Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług i ustawy o transporcie drogowym

w art. 86a, podatnik będzie obowiązany do skorygowania kwoty podatku naliczonego
w rozliczeniu za okres, w którym dokonał jego odliczenia (ust. 5). Przepisy projektowanego
art. 86a ust. 6 – 8 będą powielały rozwiązania przyjęte w obecnie obowiązującym art. 86
ust. 6 – 7a. Zatem w odniesieniu do usługobiorców użytkujących samochody osobowe lub
inne pojazdy samochodowe, o których będzie mowa w ust. 1 dodawanego przepisu, na
podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub umowy o podobnym charakterze planuje
się zachować ograniczone prawo do odliczenia 60 % kwoty podatku określonej na fakturze,
nie więcej niż 6 tys. zł w zakresie jednego samochodu lub pojazdu. Analogiczne zasady
odliczeń będą obowiązywały przy imporcie samochodów osobowych i innych pojazdów
samochodowych oraz nabytych lub importowanych części składowych zużytych do ich
wytworzenia.
Na podstawie art. 9 projektu ustawy zaproponowane rozwiązania obowiązywałyby od
dnia 1 stycznia 2013 r. (po upływie obowiązywania przepisu przejściowego regulującego tę
kwestię – art. 3 i 4 projektu). W zakresie zmian w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy, projekt
przewiduje wykreślenie tego przepisu oraz dodanie nowego art. 88a, zgodnie z którym
obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez
podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu
samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86a
ust. 1 (art. 1 pkt 14 projektu).

Ad. 3. W zakresie opodatkowania okazjonalnych przewozów świadczonych przez
przewoźników zagranicznych obecnie regulacje ustawy o podatku od towarów i usług
przewidują możliwość szczególnego sposobu rozliczania okazjonalnych przewozów
drogowych osób wykonywanych przez przewoźników zagranicznych. Zgodnie
z upoważnieniem ustawowym do wydania rozporządzenia, w rozporządzeniu Ministra
Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy
o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799, z późn. zm.) przewidziano
szczególny sposób obliczania i poboru podatku z tytułu świadczenia usług
międzynarodowego przewozu drogowego, wykonywanych na terytorium kraju przez
podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju.
Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia w przypadku tzw. przewozów okazjonalnych osób
autobusami zarejestrowanymi poza terytorium kraju, kwotę podatku ustala się od każdej
z podróżujących osób jako iloczyn stawki 7 % i kwoty 285 zł, w zaokrągleniu do pełnych

11

złotych. Ustalona kwota podatku podlega wpłacie w urzędzie celnym, z chwilą wjazdu
autobusu z pasażerami na terytorium kraju. Przedmiotowe zmiany, zmierzające do rezygnacji
z możliwości szczególnego sposobu rozliczenia ww. usług, zawarte są w art. 1 pkt 16 – 18
i art. 2 projektu ustawy. Należy wskazać, iż potrzeba dokonania zmian w ustawie o podatku
od towarów i usług oraz ustawie o transporcie drogowym wynika z wyroku TSUE C-311/09,
w którym Trybunał zakwestionował szczególny sposób rozliczania podatku przez podmioty
zagraniczne świadczące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej okazjonalne przewozy
drogowe osób pojazdami zarejestrowanymi za granicą. W takim przypadku należy zatem
stosować ogólne reguły opodatkowania tych usług (tj. opodatkowanie obecnie według stawki
7 % z uwzględnieniem pokonanych odległości, obowiązek rejestracji na potrzeby tego
podatku, składanie deklaracji podatkowych i jego rozliczanie w urzędzie skarbowym).
Zaistniała zatem konieczność zmian w ustawie o podatku od towarów i usług zmierzająca do
skutecznego objęcia podatników świadczących tego rodzaju usługi ogólnymi regułami
rozliczania podatku przez nałożenie obowiązku posiadania przez te podmioty, w trakcie
wykonywania usług na terytorium Polski, potwierdzenia zarejestrowania jako podatnik VAT.
Dopełnieniem systemu kontroli tych usług jest wprowadzenie w ustawie z dnia 6 września
2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) regulacji,
zgodnie z którą organom określonym w art. 87 tej ustawy przedkładany projekt przyznaje
kompetencje w zakresie kontroli posiadania potwierdzenia rejestracji jako podatnika VAT ww.
podmiotów oraz zobowiązuje organy, dokonujące kontroli drogowych, do przekazania
Naczelnikowi Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa- ródmieście informacji
o nieposiadaniu potwierdzenia rejestracji jako podatnika VAT podmiotu zagranicznego
(art. 2 projektu). Ponadto w celu ułatwienia podmiotowi świadczącemu tego rodzaju usługi
równocześnie kilkoma autobusami wywiązywania się z tego obowiązku, wprowadzona
została regulacja umożliwiająca otrzymanie od naczelnika urzędu skarbowego potwierdzenia
zarejestrowania jako podatnika VAT w postaci kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem
w liczbie wnioskowanej przez ten podmiot (dodanie ust. 14 do art. 96 ustawy o podatku od
towarów i usług – art. 1 pkt 16 projektu).
Dodatkowo należy wskazać, iż projekt zawiera szereg zmian wynikających
z konieczności dokonania korekty odesłań w związku ze zmianami wprowadzanymi
w ustawie. Dotyczy to art. 1 pkt 8 lit. a, pkt 9 i pkt 11 lit. a projektu ustawy. Korekta
odesłań, która wejdzie w życie od dnia 1 stycznia 2013 r. skutkowała koniecznością dodania

