Rządowy projekt ustawy o zwrocie nadpłaty w podatku akcyzowym zapłaconym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego

Art. 8. W ustawie z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym
(Dz. U. Nr 29, poz. 257, z późn. zm.2)) po art. 82 dodaje się art. 82a w brzmie-
niu:
„Art. 82a. 1. Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania
w przypadku sprzedaży na terytorium kraju albo
nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu
osobowego, bez uzasadnionej przyczyny, znacz-
nie odbiega od średniej wartości rynkowej tego
samochodu osobowego, organ podatkowy lub
organ kontroli skarbowej wzywa podatnika do
zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub
wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej
wysokości w kwocie znacznie odbiegającej od
średniej wartości rynkowej samochodu osobo-
wego.
2. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania
zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub
niewskazania przyczyn, które uzasadniają poda-
nie jej wysokości znacznie odbiegającej od śred-
niej wartości rynkowej, organ podatkowy lub or-
gan kontroli skarbowej określi wysokość
podstawy opodatkowania.
3. Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania usta-
lona z uwzględnieniem opinii biegłego odbiega
co najmniej o 33% od zadeklarowanej podstawy
opodatkowania, koszty opinii biegłego lub bie-
głych ponosi podatnik.
4. rednią wartością rynkową samochodu osobo-
wego jest wartość ustalana na podstawie noto-
wanej na rynku krajowym, w dniu powstania
obowiązku podatkowego, średniej ceny samo-
chodu osobowego zarejestrowanego na teryto-
rium kraju tej samej marki, modelu, rocznika oraz
5
jeżeli jest to możliwe do ustalenia wyposażenia
i o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty
na terytorium kraju lub nabyty wewnątrzwspólno-
towo samochód osobowy.”.

Art. 9. Przepisy ustawy stosuje się również do postępowań wszczę-
tych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, dotyczących
stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym zapłaconym z tytułu nabycia we-
wnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego, dokonanego
w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 listopada 2006 r., na podstawie
ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa oraz
ustawę z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 68, poz. 623, z 2005 r. Nr 160,
poz. 1341, z 2006 r. Nr 169, poz. 1199 oraz z 2007 r. Nr 99, poz. 666.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727,
Nr 86, poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031,
Nr 217, poz. 1590 i Nr 225, poz. 1635 oraz z 2007 r. Nr 105, poz. 721, Nr 112, poz. 769, Nr 120,
poz. 818, Nr 192, poz. 1378, Nr 225, poz. 1671.

03/35zb
6
U Z A S A D N I E N I E

Projekt ustawy o zwrocie nadpłaty w podatku akcyzowym zapłaconym z tytułu
nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego,
przewiduje możliwość zwrotu nadpłaty nabywcy wewnątrzwspólnotowemu albo
importerowi samochodu osobowego. Celem niniejszej ustawy jest
wprowadzenie jednolitych zasad zwrotu nadpłaty w podatku akcyzowym
zapłaconym od starszych niż dwuletnie samochodów osobowych, nabytych
w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r., ww. podatnikom.
Projekt był przedmiotem konsultacji międzyresortowych i społecznych oraz po
zatwierdzeniu przez Radę Ministrów został przekazany do Sejmu V kadencji
w

dniu 6 lipca 2007 r. W związku z przedterminowymi wyborami
parlamentarnymi konieczne jest ponowne przeprowadzenie konsultacji projektu.
Konieczność ustalenia jednolitych zasad zwrotu nadpłaty w podatku
akcyzowym od samochodów, zapłaconego na podstawie ustawy z dnia
23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257, z późn. zm.)
z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego
wynika z ogłoszonego w dniu 18 stycznia 2007 r. orzeczenia Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-313/05 (Maciej Brzeziński/Dyrektor
Izby Celnej w Warszawie), dotyczącej zgodności z prawem wspólnotowym
polskich przepisów odnośnie opodatkowania samochodów osobowych
podatkiem akcyzowym. W ww. orzeczeniu Trybunał uznał, że przepisy
o

