Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami
Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 2879
- Data wpłynięcia: 2010-03-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o kierujących pojazdami
- data uchwalenia: 2011-01-05
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 30, poz. 151
2879-I
Zmianę wymagań w stosunku do instruktorów pokazuje tabela nr 1.
Tabela nr 1
WYMAGANIA W STOSUNKU DO INSTRUKTORÓW
Obecnie
Po
wejściu w życie ustawy
wykształcenie
średnie
średnie
posiadanie uprawnień do
posiadanie prawa jazdy odp. posiadanie prawa jazdy
kierowania
kategorii przez okres min. kategorii B przez okres min.
3 lat
3 lat oraz prawa jazdy odp.
kategorii przez okres min.
roku
stan zdrowia
brak przeciwwskazań zdro- brak przeciwwskazań zdro-
wotnych do kierowania
wotnych do pracy na sta-
pojazdem
nowisku instruktora
sprawność psychiczna
brak przeciwwskazań psy- brak przeciwwskazań psy-
chologicznych do kiero- chologicznych do pracy na
wania pojazdem
stanowisku instruktora
przeszkolenie
kurs
kwalifikacyjny
kurs prowadzony przez
posiadający poświadczenie
OSK
potwierdzenie posiadania
egzamin kończący kurs
egzamin kończący kurs
kompetencji
i egzamin przed komisją i
egzamin przed komisją
powołaną przez wojewodę
powołaną przez wojewodę
doskonalenie
zawodowe
coroczne uczestnictwo w
warsztatach doskonalenia
zawodowego
niekaralność za
przestępstwo przeciwko za przestępstwo przeciwko
brd
bezpieczeństwu w komuni-
kacji, za przestępstwo
w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej i osobistej, za
przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumen-
tów, za przestępstwo prze-
ciwko zdrowiu i życiu, za
przestępstwo przeciwko
wolności seksualnej i oby-
czajności oraz za prowa-
dzenie pojazdu po użyciu
alkoholu
wymogi formalne
wpis do ewidencji
wpis do ewidencji
instruktorów
instruktorów
10
Jak widać z powyższej tabeli, zmiany dotyczą:
– wymaganych
badań lekarskich i psychologicznych, które mają być przeprowadzane pod
kątem przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku instruktora, a nie jak
dotychczas wyłącznie pod kątem przeciwwskazań do kierowania pojazdem,
– szkolenia kandydatów na instruktorów, gdzie proponuje się jego prowadzenie przez
posiadające poświadczenie ośrodki szkolenia kierowców,
– doskonalenia zawodowego przez coroczne uczestnictwo w warsztatach doskonalenia
zawodowego,
– rozszerzenia katalogu przestępstw eliminujących osobę z ewidencji instruktorów.
Projekt zakłada możliwość prowadzenia niektórych zajęć (z zakresu podstaw kierowania po-
jazdem i uczestnictwa w ruchu drogowym oraz obowiązków i praw kierującego pojazdem, jak
i z zakresu podstaw kierowania tramwajem, uczestnictwa w ruchu drogowym i obsługi
technicznej tramwaju) przez wykładowców. Osoba taka będzie musiała spełnić te same
wymagania jakie muszą spełniać instruktorzy z wyjątkiem konieczności posiadania prawa
jazdy odpowiedniej kategorii oraz posiadania badań lekarskich i psychologicznych w zakresie
przeciwwskazań do wykonywania czynności instruktora. Nie zwalnia to z obowiązku
posiadania badań lekarskich i psychologicznych wynikających z Kodeksu pracy.
Zmiany dotyczące ośrodków proponowane w projekcie są związane z jakością szkolenia.
