Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Druk nr 2988

Warszawa, 10 marca 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o Trybunale
Konstytucyjnym.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego.


(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Anna Bańkowska;
(-) Marek Borowski; (-) Andrzej Celiński; (-) Marian Filar; (-) Tomasz
Garbowski; (-)
Witold Gintowt-Dziewałtowski;
(-) Tadeusz
Iwiński;
(-) Izabela Jaruga-Nowacka; (-) Ryszard Kalisz; (-) Tomasz Kamiński;
(-) Witold Klepacz; (-) Bogdan Lis; (-) Wacław Martyniuk; (-) Krzysztof
Matyjaszczyk;
(-) Grzegorz
Napieralski;
(-) Wojciech
Pomajda;
(-) Stanisława Prządka; (-) Izabella Sierakowska; (-) Jolanta Szymanek-
Deresz; (-) Jan Widacki; (-) Stanisław Wziątek.
Projekt



USTAWA
z dnia …………..
o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym



Art.1

W ustawie z dnia 1997r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z dnia 1 września 1997r. nr
102, poz. 643 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany


1). w art. 5 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

„Art. 5
3. Sędzią Trybunału Konstytucyjnego może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie
prawnicze i legitymująca się co najmniej stopniem naukowym doktora nauk prawnych, która nadto
posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego lub
Naczelnego Sądu Administracyjnego.
4. kandydatów na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego przedstawia Kolegium
Elektorów w ilości trzech kandydatów na jedno stanowisko sędziego Trybunału przewidziane
do obsadzenia. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru sędziego Trybunału zapada bezwzględną
większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.

2). w art. 5 dodaj się ust. 4a w brzmieniu:

„4a. 1 Kolegium Elektorów tworzą:
a/. po dwóch przedstawicieli Prezydenta RP, Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sadu
Najwyższego, Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego,
Krajowej Rady Sądownictwa,
b/. po jednym przedstawicielu wydziałów prawa polskich uczelni akademickich mających
uprawnienia do nadawania stopni doktora nauk prawnych.
c/. jeden przedstawiciel Komitetu Nauk Pranych Polskiej Akademii Nauk.
2. wyboru osób, których kandydatury zostaną przedstawione Sejmowi, Kolegium dokonuje
spośród zgromadzonych zgłoszeń zwykłą większością głosów w glosowaniu tajnym.
3. Marszałek Sejmu RP lub osoba przez niego wskazana podaje do publicznej wiadomości
termin, warunki i tryb zgłaszania kandydatów na sędziów Trybunału. Ogłoszenie zarządza się
nie później niż na 60 dni przed upływem kadencji ustępującego Sędziego Trybunału.
4. Marszałek Sejmu RP lub osoba przez niego wyznaczona, bez prawa głosu w wyborach,
organizuje i prowadzi zebrania Kolegium Elektorów związane z wyłonieniem kandydatów na
sędziów trybunału Konstytucyjnego.”

3). w art. 5 dodaj się ust. 4b w brzmieniu:

„4b. Marszałek Sejmu wyznacza termin głosowania dotyczącego wyboru nie wcześniej niż na
dwa tygodnie od zaopiniowania kandydatury przez właściwy organ Sejmu RP. (Komisja)”



4). w art. 5 dodaj się ust. 4c w brzmieniu:

„4c
1. W terminie 14 dni od zgłoszenia kandydatury, kandydat obowiązany jest dostarczyć
Marszałkowi Sejmu dokumenty stwierdzające spełnienie ustawowych wymogów do pełnienia
funkcji sędziego Trybunału Konstytucyjnego;
2. Jeżeli kandydat jest członkiem samorządu zawodu prawniczego w terminie określonym w
ust. 1 obowiązany jest złożyć informację, iż w chwili zgłaszania kandydatury nie jest
prowadzone wobec niego postępowanie dyscyplinarne oraz o nieprzedawnionych karach
dyscyplinarnych;
3. Jeżeli kandydat jest sędzią Sądu powszechnego, w tym terminie określonym w ust. 1
obowiązany jest złożyć informację, iż w chwili zgłaszania kandydatury nie jest prowadzone
wobec niego postępowanie dyscyplinarne oraz o nieprzedawnionych karach dyscyplinarnych;
4. Jeżeli kandydat jest prokuratorem, w terminie określonym w ust. 1 obowiązany jest złożyć
informację, iż w chwili zgłaszania kandydatury nie jest prowadzone wobec niego
postępowanie dyscyplinarne oraz o nieprzedawnionych karach dyscyplinarnych;
5. Jeżeli kandydat jest pracownikiem uczelni wyższej, w terminie określonym w ust. 1
obowiązany jest złożyć informację, iż w chwili zgłaszania kandydatury nie jest prowadzone
wobec niego postępowanie dyscyplinarne oraz o nieprzedawnionych karach
dyscyplinarnych.”

5). w art. 5 dodaj się ust. 4d w brzmieniu:

„4d. Właściwy organ Sejmu opiniujący kandydaturę na stanowisko sędziego Trybunału
(Komisja) ma prawo żądać od kandydata innych dokumentów, poświadczeń, a także
wyjaśnień niezbędnych dla wyrażenia opinii o kandydacie na sędziego Trybunału
Konstytucyjnego. ”

Art. 2

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.

