Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych

Druk nr 245

Warszawa, 7 lutego 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na
5 posiedzeniu w dniu 7 lutego 2008 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy


- o zmianie ustawy o zakładowym
funduszu świadczeń socjalnych.

Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora
Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych
pracach nad tym projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej

o pozostawaniu projektu ustawy poza obszarem prawa Unii Europejskiej.


(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 7 lutego 2008 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładowym
funduszu świadczeń socjalnych
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Jednocześnie upoważnia senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania
Senatu w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
Art. 1.
W ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U.
z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) działalność socjalna - usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form
wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie
pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej
pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową,";
2) w art. 8:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z
uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na
poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie
ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach
zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa,
uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej
interesów.",
b) uchyla się ust. 2a.
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 118, poz. 561, Nr 139,
poz. 647 i Nr 147, poz. 686, z 1997 r. Nr 82, poz. 518 i Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 75, poz. 486 i Nr 113,
poz. 717, z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 oraz z 2007 r.
Nr 69, poz. 467 i Nr 89, poz. 589.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 marca 2007
r. (sygn.
akt K
40/04),
stwierdzającego zakresową niezgodność z Konstytucją art. 2 pkt 1 oraz art. 8 ust. 2a ustawy z
dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70,
poz. 335, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają
moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2007 r., Nr 69, poz. 467 (dzień
publikacji wyroku – 18 kwietnia 2007 r.). Pełny tekst orzeczenia, wraz z uzasadnieniem,
zamieszczony został w OTK Z.U. z 2007 r., Nr 3A, poz. 33.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
Wyrokiem z dnia 28 marca 2007 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z
Konstytucją art. 2 pkt 1 oraz art. 8 ust. 2a ustawy o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych, „w zakresie, w jakim przepisy te uniemożliwiają pracownikom skorzystanie z usług
świadczonych przez pracodawcę na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-
oświatowej i sportowo-rekreacyjnej, jeśli są one świadczone poza terenem kraju”.
Technika orzecznicza zastosowana w tym przypadku przez Trybunał (tzw. wyrok
zakresowy) spowodowała, że z ustawy uchylona została norma prawna wyinterpretowana z
zaskarżonego przepisu (w brzmieniu określonym w sentencji wyroku), w treści ustawy
pozostawiony został natomiast sam przepis (jednostka redakcyjna tekstu), który był podstawą
do rekonstrukcji niekonstytucyjnej normy. Artykuł
2 pkt
1 oraz art.
8
ust. 2a ustawy
o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obowiązują więc tylko i wyłącznie w zakresie,
w jakim Trybunał nie stwierdził ich niekonstytucyjności (częściowa niekonstytucyjność
przepisów).
2
Zaskarżony art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
ustanawiał definicję legalną pojęcia „działalność socjalna”. Zgodnie z tym przepisem:
„działalność socjalna – [to] usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form
krajowego wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie
pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na
cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową”.
Z kolei art. 8 ust. 2a ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowił,
że usługi i świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2 – w zakresie różnych form wypoczynku,
działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej – mogą być finansowane z
funduszu, jeżeli są świadczone wyłącznie na terenie kraju. Zasada ta dotyczy także dopłat z
funduszu do takich usług lub świadczeń.
Zacytowane powyżej przepisy weszły w życie 1 stycznia 2003 r., na podstawie art. 5
pkt 1 i 7 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 135, poz. 1146, z późn. zm.). Artykuł 8 ust. 2a ustawy
zawęził krąg osób dotychczas korzystających z usług i świadczeń oraz dopłat z zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych. W poprzednim stanie prawnym, obowiązującym do 31 grudnia
2002 r., osoby korzystające z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych miały w pełni
zagwarantowany wybór miejsca spędzenia wypoczynku. Ustawodawca nie uzależniał prawa
dopłaty do wypoczynku od jego miejsca (na terenie czy poza terenem kraju).
Zgodnie z ustalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, zasada równości
wobec prawa polega na tym, że wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych)
charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, mają być traktowani
równo, a więc bez żadnych zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących (art.
32 Konstytucji).
W wyroku z 28 marca 2007 r. Trybunał stwierdził, że w art. 2 pkt 1 oraz art. 8 ust. 2a
ustawy prawodawca wprowadził dodatkowe kryterium korzystania z ulgowych usług i
świadczeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, oprócz dotychczasowych – sytuacji
życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Tym kryterium
jest miejsce korzystania ze świadczeń – Polska. Wprowadzenie takiego kryterium prowadzi do
sytuacji, że osoby, które uprawnione byłyby do korzystania z dopłat z funduszu do wypoczynku
urlopowego ze względu na swoją sytuację życiową, rodzinną i materialną, nie będą mogły
skorzystać z tych dopłat jedynie z tego powodu, że spędzają urlop poza granicami Polski.
Tym samym Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko wnioskodawcy (Rzecznika
Praw Obywatelskich), że „wprowadzenie takiego kryterium prowadzi w praktyce do znacznego