Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

5


4) braku prawa odwołania się do sądu od kary o charakte-
rze nieproporcjonalnym lub dyskryminującym;
5) wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo
ukaraniu z powodu odmowy odbycia służby wojskowej
podczas konfliktu zbrojnego, jeżeli odbywanie służby
wojskowej stanowiłoby zbrodnię lub działania, o których
mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3;
6) czynach skierowanych przeciwko osobom ze względu
na ich płeć lub małoletniość.

Art. 14. 1. Przy ocenie powodów prześladowania bierze się pod uwa-
gę, że:
1) pojęcie rasy obejmuje w szczególności kolor skóry, po-
chodzenie lub przynależność do określonej grupy et-
nicznej;
2) pojęcie religii obejmuje w szczególności:
a) posiadanie przekonań teistycznych, nieteistycznych
lub ateistycznych,
b) udział lub powstrzymanie się od udziału w obrzędach
religijnych, sprawowanych publicznie lub prywatnie,
indywidualnie lub zbiorowo,
c) inne akty o charakterze religijnym, wyrażane przeko-
nania lub formy zachowania indywidualnego lub
zbiorowego, wynikające z wierzeń religijnych lub
z nimi związane;
3) pojęcie narodowości nie jest ograniczone do posiadania
obywatelstwa lub jego braku, lecz obejmuje w szczegól-
ności przynależność do grupy określonej przez:
a) tożsamość kulturową, etniczną lub językową lub


6


b) wspólne pochodzenie geograficzne lub polityczne,
lub
c) powiązanie z ludnością w innym państwie;
4) pojęcie przekonań politycznych obejmuje w szczególno-
ści posiadanie opinii, myśli lub przekonań w sprawach
związanych z podmiotami, o których mowa w art. 16
ust. 1, dopuszczającymi się prześladowań oraz w spra-
wach ich polityki lub metod działania, bez względu na to,
czy osoba, która ubiega się o nadanie statusu uchodźcy
działała zgodnie z tą opinią, myślą lub przekonaniem;
5) grupa jest uznawana jako szczególna grupa społeczna,
jeżeli w szczególności posiada odrębną tożsamość
w kraju pochodzenia przez postrzeganie jej jako odręb-
nej od otaczającego społeczeństwa i jej członkowie po-
siadają wspólne cechy wrodzone lub wspólne pocho-
dzenie, których nie można zmienić, albo posiadają
wspólne cechy lub przekonania o takim znaczeniu dla
ich tożsamości lub świadomości, że członek grupy nie
może być zmuszony do ich zmiany.
2. W zależności od warunków istniejących w kraju pochodze-
nia szczególna grupa społeczna może stanowić grupę, której członkowie posia-
dają wspólną orientację seksualną, przy czym posiadanie orientacji seksualnej
nie może obejmować czynów, które według prawa polskiego są przestępstwa-
mi.
3. Uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju po-
chodzenia może istnieć, chociażby cudzoziemiec nie posiadał cech powodują-
cych prześladowanie z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycz-
nych lub przynależności do szczególnej grupy społecznej, jeżeli takie cechy są
mu przypisywane przez podmioty dopuszczające się prześladowań.



7


Art. 15. Cudzoziemcowi, który nie spełnia warunków do nadania statu-
su uchodźcy, udziela się ochrony uzupełniającej, w przypadku gdy powrót do
kraju pochodzenia może narazić go na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej
krzywdy przez:
1) orzeczenie kary śmierci lub wykonanie egzekucji,
2) tortury, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo karanie,
3) poważne i zindywidualizowane zagrożenie dla życia lub
zdrowia wynikające z powszechnego stosowania przemocy
wobec ludności cywilnej w sytuacji międzynarodowego lub
wewnętrznego konfliktu zbrojnego
– i ze względu na to ryzyko nie może lub nie chce korzystać
z ochrony kraju pochodzenia.