Zmiana dotyczy wprowadzenia możliwości uzyskania przez ośrodek szkolenia kierowców
wydawanego przez starostę poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych
wymagań. Poświadczenie nie będzie obowiązkowe i dlatego w celu zachęcenia ośrodków do
jego uzyskania proponuje się, aby jednostki posiadające ten dokument mogły prowadzić
kursy rozszerzone oraz nieodpłatnie we współpracy ze szkołami prowadzić zajęcia dla
uczniów – kandydatów na kartę rowerową. Te ostatnie propozycje wynikają także z faktu, że
zaświadczenie gwarantuje lepszą jakość pracy ośrodka. Koszt uzyskania poświadczenia
będzie ponosił przedsiębiorca i oszacowano, że będzie to około 600 zł. Przy tej kalkulacji
wzięto pod uwagę zakres czynności, które będzie musiał wykonać pracownik starostwa przy
sprawdzaniu spełniania przez przedsiębiorcę dodatkowych wymagań.
Pozytywny wynik egzaminu wewnętrznego ma być jednym z warunków wystawienia przez
ośrodek szkolenia kierowców zaświadczenia o ukończeniu kursu.
Określenie szczegółowych programów szkolenia, oprócz ujednolicenia i podniesienia jego
jakości, ułatwi sprawowanie nadzoru przez starostów.
11
Temu samemu celowi służyć ma nałożony na ośrodek szkolenia kierowców obowiązek
składania informacji o osobach uczestniczących w kursie oraz czasie i miejscu
przeprowadzania poszczególnych zajęć wskazanych w szczegółowym programie. Oprócz
ułatwienia kontroli (możliwość weryfikacji, czy przewidziane zajęcia są prowadzone) ww.
obowiązek przekazywania informacji ograniczy zjawisko polegające na wystawianiu
zaświadczeń o ukończeniu kursu osobom, które w ogóle nie uczestniczyły w zajęciach.
Dotychczasowy nadzór wykonywany przez starostów nad ośrodkami szkolenia kierowców
można ocenić jako niezadowalający. Aby przeciwdziałać temu stanowi rzeczy, w projekcie
ustawy precyzyjnie określono:
– obowiązki starosty w zakresie wykonywania nadzoru,
– jednostki i służby zobowiązane do współpracy ze starostą w zakresie wykonywania
nadzoru,
– przesłanki do przeprowadzenia kontroli ośrodka szkolenia kierowców, z wykorzystaniem
analizy statystycznej osiąganych przez ośrodek wyników,
– zakres prowadzonej kontroli,
– uprawnienia i obowiązki osób przeprowadzających kontrolę,
– przesłanki i tryb wydania decyzji o zakazie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców.
Klamrą spinającą wymienione wyżej zmiany i wymagania będzie rozszerzenie zakresu
danych przetwarzanych przez centralną ewidencję kierowców. Dane będą przekazywane
w drodze teletransmisji przez organy wskazane w ustawie. Wśród nich znajdą się dane
ośrodków szkolenia kierowców oraz instruktorów. Będą one skorelowane z danymi
kierowców (dotyczyć to będzie między innymi wypadkowości i naruszeń przepisów), którzy
ukończyli w tych ośrodkach szkolenie. W ten sposób starosta będzie mógł w prowadzonej
przez siebie analizie statystycznej uwzględnić „wyniki pracy” ośrodków i poszczególnych
instruktorów, typując podmioty, wobec których należy przeprowadzić w pierwszej kolejności
kontrolę ich działania.
W zakresie nadzoru ze starostą współpracować będzie Policja, wojewódzkie ośrodki ruchu
drogowego (WORD) oraz administrator centralnej ewidencji kierowców. Współdziałanie
z Policją będzie się odbywać w zakresie kontroli praktycznej nauki jazdy, gdyż pracownik
administracji samorządowej nie ma uprawnień do zatrzymywania pojazdów „nauki jazdy” na
drodze publicznej. Dlatego też kontrola ww. pojazdów oraz uprawnień instruktorów będzie
możliwa wyłącznie we współpracy z Policją posiadającą stosowne uprawnienia do
12
zatrzymywania i kontroli na mocy przepisów ruchu drogowego. W ramach tej współpracy
Policja, wykonując rutynową kontrolę ruchu drogowego, ma możliwości przekazywania
starostom informacji o naruszeniach przepisów związanych ze szkoleniem. Ponadto ze
starostami będą współpracować wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego i administrator
centralnej ewidencji kierowców, w zakresie przekazywania danych o zdanych egzaminach
oraz o ewentualnych naruszeniach przepisów ruchu drogowego przez kierowcę lub
instruktora. Na podstawie tych danych starosta sporządzi statystyczną analizę, co zapewni mu
obiektywną i rzetelną wiedzę na temat funkcjonujących na jego terenie ośrodków. Tak
skonstruowany nadzór pozwoli na poprawę jakości szkolenia przez kierowanie nadzoru w te
aspekty szkolenia, które są najsłabsze.
