Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw

przedłużenie terminu składania ofert będzie zmianą treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia prowadzącą do zmiany treści ogłoszenia.
W celu zwiększenia konkurencyjności postępowań o udzielenie zamówień publicznych
poprzez otwarcie ich na małych przedsiębiorców (wykonawców), którzy nie pozyskują
informacji o zamówieniach z ogłoszeń publikowanych zgodnie z przepisami ustawy – Prawo
zamówień publicznych, proponuje się w przepisie art. 40 ust. 5a, aby zamawiający mógł
przesyłać informację o wszczęciu postępowania znanym sobie wykonawcom świadczącym w
ramach prowadzonej przez siebie działalności dostawy, usługi lub roboty budowlane będące
przedmiotem zamówienia.
Dyrektywa klasyczna przewiduje w art. 38 ust. 4 – 6 minimalne terminy składania ofert,
które wynoszą 36 lub 29 dni w zależności od sposobu przekazania ogłoszenia o zamówieniu.
Jednakże w wyjątkowych sytuacjach ww. terminy mogą być skrócone, lecz w żadnym wypadku
nie mogą być krótsze niż 22 dni. Biorąc pod uwagę obecną sytuację gospodarczą oraz konkluzje
Rady Europejskiej (11 – 12.12.08, Konkluzje punkt 11) proponuje się skrócenie terminów
składania ofert w przepisach art. 43 oraz art. 52 do 22 oraz 29 dni, w zależności od sposobu
przesłania ogłoszenia do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W związku ze
skróceniem terminów składania ofert w postępowaniach powyżej progów unijnych proponuje się
skrócenie terminu składania ofert w postępowaniu na roboty budowlane poniżej progów z 20 do
14 dni. Propozycje te niewątpliwie przyczynią się do przyśpieszenia postępowań o udzielenie
zamówień publicznych.
W związku z faktem, iż w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej
niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy – Prawo
zamówień publicznych, odwołanie przysługuje wyłącznie na wskazane w ustawie czynności
zamawiającego, wśród których ustawa nie wymienia zwrotu oferty albo wniosku o dopuszczenie
do udziału w postępowaniu, proponuje się, aby zamawiający zwracał niezwłocznie wniosek (art.
50 ust. 2) albo ofertę (art. 84 ust. 2), w przypadku złożenia ich po terminie. W postępowaniach
powyżej tzw. „progów unijnych”, tak jak dotychczas, zamawiający będzie niezwłocznie
zawiadamiał wykonawcę o złożeniu wniosku o dopuszczeniu do udziału w postępowaniu albo o
złożeniu oferty po terminie oraz zwracał wniosek albo ofertę po upływie terminu do wniesienia
odwołania.

8
W celu implementacji postanowienia art. 3a dyrektywy odwoławczej proponuje się
wdrożenie w przepisach art. 62 ust. 2a oraz art. 66 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych
ogłoszenia o dobrowolnej przejrzystości ex ante. Możliwość publikacji tego rodzaju ogłoszenia
będzie zachodzić w odniesieniu do trybów, które nie są wszczynane publikacją ogłoszenia o
zamówieniu, tj. negocjacji bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki. Zaproponowane
rozwiązanie ma umożliwić wykonawcom pozyskanie wiedzy w przedmiocie udzielania przez
zamawiających zamówień w trybach niepoprzedzonych publikacją ogłoszenia, w celu
umożliwienia im ewentualnego zakwestionowania ich wyboru w przypadku, gdy nie zachodzą
przesłanki do ich zastosowania. Z drugiej strony zamieszczenie ogłoszenia o dobrowolnej
przejrzystości ex ante będzie chroniło zamawiającego przed zawarciem umowy, która
ewentualnie będzie mogła zostać unieważniona oraz skraca czas, w jakim potencjalni
wykonawcy są uprawnieni do kwestionowania dokonanego przez zamawiającego wyboru trybu.
W związku z tym, że w trybie zamówienia z wolnej ręki wykonawca, któremu zamawiający
zamierza udzielić zamówienia, jest znany już na etapie wszczęcia tego postępowania,
dopuszczalne jest w świetle art. 3a lit. d dyrektywy odwoławczej, aby zamawiający mógł już po
wszczęciu postępowania zamieszczać ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy. Powyższa
sytuacja nie ma miejsca w przypadku trybu negocjacji bez ogłoszenia, dlatego w odniesieniu do
tego trybu zamieszczenie wstępnego ogłoszenia będzie miało miejsce po wyborze oferty
najkorzystniejszej.
Podkreślić należy, że ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy ma charakter fakultatywny
i jego zamieszczenie jest pozostawione decyzji zamawiającego. Zamieszczając je, zamawiający
może uniknąć negatywnych konsekwencji związanych z unieważnieniem umowy. Ponadto dzięki
zamieszczeniu tego ogłoszenia zostaje skrócony termin na kwestionowanie przez wykonawców
zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki oraz negocjacji bez ogłoszenia. Ogłoszenie
o dobrowolnej przejrzystości ex ante ma również pozytywne znacznie dla wykonawców, gdyż
umożliwia im pozyskanie informacji o zamówieniach udzielanych w trybach negocjacyjnych
niepoprzedzonych publikacją ogłoszenia oraz ewentualne zakwestionowanie decyzji
zamawiającego skutkującej w przypadku uwzględnienia odwołania otwarciem danego
zamówienia na konkurencję.
W obecnym stanie prawnym ustawa – Prawo zamówień publicznych kwalifikuje dostawy
energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej jako dostawy, które mogą być świadczone przez

