Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Prawo do „powrotu do pracy” po odwołaniu ze stanowiska okręgowego inspektora
pracy i jego zastępcy przysługiwało tym pracownikom przed wejściem w życie ustawy z dnia
13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. W obecnym stanie prawnym prawo takie
przysługuje wszystkim pozostałym pracownikom powołanym na stanowiska kierownicze w
Państwowej Inspekcji Pracy.

18. Zmiany zawarte w pkt 16 polegają na dodaniu po art. 48 ustawy o PIP nowego art.
48a.

Propozycja dodania nowego art. 48a polega na przyznaniu pracownikom wykonującym
czynności kontrolne zwrotu kosztów poniesionych na ochronę prawną, jeżeli postępowanie
karne wszczęte przeciwko tym pracownikom o przestępstwo popełnione w związku z
wykonywaniem czynności służbowych zostanie zakończone prawomocnym orzeczeniem o
umorzeniu wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia
przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym. Analogiczna regulacja obowiązuje wobec
funkcjonariuszy Straży Granicznej.

19. Zmiany zawarte w pkt 19 polegają na zmianie brzmienia art. 55 ustawy o PIP.

Proponuje się zmianę art. 55 ustawy i umożliwienie Głównemu Inspektorowi Pracy
podwyższania 3% funduszu nagród w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia.
Przyjęcie powyższej regulacji – powszechnej w administracji państwowej – pozwoliłoby
Głównemu Inspektorowi Pracy na lepsze gospodarowanie środkami na wynagrodzenia,
określonymi w budżecie Państwowej Inspekcji Pracy.

20. Zmiany zawarte w pkt 20 polegają na zmianie brzmienia art. 58 ust. 1 i 2 ustawy o
Państwowej Inspekcji Pracy.

Proponuje się zmianę art. 58 w zakresie wprowadzenia jednolitego okresu rozliczeniowego
wynoszącego maksymalnie 3 miesiące. Zmiana ta ma objąć wszystkie rozkłady czasu pracy
stosowane w Państwowej Inspekcji Pracy.
Propozycja ta wyeliminuje wątpliwości interpretacyjne związane ze stosowaniem okresów
rozliczeniowych ustalanych obecnie w tygodniach.

21. Zmiany zawarte w pkt 21 polegają na zmianie brzmienia zdania pierwszego w art.
73 ust. 1ustawy o PIP.


12
Proponuje się zmianę art. 73 ust. 1 ustawy poprzez doprecyzowanie okresu, po jakim
niemożliwe jest wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. W aktualnym stanie prawnym
decydujący o momencie rozpoczęcia biegu terminu do wszczęcia postępowania
dyscyplinarnego był moment powzięcia wiadomości o przewinieniu pracownika przez jego
„przełożonego”. Budziło to wątpliwości interpretacyjne, stąd w nowej redakcji przepisu
„przełożonego” zastąpił Główny Inspektor Pracy lub okręgowy inspektor pracy.

22 i 23. Zmiany zawarte w pkt 22 i 23 polegają na dodaniu w ustawie o PIP nowych art.
74a i 75a.

Proponuje się dopisanie w ustawie nowych przepisów (art. 74a i 75a) dotyczących
możliwości skrócenia kadencji członka komisji dyscyplinarnej i rzecznika dyscyplinarnego w
Państwowej Inspekcji Pracy.
Zgodnie z propozycją kadencja członka komisji dyscyplinarnej (rzecznika dyscyplinarnego)
wygasałaby w razie jego śmierci lub odwołania.
Główny Inspektor Pracy odwoływałby członka komisji dyscyplinarnej (rzecznika
dyscyplinarnego) jeżeli:
1) zrzekł się on członkostwa w komisji dyscyplinarnej;
2) uzna, że stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby;
3) został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
4) w razie zaistnienia innych okoliczności, które wskazują na niedawanie rękojmi
należytego wykonywania obowiązków członka komisji dyscyplinarnej (rzecznika
dyscyplinarnego).
Przyjęcie tej propozycji usunie istniejącą w ustawie lukę w tym zakresie.

III. Zakres proponowanych zmian w niektórych innych ustawach zawarty jest w art. 2,
3, 4 i 5 ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz o zmianie
niektórych innych ustaw.

