Rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r.

mieszkaniowej (obecnie w takich przypadkach stosowany jest art. 3d ww. ustawy). Po
wprowadzeniu proponowanych zmian, poszkodowani właściciele książeczek mieszkaniowych,
którzy poniosą wydatki remontowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 11 lub 12 ustawy z dnia
30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych,
udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych,
związane z remontem zniszczonego w wyniku powodzi budynku lub lokalu mieszkalnego, będą
mogli otrzymać premię gwarancyjną bezpośrednio po poniesieniu wydatków, tj. niezależnie od
roku założenia książeczki. Na zasadach ogólnych, określonych w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia
30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych,
udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych
powinni jedynie złożyć do banku prowadzącego rachunek oszczędnościowy wniosek
o likwidację książeczki i wypłacenie premii w terminie 90 dni od dokonania uprawniającej do
premii czynności związanej z remontem zniszczonego w wyniku powodzi mieszkania lub domu
jednorodzinnego (art. 3 ust. 1 pkt 11 tej ustawy) lub budynku wielorodzinnego (remont części
wspólnych, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 12). Z uwagi na interwencyjny charakter proponowanych
zmian, odnoszonych wyłącznie do remontów związanych ze skutkami powodzi w 2010 r.,
warunkiem skorzystania z przyspieszonego trybu uzyskania premii gwarancyjnej z tytułu
remontu (tj. poza harmonogramem) byłoby poniesienie wydatków remontowych, o których
mowa w art. 3 ust. 1 pkt 11 lub 12 ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa
w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz
refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, do końca 2012 r.
Proponowana regulacja umożliwi poszkodowanym właścicielom książeczek
mieszkaniowych, którzy poniosą, przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy, wydatki
remontowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 11 lub 12 ustawy z dnia 30 listopada 1995 r.
o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii
gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, związane
z remontem zniszczonego w wyniku powodzi budynku lub lokalu mieszkalnego, otrzymanie
premii gwarancyjnej bezpośrednio po poniesieniu wydatków, tj. niezależnie od roku założenia
książeczki. W takiej sytuacji warunkiem wcześniejszej wypłaty premii gwarancyjnej jest złożenie
wniosku o jej wypłatę w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy.


8
W art. 27 proponuje się zniesienie wymogu równoległego wydzielenia adekwatnego
zasobu lokali socjalnych, w przypadku gmin ubiegających się o dofinansowanie kosztów budowy
mieszkań komunalnych niebędących lokalami socjalnymi, jeżeli finansowane mieszkania
komunalne będą przeznaczone dla osób dotkniętych powodzią w 2010 r. W takich przypadkach
proponuje się również zwiększenie przysługującego gminie wsparcia o 10 pkt procentowych, tj.
zwiększenie dofinansowania kosztów przedsięwzięcia z poziomu 30 – 40 % do odpowiednio 40 –
50 % kosztów, w zależności od charakteru inwestycji. Ponadto wraz z wejściem w życie
projektowanej ustawy będzie wymagana zmiana przepisów rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie lokali
socjalnych, mieszkań chronionych, lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy
niestanowiących lokali socjalnych, polegająca na dodaniu do zestawu kryteriów oceny wniosków
gmin (stosowane w celu wyboru wniosków do finansowania, jeżeli popyt na wsparcie jest
większy od dostępnych na ten cel środków Funduszu Dopłat) dodatkowych kryteriów,
premiujących dodatkową liczbą punktów ww. „wnioski powodziowe”.
Efektem zmian będzie wprowadzenie możliwości przekazywania gminom dotkniętym
powodzią grantów pokrywających część kosztów budowy mieszkań komunalnych dla powodzian
(„bezwarunkowego” w rozumieniu obecnych przepisów) wraz z korektą zasad kwalifikacji,
premiującą w okresie trzech kolejnych edycji (do II edycji 2011 r. włącznie) takie wnioski.

