Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami

ności seksualnej i oby-
czajności oraz za pro-
wadzenie pojazdu po użyciu
alkoholu
brak związków z ośrodkami
----- złożenie oświadczenia pod
szkolenia kierowców
rygorem odpowiedzialności
karnej wynikającej z art. 233
Kk.

wymogi formalne
wpis do ewidencji
wpis do ewidencji egzami-
egzaminatorów
natorów
inne ograniczenia

– zakaz podejmowania in-

nych zajęć zarobkowych
bez zgody dyrektora
------
WORD
–
ograniczenia w prowa-
dzeniu działalności gospo-
darczej
Jak widać z powyższej tabeli, zmiany dotyczą:
– wymaganych
badań lekarskich i psychologicznych, które mają być przeprowadzane pod
kątem przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku egzaminatora, a nie jak
dotychczas wyłącznie pod kątem przeciwwskazań do kierowania pojazdem,
– wymaganej praktyki od kandydata na egzaminatora – kandydat musi uczestniczyć w
20 egzaminach w charakterze obserwatora i przeprowadzić 10 egzaminów pod nadzorem;
dotychczas było to zaledwie uczestnictwo w łącznie 10 egzaminach,
– wymogu niekaralności egzaminatora, który rozszerzono na zasadach analogicznych jak dla
instruktorów,
– nowego wymogu niepozostawania w związkach z osobami prowadzącymi szkolenie na
zasadach określonych w art. 24 K.p.a. (egzaminator nie będzie mógł przeprowadzić
egzaminu państwowego dla takiej osoby).
Ponadto w projekcie nałożono na egzaminatorów dodatkowe ograniczenia:
– zakaz podejmowania innych zajęć zarobkowych bez zgody dyrektora WORD,
– ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej jak dla osób pełniących funkcje
publiczne, w tym także konieczność składania deklaracji majątkowych.
Istotnym elementem mającym wpływ na jakość i prawidłowość przebiegu przeprowadzania
egzaminów państwowych dla kandydatów na kierowców jest nadzór nad wojewódzkimi

15
ośrodkami ruchu drogowego. Propozycje w tym zakresie zawarte w projekcie ustawy
dotyczą:
– precyzyjnego
określenia obowiązków marszałka województwa w zakresie wykonywania
nadzoru nad WORD,
– wskazania jednostek i służb zobowiązanych do współpracy z marszałkiem w zakresie
wykonywania nadzoru,
– wprowadzenia precyzyjnych przesłanek do przeprowadzenia kontroli WORD,
– określenia zakresu prowadzonej kontroli,

– określenia uprawnień i obowiązków osób przeprowadzających kontrolę,
– określenia przesłanek zawieszenia prowadzenia przez WORD egzaminów państwowych.
W procesie egzaminowania wprowadzono także nowe rozwiązanie dotyczące osób
niepełnosprawnych. Dotychczasowe przepisy przewidywały, że obowiązkowa rejestracja
egzaminu na prawo jazdy dotyczy egzaminów przeprowadzanych wyłącznie przy użyciu
pojazdów będących w posiadaniu Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego. Obowiązek
rejestracji przebiegu egzaminu nie był wymagany w przypadku przeprowadzania egzaminu
przy użyciu pojazdu np. osoby niepełnosprawnej. Takie rozwiązanie mogło powodować, że
osoba niepełnosprawna, w przypadku złożenia skargi na przebieg egzaminu, nie mogłaby (tak
jak osoby zdające egzamin przy wykorzystaniu pojazdów WORD) dowodzić swoich racji,
podpierając się dodatkowo nagraniem przebiegu egzaminu. W celu uniknięcia możliwości
dyskryminacji tych osób w projekcie przewidziano, że na ich wniosek egzamin może zostać
przeprowadzony przez komisję powołaną przez dyrektora WORD. Taka komisja
zagwarantuje, że osoba egzaminowana, w przypadku skargi, będzie mogła powołać na
świadka inną osobę niż tylko siebie lub egzaminatora.