Proponuje się by nowelizacja ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy objęła również ustawy:
- z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z
późn. zm.) - art. 2 ustawy;
- z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.)
– art. 3 ustawy;
- z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn.
zm.) – art. 4 ustawy;

13
- z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost
wynagrodzeń (Dz. U. Nr 149, poz. 1076, z późn. zm.) – art. 5 ustawy.

Art. 2 i 5 dotyczące zmiany ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z póżn. zm.) oraz ustawy z dnia 22 lipca 2006
r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń
(Dz. U. Nr 149, poz. 1076).
Art. 67b ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz art. 10h i 10 i ustawy przekazaniu
środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń zobowiązują Państwową
Inspekcję Pracy do kontroli wykonania obowiązków, o których mowa w art. 59a ustawy o
ZOZ oraz 10d i 10g ustawy o przekazaniu środków świadczeniodawcom na wzrost
wynagrodzeń. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zobowiązują właściwe organy
Państwowej Inspekcji Pracy do wydania „na zasadach określonych w ustawie z dnia 13
kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy nakazu usunięcia stwierdzonych uchybień w
ustalonym w nakazie terminie”.
Tymczasem ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy nie zawiera zasad wydawania
przedmiotowych nakazów, zasady te określono jedynie dla nakazów wydawanych na
podstawie ustawy o PIP. W związku z tym nie jest jasne, jakie reguły stosować przy
wydawaniu, omawianego środka prawnego, który z organów powinien go wydać, a także jaki
jest jego prawny charakter, tzn. czy jest on decyzją administracyjną, której wykonanie
podlega egzekucji administracyjnej.
Dodatkowo wskazane ustawy (ustawa o zakładach opieki zdrowotnej w art. 70j, zaś ustawa
o przekazaniu środków (...) w art. 10i) nieprzekazanie środków na wzrost wynagrodzeń
określa jako wykroczenie, wskazując jednocześnie, że „ściganie wykroczenia (...) następuje
na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji
Pracy”. Przywołana ustawa o PIP nie zawiera zaś zasad ścigania wykroczeń.
Przepisy te wymagają uchylenia ze względu na niewłaściwość organów Państwowej
Inspekcji Pracy do prowadzenia kontroli i stosowania środków prawnych we wskazanym
zakresie.
Rekomendacja dotycząca rezygnacji z obowiązków nałożonych przepisami art. 67b ust. 1 pkt
2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz art. 10h ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o
przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń wynika z
problemów, jakie mają inspektorzy pracy z dokonaniem kontroli w tym zakresie.
Przy ocenie, jakiej musi dokonać inspektor pracy, niezbędne jest porównanie umów o
udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dotyczące tego samego rodzaju lub zakresu
świadczeń opieki zdrowotnej, a nie ma on w tym zakresie fachowej wiedzy. Umowy pisane
są w sposób niejednolity, czasem dla świadczeń tego samego rodzaju używane są różne

