Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

Druk nr 3241

Warszawa, 27 maja 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o
świadczeniu pieniężnym przysługującym
osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach
pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.

(-) Leszek Aleksandrzak; (-) Anna Bańkowska; (-) Eugeniusz Czykwin;
(-) Tomasz Garbowski; (-) Tomasz Kamiński; (-) Witold Klepacz; (-) Jan
Kochanowski; (-) Sławomir Kopyciński; (-) Jarosław Matwiejuk; (-) Henryk
Milcarz; (-) Artur Ostrowski; (-) Sylwester Pawłowski; (-) Stanisław
Rydzoń; (-) Tadeusz Tomaszewski; (-) Marek Wikiński; (-) Bogusław Wontor.
Projekt
Ustawa
z dnia…………………..…..2010 r.

o zmianie ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym
przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz
osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich


Art. 1

W ustawie z dnia 31 maja 1996 r. – o wiadczeniu pieniężnym przysługującym
osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach
pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.
U. Nr. 87 poz. 395 z późniejszymi zmianami) wprowadza się następujące
zmiany:

1) W art. 1:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.
wiadczenie pieniężne, zwane dalej wiadczeniem
przysługuje osobom, które w okresie podlegania represjom
okre lonym w ustawie były obywatelami polskimi i są nimi
obecnie”.

b) po ust. 3 dodaje się ust. 4 i 5 w brzmieniu:

„4. wiadczenie, o którym mowa w ust. l przysługuje
zarówno osobom, które wykonywały w czasie deportacji
prace przymusowe jak i deportowanym dzieciom, które nie
wykonywały takiej pracy, a także dzieciom urodzonym
podczas pobytu matki na robotach przymusowych".

„5. Wobec dzieci urodzonych podczas pobytu matki na
robotach przymusowych nie stosuje się wymogu
minimalnego terminu okre lonego w art. 2 niniejszej
ustawy”.



2) Art. 2 otrzymuje brzmienie:

„Art. 2. 1. Represją w rozumieniu ustawy jest:
1) osadzenie w obozach pracy przymusowej w okresie
wojny w latach 1939-1945 z przyczyn politycznych,
narodowo ciowych, rasowych i religijnych,
2) deportacja (wywiezienie) do pracy przymusowej na
okres co najmniej 6 miesięcy w granicach państwa
polskiego oraz na terytorium:
a) III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w
okresie wojny w latach 1939-1945,
b) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
i terenów przez niego okupowanych w okresie
od dnia 17 wrze nia 1939 r. do dnia 5 lutego 1946
r. oraz po tym okresie do końca 1948 r. z
terytorium państwa polskiego w jego obecnych
granicach.

2. Okres wykonywania pracy przymusowej liczy się od
dnia deportacji do 8 maja 1945.”


3) W art. 4 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Minister wła ciwy do spraw pracy okre li, w drodze
rozporządzenia dokumenty i dowody potwierdzające
rodzaj represji i okres jej trwania oraz szczegółowy tryb
postępowania w sprawach składania i rozpatrywania
wniosków, o których mowa w ust. 1."


4) W art. 5:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„Wypłata wiadczenia następuje za okres nie dłuższy
niż 3 miesiące kalendarzowe poprzedzające miesiąc
zgłoszenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 z
wyjątkiem wypłaty wiadczeń dla osób, o których
mowa w ust. 4. Osobom tym wypłaca się wiadczenie
od miesiąca złożenia wniosku lub wstrzymania
wypłaty, nie wcze niej jednak niż od 1 maja 2004 roku.


b) dodaje się ust. 4, w brzmieniu:

„4. Osoby, którym odmówiono prawa do wiadczeń z
ustawy z powodu braku stałego miejsca zamieszkania
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogą w
terminie 36 miesięcy od dnia 1 stycznia 2010 roku
złożyć wniosek o wznowienie postępowania do
Urzędu, który wydał odmowną decyzję."



5) Art. 7 otrzymuje brzmienie:

„7. W sprawach nie uregulowanych w ustawie stosuje
się odpowiednio przepisy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych."


Art. 2


Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.





UZASADNIENIE

Nowelizacja ustawy z 31 maja 1996 r. jest niezbędna, co wynika z
uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 grudnia 2009 r.
W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z
Konstytucją przepis zawarty w art. 2 ust. 2 ustawy o wiadczeniu pieniężnym
przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz
osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych
Republik Radzieckich.
W/w przepis uzależnia prawo do wiadczenia od deportacji poza
granicę Rzeczypospolitej. Tak rozumiana deportacja, w zakresie w jakim
pomija przesłankę deportacji /wywiezienia/ do pracy przymusowej w
granicach przedwojennego państwa polskiego zdaniem Trybunału jest
niezgodna z art.32 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał uznał argumenty zawarte we wniosku Rzecznika Praw
Obywatelskich, a przede wszystkim, że dotychczasowa regulacja prawna w
zakresie w/w przepisów ustawy jest sprzeczna z zasadą sprawiedliwo ci
społecznej i jest zbyt restrykcyjna.

Niezależnie od powyższego Sejm dokonał istotnych zmian ustawy
uchwalając ustawę z 2 grudnia 2009 o zmianie ustawy o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin oraz ustawy o
wiadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich /Dz. U. Nr 219, poz. 1709/.
Ustawa z 2 grudnia 2009 weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.
zmieniając przepis art. 1 ust. 1 ustawy z 31 maja 1996 r. polegający na
skre leniu wymogu posiadania stałego miejsca zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej do uzyskania wiadczenia.
Ustawą tą stworzono możliwo ć osobom, którym swego czasu
odmówiono prawa do wiadczeń z powodu braku stałego miejsca
zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - do złożenia wniosku o
wznowienie postępowania w terminie 36 miesięcy. Wprowadzono nową
zasadę wypłaty wiadczeń dla w/w osób.
Jak wynika z przepisów ustawy z 2 grudnia 2009 roku dotyczy ona osób,
które po wojnie z różnych przyczyn nie powróciły do kraju i nadal mieszkają
poza Polską.
Należy domniemywać, że tytułem rekompensaty dla tych osób
wprowadzono szczególne zasady wypłaty wiadczenia, różne od ustalonych
w ustawie z 31 maja 1996 r.
W ustawie z 31 maja 1996 r. beneficjent mógł otrzymać wiadczenie za
okres nie dłuższy niż 3 miesiące kalendarzowe poprzedzające miesiąc
zgłoszenia wniosku.