Rządowy projekt ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów

raz bardziej uprzemysłowione nowe budownictwo. Należy więc oczekiwać, że
zwłaszcza w mniejszych ośrodkach wystąpi zjawisko aktywizacji zawodowej osób
bezrobotnych.
Na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowaniu
przedsiębiorstw
Proponowane przepisy nie wpłyną na konkurencyjność gospodarki.
Na sytuację i rozwój regionalny
Przepisy określone w projekcie ustawy będą szczególnie korzystnie oddziaływały na
sytuację lokalną w mniejszych miastach i miasteczkach, w których nie będą reali-
zowane lokalne programy rewitalizacji, współfinansowane ze środków unijnych.
Wśród efektów tego oddziaływania można wskazać m.in. modernizację istniejących
zasobów mieszkaniowych i poprawę ich standardu techniczno-sanitarnego, a
zwłaszcza aktywizację ekonomiczną związaną z powstawaniem małych i średnich
firm remontowo-budowlanych, dostawczych i produkcyjnych, sprzyjającą rozwo-
jowi społeczno-ekonomicznemu mniejszych i peryferyjnych ośrodków krajowej sie-
ci osadniczej, które dotychczas w najmniejszym stopniu korzystają na zachodzących
w kraju przemianach ekonomicznych.
Na środowisko naturalne
Proponowane przepisy pośrednio korzystnie wpłyną na poziom emisji gazów cie-
plarnianych i emisję zanieczyszczeń do powietrza, dzięki niższemu zapotrzebowa-
niu na energię dostarczaną na potrzeby podgrzewania wody użytkowej oraz ogrze-
wania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz bu-
dynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.
Na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samo-
rządu terytorialnego
Prognoza skutków budżetowych rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy zo-
stała sporządzona dla okresu pięciu początkowych lat funkcjonowania ustawy, tj.
dla lat 2008-2012. Na skutki te składają się zarówno wydatki, jak i przychody bu-
dżetowe.
Proponowane rozwiązania będą generowały wydatki budżetu państwa w postaci
premii remontowych, premii termomodernizacyjnych oraz premii gwarancyjnych.
Spośród wymienionych wyżej trzech kategorii premii, premie termomodernizacyjne
i premie gwarancyjne są już obecnie wypłacane ze środków budżetowych w oparciu
o aktualnie obowiązujące przepisy.

18

W przypadku premii gwarancyjnych, średnioroczne nakłady budżetowe na ich re-
fundację w latach 1991-2007 wyniosły 794 mln zł. Rekordowy był rok 2001, kiedy
zostały zrefundowane premie w wysokości 2 227 mln zł. Od tego czasu wydatki
budżetowe z tego tytułu systematycznie maleją i mimo, że na koniec trzeciego
kwartału 2007 r. istniało 1.491.436 rachunków książeczek mieszkaniowych z pra-
wem do premii, to w 2007 roku wydatki te spadły do poziomu 290,8 mln zł, przy
czym w okresie od IV kwartału 2006 r. do końca III kwartału 2007 r. zlikwidowa-
nych zostało zaledwie 47.939 książeczek mieszkaniowych. Przyjmując na reali-
stycznym, jak się wydaje, poziomie 10 tysięcy książeczek mieszkaniowych likwi-
dowanych rocznie z tytułu wykonania w lokalu mieszkalnym wymiany okien, insta-
lacji gazowej lub instalacji energetycznej, można zakładać, że rozwiązanie propo-
nowane w tym zakresie w projekcie ustawy może spowodować co najwyżej zaha-
mowanie dalszego spadku tempa likwidacji odziedziczonego po PRL problemu
książeczek mieszkaniowych. W rezultacie, wprowadzenie proponowanego w pro-
jekcie ustawy dodatkowego tytułu uprawniającego do wypłaty premii gwarancyjnej
nie będzie generowało dodatkowych skutków budżetowych w relacji do realnej wy-
sokości środków budżetowych wydatkowanych na refundację premii gwarancyj-
nych w 2006 r.
W przypadku premii termomodernizacyjnych, rozwiązania proponowane