14
określenia. Bez fachowej wiedzy z tego zakresu (również medycznej) nie jest możliwa ocena
tychże zapisów. Inspektor pracy nie ma narzędzi, które pozwalają mu dokonać samodzielnej
oceny, czy i w jakim rodzaju lub zakresie doszło do wzrostu kwoty zobowiązania
Narodowego Funduszu Zdrowia wobec pracodawcy w stosunku do kwoty wynikającej z
poprzedniej umowy.
W związku z tym w czasie kontroli inspektorzy muszą bazować na zestawieniach
sporządzanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia i przez zakład opieki zdrowotnej, umów
rozliczonych z NFZ ze wskazaniem rodzaju lub zakresu świadczeń opieki zdrowotnej oraz
kwot przeznaczonych w ramach tej umowy. Informacje te jednakże nie są pełne, gdyż w
przypadku niektórych placówek nie zawierają kompletnych danych dotyczących wartości
umowy, poprzez pominięcie niektórych rodzajów świadczeń, w szczególności tych
przekazywanych na podstawową opiekę zdrowotną, która rozliczana jest w punktach, a jej
faktyczna wartość znana jest dopiero po wykonaniu usług, a nie w momencie podpisywania
umowy.
Problem w zakresie dokonania oceny poprawności realizacji obowiązku wynikającego z
przywołanych przepisów pojawia się w przypadkach kontraktów wieloletnich, np. zawartych
na 3 lata, np. 2007-2009, w których trudno jest określić kwotę wzrostu zobowiązania na dany
rok. Powoduje to niemożność dokonania takiej oceny.
Ponadto trudności w rozliczeniu faktycznych kwot na wzrost wynagrodzeń powoduje fakt, iż
aktualnie w ramach kontraktu, a nie wyodrębnionych dodatkowych środków, przekazywane
są placówkom służby zdrowia także kwoty na wzrost kosztów wynagrodzeń, które wynikają z
wcześniejszych regulacji, tj. ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków
finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń.
Jak wynika z wyjaśnień składanych w trakcie kontroli przez pracodawców, do każdej z umów
zawieranych z NFZ sporządzane są aneksy i korekty, nawet przez okres 3 lat od daty jej
zakończenia, a zatem inspektorzy pracy w trakcie kontroli nie mają możliwości ustalenia
faktycznej wartości 40% zwyżki kontraktu w stosunku do kontraktu poprzedniego. Ustalenia
w tym zakresie często bazują na zestawieniach sporządzanych przez pracodawców w
trakcie trwania kontraktu, przed jego ostatecznym zamknięciem. Z uwagi na powyższe,
kontrole te wymagają znacznego zaangażowania w nie wielu pracowników kontrolowanych
placówek (działy księgowo-kadrowe) i są bardzo czasochłonne dla inspektorów pracy, a
pomimo to nie przynoszą spodziewanych efektów.
Konsekwencja rezygnacji z obowiązków nałożonych przepisami art.67b ust. 1 pkt 2 ustawy o
zakładach opieki zdrowotnej oraz art. 10h ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu
środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń będzie konieczność
uchylenia przepisów dotyczących stosowania przez inspektorów pracy środków prawnych w
tym zakresie (art. 67b ust. 2 pkt 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz art. 10h ust. 2 i

15
10i ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom
na wzrost wynagrodzeń).

Art. 3 dotyczący zmiany ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006
r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.).

W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz.
1118, z późn. zm.) proponuje się w art. 56 ust. 1 uchylenie pkt. 3.
Uzasadnienie jak do zmiany ustawy o PIP, zawartej w art.1 pkt 3 lit. a.

Art. 4 ustawy o zmianie ustawy o PIP oraz o zmianie niektórych innych ustaw
wprowadza także zmianę do art. 325e ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks
postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).

Zmiana polega na wprowadzeniu obowiązku – na wniosek inspektora pracy - uzasadnienia
przez prokuratora postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia lub umorzenia
dochodzenia w sprawach prowadzonych na skutek zawiadomień o przestępstwie składanych
przez organy Państwowej Inspekcji Pracy.
Na skuteczność działania Państwowej Inspekcji Pracy wpływa fakt, iż wydawane w
postępowaniu karnym postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia, czy też o jego
umorzeniu, choć jest zaskarżalne, nie wymaga sporządzenia przez prokuratora
uzasadnienia. Stąd też wniesienie zażalenia jest trudne, bowiem nie wiadomo, jakie
konkretnie przesłanki zdecydowały o podjęciu określonego rodzaju decyzji przez
prowadzącego postępowanie prokuratora. Przepisy postępowania karnego zaś nie
przewidują uprawnienia do żądania sporządzenia uzasadnienia na piśmie w przypadku
wydania ww. rozstrzygnięcia. Wprowadzenie w sprawach, w których inspektor pracy
skierował zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, obowiązku uzasadnienia z
urzędu bądź na wniosek inspektora pracy, nie tylko przyczyniłoby się do zwiększenia
efektywności działania Inspekcji, ale pozwoliłoby na skuteczne ściganie przestępstw w
szczególności przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową bądź polegających
na udaremnianiu lub utrudnianiu wykonania przez inspektora pracy czynności służbowej.

IV. Proponuje się, by ustawa weszła w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (art. 6
ustawy). Okres 30 dni jest okresem wystarczającym do przygotowania się Państwowej
Inspekcji Pracy do stosowania zmienionych przepisów.

V. Podmioty, na które będzie oddziaływać projektowana regulacja

16