Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Druk nr 2534

Warszawa, 25 listopada 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-148-09


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 i art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej
Polskiej projekt ustawy

-
o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.

Rada Ministrów uznała wymieniony projekt za pilny w związku z
koniecznością wprowadzenia przepisów umożliwiających Funduszowi
Ubezpieczeń Społecznych otrzymanie z budżetu państwa nieoprocentowanej
pożyczki jeszcze w 2009 r.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Pracy
i Polityki Społecznej.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Art. 1. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 53 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. W granicach określonych w ustawie budżetowej FUS może otrzymywać z budżetu
państwa dotacje i nieoprocentowane pożyczki.
2. Dotacje i pożyczki, o których mowa w ust. 1, mogą być przeznaczone wyłącznie na
uzupełnienie środków na wypłaty świadczeń gwarantowanych przez państwo, jeżeli
przychody przekazywane na rachunki funduszy określonych w art. 55 pkt 1 – 4 oraz
środki zgromadzone na funduszach rezerwowych nie zapewniają pełnej i terminowej
wypłaty świadczeń finansowanych z przychodów FUS.”;
2) w art. 59:
a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. rodki FRD mogą być wykorzystane wyłącznie na:
1) uzupełnienie wynikającego z przyczyn demograficznych niedoboru funduszu
emerytalnego, o którym mowa w art. 55 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3 i art. 112
ust. 1;
2) nieoprocentowaną pożyczkę uzupełniającą środki funduszu emerytalnego na bie-
żącą wypłatę świadczeń, zapewniającą płynność finansową FUS, zwrotną w termi-
nie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia otrzymania środków przez FUS.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zarządzić wykorzystanie środków
FRD na cel, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, mając na względzie konieczność
zapewnienia wypłaty świadczeń finansowanych z funduszu emerytalnego.”,


2
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zarządzić wykorzystanie
środków FRD na cel, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, określając termin i sposób zwrotu
pożyczki, mając na względzie konieczność zapewnienia wypłaty świadczeń
finansowanych z funduszu emerytalnego.”.
Art. 2. 1. W 2009 r. Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych mogą być udzielone pożyczki
z budżetu państwa w łącznej kwocie nie większej niż 5,5 mld zł.
2. Do pożyczek, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się ograniczeń wynikających z art. 101
ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104,
z późn. zm.2)).
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 21,
poz. 125, Nr 112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 67,
poz. 411, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 209, poz. 1318, Nr 220, poz. 1417 i 1418, Nr 227, poz. 1505,
Nr 228, poz. 1507 i Nr 237, poz. 1654 i 1656 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 8, poz. 38, Nr 14, poz. 75, Nr 18,
poz. 97, Nr 22, poz. 120, Nr 68, poz. 574, Nr 71, poz. 609, Nr 111, poz. 918, Nr 131, poz. 1075, Nr 157,
poz. 1241 i Nr 161, poz. 1278.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1420, z 2006 r. Nr 45,
poz. 319, Nr 104, poz. 708, Nr 170, poz. 1217 i 1218, Nr 187, poz. 1381 i Nr 249, poz. 1832, z 2007 r. Nr 82,
poz. 560, Nr 88, poz. 587, Nr 115, poz. 791 i Nr 140, poz. 984, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112, Nr 209, poz. 1317,
Nr 216, poz. 1370 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 62, poz. 504, Nr 72, poz. 619, Nr 79,
poz. 666 i Nr 161, poz. 1277.
UZASADNIENIE

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) Fundusz
Ubezpieczeń Społecznych, zwany dalej „FUS”, w granicach określonych w ustawie
budżetowej może otrzymywać z budżetu państwa dotacje.
Obowiązujące przepisy nie pozwalają na zwiększenie wydatków budżetu państwa
w przypadku korzystniejszej od oczekiwanej realizacji dochodów (w tym na zwiększenie
dotacji do FUS), jak również nie przewidują możliwości zaciągnięcia pożyczki przez FUS
w budżecie państwa. Taka możliwość (zaciągnięcia pożyczki w budżecie państwa) istnieje
jednak w przypadku Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Wobec powyższego, w przypadku pojawiających się trudności finansowych FUS musi
swoje potrzeby pożyczkowe kierować do sektora komercyjnego (zaciągać kredyty), co
oznacza wyższe koszty obsługi takich pożyczek.
W celu uelastycznienia sposobów zasilania FUS projekt proponuje, aby oprócz dotacji
FUS mógł otrzymywać z budżetu państwa nieoprocentowane pożyczki.
Pożyczki udzielane z budżetu państwa dla FUS, analogicznie jak dotacje, byłyby
wykorzystywane jedynie na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo.
Zgodnie z proponowanymi zmianami oprócz możliwości wykorzystania środków
Funduszu Rezerwy Demograficznej, zwanego dalej „FRD”, na uzupełnienie wynikającego
z przyczyn demograficznych niedoboru funduszu emerytalnego, FUS mógłby pożyczać
środki FRD w celu zapewnienia płynności FUS, z zastrzeżeniem, że środki te zwrócone
byłyby do FRD w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia otrzymania środków przez
FUS z FRD. Pożyczki dla FUS ze środków FRD nie podlegałyby oprocentowaniu.
Proponowane zmiany zapewnią korzystniejsze warunki uzyskania przez FUS pożyczki
z budżetu państwa lub z FRD od warunków oferowanych przez instytucje finansowe
działające na zasadach wolnorynkowych.
Jednocześnie projekt ustawy ustala wytyczne, jakie powinno zawierać rozporządzenie
dotyczące wykorzystania środków FRD oraz rozporządzenie dotyczące pożyczki dla FUS ze
środków FRD.

2
Przedmiot projektowanej ustawy nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu
przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz.
2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i w związku z tym nie podlega przedmiotowej
notyfikacji.
Projekt ustawy, stosownie do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42,
poz. 337), został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej. Nie odnotowano
wystąpień kierowanych w tym trybie.
Projekt ustawy zakłada wejście w życie przepisów z dniem ogłoszenia. Wejście
w życie ustawy z dniem ogłoszenia nie jest sprzeczne z zasadami demokratycznego państwa
prawnego z uwagi na to, że zawiera ona regulacje nienaruszające praw podmiotowych osób
trzecich i jest skierowana do organów władzy publicznej, natomiast ważnym interesem
państwa wymagającym natychmiastowego wejścia w życie projektowanej ustawy,
uzasadniającym skrócenie vacatio legis, jest potrzeba niezwłocznego podjęcia działań
koniecznych do zapewnienia bieżącej wypłaty świadczeń z FUS.