Sposób przeprowadzania szkolenia zależy w dużym stopniu od zadań, które są wykonywane
na egzaminie państwowym, ze względu na fakt, że kandydat na kierowcę oczekuje od ośrodka
szkolenia przede wszystkim przygotowania do egzaminu, a umiejętność bezpiecznego
poruszania się w ruchu drogowym nie jest na tym etapie doceniana. Dlatego też projekt
przewiduje przeprowadzanie teoretycznej części egzaminu w formie testów jednokrotnego
wyboru z pytaniami generowanymi komputerowo w czasie rzeczywistym.
Niezależnie od zmian w zakresie zadań egzaminacyjnych projekt przewiduje także inne
zmiany mające wpływ na jakość przeprowadzanych egzaminów państwowych. Są to:
– wskazanie osób, w stosunku do których egzamin nie może być przeprowadzany,
– ujednolicenie sposobu przeprowadzania egzaminów państwowych w zakresie wszystkich
kategorii prawa jazdy – zlikwidowanie możliwości przeprowadzania egzaminów
w zakresie kategorii T w miejscu wskazanym przez starostę,
– podniesienie kwalifikacji i innych wymagań dla egzaminatorów,
– zmiana sposobu rekrutacji i szkolenia tych osób,
– sprecyzowanie uprawnień i obowiązków organów prowadzących nadzór nad
wojewódzkim ośrodkiem ruchu drogowego.
13
Zmiany dotyczące wymagań stawianych egzaminatorom pokazuje tabela nr 2.
Tabela nr 2
WYMAGANIA W STOSUNKU DO EGZAMINATORÓW
Obecnie
Po
wejściu w życie ustawy
obywatelstwo polskie
-----
wykształcenie wyższe wyższe
wiek -----
-----
posiadanie uprawnień do
posiadanie prawa jazdy
posiadanie prawa jazdy
kierowania
kategorii B przez 6 lat oraz kategorii B przez 6 lat oraz
innej odp. kategorii przez
innej odp. kategorii przez
okres min. roku
okres min. roku
stan zdrowia
brak przeciwwskazań zdro- brak przeciwwskazań zdro-
wotnych do kierowania po- wotnych do pracy na sta-
jazdem
nowisku egzaminatora
sprawność psychiczna
brak przeciwwskazań psy- brak przeciwwskazań psy-
chologicznych do kierowa- chologicznych do pracy na
nia pojazdem
stanowisku egzaminatora
przeszkolenie
kurs kwalifikacyjny
kurs kwalifikacyjny
praktyka
uczestnictwo w 7
uczestnictwo w co najmniej
egzaminach państwowych
20 egzaminach
w charakterze obserwatora
państwowych w charakterze
oraz przeprowadzenie co
obserwatora oraz
najmniej 3 takich egza-
przeprowadzenie co
minów pod kierunkiem
najmniej 10 takich egza-
egzaminatora wyznaczonego minów pod kierunkiem
przez dyrektora
egzaminatora wyznaczonego
wojewódzkiego ośrodka
przez dyrektora
ruchu drogowego i
wojewódzkiego ośrodka
uzyskanie pozytywnej opinii ruchu drogowego
potwierdzenie posiadania
egzamin przed komisją po- egzamin przed komisją po-
kompetencji
wołaną przez ministra
wołaną przez ministra
rękojmia należytego wykonywania
należytego wykonywania
obowiązków
obowiązków
niekaralność za
przestępstwo lub wy- za przestępstwo przeciwko
kroczenie przeciwko brd
bezpieczeństwu w komu-
nikacji, za przestępstwo
w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej, za przestępstwo
przeciwko wiarygodności
dokumentów, za
przestępstwo przeciwko
zdrowiu i życiu, za prze-
stępstwo przeciwko wol-
14
Tabela nr 1
WYMAGANIA W STOSUNKU DO INSTRUKTORÓW
Obecnie
Po
wejściu w życie ustawy
wykształcenie
średnie
średnie
posiadanie uprawnień do
posiadanie prawa jazdy odp. posiadanie prawa jazdy
kierowania
kategorii przez okres min. kategorii B przez okres min.