Art. 16. 1. Podmiotami dopuszczającymi się prześladowań, o których
mowa w art. 13, lub wyrządzającymi poważną krzywdę, o której mowa w art. 15,
mogą być:
1) organy władzy publicznej kraju pochodzenia;
2) ugrupowania lub organizacje kontrolujące kraj pocho-
dzenia lub znaczną część jego terytorium;
3) podmioty inne niż określone w pkt 1 i 2, w przypadku
gdy podmioty, o których mowa w pkt 1 i 2, w tym organi-
zacje międzynarodowe, nie mogą lub nie chcą zapewnić
ochrony przed prześladowaniem lub ryzykiem doznania
poważnej krzywdy.
2. Ochrona przed prześladowaniem lub ryzykiem doznania
poważnej krzywdy jest zapewniona, gdy podmioty, o których mowa w ust. 1
pkt 1 i 2, w tym organizacje międzynarodowe, podejmują niezbędne środki
w celu zapobieżenia prześladowaniom lub poważnej krzywdzie, w szczególno-
ści przez zapewnienie skutecznego systemu prawnego w zakresie rozpozna-
wania, zapobiegania i wykrywania czynów stanowiących prześladowania lub


8


poważną krzywdę oraz karania za takie czyny, i gdy zapewniają osobom prze-
śladowanym lub doznającym poważnej krzywdy dostęp do takiej ochrony.

Art. 17. 1. Cudzoziemiec może powoływać się na uzasadnioną obawę
przed prześladowaniem lub rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy,
spowodowane wydarzeniami, które nastąpiły po opuszczeniu kraju pochodze-
nia.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, uzasadniona obawa
przed prześladowaniem lub rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy
mogą być spowodowane działaniem cudzoziemca po opuszczeniu kraju pocho-
dzenia, w szczególności gdy były one wyrazem i kontynuacją przekonań lub
orientacji seksualnych posiadanych w kraju pochodzenia.

Art. 18. 1. Jeżeli na części terytorium kraju pochodzenia nie istnieją
okoliczności uzasadniające obawę cudzoziemca przed prześladowaniem lub
doznaniem poważnej krzywdy i istnieje uzasadnione przypuszczenie, że cudzo-
ziemiec będzie bez przeszkód mógł zamieszkać na tej części terytorium, uznaje
się, że nie istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem lub rzeczywiste
ryzyko doznania poważnej krzywdy w kraju pochodzenia.
2. Przy ocenie, czy sytuacja na części terytorium państwa po-
chodzenia jest zgodna z ust. 1, bierze się pod uwagę okoliczności dominujące
na tej części terytorium państwa oraz osobiste uwarunkowania cudzoziemca.

Art. 19. 1. Cudzoziemcowi odmawia się nadania statusu uchodźcy,
jeżeli:
1) nie istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem
w kraju pochodzenia;
2) korzysta z ochrony lub pomocy organów lub agencji Na-
rodów Zjednoczonych innych niż Wysoki Komisarz Na-
rodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców, pod wa-


9


runkiem że w danych okolicznościach cudzoziemiec ma
praktyczną i prawną możliwość powrotu na terytorium,
gdzie taka ochrona lub pomoc jest dostępna, bez zagro-
żenia jego życia, bezpieczeństwa osobistego lub wolno-
ści;
3) istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że:
a) popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wo-
jenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu
prawa międzynarodowego,
b) jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami
Narodów Zjednoczonych określonymi w Preambule
i art. 1 i 2 Karty Narodów Zjednoczonych,
c) popełnił zbrodnię o charakterze innym niż polityczny
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przed
złożeniem wniosku o nadanie statusu uchodźcy;
4) jest uważany przez organy władzy Rzeczypospolitej
Polskiej za osobę mającą prawa i obowiązki związane
z posiadaniem obywatelstwa polskiego.
2. Nadania statusu uchodźcy odmawia się także cudzoziem-
cowi, który podżegał albo w inny sposób brał udział w popełnieniu zbrodni lub
czynów, o których mowa w ust. 1 pkt 3.
3. Cudzoziemcowi, który złożył kolejny wniosek o nadanie sta-
tusu uchodźcy, można ponadto odmówić nadania statusu uchodźcy, jeżeli oba-
wa przed prześladowaniem jest oparta na okolicznościach, które celowo wytwo-
rzył po opuszczeniu terytorium kraju pochodzenia.

Art. 20. 1. Cudzoziemcowi odmawia się udzielenia ochrony uzupełnia-
jącej, jeżeli:
1) nie istnieje rzeczywiste ryzyko doznania poważnej
krzywdy;