Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

10
Uzasadnienie


Zgodnie z art. 111 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr
54, poz. 535 z późn. zm.), Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, mając na uwadze interes
publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa, może zwolnić, na czas określony, niektóre
grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas
rejestrujących. Przy wydawaniu rozporządzenia Minister Finansów uwzględnia kryteria określone
w ustawie.
Obecnie zakres zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas został wyznaczony rozporządzeniem
Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia
ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 228, poz. 1510). Zgodnie z tym
rozporządzeniem zwolnienia te co do zasady przestają obowiązywać z dniem 1 stycznia 2010 r.
Brak nowego aktu przed dniem 1 stycznia 2010 r. oznaczałby, iż już od 1 stycznia 2010 r.
wszystkie podmioty korzystające dotychczas ze zwolnień od ewidencjonowania w tej formie
musiałyby posiadać kasy i prowadzić taką ewidencję.

Uwarunkowania techniczno-organizacyjne wykonywania niektórych czynności, koszty budżetowe
związane z obejmowaniem kolejnych grup podatników (będące wynikiem współfinansowania przez
budżet zakupu kas przez podatników), a także specyfika niektórych świadczeń, uzasadnia jednak w
niektórych przypadkach kontynuowanie stosowanych obecnie zwolnień jeszcze przez pewien czas.
Co do zasady, projekt przedmiotowego rozporządzenia nawiązuje pod względem zakresu
zastosowanych zwolnień od ewidencjonowania, do uregulowań, jakie obowiązywały w 2009 r.
Mając na uwadze obok kosztów budżetowych związanych ze współfinansowaniem zakupu kas
przez podatników, możliwości techniczne niektórych grup podatników, w projekcie rozporządzenia
zachowane zostaje do dnia 31 grudnia 2010 r. dotychczasowe zwolnienie od obowiązku ewidencji
przy zastosowaniu kas dla podatników o bardzo małych obrotach (40.000 zł). Określenie takiego
progu obrotów dla korzystania ze zwolnienia od prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas
umożliwi jednocześnie kontrolę prawidłowości rozliczeń podatku po przekroczeniu tego progu, a
następnie progu obrotów do stosowania zwolnień podmiotowych od podatku. Ze zwolnień, co do
zasady, nie będą mogli korzystać podatnicy, u których wielkość obrotów z tytułu działalności, o
której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyła w okresie rocznym kwotę 40 000 zł. Zachowane
również zostaje dotychczasowe kryterium stosowania zwolnienia dla podatników rozpoczynających
działalność. Podatnicy ci po przekroczeniu obrotu w wysokości 20 000 zł z działalności określonej
w art. 111 ust. 1 ustawy tracą prawo do korzystania ze zwolnienia.
Z tych samych względów (budżetowych, a także techniczno-organizacyjnych), do dnia 31 grudnia
2010 r. utrzymuje się stosowane obecnie zwolnienie dla niektórych grup podatników,
rozliczających się w podatku dochodowym w formie karty podatkowej.
Utrzymuje się zwolnienie podmiotowe dla podatników, u których udział wartości sprzedaży
towarów i świadczonych usług wymienionych w załączniku do rozporządzenia, objętych
omawianym zwolnieniem, w ogólnych obrotach podatnika z tytułu działalności wymienionej w art.
111 ust. 1 ustawy był większy niż 70%. Zdecydowana przewaga u podatnika czynności, które co do
zasady i tak byłyby przedmiotowo zwolnione od ewidencji przy zastosowaniu kas, uzasadnia
zwolnienie tych podatników jeszcze przez pewien czas od stosowania tej ewidencji. Zakończenie
tego zwolnienia wiązałoby się z określonymi kosztami budżetowymi (dofinansowanie zakupu kas),
a jednocześnie urządzenia te byłyby u takiego podatnika wykorzystywane w niewielkim zakresie.
W obecnej sytuacji budżetowej nie jest to wskazane.

Ze względów techniczno-organizacyjnych projekt rozporządzenia zakłada także utrzymanie
zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy dostawie towarów i świadczeniu niektórych usług

11
w formie bezobsługowej przy zastosowaniu automatów przyjmujących należność za ich wykonanie
(z wyjątkiem np. sprzedaży paliw płynnych i gazowych).
Podobnie jak w poprzednich rozporządzeniach w sprawie kas rejestrujących, wprowadzane w
projekcie rozporządzenia zwolnienia nie dotyczą tych podatników, u których już wcześniej
wystąpił obowiązek ewidencjonowania np. tych których obroty w 2009 r. przekroczyły 40 000 zł
lub 20 000 zł.
Utrzymana zostaje również zasada wyłączenia ze zwolnienia od ewidencjonowania przy
zastosowaniu kas rejestrujących bez względu na osiągniętą wysokość obrotu podatników:
- kontynuujących po dniu 31 grudnia 2009 r. działalność, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy,
którzy byli zobowiązani do ewidencjonowania przed tą datą,
- prowadzących działalność w zakresie sprzedaży gazu płynnego.