3 lat
3 lat oraz prawa jazdy odp.
kategorii przez okres min.
roku
stan zdrowia
brak przeciwwskazań zdro- brak przeciwwskazań zdro-
wotnych do kierowania
wotnych do pracy na sta-
pojazdem
nowisku instruktora
sprawność psychiczna
brak przeciwwskazań psy- brak przeciwwskazań psy-
chologicznych do kiero- chologicznych do pracy na
wania pojazdem
stanowisku instruktora
przeszkolenie
kurs
kwalifikacyjny
kurs prowadzony przez
posiadający poświadczenie
OSK
potwierdzenie posiadania
egzamin kończący kurs
egzamin kończący kurs
kompetencji
i egzamin przed komisją i
egzamin przed komisją
powołaną przez wojewodę
powołaną przez wojewodę
doskonalenie
zawodowe
coroczne uczestnictwo w
warsztatach doskonalenia
zawodowego
niekaralność za
przestępstwo przeciwko za przestępstwo przeciwko
brd
bezpieczeństwu w komuni-
kacji, za przestępstwo
w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej i osobistej, za
przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumen-
tów, za przestępstwo prze-
ciwko zdrowiu i życiu, za
przestępstwo przeciwko
wolności seksualnej i oby-
czajności oraz za prowa-
dzenie pojazdu po użyciu
alkoholu
wymogi formalne
wpis do ewidencji
wpis do ewidencji
instruktorów
instruktorów
10
Jak widać z powyższej tabeli, zmiany dotyczą:
– wymaganych
badań lekarskich i psychologicznych, które mają być przeprowadzane pod
kątem przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku instruktora, a nie jak
dotychczas wyłącznie pod kątem przeciwwskazań do kierowania pojazdem,
– szkolenia kandydatów na instruktorów, gdzie proponuje się jego prowadzenie przez
posiadające poświadczenie ośrodki szkolenia kierowców,
– doskonalenia zawodowego przez coroczne uczestnictwo w warsztatach doskonalenia
zawodowego,
– rozszerzenia katalogu przestępstw eliminujących osobę z ewidencji instruktorów.
Projekt zakłada możliwość prowadzenia niektórych zajęć (z zakresu podstaw kierowania po-
jazdem i uczestnictwa w ruchu drogowym oraz obowiązków i praw kierującego pojazdem, jak
i z zakresu podstaw kierowania tramwajem, uczestnictwa w ruchu drogowym i obsługi
technicznej tramwaju) przez wykładowców. Osoba taka będzie musiała spełnić te same
wymagania jakie muszą spełniać instruktorzy z wyjątkiem konieczności posiadania prawa
jazdy odpowiedniej kategorii oraz posiadania badań lekarskich i psychologicznych w zakresie
przeciwwskazań do wykonywania czynności instruktora. Nie zwalnia to z obowiązku
posiadania badań lekarskich i psychologicznych wynikających z Kodeksu pracy.
Zmiany dotyczące ośrodków proponowane w projekcie są związane z jakością szkolenia.
Zmiana dotyczy wprowadzenia możliwości uzyskania przez ośrodek szkolenia kierowców
wydawanego przez starostę poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych
wymagań. Poświadczenie nie będzie obowiązkowe i dlatego w celu zachęcenia ośrodków do
jego uzyskania proponuje się, aby jednostki posiadające ten dokument mogły prowadzić
kursy rozszerzone oraz nieodpłatnie we współpracy ze szkołami prowadzić zajęcia dla
uczniów – kandydatów na kartę rowerową. Te ostatnie propozycje wynikają także z faktu, że
zaświadczenie gwarantuje lepszą jakość pracy ośrodka. Koszt uzyskania poświadczenia
będzie ponosił przedsiębiorca i oszacowano, że będzie to około 600 zł. Przy tej kalkulacji
wzięto pod uwagę zakres czynności, które będzie musiał wykonać pracownik starostwa przy
sprawdzaniu spełniania przez przedsiębiorcę dodatkowych wymagań.