12

art. 7 w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, co do zakresu odesłania zawartego
w zmienianych przepisach w stosunku do normy przejściowej zawartej w art. 3 i 4 projektu.

W art. 3 projektu ustawy przewiduje się wprowadzenie, na okres przejściowy, od dnia
wejścia w życie projektowanej ustawy do dnia 31 grudnia 2012 r., regulacji polegającej na
ograniczeniu w odliczaniu podatku naliczonego od pojazdów samochodowych objętych
derogacją oraz wyłączeniu od podatku od towarów i usług w przypadku wykorzystywania
tych pojazdów do celów prywatnych, jak również wyłączeniu prawa do odliczenia podatku
naliczonego od zakupu paliwa do napędu pojazdów objętego procedurą konsultacji
z Komitetem ds. VAT. Uwzględniając rozwiązanie wynikające z derogacji w zakresie
ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia pojazdów
samochodowych nią objętych, istnieje potrzeba wprowadzenia do ustawy rozwiązań
zakładających ograniczenie prawa do odliczenia do 60 % kwoty podatku naliczonego – nie
więcej jednak niż 6 000 zł, z tytułu nabycia, w tym wewnątrzwspólnotowego, oraz importu
pojazdów samochodowych, nabycia usług, zgodnie z umową najmu, dzierżawy, leasingu lub
innych umów o podobnym charakterze, których przedmiotem są pojazdy samochodowe, inne
niż osobowe, o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg i dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczajacej 3,5 tony, z wyjątkiem pojazdów, które co do zasady przeznaczone są do
działalności gospodarczej:
– samochodów,
które
są przedmiotem odprzedaży lub oddania w odpłatne używanie na
podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym
charakterze i używane są do tych celów przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy,
– pojazdów, które w oparciu o kryteria określone w obecnym art. 86 ust. 4 pkt 1 – 4
ustawy VAT, pozwalają uznać je za pojazdy służące zasadniczo do przewozu
ładunków,
– pojazdów specjalnego przeznaczenia (np. pomoc drogowa, ładowarka, pojazd

pogrzebowy), określonych w obecnym art. 86 ust. 4 pkt 5 ustawy VAT,
– pojazdów, które konstrukcyjnie przeznaczone są do przewozu co najmniej 10 osób
łącznie z kierowcą.
Spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w ust. 2 pkt 1 – 4 stwierdza
się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową
stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz
dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych

13

wymagań. W przypadku gdy w pojeździe zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których
pojazd nie spełnia wymagań, o których mowa powyżej – podatnik będzie obowiązany do
skorygowania kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym dokonał jego
odliczenia. Przepis ten stosuje się odpowiednio do importu samochodów osobowych oraz
innych pojazdów samochodowych. W przypadku usługobiorców użytkujących samochody
osobowe oraz inne pojazdy samochodowe na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu
lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty
podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy,
udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów
i pojazdów dotycząca jednego samochodu lub pojazdu nie może jednak przekroczyć kwoty
6 000 zł. Przepisy te stosuje się odpowiednio do nabytych lub importowanych części
składowych zużytych do wytworzenia przez podatnika samochodów osobowych oraz innych
pojazdów samochodowych, jeżeli te samochody i pojazdy zostały zaliczone przez tego
podatnika do środków trwałych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

