Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

Warszawa, 10 czerwca 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-62(4)/08
DSPA-140-52(4)/08





Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej





Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowiska wobec poselskich
projektów ustaw:
- o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (druk
nr 246) oraz
- o zmianie ustawy o systemie oświaty
(druk nr 247).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Edukacji
Narodowej do reprezentowania Rządu w tych sprawach w toku prac
parlamentarnych.

(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu
wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty
(druk nr 247)

Projektowane zmiany dotyczą:
1) uchylenia dotychczas obowiązujących przepisów dotyczących liczby podręczników
wchodzących w skład szkolnego zestawu podręczników, okresu obowiązywania zestawu
programów nauczania i szkolnego zestawu podręczników oraz uprawnienia rady
pedagogicznej do dokonywania zmian w zestawie programów wychowania przedszkolnego,
szkolnym zestawie programów nauczania lub szkolnym zestawie podręczników (art. 22a);
2) zniesienia obowiązku noszenia jednolitego stroju przez uczniów na terenie szkoły
i przekazania dyrektorowi szkoły kompetencji do wprowadzenia obowiązkowego stroju
jednolitego (art. 64a).

Ad. Art. 22a.
Rząd pozytywnie ocenia proponowany kierunek zmian dotyczących art. 22a, które zmierzają
do rezygnacji z dotychczasowych rozwiązań ograniczających nauczycielom, radom
pedagogicznym i rodzicom prawo swobodnego wyboru programów nauczania i
podręczników, stosownie do potrzeb i możliwości uczniów. Ponadto uchylenie w art. 22a ust.
2c, 2d, 2f i 2g pozwoli na przyjmowanie elastycznych rozwiązań dotyczących wyboru
programów i podręczników. Takie rozwiązanie wpisuje się w realizowaną przez Rząd
politykę decentralizacji w podejmowaniu decyzji.
Rząd, podzielając stanowisko autorów projektu, że dotychczasowe przepisy ograniczały
szkołę w swobodnym wyborze programów i podręczników dostępnych na rynku, popiera
wprowadzenie proponowanych zmian w art. 22a.

Ad. Art. 64a.
Zmiany projektowane w art. 64a, polegające na zniesieniu obligatoryjności noszenia przez
uczniów na terenie szkół podstawowych i gimnazjów jednolitego stroju i wprowadzenie w to
miejsce fakultatywności tego rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa.

1
Projekt przewiduje, że decyzję o wprowadzeniu jednolitego stroju może podejmować
dyrektor szkoły, na wniosek rady szkoły, rady rodziców, rady pedagogicznej

lub samorządu uczniowskiego, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady rodziców i rady
pedagogicznej. Według projektu wzór jednolitego stroju opracowuje dyrektor szkoły w
uzgodnieniu z radą rodziców i po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i samorządu
uczniowskiego.

Rząd popiera ideę wprowadzenia proponowanych zmian uznając, że decyzja o
wprowadzeniu w szkole obowiązku noszenia przez uczniów jednolitego stroju powinna być
podejmowana z jak najszerszym uwzględnieniem opinii społeczności szkolnej. Zasada
autonomii szkoły powinna być respektowana w szczególności w odniesieniu do działań
odnoszących się do potrzeb i oczekiwań konkretnego środowiska. Z tego względu celowe jest
zrezygnowanie z nałożonego ustawą obowiązku noszenia jednolitych strojów przez uczniów
szkół podstawowych i gimnazjów.
Rząd podziela pogląd, że zaproponowany w projekcie poselskim sposób decydowania o
wprowadzeniu obowiązku noszenia jednolitego stroju wpisuje się w działania na rzecz
zwiększania poziomu świadomości obywatelskiej, jak również zwiększania stopnia
współuczestniczenia społeczności szkolnej w podejmowaniu istotnych dla funkcjonowania
szkoły decyzji.
Obowiązujące dotychczas rozwiązania nie uwzględniały sygnałów płynących od społeczności
szkolnych, co zaowocowało w niektórych środowiskach oporem wobec ustanowienia w
ustawie o systemie oświaty obligatoryjnego noszenia jednolitego stroju przez uczniów szkół
podstawowych i gimnazjów.

Jednocześnie Rząd proponuje następujące zmiany, których celem jest uzupełnienie i
doprecyzowanie przedstawionych w projekcie poselskim procedur wprowadzania w szkołach
obowiązku noszenia jednolitego stroju oraz ustalania wzoru i zasad noszenia tego stroju,
uwzględniając aspekt roli poszczególnych organów szkoły w procesie podejmowania decyzji
dotyczących jednolitego stroju.

1. System oświaty obejmuje m.in. szkoły artystyczne (art. 2 pkt 2 lit. d ustawy o systemie
oświaty), proponuje się zatem uwzględnienie w art. 64a ust. 1 również szkół artystycznych
wśród szkół, których dotyczyć ma możliwość wprowadzenia obowiązku noszenia jednolitego
stroju.