podatku akcyzowym w dotychczasowym brzmieniu powodowały, iż
samochody osobowe sprowadzone wewnątrzwspólnotowo po 1 maja 2004 r.
mogły być wyżej opodatkowane podatkiem akcyzowym od sprzedawanych
samochodów już zarejestrowanych w Polsce, co jest niezgodne z art. 90 TWE.
Zastrzeżenia ETS do polskich przepisów o podatku akcyzowym od
samochodów osobowych dotyczą jedynie kwestii ich zgodności z art. 90 TWE,
który zgodnie z orzeczeniem w ww. sprawie należy interpretować w ten sposób,
że sprzeciwia się on podatkowi akcyzowemu w zakresie, w jakim kwota podatku
nakładana na pojazdy używane, starsze niż dwuletnie, nabyte w państwie
członkowskim innym niż Polska, która wprowadziła taki podatek, przewyższa
rezydualną kwotę tego podatku zawartą w wartości rynkowej podobnych
pojazdów, które zostały zarejestrowane wcześniej w Polsce.
Z wyroku ETS wynika, że zwrotowi podlega jedynie kwota podatku akcyzowego
przewyższająca kwotę odpowiadającą rezydualnemu podatkowi zawartemu
w cenie krajowego, podobnego używanego samochodu. Orzeczenie odnosi
się do dyskryminujących stawek akcyzy, stosowanych w odniesieniu do
samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo, starszych niż
dwuletnie.
Ponadto zgodnie z wyrokiem ETS rozstrzygnięcie kwestii ewentualnej
dyskryminacji w odniesieniu do każdego samochodu krajowego należy do
organów krajowych.
Należy podkreślić, że projekt odnosi się tylko do spraw związanych z wyrokiem
ETS w sprawie C-313/05 zalecającym dokonanie zwrotu kwoty podatku
akcyzowego przewyższającej kwotę odpowiadającą rezydualnemu podatkowi
zawartemu w cenie krajowego, podobnego używanego samochodu. Zatem
przepisy przejściowe zawarte w art. 4 i 5 projektu dotyczą jedynie spraw zwrotu
nadpłaty podatku akcyzowego zapłaconego z tytułu nabycia wewnątrz-
wspólnotowego albo importu samochodu osobowego. Należy zaznaczyć, że
ETS nie wydał orzeczenia w innej sprawie dotyczącej zwrotu nadpłaty
podatków.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału, kwota zwrotu powinna być obliczona przez
porównanie kwoty podatku zapłaconego w przypadku nabycia wewnątrz-
wspólnotowego z kwotą podatku zawartą w cenie podobnego samochodu
osobowego, który jest użytkowany na terenie kraju.
Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym akcyzie podlegają
samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju zgodnie
z

przepisami o ruchu drogowym. Stąd z uwagi na równość podmiotów
uzasadnione jest objęcie omawianym prawem do zwrotu nadpłaty także akcyzy
zapłaconej z tytułu importu samochodów osobowych. Ponadto należy
zauważyć, iż do towarów będących przedmiotem wymiany handlowej między
Unią Europejską a państwami trzecimi mogą znaleźć zastosowanie umowy
międzynarodowe (np. umowa międzynarodowa z dnia 22 lipca 1972 r. zawarta
między Szwajcarią i UE), które zawierają przepisy zakazujące stosowania
2
praktyk dyskryminujących między produktami jednej z umawiających się stron
i produktami pochodzącymi z obszaru drugiej umawiającej się strony. Zatem
w swej treści zawierają dyspozycję podobną do treści art. 90 TWE. Prowadzi to
do wniosku, że w przypadku importu samochodów z krajów trzecich, z którymi
UE zawarła podobne umowy międzynarodowe, mogłoby dojść do
dyskryminacji.
Projekt ustawy szczegółowo określa zasady zwrotu nadpłaty, z uwzględnieniem
sposobu obliczenia części podatku akcyzowego podlegającego zwrotowi.
Kwota akcyzy do zwrotu stanowi różnicę kwoty akcyzy obliczonej zgodnie
z zasadami obowiązującymi przed 1 grudnia 2006 r. (stawki zależne od wieku
samochodu) oraz kwoty podatku akcyzowego obliczanego według stawki
akcyzy – 13,6% dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej
2000 cm3 oraz 3,1% dla pozostałych (bez względu na wiek), z uwzględnieniem
wartości rynkowej pojazdu. W odniesieniu do pojazdów używanych
zarejestrowanych w Polsce jako nowe, stawka rezydualnego (krajowego)
podatku akcyzowego zawartego w wartości takiego pojazdu pozostaje
niezmienna.
Kwotę akcyzy podlegającą zwrotowi oblicza się według następującego wzoru:
Z = a – n
gdzie:
Z – oznacza kwotę nadpłaty ,
a – oznacza kwotę podatku akcyzowego zapłaconego z tytułu nabycia
wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego,
n – oznacza podatek akcyzowy zawarty w cenie samochodu osobowego
zarejestrowanego na terytorium kraju, ustalany odpowiednio:

(1) – dla samochodów osobowych o pojemności skokowej silnika
powyżej 2000 cm3,
zgodnie ze wzorem:

n = (wartość rynkowa samochodu: 1,22 : 1,136) x 0,136

3