9
jednego wykonawcę z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze. Z uwagi na zmiany w
ustawie – Prawo energetyczne oraz wprowadzenie w wyniku tego konkurencji na rynku dostaw
energii elektrycznej proponuje się rezygnację z ustawowej kwalifikacji dostaw energii
elektrycznej możliwej do uzyskania tylko i wyłącznie od jednego wykonawcy. Jednocześnie
podtrzymuje się dotychczas obowiązującą regulację uprawniającą zamawiającego do stosowania
trybu zamówienia z wolnej ręki przy udzielaniu zamówień na świadczenie w warunkach
monopolu naturalnego usług przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej, ale także
ciepła lub paliw gazowych (art. 67 ust. 3 pkt 1 lit. e). Zastosowanie trybu zamówienia z wolnej
ręki zostaje również ograniczone wyłącznie do zastrzeżonych – obecnie powszechnych – usług
pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe, gdyż tylko te
świadczone są w ramach wyłączności ustanowionej w Prawie pocztowym na rzecz Poczty
Polskiej. Natomiast usługi powszechne mogą być świadczone na zasadach konkurencji przez
wszystkie przedsiębiorstwa pocztowe, przy czym w odniesieniu do operatora narodowego
zachodzi obowiązek ich świadczenia.
Z uwagi na liberalizację rynku dostaw energii elektrycznej oraz ze względu na to, iż
zawieranie umów wieloletnich może wpływać niekorzystnie na konkurencyjność rynku
przewiduje się także uchylenie uprawnienia zamawiających do zawierania umów na dostawy
energii elektrycznej na czas nieoznaczony (art. 143 ust. 1 pkt 2 ustawy).
W trybie zamówienia z wolnej ręki ulega zmianie przesłanka pozwalająca na udzielenie
zamówienia uzupełniającego na dostawy (art. 67 ust. 1 pkt 7). Obecnie w celu skorzystania z
możliwości udzielenia zamówienia uzupełniającego na dostawy zamawiający jest zobowiązany
podać informację o przewidywanych zamówieniach uzupełniających w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia dla zamówienia podstawowego, natomiast dla zapewnienia możliwości
udzielenia zamówienia uzupełniającego na roboty budowlane oraz usługi konieczne jest
przewidzenie zamiaru udzielenia takich zamówień w ogłoszeniu o zamówieniu. W celu
ujednolicenia zasad dopuszczalności udzielania zamówień na wszystkie ich rodzaje oraz
zwiększenia transparentności zamiaru zamawiającego udzielenia zamówień uzupełniających na
dostawy proponuje się, aby dopuszczalność ich udzielania była uzależniona od zamieszczenia
stosowanej informacji w ogłoszeniu wszczynającym postępowanie na zamówienie podstawowe.

