Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Druk nr 2439

Warszawa, 26 sierpnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja Nadzwyczajna

„Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji
NPP-020-117-2009


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna
„Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnosi
projekt ustawy

- o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
został upoważniony poseł Henryk Siedlaczek.


Przewodniczący Komisji


(-) Mirosław Sekuła



projekt


USTAWA
z dnia ......................2009 r.
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Art. 1.
W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.
z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.1) w art. 41 ust. 8 otrzymuje brzmienie:

„8. Informacje zawarte w raportach, o których mowa w ust. 1-6, płatnik składek przekazuje
ubezpieczonemu na piśmie lub za zgodą ubezpieczonego - w formie dokumentu
elektronicznego w celu ich weryfikacji. Informacje te przekazuje się co najmniej raz na
kwartał do 15 dnia miesiąca po upływie okresu, którego informacja ta dotyczy, w podziale na
poszczególne miesiące.”.
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 17, poz. 95, Nr 21, poz. 125, Nr
112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 67, poz. 411, Nr
141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 209, poz. 1318, Nr 220, poz. 1417 i 1418, Nr 227, poz. 1505, Nr 228, poz.
1507 i Nr 237, poz. 1654 i 1656, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 8, poz. 38, Nr 14, poz. 75, Nr 18, poz. 97, Nr 22,
poz. 120, Nr 68, poz. 574 i Nr 71, poz. 609.
UZASADNIENIE


1. Wyjaśnienie celu projektu ustawy

Dokonana przez Komisję Nadzwyczajną „Przyjazne Państwo” do spraw związanych
z ograniczaniem biurokracji ocena zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 17 października
2008 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 220, poz. 1418)
prowadzi do konkluzji, iż rozwiązania te nie przyniosły w praktyce oczekiwanych przez
płatników składek na ubezpieczenia ułatwień.
W
wyniku
wejścia w życie cytowanej ustawy z dniem 1 stycznia 2009 r. płatnicy
składek nie muszą co miesiąc wydawać w formie papierowej druków ZUS RMUA. Zgodnie
z tą ustawą przedsiębiorcy obowiązani do przekazywania do ZUS dokumentów drogą
elektroniczną mogą przesyłać swoim pracownikom raporty o wysokości przekazanych
składek także w formie elektronicznej. W takim dokumencie elektronicznym muszą się
znaleźć informacje o tym, jakiego miesiąca dotyczy raport. Niezbędne są także dane płatnika
składek oraz ubezpieczonego. Dokument ten musi również zawierać imię i nazwisko
pracownika, wymiar czasu pracy, zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne
w podziale na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także
informacje o tytule ubezpieczenia, podstawie wymiaru składek oraz kwocie składki
w podziale na należną od ubezpieczonego i płatnika składek, podstawie wymiaru i kwoty
składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pracownik, który nie będzie chciał odbierać raportu
o wysokości zapłaconych składek w formie papierowej, może na piśmie wyrazić zgodę na
otrzymywanie takiego dokumentu pocztą elektroniczną. Ustawodawca nakazał, aby takie
dokumenty elektroniczne były opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, w rozumieniu ustawy z 18
września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. nr 130, poz. 1450, z późn. zm.).
Jak wynika z informacji uzyskanych od przedsiębiorców przez Komisję prowadzenie
powyższych rozwiązań niewiele zmieniło. Do przyczyn takiego stanu rzeczy zaliczono:
- to, że program ZUS Płatnik, który służy do tworzenia dokumentów zgłoszeniowych
i rozliczeniowych m.in. RMUA do dziś nie posiada funkcji umożliwiającej przesyłania drogą
internetową RMUA bezpośrednio z programu na adresy poczty elektronicznej,
- konieczność opatrywania bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za
pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, w rozumieniu ustawy z 18 września 2001 r.
o podpisie elektronicznym dokumentu elektronicznego RMUA, co oznacza opatrzenie
indywidualnie podpisem elektronicznym kilkuset plików, co jest pracochłonne i czasochłonne
- niemożność korzystania z wydruku elektronicznego podpisanego bezpiecznym
podpisem elektronicznym.
Szukając rozwiązań powyżej przedstawionej problematyki Komisja „Przyjazne
Państwo” proponuje, aby dokonać zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych
takich, aby dokument ZUS RMUA był wydawany pracownikom w dłuższych odstępach
czasu, co najmniej raz na kwartał.