Pozytywny wynik egzaminu wewnętrznego ma być jednym z warunków wystawienia przez
ośrodek szkolenia kierowców zaświadczenia o ukończeniu kursu.
Określenie szczegółowych programów szkolenia, oprócz ujednolicenia i podniesienia jego
jakości, ułatwi sprawowanie nadzoru przez starostów.
11
Temu samemu celowi służyć ma nałożony na ośrodek szkolenia kierowców obowiązek
składania informacji o osobach uczestniczących w kursie oraz czasie i miejscu
przeprowadzania poszczególnych zajęć wskazanych w szczegółowym programie. Oprócz
ułatwienia kontroli (możliwość weryfikacji, czy przewidziane zajęcia są prowadzone) ww.
obowiązek przekazywania informacji ograniczy zjawisko polegające na wystawianiu
zaświadczeń o ukończeniu kursu osobom, które w ogóle nie uczestniczyły w zajęciach.
Dotychczasowy nadzór wykonywany przez starostów nad ośrodkami szkolenia kierowców
można ocenić jako niezadowalający. Aby przeciwdziałać temu stanowi rzeczy, w projekcie
ustawy precyzyjnie określono:
– obowiązki starosty w zakresie wykonywania nadzoru,
– jednostki i służby zobowiązane do współpracy ze starostą w zakresie wykonywania
nadzoru,
– przesłanki do przeprowadzenia kontroli ośrodka szkolenia kierowców, z wykorzystaniem
analizy statystycznej osiąganych przez ośrodek wyników,
– zakres prowadzonej kontroli,
– uprawnienia i obowiązki osób przeprowadzających kontrolę,
– przesłanki i tryb wydania decyzji o zakazie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców.
Klamrą spinającą wymienione wyżej zmiany i wymagania będzie rozszerzenie zakresu
danych przetwarzanych przez centralną ewidencję kierowców. Dane będą przekazywane
w drodze teletransmisji przez organy wskazane w ustawie. Wśród nich znajdą się dane
ośrodków szkolenia kierowców oraz instruktorów. Będą one skorelowane z danymi
kierowców (dotyczyć to będzie między innymi wypadkowości i naruszeń przepisów), którzy
ukończyli w tych ośrodkach szkolenie. W ten sposób starosta będzie mógł w prowadzonej
przez siebie analizie statystycznej uwzględnić „wyniki pracy” ośrodków i poszczególnych
instruktorów, typując podmioty, wobec których należy przeprowadzić w pierwszej kolejności
kontrolę ich działania.
W zakresie nadzoru ze starostą współpracować będzie Policja, wojewódzkie ośrodki ruchu
drogowego (WORD) oraz administrator centralnej ewidencji kierowców. Współdziałanie
z Policją będzie się odbywać w zakresie kontroli praktycznej nauki jazdy, gdyż pracownik
administracji samorządowej nie ma uprawnień do zatrzymywania pojazdów „nauki jazdy” na
drodze publicznej. Dlatego też kontrola ww. pojazdów oraz uprawnień instruktorów będzie
możliwa wyłącznie we współpracy z Policją posiadającą stosowne uprawnienia do
12
zatrzymywania i kontroli na mocy przepisów ruchu drogowego. W ramach tej współpracy
Policja, wykonując rutynową kontrolę ruchu drogowego, ma możliwości przekazywania
starostom informacji o naruszeniach przepisów związanych ze szkoleniem. Ponadto ze
starostami będą współpracować wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego i administrator
centralnej ewidencji kierowców, w zakresie przekazywania danych o zdanych egzaminach
oraz o ewentualnych naruszeniach przepisów ruchu drogowego przez kierowcę lub
instruktora. Na podstawie tych danych starosta sporządzi statystyczną analizę, co zapewni mu
obiektywną i rzetelną wiedzę na temat funkcjonujących na jego terenie ośrodków. Tak
skonstruowany nadzór pozwoli na poprawę jakości szkolenia przez kierowanie nadzoru w te
aspekty szkolenia, które są najsłabsze.