w projekcie ustawy, w tym zwłaszcza zmniejszenie wysokości premii z 25 do 20%
kwoty kredytu wykorzystanej na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
spowodują istotne zmniejszenie wydatków budżetowych niezbędnych do sfinanso-
wania popytu na premie termomodernizacyjne na zasadach określonych w obecnie
obowiązującej ustawie o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych.
W przypadku nowej kategorii premii, tj. premii remontowej, przy szacowaniu popy-
tu wykorzystano doświadczenia dotyczące ilości składanych wniosków o przyzna-
nie premii, uzyskane w okresie dotychczasowego funkcjonowania programu ter-
momodernizacji. W rezultacie, w pierwszych dwóch-trzech latach funkcjonowania
ustawy, należy oczekiwać, że wydatki budżetowe na wypłaty tej kategorii premii
będą stosunkowo niskie i nie przekroczą wydatków na sfinansowanie premii ter-
momodernizacyjnych.
Oszacowanie w poszczególnych latach wydatków budżetowych na sfinansowanie
premii termomodernizacyjnych zostało oparte na doświadczeniach wynikających z
dotychczasowego funkcjonowania programu termomodernizacji, z uwzględnieniem
wpływu jego modyfikacji zapisanych w projekcie ustawy oraz prognoz dotyczących

19

wzrostu kosztów materiałów i usług budowlanych. Należy podkreślić, że oszacowa-
nie to nie uwzględnia ewentualnych skutków, które mogą wystąpić w pierwszym
roku funkcjonowania proponowanej regulacji, w przypadku wzrostu popytu na pre-
mię termomodernizacyjną wywołanego dążeniem inwestorów do skorzystania z
„praw nabytych”, których dotyczą zapisy art. 26 projektu ustawy. Do przeprowa-
dzonych szacunków przyjęto ostatecznie następujące założenia:
- rocznie przedsięwzięcia termomodernizacyjne będą realizowane w wielorodzin-
nych budynkach mieszkalnych o łącznej wielkości powierzchni użytkowej wy-
noszącej 6 milionów m2 14);
- nakłady na przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane w wielorodzin-
nych budynkach mieszkalnych będą stanowiły 80% nakładów ponoszonych
przez inwestorów na wszystkie przedsięwzięcia termomodernizacyjne15);
- w 2007 roku nastąpi 25-procentowy wzrost wynoszącego w 2006 roku 118 zł,
średniego kosztu termomodernizacji 1 m2 powierzchni użytkowej budynku
mieszkalnego;
- w latach 2008-2012, średnioroczny wzrost kosztu termomodernizacji 1 m2 po-
wierzchni użytkowej budynku mieszkalnego wyniesie 7,24%;
- przeciętny udział premii termomodernizacyjnej w nakładach na realizację przed-
sięwzięć termomodernizacyjnych wyniesie 15%16).
W rezultacie uzyskano następujące oszacowania:
Rok

2008 2009 2010 2011 2012
nakłady (w mln zł)
1 185,0
1 267,5
1 357,5
1 462,5
1 567,5
premia (w mln zł) 177,8
190,1
203,6
219,4
235,1


14) W okresie 2002-2006, przedsięwzięcia termomodernizacyjne zostały zrealizowane w wielorodzin-
nych budynkach mieszkalnych o łącznej wielkości powierzchni użytkowej wynoszącej w kolejnych
latach 0,35, 1,05, 1,7, 3,8 i 4,4 mln m2.
15) W okresie 2002-2006, stanowiły one w kolejnych latach 57, 64, 83, 79 i 93%.
16) W okresie 2002-2006, gdy maksymalna wysokość premii wynosiła nie 16, lecz 20% nakładów inwe-
stycyjnych, udział ten wynosił ok. 17%.

20

W odniesieniu do prognozowanego poziomu wydatków budżetowych na sfinanso-
wanie premii remontowej przyjęto, że:
- W okresie 2008-2012, popyt mierzony liczbą remontowanych budynków wynie-
sie kolejno 150, 300, 900, 1400 i 1900 budynków17);
- Przeciętna powierzchnia użytkowa remontowanego budynku wyniesie 500 m2
18);
- W 2007 roku nastąpi 25-procentowy wzrost wynoszącej za IV kwartał 2006 ro-
ku 2 619 zł, ceny 1 m2 budynku mieszkalnego;
- W latach 2008-2012, średnioroczny wzrost ceny 1 m2 budynku mieszkalnego
wyniesie 7,24%;
- Przeciętny koszt remontu budynku mieszkalnego będzie stanowił 20% jego war-
tości odtworzeniowej (wskaźnik kosztu przedsięwzięcia = 0,2)19);
- Przeciętny udział premii remontowej w nakładach na realizację przedsięwzięć
remontowych wyniesie 14%20).