W rozporządzeniu zakłada się utrzymanie do 31 grudnia 2010 r. szeregu zwolnień przedmiotowych
od stosowania kas, określonych w załączniku do rozporządzenia. Wynika to z jednej strony z
możliwości budżetowych państwa w zakresie dofinansowania zakupu kas w roku 2010, a z drugiej
strony z faktu, że co do zasady w większości są to czynności objęte albo pełnym fakturowaniem np.
dostawy energii, wody, albo inną szczegółową ewidencją np. repertorium przy usługach
notarialnych. Inne zaś pociągnęłyby za sobą duże skutki budżetowe związane z dofinansowaniem
(usługi prawnicze, medyczne), co w warunkach budżetowych roku 2010 nie jest wskazane.

W celu przeciwdziałania nadużyciom, w rozporządzeniu przewiduje się (jak dotychczas), że bez
względu na wysokość obrotów ewidencji przy zastosowaniu kas podlegają czynności: w zakresie
świadczenia usług przewozów osób i ładunków taksówkami, w zakresie pasażerskich przewozów
regularnych i nieregularnych, gdzie nie stosuje się cen urzędowych za przejazd oraz przy dostawie
zespołów, podzespołów i części zamiennych do samochodów, dostaw elektronicznego sprzętu
powszechnego użytku oraz sprzętu fotograficznego, sprzedaży wyrobów z metali szlachetnych lub
z udziałem tych metali, płyt CD i
DVD oraz niektórych innych nagranych nośników
informatycznych (w tym zawierających oprogramowanie komputerowe), a także sprzedaży
wszelkiego rodzaju paliw płynnych oraz wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych.

W regulacjach zawartych w § 3 ust. 6 oraz § 7 wskazano, że zwolnień podmiotowych i
podmiotowo-przedmiotowych wymienionych w § 3 ust. 1 nie stosuje się do podmiotów, które
wcześniej straciły prawo do zwolnień i powinny posiadać kasy a ponadto sankcjonuje się zasadę, iż
w dalszym ciągu obowiązujące są terminy rozpoczęcia ewidencjonowania wynikające z przepisów
obowiązujących przed wejściem w życie przedmiotowego rozporządzenia. Przykładowo podatnik,
który np. 15 listopada 2009 r. przekroczył obroty w wysokości 40 000 zł jest zobowiązany
(i pozostanie w świetle przepisu § 3 ust. 6 rozporządzenia) do rozpoczęcia ewidencjonowania po
upływie 2 miesięcy licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
nastąpiło to przekroczenie. Tym samym będzie on zobowiązany do rozpoczęcia ewidencjonowania
od lutego 2010 r. Analogiczne zasady były wprowadzane przy poprzednich rozporządzeniach
(zobacz § 3 ust. 6 obowiązującego rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2008 r.).


Ocena skutków regulacji.

1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny.
Zakresem oddziaływania powyższej regulacji objęte są podmioty dokonujące sprzedaży na rzecz
osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. W
pewnym sensie podmiotami zainteresowanymi zakresem zwolnień od ewidencji kasowej są klienci
- nabywcy dóbr i usług, którzy otrzymają paragon drukowany przez kasę zawierający podstawowe
dane o transakcji oraz uwzględnionych w nim naliczeniach podatku od towarów i usług.

12

2. Wpływ aktu prawnego na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego.
Utrzymanie co do zasady na 2010 r. zakresu zwolnień od ewidencjonowania jaki miał zastosowanie
w 2009 r. powoduje, iż rozstrzygnięcia zawarte w tym rozporządzeniu nie będą miały wpływu
wywołującego zwiększone zapotrzebowanie podatników (użytkowników kas) na nowe urządzenia,
z których nabyciem związane jest dokonywanie odliczeń lub zwrotów wydatkowanych na zakup
kas. Wprowadzenie w życie tej regulacji nie będzie związane z powstaniem nowych tytułów
finansowania nakładów przez budżet państwa w tym zakresie.

3. Wpływ na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz sytuację i rozwój regionalny.
Charakter proponowanych zmian opiera się na założeniu utrzymania jeszcze przez rok obecnie
stosowanego zakresu zwolnień od ewidencji kasowej, co skutkuje tym, że akt ten nie powinien
wpływać na zmianę układu funkcjonowania rynku pracy, konkurencyjność gospodarki i
przedsiębiorczość oraz sytuację i rozwój regionalny.

4. Konsultacje społeczne.
Projekt rozporządzenia będzie przedmiotem konsultacji społecznych, tj. zostanie przekazany do
stowarzyszeń, związków i organizacji skupiających przedstawicieli wielu branż zainteresowanych
problematyką kas rejestrujących.

Równolegle ze skierowaniem do uzgodnień międzyresortowych projekt rozporządzenia zostanie
zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Ministerstwa
Finansów (www.mf.gov.pl), zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 5 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414).

5. ródła finansowania
Wprowadzenie w życie regulacji zawartych w projekcie rozporządzenia nie jest związane z
powstaniem nowych tytułów finansowania nakładów.