Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie

wytwarzania, materiał siewny tej odmiany może być wprowadzany do obrotu wyłącznie
w regionie pochodzenia.
2. Ilość materiału siewnego odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych
wprowadzana do obrotu w regionie pochodzenia oraz w dodatkowym regionie obrotu nie
może przekraczać
łącznie ilości materiału określonej w decyzji,

o której mowa w art. 57b ust. 1.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest wydawana na wniosek zachowującego odmianę dla
zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest wydawana, jeżeli dodatkowy region obrotu jest
porównywalny z regionem pochodzenia pod względem siedlisk naturalnych

i częściowo naturalnych dla danej odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera:
1) imię, nazwisko i adres miejsca zamieszkania zachowującego odmianę dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych albo nazwę i adres jego siedziby;
2) nazwę rodzaju lub gatunku w języku polskim i po łacinie;
3) nazwę odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych;
4) wskazanie regionu pochodzenia, którego położenie określa się zgodnie

z granicami jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa;
5) wskazanie dodatkowego regionu obrotu, którego położenie określa się zgodnie

z granicami jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, wraz
z uzasadnieniem konieczności określenia tego regionu.
6. W decyzji, o której mowa w ust. 1, określa się gatunek i odmianę dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych, dodatkowy region obrotu materiałem siewnym tej
odmiany, którego położenie określa się zgodnie z granicami jednostek zasadniczego
trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, oraz okres, na jaki dopuszcza się materiał
siewny tej odmiany do obrotu w tym regionie.
Art. 57d. Minister właściwy do spraw rolnictwa przekazuje Komisji Europejskiej informacje
o regionach pochodzenia, dodatkowych regionach wytwarzania oraz dodatkowych regionach
obrotu materiałem siewnym danej odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin

10
rolniczych, a także, na wniosek Komisji Europejskiej lub państw członkowskich, informacje
dotyczące ilości materiału siewnego każdej odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych wprowadzonej do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”;
16) w art. 59 ust. 9 otrzymuje brzmienie:
„9. Etykiety i plomby prowadzących obrót mogą być stosowane dla materiału siewnego
kategorii standard roślin warzywnych, materiału siewnego odmian dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych oraz małych opakowań WE.”;
17) w art. 70 w ust. 1:
a) po pkt 11 dodaje się pkt 11a w brzmieniu:
„11a) wytwarza materiał siewny odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych
w regionie innym niż region pochodzenia określony w decyzji, o której mowa w art. 7a ust. 1,
lub w regionie innym niż dodatkowy region wytwarzania określony w decyzji, o której mowa
w art. 48b ust. 3,”,
b) po pkt 20a dodaje się pkt 20b i 20c w brzmieniu:
„20a) prowadzi obrót materiałem siewnym odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych bez wymaganej zgody wydanej w drodze decyzji, o której mowa

w art. 57b ust. 1, lub prowadzi obrót tym materiałem poza regionem pochodzenia określonym
w decyzji, o której mowa w art. 7a ust. 1, lub prowadzi obrót tym materiałem poza
dodatkowym regionem obrotu określonym w decyzji, o której mowa w art. 57c ust. 1,
20b) wprowadza do obrotu materiał siewny odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych w ilościach przekraczających ilości określone w decyzji, o której mowa w art. 57b
ust. 1,”.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
15-08-dg