W projekcie przewidziano również możliwość korzystania z następujących zwolnień
(art. 28 i 29):
1) z opłaty skarbowej dotyczącej dokumentów i czynności podejmowanych w sprawach
związanych z powodzią,
2) z opłaty za wydanie dokumentu paszportowego w odniesieniu do osób poszkodowanych,
3) od podatku dochodowego w zakresie nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń
otrzymanych na usuwanie skutków powodzi, darowizny otrzymanej na cele określone
powyżej oraz przychodów uzyskanych na podstawie projektowanej ustawy,
4) od podatku od spadków i darowizn darowizny otrzymanej przez osoby fizyczne
poszkodowane w wyniku powodzi.
Przyjmuje się, że zwolnienia określone w pkt 3 i 4 będą stosowane od dnia 1 maja 2010 r. do
dnia 31 grudnia 2012 r.

9
Dodatkowo przewidziano, że w przypadku gdy przychody wymienione w art. 29 ust. 1
pkt 1 i 2 oraz w ust. 3 projektu zostały wydatkowane na nabycie lub wytworzenie we własnym
zakresie środków trwałych, nie będą miały zastosowania przepisy art. 23 ust. 1 pkt 45 i pkt 45a
lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r.
Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) oraz art. 16 ust. 1 pkt 48 i pkt 63 lit. a ustawy z dnia 15 lutego
1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn.
zm.).
Ponadto zasadne jest szczególne określenie w art. 29 ust. 4 projektu ustawy terminu
zawiadomienia o przerwie w prowadzeniu działalności gospodarczej spowodowanej powodzią
przez osoby, które wybrały opodatkowanie w formie karty podatkowej prowadzonej na
podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Podatnicy, za okres przerwy trwającej
co najmniej 10 dni, nie będą obowiązani do zapłaty podatku dochodowego, jeżeli o okresie
przerwy spowodowanej powodzią, zawiadomią właściwy organ w dniu rozpoczęcia działalności
po tej przerwie (aktualnie obowiązani są zawiadomić o przerwie najpóźniej w dniu jej
rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia).

W art. 31 proponuje się wprowadzenie regulacji umożliwiającej udzielenie ulg w spłacie
zobowiązań podatkowych, w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe na
podstawie art. 67a i art. 67b § 1 pkt 3 lit. a ustawy – Ordynacja podatkowa traktowanych jako
pomoc publiczną udzielaną w ramach programu pomocowego – jaki stanowi projektowana
ustawa. Umożliwi to udzielanie ulg przedsiębiorcom poszkodowanym w wyniku powodzi bez
wymogu zgłaszania do Komisji Europejskiej przez organy podatkowe każdorazowego zamiaru
udzielania ulg dla indywidualnego przedsiębiorcy. Przyspieszy to procedurę rozpatrywania
wniosków przez organy podatkowe. Warunkiem skorzystania z ulgi w ramach programu
pomocowego jest złożenie wniosku przez przedsiębiorców, o których mowa wyżej, w okresie
roku od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. W odniesieniu do wniosków złożonych po
tym okresie również będzie możliwe udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych na
podstawie ustawy – Ordynacja podatkowa, jednakże traktowanych jako pomoc indywidualna,
tj. wymagająca zgłoszenia do Komisji Europejskiej.


10
Celem projektowanego art. 32 jest natomiast wyeliminowanie ryzyka utraty prawa do
uzyskania świadczeń o charakterze socjalnym w przypadku korzystania ze świadczeń
związanych z powodzią, która miała miejsce w 2010 r.

