to wyłączyć ingerencję w treść planu połączenia krajo-
wego, ugruntowanego w praktyce obrotu. Wydaje się
jednak, wraz z postępującą integracją wspólnego rynku
oraz w kontekście rysujących się obecnie planów zmiany
Trzeciej Dyrektywy dotyczącej łączenia spółek akcyjnych
(zmierzających właśnie do doprowadzania do pełnej
zbieżności reżimów łączenia krajowego i transgranicz-
nego), że pozostawianie odrębnej regulacji planów
połączenia krajowego i transgranicznego będzie wyma-
gało w przyszłości ponownej analizy.
Art. 5164. Ogłoszenie o wspólnym planie połączenia transgranicznego
(art. 6 Dyrektywy)
1. Biorąc pod uwagę, że natura połączenia transgranicznego
wymaga ogłaszania planu połączenia odrębnie przez
spółki podlegające prawu państwa członkowskiego, które
jest dla nich właściwe, niezbędne jest wprowadzenie
art. 5164 § 1 w celu uniknięcia wątpliwości interpre-
tacyjnych. W przypadku łączeń krajowych, ich natura nie
wymaga bowiem ogłaszania planu połączeń odrębnie
przez każdą ze spółek uczestniczących w łączeniu.
2. Artykuł 6 Dyrektywy stanowi, że wspólny plan ogłoszenia
podlega ogłoszeniu dla każdej z łączących się spółek,
w

sposób przewidziany w prawie krajowym każdego

28
Państwa Członkowskiego co najmniej jeden miesiąc przed
datą zgromadzenia wspólników, na którym ma zostać
podjęta uchwała o połączeniu. Miesięczny termin na
ogłoszenie określa także art. 6 Trzeciej Dyrektywy
dotyczącej łączenia się spółek akcyjnych. Przepis art. 500
§ 2 K.s.h. o łączeniu krajowym ustanawia dłuższy termin,
bo sześciotygodniowy. Kierując się zasadą zwiększania
konkurencyjności polskiego prawa spółek wydaje się, że
nie ma wystarczających przesłanek, aby ustanawiać
termin dłuższy niż wynika to zarówno z Trzeciej Dyrektywy
o łączeniu spółek akcyjnych, jak i z art. 6 ust. 1 Dyrektywy
w sprawie transgranicznego łączenia się spółek
kapitałowych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku
transgranicznego łączenia ze spółką kapitałową podlega-
jącą prawu państwa członkowskiego innego niż Polska,
w którym termin na ogłoszenie wspólnego planu połą-
czenia transgranicznego wynosi miesiąc, a więc odpo-
wiada terminowi z art. 6 Trzeciej i Dziesiątej Dyrektywy.
Polskie prawo spółek, bez doniosłych racji merytorycz-
nych, nie powinno zawierać rozwiązań bardziej
rygorystycznych niż określone w Dyrektywie.
3.
Przepis art. 500 §
2 K.s.h. będący odpowiednikiem
komentowanego przepisu wprowadza wymóg, stosownie
do którego ogłoszenie planu połączenia powinno nastąpić
co najmniej na sześć tygodni przed pierwszą uchwałą
połączeniową. Prowadzi to do wniosku, stosownie do
którego, jeżeli jedna ze spółek uczestniczących
w łączeniu. uchybi temu terminowi, wywołuje to negatywne
skutki także dla drugiej spółki uczestniczącej w łączeniu
(ewentualnie dla więcej niż jednej spółki, jeżeli w łączeniu
uczestniczą co najmniej trzy spółki). W doktrynie trwa
spór, jakie skutki wywołuje naruszenie terminu ogłoszenia
planu połączenia. Ratio legis zarówno art. 500 § 2 K.s.h.,

29
jak i art. 6 Dyrektywy nakazuje opowiedzieć się za
poglądem, stosownie do którego uchybienie temu
terminowi stanowi przeszkodę zarejestrowania połączenia
przez sąd rejestrowy. Wynika stąd, że jeżeli spółka
uczestnicząca w łączeniu, która zwołała walne
zgromadzenie lub zgromadzenie wspólników jako
pierwsza uchybiła terminowi na ogłoszenie planu
połączenia, to de lege lata pozostałe spółki uczestniczące
w połączeniu będą musiały powtórzyć zwołanie walnego
zgromadzenia lub zgromadzenia wspólników nawet, jeżeli
nie uchybiły terminowi na ogłoszenie planu połączenia.
W związku z tym proponuje się brzmienie art. 5164,
i odpowiadającą mu nowelizację art. 500 § 2 K.s.h., która
eliminuje takie ryzyko. Przepis art. 5164 został
zredagowany także w taki sposób, aby wyeliminować
podnoszone w doktrynie na tle art. 500 § 2 K.s.h.
wątpliwości, czy termin dotyczy wniosku o publikację planu
połączenia, czy jego ogłoszenia.
4. Nie można wykluczyć, że w łączeniu transgranicznym
będzie brać udział więcej niż jedna spółka krajowa.
W takim przypadku należy umożliwić tym spółkom
wspólne ogłoszenie planu połączenia tak jak w przypadku
łączenia krajowego, co zapewnia proponowana treść art.
5163 § 2, zawierająca odesłanie do przepisu art. 500 § 3
K.s.h. Proponowana nowelizacja przepisu art. 500 § 3
K.s.h. wyraźnie sankcjonuje postulowaną w doktrynie
możliwość jednokrotnego ogłoszenia o planie połączenia
ze skutkiem dla wszystkich spółek uczestniczących
w łączeniu [jest to rozwiązanie na pierwszy rzut oka
atrakcyjne, ponieważ zmniejsza koszty i formalności
związane z łączeniem]. Jeżeli spółki uczestniczące
w łączeniu nie zdecydują się na wspólne ogłoszenie,
wówczas termin na ogłoszenie biegnie odrębnie dla każdej

30