Sposób przeprowadzania szkolenia zależy w dużym stopniu od zadań, które są wykonywane
na egzaminie państwowym, ze względu na fakt, że kandydat na kierowcę oczekuje od ośrodka
szkolenia przede wszystkim przygotowania do egzaminu, a umiejętność bezpiecznego
poruszania się w ruchu drogowym nie jest na tym etapie doceniana. Dlatego też projekt
przewiduje przeprowadzanie teoretycznej części egzaminu w formie testów jednokrotnego
wyboru z pytaniami generowanymi komputerowo w czasie rzeczywistym.
Niezależnie od zmian w zakresie zadań egzaminacyjnych projekt przewiduje także inne
zmiany mające wpływ na jakość przeprowadzanych egzaminów państwowych. Są to:
– wskazanie osób, w stosunku do których egzamin nie może być przeprowadzany,
– ujednolicenie sposobu przeprowadzania egzaminów państwowych w zakresie wszystkich
kategorii prawa jazdy – zlikwidowanie możliwości przeprowadzania egzaminów
w zakresie kategorii T w miejscu wskazanym przez starostę,
– podniesienie kwalifikacji i innych wymagań dla egzaminatorów,
– zmiana sposobu rekrutacji i szkolenia tych osób,
– sprecyzowanie uprawnień i obowiązków organów prowadzących nadzór nad
wojewódzkim ośrodkiem ruchu drogowego.
13
Zmiany dotyczące wymagań stawianych egzaminatorom pokazuje tabela nr 2.
Tabela nr 2
WYMAGANIA W STOSUNKU DO EGZAMINATORÓW
Obecnie
Po
wejściu w życie ustawy
obywatelstwo polskie
-----
wykształcenie wyższe wyższe
wiek -----
-----
posiadanie uprawnień do
posiadanie prawa jazdy
posiadanie prawa jazdy
kierowania
kategorii B przez 6 lat oraz kategorii B przez 6 lat oraz
innej odp. kategorii przez
innej odp. kategorii przez
okres min. roku
okres min. roku
stan zdrowia
brak przeciwwskazań zdro- brak przeciwwskazań zdro-
wotnych do kierowania po- wotnych do pracy na sta-
jazdem
nowisku egzaminatora
sprawność psychiczna
brak przeciwwskazań psy- brak przeciwwskazań psy-
chologicznych do kierowa- chologicznych do pracy na
nia pojazdem
stanowisku egzaminatora
przeszkolenie
kurs kwalifikacyjny
kurs kwalifikacyjny
praktyka
uczestnictwo w 7
uczestnictwo w co najmniej
egzaminach państwowych
20 egzaminach
w charakterze obserwatora
państwowych w charakterze
oraz przeprowadzenie co
obserwatora oraz
najmniej 3 takich egza-
przeprowadzenie co
minów pod kierunkiem
najmniej 10 takich egza-
egzaminatora wyznaczonego minów pod kierunkiem
przez dyrektora
egzaminatora wyznaczonego
wojewódzkiego ośrodka
przez dyrektora
ruchu drogowego i
wojewódzkiego ośrodka
uzyskanie pozytywnej opinii ruchu drogowego
potwierdzenie posiadania
egzamin przed komisją po- egzamin przed komisją po-
kompetencji
wołaną przez ministra
wołaną przez ministra
rękojmia należytego wykonywania
należytego wykonywania
obowiązków
obowiązków
niekaralność za
przestępstwo lub wy- za przestępstwo przeciwko
kroczenie przeciwko brd
bezpieczeństwu w komu-
nikacji, za przestępstwo
w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej, za przestępstwo
przeciwko wiarygodności
dokumentów, za
przestępstwo przeciwko
zdrowiu i życiu, za prze-
stępstwo przeciwko wol-
14