Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

art. 1086 § 4 k.p.c., wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis dłużnika do rejestru
dłużników niewypłacalnych.
Prawo jazdy nie będzie ponadto zatrzymywane w przypadku, gdy dłużnik
alimentacyjny, choćby częściowo, wywiązuje się ze zobowiązań alimentacyjnych.

Za częściowe wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego będzie należało uznać
miesięczne zaspokajanie wierzytelności z tytułu alimentów (bieżących lub zaległych)
w wysokości odpowiadającej minimum 30% kwoty zasądzonych miesięcznie alimentów
przez okres minimum 6 miesięcy. Ustalenie pułapu na niższym poziomie może prowadzić
do zachowań zmierzających do obejścia prawa. Ponadto biorąc pod uwagę wysokość
przeciętnie zasądzonych alimentów (ok. 500 zł dla dzieci bądź rodziny) wykonywanie przez
dłużnika alimentacyjnego zobowiązania w takiej wysokości nie powinno stanowić trudności.

Wprowadzony zostanie również szczególny tryb postępowania w przypadku
zatrzymywania prawa jazdy gwarantujący dłużnikowi alimentacyjnemu możliwość odwołania
się od decyzji organu właściwego dłużnika, na podstawie której starosta następnie zatrzymuje
prawo jazdy dłużnika alimentacyjnego.
W przypadku zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o pomocy
osobom uprawnionym do alimentów, nastąpi wszczęcie postępowania administracyjnego,
o którym dłużnik alimentacyjny, jako strona, zostanie poinformowany.
Następnie zostanie wydana wobec dłużnika alimentacyjnego, przez organ właściwy
dłużnika, decyzja administracyjna „o uznaniu dłużnika za uchylającego się od alimentacji”.
Przepisy jednocześnie wprowadzają definicję powyższego pojęcia oraz szczegółowy katalog
sytuacji, w których decyzja taka mogłaby być wydana. Za uchylanie się przez dłużnika od
alimentacji będzie należało uznać niezaspokajanie miesięcznie wierzytelności
z tytułu alimentów (bieżących lub zaległych) w wysokości odpowiadającej minimum 30 %
kwoty zasądzonych miesięcznie alimentów przez okres minimum 6 miesięcy.
Od decyzji administracyjnej wydanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
będzie służyło dłużnikowi alimentacyjnemu odwołanie w trybie administracyjnym

do samorządowego kolegium odwoławczego.
Samorządowe kolegium odwoławcze rozpatrzy zasadność wydania takiej decyzji
na podstawie zebranego przez urząd gminy materiału dowodowego.
W przypadku gdy decyzja administracyjna stanie się ostateczna wójt, burmistrz lub
prezydent miasta skieruje do starosty wniosek o zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi
alimentacyjnemu oraz wniosek do prokuratora o ściganie przestępstwa niealimentacji.
11

Określone zostały jednoznacznie sytuacje, w których nastąpi zwrot zatrzymanego
prawa jazdy. Będzie to miało miejsce w sytuacji, gdy odpadła bezpośrednia przyczyna jego
zatrzymania. Jeżeli więc przyczyną zatrzymania była np. odmowa poddania się przez
dłużnika alimentacyjnego przeprowadzeniu wywiadu alimentacyjnego, to przeprowadzenie
takiego wywiadu skutkować będzie wystąpieniem przez wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta z wnioskiem o zwrot dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy. Analogicznie będzie
należało postąpić w przypadkach odpadnięcia pozostałych przesłanek będących podstawą
zatrzymania prawa jazdy.

II.7. Utworzenie przez ministra właściwego do spraw rodziny rejestru centralnego
obejmującego dane dotyczące osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego
oraz wartości udzielonych świadczeń
Zmiana ta wprowadza do ustawy delegację dla ministra do spraw rodziny dotyczącą
utworzenia rejestru centralnego obejmującego dane dotyczące osób pobierających
świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz wartości udzielonych świadczeń, gromadzone
na podstawie przepisów ustawy przez organy właściwe wierzyciela podczas realizacji zadań
w zakresie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Rozwiązanie to związane jest
z koniecznością monitorowania sytuacji osób pobierających świadczenia z funduszu
alimentacyjnego oraz prawidłowości realizacji zadań przez organy właściwe wierzyciela.
Dane te pozwolą na precyzyjne określenie sytuacji demograficznej i materialnej rodzin
i pomogą w przyszłości precyzyjnie szacować skutki ewentualnych zmian w systemie czy
kreowania nowych rozwiązań kierowanych do rodzin.
Analogiczny rejestr dotyczący świadczeń rodzinnych jest na etapie jego wdrażania.
Wejście ustawy w życie
Proponuje się wejście w życie ustawy po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Zgodność z prawem Unii Europejskiej
Problematyka regulowana przez projekt ustawy nie jest objęta przepisami prawa Unii
Europejskiej.
Notyfikacja
Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
dotyczących notyfikacji norm i aktów prawnych.
12

Działalność lobbingowa
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt ustawy
został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. aden podmiot nie zgłosił
zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie ww. ustawy.