W rezultacie uzyskano następujące oszacowania:
rok

2008 2009 2010 2011 2012
nakłady (w mln zł) 52,7

112,9
363,3
606,1
882,2
premia (w mln zł) 7,4
15,8
50,9
84,8
123,5


17) W okresie 2002-2006, w kolejnych latach były realizowane przedsięwzięcia termomodernizacyjne
w 143, 464, 737, 1.414 i 1.602 budynkach.
18) Wielkość ta została oszacowana na podstawie danych z ostatniego Spisu Powszechnego.
19) Na podstawie badań prowadzonych przez Instytut Rozwoju Miast szacuje się, że przeciętne potrzeby
remontowe w najstarszych zasobach mieszkaniowych wynoszą ok. 35% ich wartości odtworzenio-
wej. Przeciętny koszt remontu budynku mieszkalnego w wysokości 20% jego wartości odtworzenio-
wej przyjęto uwzględniając fakt, że zgodnie z projektem ustawy wysokość kosztu remontu nie może
być niższa od 15% wartości odtworzeniowej budynku, oraz że wysokość niezbędnych nakładów in-
westycyjnych będzie na tyle wysoka, iż w dominującej liczbie przypadków będzie wymuszała eta-
powanie prac remontowo-modernizacyjnych i że kolejne etapy będą realizowane w odstępach cza-
sowych wynoszących co najmniej 5 lat, koniecznych do spłaty zaciągniętego kredytu.
Wyższy lub niższy od przyjętego, przeciętny koszt przedsięwzięcia remontowego, tak samo jak
w przypadku pozostałych parametrów przyjętych do oszacowania wydatków budżetowych na sfinan-
sowanie premii remontowych, wprost proporcjonalnie, odpowiednio zwiększy lub zmniejszy wyso-
kość tych wydatków.
20) Maksymalny, dopuszczony przepisami projektu ustawy, poziom tego udziału wynosi 15%. W okresie
2002-2006, gdy maksymalna wysokość premii termomodernizacyjnej wynosiła 20% nakładów inwe-
stycyjnych, rzeczywisty udział premii wynosił ok. 17%.

21

Taki poziom nakładów w okresie 2008-2012, chociaż nie będzie znaczący
w relacji do wielkości luki remontowej, szacowanej obecnie w odniesieniu do
wszystkich zasobów mieszkaniowych na poziomie ponad 42 mld zł, będzie jednak
stanowił liczące się uzupełnienie nakładów na inwestycje remontowo-
modernizacyjne, jakie mogą być współfinansowane ze środków pochodzących z
budżetu Unii Europejskiej.
Z kolei, szacując wysokość wydatków budżetowych na sfinansowanie premii gwa-
rancyjnych przyjęto, że premie te będą wypłacane w każdym przypadku w wysoko-
ści średniej wysokości premii gwarancyjnej wypłaconej w 2006 roku tj. w wysoko-
ści 6 067,21 zł. W rezultacie, nakłady konieczne do poniesienia by uzyskać prawo
tej premii będą wynosiły co najmniej 103,1 mln zł rocznie21), i wypłacane corocznie
będą premie w wysokości 60,7 mln zł.
Wyniki przedstawionych wyżej oszacowań przedstawia poniższe zestawienie,
obejmujące wszystkie wydatki budżetowe, jakie wygenerują rozwiązania propono-
wane w projekcie ustawy:
ROK
PREMIA
2008 2009 2010 2011 2012
termomodernizacyjna
177,8
190,1
203,6
219,4 235,1
remontowa
7,4
15,8
50,9
84,8 123,5
gwarancyjna 60,7
60,7
60,7
60,7 60,7
RAZEM (w mln zł)
245,8
266,6
315,2
364,9
419,3

W przedstawionych wyżej oszacowaniach przyjęto graniczne (tj. najniższe
z możliwych) wysokości nakładów uprawniających do uzyskania premii poszcze-
gólnych kategorii. Oznacza to, że wszelkie oszacowania wpływów budżetowych,
podstawę których stanowi wysokość tych nakładów będą niedoszacowane w relacji
do odpowiadających im wydatków budżetowych.
W szczególności, uwaga ta odnosi się do wpływów z tytułu podatku VAT.
W tym przypadku, nawet zakładając że wszystkie materiały i usługi, których koszt
składa się na te zaniżone nakłady, są opodatkowane według stawki na poziomie 7%,
same wpływy budżetowe z tytułu podatku VAT będą stanowiły z pewnością ponad

21) Oszacowano na podstawie aktualnych danych odnoszących się do relacji kwoty premii do kwoty
wkładu na likwidowanych książeczkach.

22