Ponadto (w art. 33 projektu) zakłada się, że w 2010 r. środki z rezerwy określonej
w art. 36 ust. 4 pkt 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego będą przeznaczane
w pierwszej kolejności na uzupełnienie dochodów gmin wymienionych w wykazie określonym
na podstawie art. 2 ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy,
remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku
działania żywiołu (Dz. U. Nr 84, poz. 906). Regulacja ta będzie miała zastosowanie również do
powiatów i województw, na terenie których położone są gminy wymienione w powyższym
wykazie.
Regulacja zaproponowana w art. 33 ust. 1 projektu ma na celu umożliwienie
przeznaczenia na sfinansowanie usuwania skutków powodzi wydatków budżetowych
zablokowanych na podstawie art. 177 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o finansach publicznych
i przeniesionych do nowej rezerwy celowej. Jednocześnie, uwzględniając konieczność jak
najszybszego finansowania usuwania skutków powodzi zaproponowano w projektowanym ust. 1
art. 33 projektu wyłączenie konieczności uzyskania opinii sejmowej komisji do spraw budżetu,
o której mowa w art. 177 ust. 6 ustawy o finansach publicznych. Zakłada się również,
w przypadku udzielania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego poszkodowanym w wyniku
powodzi, wyłączenie stosowania terminu, o którym mowa w art. 154 ust. 2 ustawy o finansach
publicznych (art. 33 ust. 2 projektu).
Gminy za udział w działaniach ratowniczych zobowiązane są, zgodnie z art. 28 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, do wypłaty członkom
ochotniczej straży pożarnej ekwiwalentu pieniężnego w wysokości nie wyższej niż 1/175
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ogłoszonego przed dniem ustalenia ekwiwalentu.
Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały. Dla gmin ze względu na ogromny
udział jednostek ochotniczej straży pożarnej w działaniach ratowniczych oraz długotrwałość
powodzi, a tym samym konieczność prowadzenia działań ratowniczych bez przerwy przez wiele
dni, wypłata ekwiwalentu może stanowić znaczne obciążenie (art. 33 ust. 3 projektu).


11
Natomiast przepis art. 34 ust. 3 projektu ma na celu wyłączenie warunku określonego
w art. 128 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym kwota dotacji dla jednostek
samorządu terytorialnego na dofinansowanie zadań własnych nie może stanowić więcej niż 80 %
kosztów realizacji zadania. Spowodowane jest to tym, że wiele jednostek samorządu
terytorialnego poszkodowanych przez powódź nie jest w stanie wygospodarować w swoich
budżetach kwoty odpowiadającej 20 % realizacji zadania.

W art. 36 proponuje się wprowadzenie regulacji umożliwiającej przeznaczenie środków
z Krajowego Funduszu Drogowego na finansowanie remontu, odbudowy lub przebudowy
zniszczonych lub uszkodzonych na skutek powodzi dróg krajowych realizowanych przez
Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

Wprowadzenie regulacji określonej w art. 37 pozwoli na sprawne opracowanie projektu
zmiany planu finansowego Krajowego Funduszu Drogowego, a w konsekwencji pozwoli na
wypłatę z Funduszu środków na finansowanie remontów dróg krajowych realizowanych przez
GDDKiA zniszczonych lub uszkodzonych na skutek powodzi.

W art. 38 projektu ustawy przewiduje się rozciągnięcie stosowania przepisów ustawy
z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) na poszkodowanych wskutek powodzi będących
przedsiębiorcami. Z tą różnicą, że do skorzystania z rozwiązań przewidzianych w tej ustawie
wystarczy już 15 % spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż, w ciągu
jednego miesiąca po dniu 1 maja 2010 r. w porównaniu do tego samego miesiąca w okresie od
dnia 1 maja 2009 r. do dnia 31 lipca 2009 r. (aktualnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia
1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców uzależniają objęcie pomocą przedsiębiorców, u których spadek obrotów
gospodarczych wyniósł nie mniej niż o 25 % w ciągu 3 kolejnych miesięcy w porównaniu do
tych samych 3 miesięcy z poprzedniego roku). Poszkodowani powodzią przedsiębiorcy będą
opracowywać zamiast programu naprawczego, mniej skomplikowany plan naprawczy.

Przepis art. 39 ma na celu w odniesieniu do beneficjentów, których gospodarstwa rolne
uległy zalaniu w wyniku powodzi, wydłużenie terminu na złożenie wniosku o zaliczkę.

12