10
W projekcie ustawy wprowadzono nową przesłankę dającą możliwość udzielenia
zamówienia z wolnej reki. Zamawiający będzie mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki,
wówczas gdy zamówienie będzie udzielane dla potrzeb własnych jednostki wojskowej w
rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
poza granicami państwa, jeżeli jego wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 (art. 67 ust. 1 pkt 11). Wprowadzenie nowej przesłanki,
dającej możliwość udzielenia zamówienia z wolnej ręki, jest podyktowane tym, że jednostki
wojskowe poza granicami państwa funkcjonują w większości w krajach, gdzie rynek dostaw,
usług i robót budowlanych jest zbyt słabo rozwinięty. Ponadto stosowanie przez jednostki
wojskowe trybów konkurencyjnych jest bardzo utrudnione i wiąże się m.in. z problemami
ogłaszania zamówień, a także komunikowania się z wykonawcami. Wprowadzenie
przedmiotowej przesłanki poprawi funkcjonowanie tych jednostek, uprości realizację
zamówienia na potrzeby własne, a jednocześnie wpłynie na bezpieczeństwo polskich żołnierzy w
rejonie działania jednostek poza granicami państwa. Dodać należy, że proponowana zmiana jest
analogiczna do już obowiązującej w ustawie wobec placówek zagranicznych i ma też podobne
uzasadnienie.
Inne proponowane przepisy mają na celu jednoznaczne przyznanie zamawiającemu
uprawnienia do zwiększenia kwoty, którą przeznaczy na sfinansowanie zamówienia w
porównaniu z kwotą, którą podał bezpośrednio przed otwarciem ofert (art. 93 ust. 1a).
Rozwiązanie to służyć ma wyeliminowaniu wątpliwości interpretacyjnych, które zaistniały w
orzecznictwie sądowym, zgodnie z którymi – wbrew literalnemu brzmieniu art. 86 ust. 3 i art. 93
ust. 1 pkt 4 ustawy – na zamawiającym ciąży obowiązek unieważnienia postępowania, jeżeli
najkorzystniejsza oferta zawiera cenę wyższą od kwoty, którą zamawiający podał bezpośrednio
przed otwarciem ofert.
Kwota, którą zamawiający podaje bezpośrednio przed otwarciem ofert, jest jedynie jego
deklaracją na temat środków finansowych, jakie w danym momencie zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia. W trakcie postępowania kwota środków znajdujących się w jego
dyspozycji może jednak ulec zmianie. W szczególności, po otwarciu ofert, zamawiający będzie
mógł zwiększyć ilość środków przeznaczonych na sfinansowanie zamówienia, jeżeli
deklarowana przez niego wcześniej kwota odbiega od ceny oferty najkorzystniejszej.

11
W obecnym stanie prawnym istnieją dwie przesłanki uniemożliwiające przeprowadzenie
aukcji elektronicznej, tj. prowadzenie postępowania w zakresie działalności twórczej lub
naukowej oraz przyjęcie innej ceny niż ryczałtowa (art. 91a. ust. 2). Druga z przesłanek oznacza,
że aukcji elektronicznej nie można stosować w postępowaniach, w których składane oferty
zawierają cenę kosztorysową. W projekcie ustawy zrezygnowano z drugiej przesłanki
uniemożliwiającej przeprowadzenie aukcji elektronicznej (tj. przyjęcia innej ceny niż
ryczałtowa). Przyjęcie takiego rozwiązania spowoduje zwiększenie konkurencyjności między
wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie zamówienia publicznego.
Jednocześnie proponuje się zmianę art. 93 ust. 1 pkt 4 w taki sposób, aby zamawiający
mógł unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego bez konieczności badania i
oceny ofert w celu wyboru oferty najkorzystniejszej, jeżeli cena oferty z najniższą ceną
przekracza kwotę, którą zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
W celu implementacji postanowień dyrektywy odwoławczej (art. 2a ust. 2) wprowadza się
obowiązek informowania wykonawców, którzy złożyli oferty o terminie, po upływie którego
umowa w sprawie zamówienia może być zawarta (art. 92 ust. 1 pkt 4 ustawy). Przepis ten ma
służyć poinformowaniu wykonawców o terminie, do upływu którego mogą wnieść odwołanie.
W celu wdrożenia instytucji standstill, tj. minimalnego okresu zawieszenia
dopuszczalności zawarcia umowy po zawiadomieniu wykonawców o wyborze oferty
najkorzystniejszej przewidzianego w postanowieniu art. 2a ust. 2 dyrektywy odwoławczej
proponuje się nadanie nowego brzmienia art. 94. Stosownie do znowelizowanego przepisu art. 94
ust. 1 zamawiający będzie mógł zawrzeć umowę w terminie: 10 dni od przesłania zawiadomienia
o wyborze oferty najkorzystniejszej, jeżeli zawiadomienie zostało przesłane za pomocą środków,
o których mowa w art. 27 ust. 2 (a więc faksem lub drogą elektroniczną) albo 15 dni od
przesłania tego zawiadomienia w inny sposób (np. za pośrednictwem operatora świadczącego
usługi pocztowe), w przypadku zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 oraz odpowiednio 5 albo 10 dni w
przypadku zamówień poniżej tzw. „progów unijnych”.
Mając na względzie, iż w pewnych przypadkach utrzymywanie zawieszenia możliwości
zawarcia umowy jest niecelowe, w ust. 2 art. 94 ustawy proponuje się rozszerzenie okoliczności
uzasadniających zwolnienie zamawiającego z obowiązku zachowania terminu standstill.

12