Prawo jazdy
W związku z koniecznością wdrożenia do prawodawstwa polskiego dyrektywy 2006/126/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw jazdy (przekształcenie), wprowadzono w
projekcie następujące zmiany:
– wprowadzenie nowego wzoru prawa jazdy oraz obowiązku wymiany krajowych praw
jazdy na prawa jazdy wydane zgodnie z tym wzorem. Obecnie w Unii Europejskiej
obowiązuje ponad 110 różnych wzorów praw jazdy. Wymiana praw jazdy nastąpić ma
w ciągu 25 lat i zakończy się w 2033 r.

16
– wprowadzenie nowych kategorii prawa jazdy:
– AM – prawo jazdy dla użytkowników motorowerów oraz lekkich pojazdów
czterokołowych, które będzie uzyskiwane od 14 roku życia. Wzrastająca
popularność motorowerów i ilość zdarzeń drogowych związanych z jazdą na
motorowerze stanęła u podstaw zunifikowania zasad kierowania motorowerami
i zasad uzyskiwania uprawnień do kierowania nimi; jednakże dla osób, które będą
jeździć motorowerem wiek został określony na 14 lat,
– A2 – pośrednia kategoria prawa jazdy między istniejącymi już kategoriami A1
i A. Prawo jazdy tej kategorii będzie uprawniało do prowadzenia motocykli
o mocy nieprzekraczającej 35 kW i stosunku mocy do masy nieprzekraczającym
0,2 kW/kg. Aby uzyskać uprawnienia do prowadzenia motocykli młody kierowca
będzie musiał najpierw uzyskać prawo jazdy na małe motocykle (A1 w wieku
16 lat lub A2 w wieku 18 lat), następnie po 2-letnim okresie posiadania tych
uprawnień będzie miał możliwość uzyskania prawa jazdy na większe motocykle
(odpowiednio A2 lub A). Podniesiono także minimalny wiek niezbędny do
uzyskania bezpośredniego dostępu do prawa jazdy kategorii A. Wiek ten obecnie
wynosi 18 lat, po wprowadzeniu przepisu będzie wynosił 24 lata. Celem tej
regulacji jest zapewnienie, że niedoświadczeni i młodzi kierowcy tuż po
uzyskaniu prawa jazdy na motocykle nie będą użytkownikami ciężkich i szybkich
motocykli,
– zmiana definicji uprawnień wynikających z prawa jazdy kategorii B i B+E, w zakresie
możliwości ciągnięcia przyczep. Zmiana ta będzie polegać na:
– dookreśleniu dopuszczalnej masy całkowitej ciągniętej przyczepy w zakresie
kategorii B+E do maksimum 3.500 kg,
– na ograniczeniu w zakresie prawa jazdy kategorii B możliwości ciągnięcia
przyczep do takich, których dopuszczalna masa całkowita zsumowana
z dopuszczalną masą całkowitą ciągnącego pojazdu nie przekroczy 3.500 kg.
Celem regulacji jest ograniczenie możliwości ciągnięcia bardzo ciężkich przyczep
i naczep przez pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej
3.500 kg,
– wprowadzenie administracyjnego okresu ważności wydawanych praw jazdy:
– 15 lat – dla praw jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E,