2. Obowiązujący stan prawny
Należy wskazać, że określony w art. 41 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) obowiązek
przekazywania pracownikom druków RMUA w odstępach comiesięcznych jest wynikiem
rozwiązań przewidzianych w art. 41 ust. 1 tej ustawy. Przepis ten wprost nie określa terminu,
w którym płatnik jest obowiązany przekazać ubezpieczonemu druk RMUA. Ma on obecnie
następujące brzmienie:
„8. Informacje zawarte w raportach, o których mowa w ust. 1-6, płatnik składek
przekazuje ubezpieczonemu na piśmie lub za zgodą ubezpieczonego - w formie dokumentu
elektronicznego w celu ich weryfikacji.”.
W konsekwencji istnieje potrzeba zmodyfikowania brzmienia tego przepisu w taki
sposób, aby wskazywał on okresy kwartalne, w których mogą być co najmniej raz
przekazywane ubezpieczonemu informacje, o których mowa w art. 41 ust. 1 ustawy. Wydaje
się zasadne, aby przepis w nowym brzmieniu precyzował również sposób przekazywania
informacji w taki sposób, aby ubezpieczony bez większych trudności mógł zweryfikować
wysokość odprowadzonych przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne
w poszczególnych miesiącach zakończonego kwartału.

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym.
Proponuje się, aby art. 41 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych otrzymał
następujące brzmienie:
„8. Informacje zawarte w raportach, o których mowa w ust. 1-6, płatnik składek
przekazuje ubezpieczonemu na piśmie lub za zgodą ubezpieczonego - w formie dokumentu
elektronicznego w celu ich weryfikacji. Informacje te przekazuje się co najmniej raz na
kwartał do 15 dnia miesiąca po upływie okresu, którego informacja ta dotyczy, w podziale na
poszczególne miesiące.”

4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne oraz konsultacje
społeczne
Należy zakładać, że wejście w życie niniejszej nowelizacji ustawy spowoduje
pozytywne skutki społeczne, gospodarcze i prawne. Z pewnością ułatwi życie płatnikom
składek na ubezpieczenia społeczne, szczególnie tym, którzy obsługę dokumentacji
zatrudnionych prowadzą samodzielnie. Obniży również koszty i czasochłonność prowadzenia
tej obsługi ze względu na kwartalne sporządzanie druków RMUA w miejsce comiesięcznego
wykonywania tych czynności. Z kolei ubezpieczeni nadal będą uzyskiwali informacje
niezbędne do weryfikacji sprawowania funkcji płatników przez podmioty ich zatrudniające.
Proponowane zmiany nie powinny mieć znaczącego wpływu na budżet państwa oraz
budżety jednostek samorządów terytorialnych, gdyż mają one przede wszystkim wymiar
formalny, który oddziaływać powinien pozytywnie na działalność podmiotów gospodarczych.
Niemniej jednak ze względu na to, iż płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne
zgodnie z art. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mogą być także podmioty
publiczne (przykładowo Kancelaria Sejmu i Senatu w stosunku do posłów i senatorów,
jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej, Minister Finansów oraz
dyrektor izby celnej w stosunku do funkcjonariuszy celnych) należy się spodziewać
pozytywnych skutków w postaci zmniejszenia kosztochłonności i pracochłonności
prowadzonych obecnie zadań w zakresie obowiązującego art. 41 ust. 8 także w zakresie
działalności tych jednostek.
Należy zakładać, że zgodnie z art. 34 ust. 3 regulaminu Sejmu Marszałek Sejmu przed
skierowaniem do pierwszego czytania skieruje niniejszy projekt ustawy do konsultacji
w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Projektowana ustawa nie wymaga wydawania, ani modyfikacji obowiązujących aktów
wykonawczych.

5. Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.