2

2. Proponuje się połączenie treści zawartych w dotychczasowych ust. 1 i 2 w art. 64a projektu
poselskiego, wprowadzając jednocześnie dwie zmiany merytoryczne, a mianowicie:
1) z inicjatywą wprowadzenia obowiązku noszenia przez uczniów jednolitego
stroju, obok podmiotów wymienionych w projekcie poselskim, powinien mieć
możliwość wystąpienia również dyrektor szkoły,
2) w każdym przypadku, gdy obowiązek noszenia w szkole jednolitego stroju jest
wprowadzany z inicjatywy dyrektora szkoły lub innego podmiotu niż samorząd
uczniowski, samorząd uczniowski powinien wyrażać w tej sprawie swoją opinię,
czego projekt poselski nie przewiduje.

3. Celowe jest uzupełnienie poselskiego projektu o przepis określający termin, w jakim
dyrektor szkoły powinien rozpatrzyć wniosek o wprowadzenie w szkole obowiązku noszenia
jednolitego stroju. Uwzględniając czas niezbędny na dokonanie stosownych uzgodnień i
zebranie niezbędnych opinii, Rząd proponuje, aby był to termin nie dłuższy niż 3 miesiące.

4. Rząd proponuje zrezygnowanie z przedstawionego w projekcie poselskim rozwiązania
polegającego na tym, że dyrektor szkoły opracowywałby wzór jednolitego stroju, a następnie
ustalenia te byłyby „wprowadzane” - w drodze stosownych zmian - do statutu szkoły.
Pozwoli to uniknąć wynikających z projektu poselskiego wątpliwości co do zakresu
kompetencji dyrektora szkoły oraz rady szkoły przy ustalaniu wzoru jednolitego stroju.
Zamiast przedstawionego w projekcie poselskim rozwiązania Rząd proponuje, aby wzór
jednolitego stroju ustalał dyrektor szkoły w uzgodnieniu z radą rodziców i po zasięgnięciu
opinii rady pedagogicznej i samorządu uczniowskiego.

5. Ponadto, odmiennie od projektu poselskiego proponującego, aby regulacje dotyczące zasad
noszenia jednolitego stroju były zawarte w statucie szkoły, Rząd proponuje wyposażenie
dyrektora szkoły w kompetencję określenia, w uzgodnieniu z radą rodziców i po zasięgnięciu
opinii rady pedagogicznej i samorządu uczniowskiego, sytuacji, w których przebywanie
ucznia na terenie szkoły nie wymaga noszenia jednolitego stroju. Należy zauważyć, że
rozwiązanie zaproponowane w projekcie poselskim w sytuacji braku rady szkoły (społeczny
organ w systemie oświaty, którego powołanie nie jest obligatoryjne) mogłoby skutkować
ograniczeniem możliwości współdecydowania przez rodziców o tak istotnej sprawie
dotyczącej życia szkoły, jaka jest sprawa jednolitego stroju. W przypadku gdy w szkole nie

3
działa rada szkoły, jej kompetencje przejmuje bowiem rada pedagogiczna. Ponadto w sprawie
wzoru jednolitego stroju powinien także wypowiedzieć się samorząd uczniowski, którego
opinię w tej sprawie projekt poselski pomija.

6. Rząd proponuje rozszerzenie katalogu szkół, w których rezygnuje się z możliwości
wprowadzenia obowiązku noszenia przez uczniów jednolitego stroju, poprzez objęcie mim
wszystkich szkół, w których nie tworzy się rad rodziców. Oprócz szkół wymienionych w
projekcie poselskim, byłyby to również szkoły dla dorosłych, szkoły policealne dla
młodzieży, szkoły przy zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, szkoły przy
zakładach karnych, szkoły działające w centrach kształcenia ustawicznego, szkoły w
młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, a w
przypadku szkół artystycznych - także szkoły pomaturalne bibliotekarskie i animatorów
kultury oraz szkoły policealne kształcące w zawodach artystycznych. W ten sposób w
projekcie ustawy uwzględnione byłyby takie szkoły, w których nie tworzy się rad rodziców
ze względu na to, że uczęszczają do nich uczniowie pełnoletni, czy ze względu na specyficzną
organizację pracy i zadania szkoły.

7. Proponuje się dodanie przepisu określającego procedurę zniesienia obowiązku noszenia
jednolitego stroju przez uczniów na terenie szkoły.

W związku z powyższym proponuje się, aby art. 64a projektu ustawy otrzymał następujące
brzmienie:
„Art. 64a. 1. Dyrektor szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz
szkoły artystycznej może z własnej inicjatywy lub na wniosek rady szkoły, rady
rodziców, rady pedagogicznej lub samorządu uczniowskiego, za zgodą odpowiednio rady
rodziców i rady pedagogicznej oraz w przypadku, gdy z inicjatywą wystąpił dyrektor
szkoły lub wniosku złożonego przez inny podmiot niż samorząd uczniowski - także po
uzyskaniu opinii samorządu uczniowskiego, wprowadzić obowiązek noszenia przez
uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, dyrektor szkoły rozpatruje w terminie nie dłuższym
niż 3 miesiące.


4