W zakresie wyłączenia prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu paliwa do
napędu niektórych pojazdów samochodowych – projekt przewiduje, aby w związku
z przeprowadzoną w dniu 30 września 2009 r. konsultacją z Komitetem ds. VAT (co stanowi
wypełnienie wymogu formalnego, określonego w art. 177 dyrektywy 2006/112/WE do
wprowadzania przedstawionego rozwiązania) w kwestii wyłączenia podatnikom podatku
VAT prawa do odliczenia podatku od towarów i usług od zakupu paliwa wykorzystywanego
do napędu niektórych pojazdów samochodowych, wprowadzić na okres 2 lat regulację, która
objęłaby tym wyłączeniem również paliwa do napędu pojazdów samochodowych
o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg i o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczajacej 3,5 tony, z wyjątkiem pojazdów, które co do zasady przeznaczone są do
działalności gospodarczej, o których mowa w art. 3 projektu ustawy. Powyższe ograniczenie
obowiązywałoby do dnia 31 grudnia 2012 r. Proponowane rozwiązanie wprowadziłoby zatem
analogiczne ograniczenia w odliczaniu podatku od paliwa do napędu samochodów z tzw.
„kratką”, jak obowiązujące do samochodów osobowych.

Zgodnie z art. 5 projektu w okresie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dnia
31 grudnia 2012 r. nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 w przypadku
wykorzystywania przez podatnika samochodów osobowych oraz innych pojazdów

14

samochodowych, o których mowa w art. 3 ust. 1, na cele niezwiązane z prowadzeniem
przedsiębiorstwa.

Przepis art. 6 ust. 1 projektu przewiduje, iż art. 3 ust. 6 oraz art. 5 nie stosuje się do
pojazdów samochodowych będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub
innej umowy o podobnym charakterze, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi, na
dzień poprzedzający dzień wejścia w życie niniejszej ustawy, prawo do obniżenia kwoty
podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności
wynikających z takiej umowy i do których nie miał zastosowania art. 86 ust. 7 ustawy
zmienianej w art. 1. Przedmiotowy przepis będzie miał zastosowanie w odniesieniu do
umowy zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, bez uwzględniania zmian tej
umowy po wejściu w życie niniejszej ustawy, oraz pod warunkiem, że umowa została
zarejestrowana we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 31 stycznia 2011 r. Celem tego
przepisu jest zachowanie praw nabytych w zakresie odliczania podatku od towarów i usług
w odniesieniu do pojazdów samochodowych, o których mowa w przepisach o podatku od
towarów i usług obowiązujących przed dniem wejścia w życie projektowanych regulacji oraz
w ww. interpretacji ogólnej Ministra Finansów, będących przedmiotem umowy najmu,
dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, bez uwzględniania zmian
w tych umowach, zawartych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy i pod
warunkiem ich zarejestrowania, o czym mowa wyżej, co wyeliminowałoby ewentualne
zarzuty podatników w zakresie naruszenia tych praw. Nabyte prawa nie dotyczą zakupu
bieżącego paliwa do napędu takich pojazdów, zatem przepis przejściowy, umożliwiający
odliczenie przy m.in. leasingowanych pojazdach, nie obejmowałby możliwości odliczania
podatku przy nabyciu paliwa do ich napędu.

Przepis art. 7 stanowi powtórzenie regulacji zawartych w art. 32 ust. 1 ustawy, który
w obecnym brzmieniu odsyła m.in. do zmienianego art. 86 tak, aby uniknąć wszelkich
wątpliwości, co do zakresu zastosowania tego przepisu do regulacji zawartych
w projektowanym art. 3 ustawy.

Odnosząc się do art. 8 projektu ustawy należy wskazać, iż w związku z planowaną
zmianą regulacji w zakresie świadczenia usług, dostaw i importu energii chłodniczej
analogicznie do gazu i energii elektrycznej konieczne było wprowadzenie przepisu

15