Poselski projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki zdrowotnej

Warszawa, 24 czerwca 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-67(3)/08

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej





Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o szczególnych uprawnieniach pra-
cowników zakładów opieki zdrowotnej
(druk nr 286).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Zdrowia
do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk
Stanowisko Rządu
do poselskiego projektu ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników
zakładów opieki zdrowotnej (druk nr 286).


Poselski projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki
zdrowotnej stanowi część pakietu zmian legislacyjnych, które zastąpić mają obecnie
obowiązującą ustawę z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007
r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Systematyzuje on oraz ujednolica regulacje normujące czas
pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej oraz uprawnienia pracowników
zatrudnionych w niektórych publicznych zakładach opieki zdrowotnej działających w formie
jednostek budżetowych lub utworzonych przez właściwego ministra lub centralny organ
administracji rządowej, wojewodę, jednostkę samorządu terytorialnego - w celu udzielania
świadczeń zdrowotnych swoim pracownikom.
Wobec regulacji przepisów ustawy - Prawo atomowe w projekcie ustawy
zrezygnowano ze skróconej normy czasu pracy dla pracowników np.: pracowni
radiologicznych. Przyjęcie takiego rozwiązania potwierdzają także opinie specjalistów
w zakresie medycyny pracy. Wskazać należy, iż kierunek proponowanych zmian znajduje
swoje odzwierciedlenie m.in. w opinii Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera, w której
stwierdzono, iż skracanie czasu pracy nie jest skuteczną i optymalną metodą zapobiegania
negatywnym skutkom wykonywania pracy w szkodliwych warunkach. Jako najbardziej
efektywną i zalecaną Instytut wskazuje respektowanie przez pracodawców przepisów
Kodeksu pracy, a w szczególności obowiązku przestrzegania przepisów bhp oraz
systematycznego monitorowania wszystkich zagrożeń na poszczególnych stanowiskach
pracy. Należy wskazać także, iż na brak uzasadnienia dla obowiązywania skróconych norm
czasu pracy z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy i potencjalnych następstw zdrowotnych
narażenia zawodowego wielokrotnie wskazywali również Konsultanci Krajowi

m. in. w dziedzinie Onkologii Klinicznej, Medycyny Pracy, Radioterapii Onkologicznej oraz
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego.
Projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki zdrowotnej
w zakresie, w jakim odnosi się do regulacji czasu pracy, w tym do zasad pełnienia dyżurów
medycznych zawiera szereg propozycji przepisów, których wejście w życie przyczyni się do
wyjaśnienia wątpliwości interpretacyjnych, które powstały w związku z wejściem w życie
nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 24 sierpnia 2007 r. W szczególności
należy wskazać na zaproponowany w art. 5 projektu ustawy przepis wyraźnie wskazujący na
to, że maksymalna długość czasu pracy obejmującego także dyżur medyczny może wynosić
24 godziny. Jednakże, aby wykluczyć jakiekolwiek trudności interpretacyjne w tym zakresie
konieczne jest uzupełnienie art. 2 projektu o definicję „dyżuru medycznego” rozumianego
jako wykonywanie, poza normalnymi godzinami pracy, czynności zawodowych przez lekarza
lub innego posiadającego wyższe wykształcenie pracownika wykonującego zawód medyczny,
w zakładzie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla osób, których stan zdrowia wymaga
udzielania całodobowych świadczeń zdrowotnych. Ponadto w celu usunięcia wątpliwości co
do możliwości wypracowania przez dyżurujących pracowników ich „normalnego” czasu
pracy proponuje się uzupełnienie art. 5 projektu o dodatkowy ustęp w brzmieniu:
„Czas pełnienia dyżuru medycznego zalicza się na poczet wymiaru czasu pracy pracownika
ustalonego zgodnie z art. 130 Kodeksu pracy w części odpowiadającej niewypracowanemu
przez niego wymiarowi czasu pracy w związku z pełnieniem dyżuru medycznego oraz
udzieleniem mu okresów odpoczynku, o których mowa w art. 7.”.
Celowe wydaje się także wprowadzenie w art. 4 ust. 1 projektu dodatkowego zdania
odsyłającego do odpowiedniego stosowania przepisu art. 130 Kodeksu pracy.
Wyłączenie stosowania w odniesieniu do dyżuru medycznego, przepisu art. 151 § 3
Kodeksu pracy ustanawiającego, maksymalną liczbę 150 godzin nadliczbowych w roku
kalendarzowym, jak również określenie, iż w przypadku, gdy w związku z pełnieniem dyżuru
medycznego dojdzie do nieudzielania pracownikowi w danej dobie 11 godzinnego
odpoczynku dobowego, należy mu udzielić odpoczynku w kolejnej dobie pracowniczej
będzie miało korzystny wpływ na organizację czasu pracy w zakładach opieki zdrowotnej.
Proponuje się wprowadzenie do art. 5 projektu dodatkowego ustępu wyłączającego
zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w stosunku do czasu pracy pracowników
pełniących dyżury medyczne.
Ponadto ze względu na fakt, iż obecna praktyka dotycząca określania wymiaru czasu
pracy pracowników administracyjnych w części publicznych zakładów opieki zdrowotnej
oparta jest na interpretacji przepisów, z których część nie ma rangi ustawowej, wydaje się
konieczne wprowadzenie do przedmiotowego projektu ustawy przepisów regulujących
w sposób bezpośredni dobowy oraz tygodniowy wymiar czasu pracy pracowników
administracji zakładów opieki zdrowotnej. Proponuje się, aby w art. 3 ust. 2 otrzymał
brzmienie:
„2. Czas pracy pracowników technicznych, obsługi, gospodarczych i administracyjnych
w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie

2
40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie
rozliczeniowym.”.
Istotną z punktu widzenia organizacji kształcenia kadr medycznych jest
zaproponowana w art. 8 projektu, propozycja wprowadzenia do polskiego ustawodawstwa
wydłużonej ponad 48 godzin maksymalnej tygodniowej normy czasu pracy dla lekarzy
stażystów oraz lekarzy odbywających specjalizację zatrudnionych w ramach stosunku pracy.
Zmiany zaproponowane w rozdziale 4 projektu zasługują na poparcie w szczególności
ze względu na fakt przeniesienia do projektowanego aktu prawnego zasad wynagradzania
pracowników zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej działających
w formie jednostek budżetowych oraz zakładach utworzonych przez ministra lub centralny
organ administracji rządowej, wojewodę, jednostkę samorządu terytorialnego w celu
udzielania świadczeń zdrowotnych swoim pracownikom obowiązujących dotychczas na mocy
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 czerwca 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania
pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 52, poz. 543 z późn. zm).
Niezależnie od powyższego zdaniem Rządu projekt wymaga wprowadzenia kilku
poprawek doprecyzowujących.
Proponuje się zatem dokonanie zmiany w art. 3 ust. 4 poprzez wskazanie, iż okres
rozliczeniowy nie może przekroczyć 4 miesięcy, analogicznie jak w art. 4 ust. 2 projektu.
Zmiana ma na celu wydłużenie okresu rozliczeniowego do 4 miesięcy i zrównanie jego
długości z długością okresu rozliczeniowego stosowanego w przypadku wykorzystywania
klauzuli opt-out. Pozwoli to na stosowanie wobec wszystkich pracowników zakładów opieki
zdrowotnej jednakowych okresów rozliczeniowych.
Konieczne jest także określenie w art. 4 ust. 4 pkt 2, iż norma czasu pracy
nie przekraczająca 8 godzin na dobę dotyczy pracowników (a nie pracownic) opiekujących
się dzieckiem do lat 4. Treść tego przepisu będzie wówczas zbieżna z art. 148 pkt 3 Kodeksu
pracy.
W związku z wprowadzeniem do art. 5 projektu ustawy dodatkowego ust. 3a, mogącą
powstać wątpliwości czy czas dyżuru medycznego w całości wlicza się do czasu pracy,
dlatego też proponuje się nadanie następującego brzmienia art. 5 ust. 5:
„5. Czas pełnienia dyżuru, o którym mowa w ust. 1, w całości wlicza się do czasu pracy”.
W art. 5 ust. 3 należy w bardziej szczegółowy sposób określić sytuacje, w których
możliwe jest przedłużenie czas dyżuru medycznego ponad 24 godziny, jak również
dookreślenie okresu, w którym należy pracownikowi udzielić naruszony okres odpoczynku

3
dobowego. Związku z tym proponuje się, aby w art. 5 ust. 3 zdanie pierwsze otrzymało
brzmienie:
„3 W przypadku wystąpienia nagłych nie dających się przewidzieć okoliczności skutkujących
brakiem możliwości zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych, czas pełnienia
dyżuru medycznego może być przedłużony, pod warunkiem udzielenia równoważnego okresu
odpoczynku bezpośrednio po dyżurze medycznym, a jeżeli nie jest to możliwe ze względu na
organizację pracy, nie później niż w czternastej dobie licząc od końca doby, w której
naruszono wymagany okres odpoczynku.”.
Ponadto w związku z proponowanymi zmianami przepisów projektu ustawy o zakładach
opieki zdrowotnej zachodzi konieczność dostosowania treści projektu niniejszej ustawy do
projektu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.
Proponuje się wprowadzenie następujących zmian do projektu ustawy o szczególnych
uprawnieniach pracowników zakładów opieki zdrowotnej:
1.
W związku ze zmianą zakresu regulacji, która zawarta będzie w projekcie tytuł ustawy
powinien otrzymać brzmienie:
„o czasie pracy, doskonaleniu zawodowym osób wykonujących niektóre zawody medyczne
i o uprawnieniach pracowników niektórych zakładów opieki zdrowotnej”.

2.
W związku ze zmianą zakresu przedmiotowego projektu art. 1 powinien otrzymać
brzmienie
,,Art. 1. Ustawa określa:
1) normy czasu pracy pracowników zakładu opieki zdrowotnej;
2) tryb doskonalenia zawodowego osób wykonujących niektóre zawody medyczne;
3) uprawnienia pracowników zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej
prowadzonych w formie jednostek budżetowych albo zakładów budżetowych
w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.”.

3.
W związku z planowanym przekształceniem samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej w spółki oraz z likwidacją podziału zakładów opieki zdrowotnej na
publiczne i niepubliczne jednostki, proponuje się wykreślić zawarte w art. 2 w pkt
1 i 3 definicje publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej.


4