UZASADNIENIE

16 stycznia 2008 r. Klub Poselski Lewica i Demokraci zgłosił projekt ustawy
nowelizującej ustawę z dnia 1 września 1997 o Trybunale Konstytucyjnym. Dziś nie ma już
Klubu Poselskiego Lewica i Demokraci, a także do tej pory nie rozpoczęto prac
legislacyjnych nad projektem ustawy.
Przedkładając nową wersję nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym posłowie
wnioskodawcy nawiązują do tej z 16 stycznia 2008 r., a jednocześnie wskazują, że problem
dotyczący jakości i trybu wyłaniania członków Trybunału Konstytucyjnego nabrał w
międzyczasie ostrości i obliguje Wysoką Izbę do pilnego podjęcia inicjatywy gwarantującej
możliwość rzetelnej realizacji obowiązków konstytucyjnych najważniejszego z organów
polskiego systemu sądowniczego. Posłowie wnioskodawcy pragną zwrócić uwagę na
wyjątkową pozycję i usytuowanie Trybunału Konstytucyjnego. O ile wszystkie polskie sądy
osądzają zdarzenia , stany i osoby o tyle Trybunał konstytucyjny osądza prawo na podstawie,
którego inni osądzają. Art. 188 Konstytucji RP nakłada na Trybunał obowiązek orzekania w
sprawach zgodności ustaw z Konstytucją RP, prawem UE i umowami międzynarodowymi.
Każdy polski sąd może wystąpić do Trybunału z zapytaniem o zgodność każdego aktu
normatywnego z wymienionymi wyżej nadrzędnymi unormowaniami – o tym stanowi art.
133. Na podstawie art. 189 Trybunał rozstrzyga ewentualne spory kompetencyjne pomiędzy
najwyższymi organami państwa. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne i mają
moc powszechnie obowiązującą.
Te
wyjątkowe kompetencje , najwyższa odpowiedzialność i znaczenie przyjmowanych
rozstrzygnięć tworzą wymóg najwyższej staranności w doborze składu personalnego sędziów
, których profesjonalizm, neutralność polityczna, niepodległość względem formacji
politycznych i ich przywódców, autorytet i zaufanie publiczne muszą gwarantować minimum
oddziaływania bieżącej polityki na sądownictwo konstytucyjne i dlatego też posłowie
wnioskodawcy:
1. w zmianie dotyczącej art.. 5 ust. 3 określają kryteria doboru kandydatów na
stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego wskazując na wymóg wyższego
wykształcenia, posiadanie tytułu naukowego doktora nauk prawnych, a także
kwalifikacji do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego lub Naczelnego
Sądy Administracyjnego,
2. w zmianie dotyczącej art.. 5 ust. 4 wnoszą aby kandydatów na stanowisko sędziego
Trybunału wskazywało Kolegium Elektorów w ilości trzech kandydatów na jedno
stanowisko do obsadzenia. Wnioskodawcy proponują aby spośród przedstawionych
kandydatów Sejm dokonywał wyboru sędziego w głosowaniu bezwzględną
większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów,
3. w zmianie drugiej proponuje się dodać ust. 4c, który :
a) w punkcie 1 stanowi, że Kolegium Elektorów tworzą po dwóch
przedstawiciele Prezydenta RP, na którym spoczywa szczególna
odpowiedzialność za ład konstytucyjny, Zgromadzenia Ogólnego Sędziów
Sadu Najwyższego , Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sadu
Administracyjnego i Krajowej Rady Sądownictwa, a także po jednym
przedstawicielu wydziałów prawa polskich uczelni akademickich mających
uprawnienia do nadawani stopnia doktora nauk prawnych i Komitetu Nauk
Prawnych PAN- jako podmiotów skupiających osoby o najwyższych
kwalifikacjach naukowych w dziedzinie prawa,
b) w pkt. 2 proponuje się aby wyboru kandydatów na Sędziów Trybunału
Konstytucyjnego Kolegium dokonywało spośród zgromadzonych zgłoszeń
zwykłą większością głosów w głosowaniu tajnym,
c) w pkt. 3 i 4 wnioskodawcy wskazują Marszałka Sejmu RP lub osobę przez
niego upoważnioną jako tych, którzy podają do publicznej wiadomości
terminy, tryb i warunki zgłoszeń kandydatów na sędziów Trybunału, a także
jako osoby odpowiedzialne za organizację i prowadzenie zebrań Kolegium
Elektorów. Jednocześnie wnioskodawcy nie wyposażają Marszałka Sejmu RP
lub osoby przez niego wyznaczonej w prawo głosu w wyborach kandydatów
wskazanych Sejmowi RP przez Kolegium Elektorów.
Przedkładany projekt ustawy nie był poddany konsultacjom społecznym w rozumieniu
przepisów art. 34 ust. 3 Regulaminu Sejmu RP.
Wejście w życie ustawy zawartej w niniejszym przedłożeniu nie spowoduje
dodatkowych znaczących kosztów po stronie budżetu państwa.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty przepisami prawa Unii Europejskiej.