13

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Projektowane rozwiązania dotyczą organów administracji publicznej realizujących
zadania na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom
uprawnionym do alimentów, beneficjentów świadczeń rodzinnych oraz świadczeń
z funduszu alimentacyjnego oraz dłużników alimentacyjnych.

Przeprowadzone konsultacje
Projekt został poddany konsultacjom z Komisją Wspólną Rządu
i Samorządu Terytorialnego, a także z następującymi partnerami społecznymi:
1. Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”,
2. Business Centre Club,
3. Komisją Krajową NSZZ „Solidarność´ 80”,
4. Forum Związków Zawodowych,
5. Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych,
6. NSZZ „Solidarność”,
7. Konfederacją Pracodawców Polskich,
8. Ogólnopolską Federacją Organizacji Pozarządowych,
9. Związkiem Rzemiosła Polskiego.
Projekt został uzgodniony z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Z partnerów społecznych uwagi zgłosiło Ogólnopolskie Porozumienie Związków
Zawodowych odnośnie do wyłączenia z definicji dochodów, na podstawie których ustalane
jest prawo do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego dochodów
z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz stypendiów przysługujących na podstawie: ustawy
z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 1675, z późn.
zm.), ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U.

Nr 155, poz. 1298, z późn. zm.), (a od jej wejścia w życie – na podstawie ustawy z dnia
25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857)) oraz NSZZ „Solidarność” odnośnie
do zmian dotyczących świadczenia pielęgnacyjnego.
Mając na uwadze, że zgłoszone uwagi są sprzeczne z przyjętymi przez Radę
Ministrów Założeniami, nie zostały one uwzględnione.
14

Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Na budżet państwa mają wpływ następujące zmiany:
a) pojęcie dochodu, określenie sposobu jego ustalania oraz katalog przesłanek utraty
i uzyskania dochodu,
Zmiana definicji dochodu w części dotyczącej dochodów podlegających
opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych spowoduje spadek wydatków
z budżetu państwa na świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego,
z uwagi na zmniejszenie liczby świadczeniobiorców.
Zmiana definicji dochodu rodziny spowoduje spadek wydatków z budżetu państwa
z uwagi na zmniejszenie liczby świadczeniobiorców. Z uwagi jednak na brak informacji
o liczbie osób rozpoczynających pracę w trakcie roku bazowego w podziale na poszczególne
miesiące, brak jest możliwości wskazania dokładnych skutków finansowych.
Zmiany definicji uzyskania i utraty dochodu będą miały wpływ na wydatki budżetu
państwa. Jednakże z uwagi na bardzo nieliczne przypadki, których ta zmiana dotyczy, wpływ
ten będzie minimalny.
Wyłączenie z katalogu dochodu stypendiów za wyniki w nauce i sporcie spowoduje
zwiększenie wydatków budżetu państwa ze względu na związany z tym wyłączeniem wzrost
liczby świadczeniobiorców. Szacowane wydatki (wraz z kosztami obsługi) w skali roku mogą
się zwiększyć o ok. 5,5 mln zł, bowiem szacowany wzrost liczby świadczeniobiorców wynosi
ok. 2,3 tys.

b) świadczenie pielęgnacyjne
Zmiana przepisów spowoduje zmniejszenie wydatków budżetu państwa ze względu
na spadek liczby świadczeniobiorców. Wydatki (wraz z kosztami obsługi oraz wydatkami
na opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne) mogą ulec
zmniejszeniu o ok. 6,6 mln zł, z uwagi na to, że spadek liczby świadczeniobiorców szacuje
się na ok. 1 tys.

c) zasiłek pielęgnacyjny
Zmiana spowoduje zmniejszenie wydatków budżetu państwa ze względu na spadek
liczby świadczeniobiorców. Z uwagi na brak szczegółowych informacji, odnośnie do liczby
świadczeniobiorców, brak jest możliwości wskazania rzeczywistych skutków finansowych.
15