11
U Z A S A D N I E N I E

Projektowana ustawa o zmianie ustawy o nasiennictwie ma na celu dostosowanie
przepisów krajowego porządku prawnego do prawa wspólnotowego przez wdrożenie
postanowień dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne
odstępstwa w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych
przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją
genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i sadzeniakami ziemniaka tych populacji
miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 13). Wdrożenie tej dyrektywy
do polskiego porządku prawnego pozwoli na zachowanie in situ i zrównoważone
wykorzystanie krajowych zasobów genetycznych. Materiał siewny populacji miejscowych
i odmian przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych zagrożonych
„erozją genetyczną” powinien być wprowadzany do obrotu i wykorzystywany do siewu, aby
zachować in situ te populacje miejscowe i odmiany. W związku z tym należało przyjąć
przepisy przewidujące pewne odstępstwa w odniesieniu do rejestracji odmian, jak również
przepisy umożliwiające odstępstwa przy wytwarzaniu i
obrocie materiałem siewnym
i sadzeniakami ziemniaków tych odmian.
Problem zachowania bioróżnorodności oraz ochrony zasobów genetycznych roślin
w ostatnich latach zyskał na znaczeniu w Unii Europejskiej, o czym świadczą przyjęte:
decyzja Rady 93/626/EWG z dnia 25 pa dziernika 1993 r. dotycząca zawarcia Konwencji
o różnorodności biologicznej (Dz. Urz. WE L 309 z 13.12.1993, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 11, t. 19, str. 126) oraz decyzja Rady 2004/869/WE z dnia
24 lutego 2004 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Międzynarodowego
Traktatu o Zasobach Genetycznych Roślin dla ywności i Rolnictwa (Dz. Urz. UE L 378
z 23.12.2004, str. 1).
W celu uregulowania kwestii wytwarzania i obrotu materiałem siewnym odmian dla
zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych konieczne było wprowadzenie do ustawy
nowych pojęć, takich jak: „populacja miejscowa”, „odmiana dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych” czy „materiał siewny odmiany dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych” oraz dokonanie zmiany definicji pojęcia „odmiana
miejscowa”.
W art. 5 po ust. 3 ustawy dodano ust. 3a, w którym określono warunki, jakie powinny
być spełnione, aby odmiana dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych mogła być
wpisana do krajowego rejestru. Aby dana odmiana mogła zostać uznana za odmianę dla
zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych, powinna mieć znaczenie w regionie
pochodzenia, czyli w regionie, w którym odmiana była tradycyjnie uprawiana i do którego
naturalnie się przystosowała. Jako odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych będzie można wpisywać do krajowego rejestru odmiany, które znajdowały się
wcześniej w krajowym rejestrze lub we wspólnotowym katalogu, ale zostały z niego
wykreślone co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ich wpis jako odmiany
dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych. Nie będzie można wpisywać jako
odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych odmian chronionych wyłącznym
prawem na podstawie przepisów krajowych lub wspólnotowych. Wdrażana przepisami
projektowanej ustawy dyrektywa Komisji stanowi, że państwa członkowskie Unii
Europejskiej określają regiony pochodzenia oraz dodatkowe regiony wytwarzania po
zasięgnięciu opinii urzędu odpowiedzialnego za genetyczne zasoby roślin lub organizacji
uznanej w tym celu przez te państwa członkowskie. Ponieważ w Polsce nie ma
wyznaczonego urzędu odpowiedzialnego za zasoby genetyczne, minister właściwy do spraw
rolnictwa, w drodze decyzji, uznaje daną odmianę dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych za odmianę mającą znaczenie w regionie pochodzenia, po potwierdzeniu takiego
znaczenia przez jednostkę odpowiedzialną za genetyczne zasoby roślin. Obecnie jednostką
odpowiedzialną za zasoby genetyczne roślin rolniczych w Polsce jest Instytut Hodowli
i Aklimatyzacji Roślin. Jeżeli więc odmiana zostanie uznana za mającą znaczenie
w określonym regionie zwanym regionem pochodzenia i nie jest wpisana do krajowego
rejestru albo wspólnotowego katalogu lub nie jest chroniona lub nie jest objęta przedmiotem
wniosku o przyznanie wyłącznego prawa do odmiany, może być wpisana do krajowego
rejestru, prowadzonego przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, na
wniosek zachowującego odmianę, po spełnieniu wymagań dotyczących badania odrębności,
wyrównania i trwałości (OWT), gdzie poziom wyrównania jest określany na podstawie
występowania roślin nietypowych przy zastosowaniu 10 % standardu populacyjnego przy
przynajmniej 90 % prawdopodobieństwie.
Zgodnie z przepisami implementowanej dyrektywy Komisji 2008/62/WE materiał
siewny odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych może być wytwarzany
i wprowadzany do obrotu w jej regionie pochodzenia. Ze względów praktycznych region

2
pochodzenia jest wyznaczany zgodnie z granicami jednostek zasadniczego trójstopniowego
podziału terytorialnego państwa. W uzasadnionych przypadkach minister właściwy do spraw
rolnictwa może, w drodze decyzji, ustalić dodatkowy region wytwarzania (np. jeśli w regionie
pochodzenia nastąpiła zmiana warunków środowiskowych uniemożliwiająca spełnienie
wymagań w zakresie wytwarzania) lub dodatkowy region lub regiony, w których materiał
siewny danej odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych może być
wprowadzany do obrotu (dodatkowy region obrotu). W przypadku gdy zostanie ustalony
dodatkowy region wytwarzania, materiał siewny danej odmiany może być wprowadzany do
obrotu wyłącznie w regionie pochodzenia.
Ilość materiału siewnego odmiany dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych,
jaka może zostać wprowadzona do obrotu, będzie określana, w drodze decyzji, przez ministra
właściwego do spraw rolnictwa. Zgodnie z dyrektywą maksymalna ilość materiału siewnego
danej odmiany w przypadku rzepaku, jęczmienia, pszenicy, grochu, słonecznika, kukurydzy
i ziemniaka wynosi 0,3 % materiału siewnego danego gatunku stosowanego rocznie na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpowiednio 0,5 % dla pozostałych gatunków.
W przypadku gdy ilość materiału siewnego wynikająca z udziału procentowego nie wystarcza
na obsianie 100 ha, ilość ta może być zwiększona tak, aby można nią było obsiać 100 ha.
Łączna ilość wprowadzonego do obrotu materiału siewnego odmian dla zachowania
bioróżnorodności roślin rolniczych nie może jednak przekroczyć 10 % ilości materiału
siewnego danego gatunku stosowanego rocznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W przypadku odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych, odmianą
dysponuje zachowujący odmianę, tzn. w szczególności składa wnioski o wpis odmiany do
krajowego rejestru oraz dopuszczenie do obrotu, dokonuje oceny polowej i laboratoryjnej
materiału siewnego, w tym dokonuje oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka.
Zachowujący odmianę dokonuje również oceny polowej i laboratoryjnej materiału siewnego,
w tym dokonuje oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka.
O regionach pochodzenia, dodatkowych regionach wytwarzania oraz o dodatkowych
regionach obrotu materiałem siewnym odmian dla zachowania bioróżnorodności roślin
rolniczych, a także o ilościach materiału siewnego odmian dla zachowania bioróżnorodności
wprowadzonego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, minister właściwy do
spraw rolnictwa informuje Komisję Europejską oraz państwa członkowskie Unii
Europejskiej.

3