Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Dodatkowo, postulowany przez projektodawcę sposób ustalenia ceny mieszkania w
przypadku ewentualnego prawa pierwokupu dla najemców przy upadłości TBS (cena
nominalna budowy pomniejszona o wysokość wniesionego wkładu (czy pod tym pojęciem
kryje się wartość partycypacji?) i kaucji powoduje, że zdecydowanie ograniczone byłyby
prawa wierzycieli, w szczególności Banku Gospodarstwa Krajowego. Punkt dotyczący prawa
gmin do nabycia z majątku upadłego TBS części nieruchomości obciążonej hipoteką na rzecz
BGK jest jedynie przepisem deklaratywnym, gdyż już obecnie gminy mają swobodne prawo
decyzji w tym zakresie.

4) Art. 1 pkt 5

Istotne wątpliwości budzi postulowana w przedłożonym projekcie propozycja
zniesienia sankcji za złamanie przepisów ustawy o niektórych formach popierania
budownictwa mieszkaniowego (art. 1 pkt 5 projektu). Należy przypomnieć, że celem systemu
TBS jest zapewnienie mieszkań osobom o średnich i niskich dochodach. Ustawa o niektórych
formach popierania budownictwa mieszkaniowego wprowadza w tym zakresie odpowiednie
limity dochodów dla osób chcących wynająć lokal w TBS. Najemca ma obowiązek składać
co 2 lata deklarację o średnim dochodzie przypadającym na gospodarstwo domowe. Pozwala
to na kontrolę, czy w zasobie objętym preferencjami (np. w formie niższego czynszu)
zamieszkują osoby uprawnione, ze społecznego punktu widzenia, do takich preferencji. Jeżeli
najemca podaje w deklaracji o dochodach prawdziwe informacje, to jedyną sankcją, jaka
może go spotkać, jest możliwość wypowiedzenia przez towarzystwo umowy najmu w części
dotyczącej czynszu. Jak pokazuje doświadczenie, TBS-y z tej możliwości korzystają jedynie
incydentalnie. Z kolei, jeżeli najemca złoży w deklaracji oświadczenia niezgodne z prawdą,
towarzystwo może wypowiedzieć mu umowę najmu bez zachowania terminu wypowiedzenia.
Po rozwiązaniu umowy najmu osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego jest obowiązana
płacić towarzystwu miesięczne odszkodowanie za korzystanie lokalu w wysokości 200%
czynszu miesięcznego, jaki płaciłby, gdyby umowa nie została rozwiązana.

Należy więc podkreślić, że sankcja w postaci konieczności płacenia odszkodowania,
związana z poświadczeniem przez lokatora nieprawdy, dotyczy sytuacji, kiedy zajmuje
nieprawnie lokal i powinna być w związku z tym odpowiednio dotkliwa. Postulowany przez
wnioskodawców zapis w istocie wypaczyłby sens przepisu, spowodowałby, że najemcy nie
odczuwaliby w żaden sposób faktu, że zajmują, mimo rozwiązania umowy najmu, lokal
mieszkalny nie posiadając do niego żadnego tytułu prawnego.

Sprzeciw budzi również propozycja zawarta w art. 1 pkt 5 opiniowanego projektu. Jak
wspomniano powyżej, wprowadzenie limitów dochodowych dotyczących najemców lokali
TBS oraz sankcji za ich przekroczenie ma na celu dążenie do unikania sytuacji, kiedy zasoby
utworzone przy wsparciu środków publicznych zamieszkują osoby o zbyt wysokich
dochodach. Stąd zapis, że w przypadku przekroczenia odpowiednich limitów dochodowych

10
(dość wysokich), towarzystwo może wypowiedzieć umowę najmu w części dotyczącej
czynszu i ustalić nowy czynsz na poziomie, który może przekroczyć 4% wartości
odtworzeniowej rocznie. Przepis ten powinien więc nadal funkcjonować.


Podsumowując, przedłożony projekt ustawy budzi duże wątpliwości merytoryczne i
przede wszystkim legislacyjne. Pewne przepisy postulowane przez wnioskodawców mogą się
okazać niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z konstytucyjną
zasadą ochrony własności. Wprowadzenie postulowanych przepisów spowodowałoby
również niespójność przepisów określających obecnie instrumentarium polityki
mieszkaniowej państwa i samorządów gminnych.

Uwzględniając powyższe, Rada Ministrów jest przeciwna wprowadzeniu
konkretnych rozwiązań zawartych w przedłożonym komisyjnym projekcie zmiany
ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (druk nr 2920).
W ocenie Rady Ministrów podstawą dla rozstrzygnięć związanych z formą i zakresem
ewentualnych zmian prawnych w kwestiach poruszanych w opiniowanym projekcie powinna
być rządowa inicjatywa legislacyjna, która będzie w najbliższym czasie – w formie projektu
założeń projektu ustawy – przedmiotem prowadzonych prac.





11