17
– 5 lat – lub w zależności od terminu badań lekarskich oraz psychologicznych
– dla praw jazdy kategorii C1, C, C1+E, C+E, D1, D, D1+E, D+E,
– wprowadzono precyzyjniejsze określenie dokumentów uprawniających do kierowania
pojazdami, ze wskazaniem m.in. zagranicznych dokumentów wojskowych,
– wprowadzenie dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych RP oraz
funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, Policji oraz Straży Granicznej niższego
wieku niż wymaga się tego od pozostałych osób w stosunku do niektórych kategorii praw
jazdy. Tak więc minimalny wiek do kierowania dla żołnierzy wyniesie 18 lat dla
pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii A, C i C+E oraz 19 lat dla
pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii D. Odnośnie do
funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, Policji oraz Straży Granicznej minimalny
wiek wynosi 18 lat dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A i C oraz 21 lat
dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii D. Wprowadzenie wyjątku
dotyczącego minimalnego wieku do kierowania pojazdami w stosunku do powyższych
kategorii osób (żołnierze i funkcjonariusze) zostało podyktowane koniecznością
zapewnienia obsługi niniejszych służb,
– wprowadzenie dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną określoną w przepisach
rozdziału 7a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, minimalnego
wieku do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii C i C+E wynosi
18 lat, a w prawie jazdy kategorii D i D+E wynosi 21 lat. Ponadto dla osób, które
uzyskały kwalifikację wstępną przyspieszoną określoną w przepisach rozdziału 7a ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, minimalny wiek do kierowania
pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii D i D+E wynosi 23 lata lub 21 lat, z tym
że taka osoba może kierować wyłącznie pojazdami wykonującymi regularne przewozy
osób na liniach komunikacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r.
o transporcie drogowym, na trasie nieprzekraczającej 50 km. Przepis wprowadzający
kwalifikację wstępną przyspieszoną jest bezpośrednią implementacją dyrektywy
2003/59/WE do prawodawstwa polskiego. Rozwiązania prawne zastosowane do
wprowadzenia tego przepisu wiążą się bezpośrednio z wprowadzeniem zróżnicowania
wieku kandydatów na kierowców, którzy zamierzają uzyskać uprawnienia do kierowania
pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii C i D. Zgodnie z dyrektywą osoba, która
ukończyła kwalifikację wstępną przyspieszoną czy pełną kwalifikację wstępną, będzie
miała prawo do wcześniejszego uzyskania prawa jazdy kategorii C i D i do rozpoczęcia

18
pracy na stanowisku kierowcy. Obniżenie wieku niezbędnego do uzyskania tych kategorii
prawa jazdy jest uzasadnione zakresem dodatkowego kursu w zakresie kwalifikacji
wstępnej i nie będzie stwarzało zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Nadzór nad kierującymi
Opierając się na analizie kilkuletnich doświadczeń z funkcjonowaniem systemu punktów
karnych dla kierowców, w projekcie zaproponowano jego modyfikację, rozszerzając
jednocześnie nadzór nad osobami naruszającymi przepisy o nowe elementy. Celem tych
propozycji jest zwiększenie skuteczności w zakresie oddziaływania na posiadaczy uprawnień
do kierowania pojazdami korygującego ich niewłaściwą postawę w ruchu drogowym.
Zakres nadzoru nad kierującymi (przestrzeganie przepisów ruchu drogowego i spełnianie
wymagań określonych do uzyskania dokumentu stwierdzającego posiadanie uprawnień do
kierowania pojazdem) oraz podmioty zobowiązane do jego prowadzenia (Policja
i starostowie) określono w ustawie.
Nowe rozwiązania zaproponowane w tym zakresie to:
– kierowanie osoby, która uzyskała 24 punkty, na kurs reedukacyjny zamiast, jak
dotychczas, na egzamin sprawdzający jej kwalifikację,
– cofnięcie prawa jazdy osobie, która w okresie 5 lat od dnia wydania skierowania na kurs
reedukacyjny, uzyskała ponownie 24 punkty.
W przypadku cofnięcia prawa jazdy w wyniku uzyskania maksymalnej liczby punktów
(24 punkty) jego odzyskanie jest możliwe po spełnieniu wszystkich wymagań stawianych
osobom ubiegającym się o uprawnienie do kierowania pojazdem.
Ponadto, jeżeli kierowca kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu
alkoholu lub po użyciu środka działającego podobnie jak alkohol, kierowany jest on
dodatkowo na kurs reedukacyjny w zakresie profilaktyki przeciwalkoholowej.
Proponuje się, aby kursy reedukacyjne prowadził odpłatnie wojewódzki ośrodek ruchu
drogowego.

Wymagania w stosunku do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi lub przewożącymi
wartości pieniężne
Projekt reguluje w rozdziale 16 wymogi wobec osób kierujących pojazdami
uprzywilejowanymi. Projekt stanowi, że takich samych kwalifikacji wymaga się od

19